Τιμή στον Ζακ Ντελόρ

Έγινε σήμερα γνωστό ότι το πρωί της Τετάρτης 27 Δεκεμβρίου 2023 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών ο πρώην πρόεδρος ευρωπαΐκής επιτροπής Ζακ Ντελόρ. Ο εκλιπών είχε συνδέσει το όνομα του με τις καλύτερες σελίδες της ιστορίας του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και απολάμβανε σεβασμό από όλους ευρωπαϊκούς λαούς. 

Η υπαρκτή η ευρωπαΐκή ένωση που γνωρίζουμε σήμερα έχει αναμφίβολα πάρα πολλές αδυναμίες και δυσλειτουργίες. Χρήζει επείγουσας βελτίωσης. Είναι σημαντικό όμως να θυμίζουμε ότι αυτή η ευρωπαΐκή ένωση είναι απείρως καλύτερη από την προϋπάρχουσα ευρωπαΐκή οικονομική κοινότητα. Αυτό το μεγάλο βήμα από την ΕΟΚ στην ΕΕ το πέτυχαν οι λαοί μας υπό την ηγεσία του Ζακ Ντελόρ και μερικών άλλον φωτισμένων ηγετών. 

Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα περισσότερα από τα προβλήματα που βιώνουμε σήμερα οφείλονται στις καθυστερήσεις και στις στρεβλώσεις της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που έλαβαν χώρα όταν πήραν την ηγεσία οι διάδοχοι της γενιάς του Ζακ Ντελόρ. Χωρίς καμία υπερβολή, μεταξύ 1985 και 1995, την περίοδο της προεδρίας του, έγινε περισσότερη πρόοδος στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση απ’ όση έχει γίνει τα επόμενα τριάντα χρόνια. 

Το όραμα της «Ευρώπης των Λαών», το όραμα για μια υπερδύναμη ειρήνης, δημοκρατίας, ισότητας, δικαιοσύνης και πολιτισμού, το όραμα δηλαδή για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση, είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρο παρά ποτέ. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το όραμα αυτό έχει εχθρούς στα κέντρα λήψης αποφάσεων στην Ουάσιγκτον, στο Πεκίνο, στη Μόσχα και αλλού. Ταυτόχρονα όμως, το όραμα αυτό υπόσχεται ένα καλύτερο αύριο σε περισσότερα από πεντακόσια εκατομμύρια Ευρωπαίους, πράγμα που αποτελεί τόσο την κινητήρια του δύναμη όσο και την ισχυρότερη εγγύηση για την υλοποίηση του. 

Η μεγαλύτερη τιμή στην μνήμη του Ζακ Ντελόρ και των τόσων άλλων που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη μετατροπή της Ευρώπης από πεδίο συγκρούσεων σε πεδίο συνθέσεων και δημιουργίας είναι η πολιτική ενεργοποίηση μας στην κατεύθυνση της επιτάχυνσης και της εμβάθυνσης της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με απώτερο στόχο τη θεμελίωση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης. 

Τιμούμε σήμερα την μνήμη του Ζακ Ντελόρ υποσχόμενοι πως δεν θα σταματήσουμε μέχρι την πραγμάτωση του οράματος για μια πραγματικά ενωμένη Ευρώπη. 

Περί χρηματοδότησης και επιτυχίας

Το 2019 ξεκινήσαμε την πρωτοβουλία Scale-up Greece με βασικό στόχο να βοηθήσουμε στην ωρίμανση του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η ωρίμανση αυτή έρχεται μέσα από τη συνειδητοποίηση ότι απώτερος στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από τη δημιουργία ισχυρών επιχειρήσεων, με ισχυρό κέντρο βάρους στην Ελλάδα, οι οποίες όχι μόνο θα μεγιστοποιούν την αξία των μετόχων τους αλλά παράλληλα θα μεγιστοποιούν την αξία των πελατών, των προμηθευτών και των εργαζομένων τους ενώ παράλληλα θα ανταποκρίνονται και στις υποχρεώσεις τους προς το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. 

Τα παραπάνω δεν είναι σε καμία περίπτωση δικές μας ιδέες. Είναι απλώς η μεταφορά στην ελληνική πραγματικότητα του κινήματος για το scale-up entrepreneurship αλλά και των εννοιών του stakeholder & responsible capitalism. 

Σε κάθε περίπτωση, είμαι βέβαιος πως το πνεύμα των παραπάνω είναι σαφές ακόμα και στο ευρύ κοινό ενώ τυγχάνουν κατανόησης και ευρείας υποστήριξης στην κοινότητα των δημιουργών. 

Από την οπτική γωνία αυτή δεν μπορώ παρά να εκφράσω την έκπληξη μου που οργανισμοί αλλά και ιδιώτες με παρουσία και λόγο στη δημόσια συζήτηση εξακολουθούν να «πανηγυρίζουν» για εταιρείες που λαμβάνουν - ενίοτε μεγάλες - χρηματοδοτήσεις ή ακόμα και γίνονται στόχοι εξαγορών από μεγαλύτερες επιχειρήσεις του εξωτερικού. Η προσέγγιση αυτή αφορά το εμβρυακό στάδιο του οικοσυστήματος, η πραγματικότητα πια μας έχει ξεπεράσει. Ας γίνει σε όλους σαφές ότι οι χρηματοδοτήσεις είναι απλά ένα μέσο για την επίτευξη ενός στόχου, όχι στόχος οι ίδιες, ενώ οι εξαγορές είναι μάλλον ένα ‘αναγκαίο κακό’ που ήδη το ξεπερνάμε αφού η θλιβερή τους διάσταση σίγουρα δεν μας αφήνει να γιορτάσουμε για αυτές. 

Ευελπιστώ ότι το μήνυμα της οικονομίας της συνεργασίας, της γνώσης και της δημιουργικότητας θα φτάσει σε όλους τους Έλληνες το νέο έτος 2024 και ότι θα ξεπεράσουν τη - μάλλον επαρχιώτικη - εμμονή με τις  χρηματοδοτήσεις και εξαγορές. 

Τα scale-ups θα φέρουν την άνοιξη της ελληνικής οικονομίας. Είμαστε ακόμα στην αρχή, σύντομα όμως η επίδραση τους θα γίνει αντιληπτή από όλους. 

Για την κουρελοποίηση του Συντάγματος

Ο συνταγματικός νομοθέτης στη χώρα μας δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρος: Τα Πανεπιστήμια δεν μπορούν να είναι παρά μόνο δημόσια και η τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν μπορεί να είναι παρά μόνο δωρεάν και προσβάσιμη ισότιμα σε όλους τους Έλληνες πολίτες. 

Προφανώς κάποιος θα μπορούσε να συμφωνεί ή να διαφωνεί με αυτήν τη συνταγματική επιταγή. Αυτό όμως δεν αλλάζει την πραγματικότητα ότι όντως αυτή είναι η επιταγή του Συντάγματος μας και ότι ισχύει κατ’ απόλυτο τρόπο μέχρι να καταργηθεί ή να τροποποιηθεί. 

Αν λοιπόν κάποια ελληνική κυβέρνηση ή γενικότερα μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία επιθυμεί να νομοθετήσει περί της λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων έχει αποκλειστικά έναν και μόνο τρόπο να το κάνει, εφόσον δεν θέλει να προχωρήσει σε συνταγματική εκτροπή: Να τροποποιήσει το συγκεκριμένο άρθρο του Συντάγματος. 

Η λογική που λέει ότι υπάρχει ένα «λογικό αίτημα», το οποίο συγκεντρώνει την υποστήριξη της πλειοψηφίας του κοινοβουλίου, ίσως και της κοινωνίας συνολικά, οπότε ‘δεν πειράζει και τόσο’ να παραβιάσουμε το Σύνταγμα είναι αδιανόητα επικίνδυνη και θα οδηγήσει στην καταστροφή της δημοκρατίας μας. 

Τα λόγια λοιπόν περιττεύουν: Αν η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη θέλει να φέρει στη χώρα μας τα ιδιωτικά πανεπιστήμια (είτε τα πει «μη κρατικά» ή «ελεύθερα» ή ότι άλλο σκαρφιστούν οι επικοινωνιολόγοι), οφείλει πρώτα να προχωρήσει σε αναθεώρηση του σχετικού άρθρου του Συντάγματος. 

Διαφορετικά θα πρόκειται γη εκτροπή που θα την καταστήσει υπεύθυνη απέναντι στην ιστορία, στον ελληνικό και και στην ελληνική δικαιοσύνη. 

Μια κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση

Η γνώμη μου για την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι γνωστή. Έχει πολύ κακές επιδόσεις στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διαφάνειας. Από τα push-backs στον Έβρο και στο Αιγαίο, συχνά με απαράδεκτη συμπεριφορά και εκφοβισμό προς τους μετανάστες, μέχρι το αδιανόητο έγκλημα της Πύλου, πολλές μαύρες σελίδες στην σχετική ιστορία έχουν γραφτεί τα τελευταία χρόνια.

Με αυτά δεδομένα, η πίστη προς την γλώσσα της αλήθειας επιβάλλει να ειπωθεί πως η ρύθμιση για τη νομιμοποίηση παραμονής μεταναστών που ανακοινώθηκε πρόσφατα, αν και ελλιπής, περιορισμένη και άτολμη, είναι σίγουρα στη σωστή κατεύθυνση. Αυτό όχι μόνο γιατί απαντά σε ένα φλέγον ζήτημα - την τραγική έλλειψη εργατικών χεριών που βιώνουν, ανήμποροι να αντιδράσουν, οι Έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφοι - αλλά και γιατί θέτει βάσεις προς τη συνολική νομιμοποίηση της σχετικής δραστηριότητας.

Δεν είναι μυστικό πως κατά κανόνα οι μετανάστες - εργάτες, κατά κανόνα 'χωρίς χαρτιά', έπεφταν σχεδόν πάντοτε θύματα εκμετάλλευσης, συχνά σε ακραίο επίπεδο. Αυτό αφορούσε τόσο τις ιδιαίτερα χαμηλές απολαβές τους όσο και τη διαβίωση σε ένα περιβάλλον διαρκούς εκβιασμού. Με το νέο πλαίσιο, οι εργασιακές αυτές σχέσεις μπορούν να νομιμοποιηθούν, η κείμενη νομοθεσία μπορεί να τηρηθεί και έτσι, αφενός η τοπική οικονομία να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο, αφετέρου να μπορεί να γίνει μια ουσιαστική προσπάθεια ενσωμάτωσης των συνανθρώπων μας αυτών στον κοινωνικό ιστό (καθότι, ως γνωστόν, μέχρι στιγμής μέναμε στα λόγια).

Αναμένουμε λοιπόν ευελπιστώντας σε μια θετική εξέλιξη. 

Και, για να μην ξεχνιόμαστε, Έλληνας γίνεσαι, δεν γεννιέσαι. Ανοίξτε τα σύνορα, θέλουμε κι άλλους Γιάννηδες!

Περί νέας αριστεράς

"Νέα Αριστερά" θα ήταν, ήδη εδώ και 25 χρόνια, να φύγουμε από την αριστερά της διαμαρτυρίας και να πάμε σε αυτήν της δημιουργίας.

Δεν μπορούν όμως, δυστυχώς. 

Τους λείπει η θεωρία, τους λείπει η εμπειρία, τους λείπει ακόμα και το ίδιο το λεξιλόγιο. 

Αναρωτιέμαι, οι άνθρωποι αυτοί, που φαίνονται έξυπνοι και είναι ευγενείς & ευπαρουσίαστοι, δεν έχουν αντιληφθεί την ουσία των πραγμάτων; Ότι το ζητούμενο στην εποχή μας είναι "να σε χαρακτηρίζει ότι παράγεις και όχι ότι καταναλώνεις";

Από συνθήματα λοιπόν χορτάσαμε. Καιρός να μπούμε στην ουσία της πολιτικής: 

Ποιος και πως παράγει σε αυτήν τη χώρα, ποιος έχει πρόσβαση στο δικαίωμα της δημιουργίας.

Τι θα έλεγε ο Ρήγας στον Ταγίπ

Σήμερα που ο σφαγέας των Κούρδων και των Αρμενίων έρχεται στην Αθήνα, σήμερα που ο μελλοντικός υπόδικος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου θα συναντηθεί με την ελληνική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, είναι καλή στιγμή να θυμηθούμε τα λόγια του φλογερού επαναστάτη του 18ου αιώνα, του Ρήγα του Βελεστινλή, που μέσα στη χειρότερη σκλαβιά οραματίστηκε ένα μεγάλο, πολυεθνικό, ομόσπονδο, λαϊκό και δημοκρατικό κράτος νότια από τον Δούναβη.

Το όραμα του ήταν το καύσιμο για τον μεγάλο ξεσηκωμό του 1821. Δυστυχώς υλοποιήθηκε μισό. Ο Ρήγας Φεραίος όμως εξακολουθεί να εμπνέει κάθε ελεύθερο άνθρωπο οπουδήποτε στη γη. 

Σ’ ανατολή και δύση, και νότον και βοριά,

για την πατρίδα όλοι, να `χωμεν μια καρδιά.

Στην πίστην του καθ’ ένας, ελεύθερος να ζει,

στην δόξαν του πολέμου, να τρέξωμεν μαζί.

Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,

Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,

Για την ελευθερίαν, να ζωσωμεν σπαθί,

πως είμαστ’ αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθεί.

Μα όσοι θα τολμήσουν, αντίκρυ να σταθούν,

εκείνοι και δικοί μας, αν είναι, ας χαθούν.

Σουλιώτες και Μανιάτες, λιοντάρια ξακουστά

ως πότε στες σπηλιές σας, κοιμάστε σφαλιστά;

Μαυροβουνιού καπλάνια, Ολύμπου σταυραητοί,

κι Αγράφων τα ξεφτέρια, γεννήστε μια ψυχή.

Ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσετε για μια,

και αίμα των τυράννων, ρουφήξτε σαν θεριά.

Του Σάββα και Δουνάβου, αδέλφια Χριστιανοί,

με τα άρματα στο χέρι, καθ’ ένας ας φανεί,

Το αίμα σας ας βράσει, με δίκαιον θυμόν,

μικροί μεγάλοι ομώστε, τυράννου τον χαμόν.

Και συ που στο Χαλέπι, ελεύθερα φρονείς

πασιά καιρόν μη χάνεις, στον κάμπον να φανείς.

Με τα στρατεύματά σου, ευθύς να σηκωθείς,

στης Πόλης τα φερμάνια, ποτέ να μη δοθείς.

Κλείνω με το εξής: Πολλοί λένε "να τα βρούμε με την Τουρκία". Κάνουν ολέθριο λάθος. Δεν διαβάζουν σωστά την ιστορία. Το - λεγόμενο - σύγχρονο τουρκικό κράτος είναι το πρώτο φασιστικό κράτος της νεότερης ιστορίας. Ο Χίτλερ, ο Μουσολίνο, ο Φράνκο και άλλοι δεν ήταν παρά οι καλύτεροι μαθητές του Κεμάλ.

Ο κατευνασμός ποτέ δεν απέδωσε απέναντι στον φασισμό. Όπως λέει και το τραγούδι "τον φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον". 

Η δημοκρατία πρέπει να επιστρέψει στη Μικρά Ασία και σε όλη την Ανατόλια.

Αθάνατο νεοελληνικό ινοβέσιον

Καλημέρα από την όμορφη Αράχωβα! Σας προβληματίζει το χάρτινο καλαμάκι που λιώνει ενώ πίνετε καφέ ή χυμό; Όχι πια! Βρέθηκε λύση: 

Παίρνουμε λοιπόν ένα κανονικό πλαστικό καλαμάκι. Του βάζουμε ένα ωραίο χάρτινο περιτύλιγμα και αναγράφουμε «επαναχρησιμοποιούμενο». 

Το πρόβλημα λύθηκε! 

Για να είμαστε δίκαιοι ακριβώς το ίδιο είχαν κάνει και τα super market με τις σακούλες: Εκτός από τις ‘κανονικές’ πλαστικές που χρεώνονται και τις χάρτινες που δεν ήταν πρακτικές, εμφανίστηκαν οι πλαστικές ‘επαναχρησιμοποιούμενες’, υψηλής αντοχής, και όλα τα προβλήματα λύθηκαν. 

Είναι κρίμα που τόση ευρηματικότητα, τόση δημιουργικότητα και καινοτομία διοχετεύονται στον απολύτως λάθος σκοπό. Ας μείνουμε όμως στα θετικά: Τα χαρακτηριστικά αυτά υπάρχουν έντονα στην ελληνική κοινωνία οπότε μια εμπνευσμένη ηγεσία, ένα αυθεντικό πολιτικό κίνημα, έχει την αναγκαία ‘πρώτη ύλη’ για να μας οδηγήσει στην άνοιξη της ελληνικής οικονομίας.