Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις δημοτικές εκλογές του Ασπροπύργου

San Francisco, California
19 Μαΐου 2019

  

Είναι απόγευμα Κυριακής 19 Μαΐου, η μαύρη επέτειος των 100 ετών από τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, μια επέτειος που τόσο όψιμα και τόσο δειλά ανέδειξε το κράτος των Αθηνών και για την οποία οφείλω να επανέλθω σύντομα στο ιστολόγιο αυτό. Η τύχη με έφερε να βρίσκομαι στο San Francisco της California. Προσγειώθηκα πριν λίγες ώρες, όμως το μυαλό μου βρίσκεται δεκάδες χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στη μικρή πόλη του Ασπροπύργου.

Όχι, δεν πρόκειται για κάποιου είδους διαστροφή, κάθε άλλο. Στον Ασπρόπυργο γεννήθηκα και μεγάλωσα, εγώ, ο αδερφός μου και πολλοί από τους καλύτερους μου φίλους. Εκεί γεννήθηκαν και έζησαν οι γονείς και οι παππούδες μου, όπως και οι δικοί τους γονείς και παππούδες. Ας μου επιτραπεί λοιπόν να μην μπορώ να θεωρήσω ευχάριστη την πραγματικότητα της ακραίας παρακμής που βιώνει ο Ασπρόπυργος, πολύ περισσότερο μάλιστα που εν όψει των δημοτικών εκλογών της ερχόμενης Κυριακής 26 Μαΐου, η παρακμή αυτή βρίσκει τις χειρότερες εκφράσεις της.

Στο άρθρο αυτό λοιπόν θα προσπαθήσω να παρουσιάσω την γνώμη μου για την περίπτωση του Δήμου Ασπροπύργου, τόσο λόγω του ιδιαιτέρου προσωπικού μου ενδιαφέροντος για τον τόπο καταγωγής μου όσο και γιατί πιστεύω πως τα όσα συνέβησαν εκεί τις τελευταίες δεκαετίες είναι απολύτως ενδεικτικά και διδακτικά συνολικά για την κατάσταση στην Ελλάδα, οπότε αξίζουν να μελετηθούν από τον αναγνώστη.

Ακόμα, στο άρθρο αυτό θα παρουσιάσω τις σκέψεις μου για τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές καθώς και την άποψή μου για το δέον γενέσθαι όσον αφορά το μέλλον του τόπου.

Εισαγωγή

Η μικρή πόλη του Ασπροπύργου παρουσιάζει πράγματι ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως μικρογραφία των όσων συνέβησαν σε πανελλήνια κλίμακα τις τελευταίες δεκαετίες, οδηγώντας τόσο στην κατάρρευση του 2010 όσο και στα σημερινά, μεγάλα προβλήματα. Οι αναλογίες μεταξύ Ελλάδας και Ασπροπύργου είναι σαφείς:  Oι παθογένειες ήταν περίπου οι ίδιες, οι χαμένες ευκαιρίες επίσης, οπότε μελετώντας κανείς αυτήν την μικρής κλίμακας περίπτωση μπορεί να βγάλει πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για το τι συνέβη στη χώρα συνολικά.

  

Μια αναγκαία διευκρίνιση

Καθότι ο Ασπρόπυργος είναι μια μικρή κοινωνία, προβληματίστηκα ιδιαίτερα ως προς το εάν έπρεπε να δημοσιεύσω το άρθρο αυτού, καθώς εκ των πραγμάτων δεν θα είναι ευχάριστο σε πολλούς ανθρώπους με τους οποίους δεν με χωρίζει τίποτα σε προσωπικό επίπεδο. Το αντίθετο μάλιστα: Όλα τα πρόσωπα που θα αναφέρω μου είναι συμπαθή και γνωρίζω πως είχαν σχέση σεβασμού και εκτίμησης με τους γονείς και γενικότερα με την οικογένειά μου (το τελευταίο κρίνω σημαντικό να το αναφέρω καθώς οι περισσότεροι είναι μεγαλύτεροί μου).

Νιώθω όμως την υποχρέωση προς τον τόπο μου να δημοσιεύσω τις απόψες αυτές, καθώς δεν θα είχα τι άλλο να πω όταν ερωτηθώ στο μέλλον για το τι έκανα και τι είπα στις κρίσιμες στιγμές.

Θέλω σε κάθε περίπτωση ξεκάθαρα να πω με μεγίστη έμφαση πως η κριτική που κάνω δεν απευθύνεται στα πρόσωπα, μα στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν. Πολιτικές που κυριάρχησαν σε όλη την Ελλάδα, σε όλα τα επίπεδα, με τα γνωστά αποτελέσματα. Οι ίδιοι οι άνθρωποι σπανιότατα έχουμε σφαιρική επίγνωση των μακροπρόθεσων συνεπειών των πράξεών μας.

Όπως θα έλεγε άλλωστε κι ο αρχαίος ποιητής, είμαστε όλοι πιόνια στα χέρια των θεών.

Η γεωγραφία και η ιστορία του τόπου σε σχέση με τα σημερινά ζητήματα

Είναι πολύ χρήσιμο στην αρχή να κατανοήσουμε τα γεωγραφικά και ιστορικά χαρακτηριστικά της περιοχής κάνοντας μια σύντομη αναδρομή. Ο  Ασπρόπυργος είναι μία μικρή πόλη, πιθανότατα εμπίπτει στον ορισμό της κωμόπολης, δυτικά της Αθήνας, στο κέντρο του Θριάσιου Πεδίου. Είναι πολύ κοντά στην Ελευσίνα, που ήταν ο πιο ιερός τόπος του αρχαίου κόσμου – συχνά το ξεχνάμε αυτό, τόσο στο Θριάσιο όσο και πολύ πέρα από αυτό, και βρέχεται από τον κόλπο της Σαλαμίνας, όπου ως γνωστόν έγινε η πιο σημαντική Ναυμαχία της ιστορίας, η οποία σε μεγάλο βαθμό καθόρισε την εξέλιξη της Ευρωπαϊκής αλλά ενδεχομένως και της παγκόσμιας ιστορίας.

Η αδιανόητα μεγάλη σημασία  των Ελευσινίων Μυστηρίων και της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας στον Αρχαίο Κόσμο καθώς και η σημερινή παγκόσμια απήχησή τους σε συνδυασμό με τη γεωγραφική θέση του Ασπροπύργου, δίνουν απλώς ένα μικρό μέτρο των χαμένων ευκαιριών που για δεκαετίες υφίσταται η πόλη. 

H κωμόπολη λοιπόν αυτή ιδρύθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από κατοίκους της κοντινής Χασιάς, η οποία αργότερα έγινε γνωστή με το αρχαίο της όνομα "Φυλή". Οι κάτοικοι του χωριού αυτού κατέβηκαν στο κέντρο του Θριασίου πεδίου για να εξυπηρετηθούν καλύτερα οι γεωργικές και κτηνοτροφικές τους ασχολίες, φτιάχνοντας αρχικά έναν μικρό οικισμό, όπως μαρτυρά και το όνομα "Καλύβια Χασιάς", όπως το χωριό επίσημα λεγόταν μέχρι το 1899.

Οι κάτοικοι της περιοχής, όπως ειπώθηκε, είχαν σχεδόν αποκλειστικά αγροτικές και κτηνοτροφικές ασχολίες, δηλαδή περιβόλια, αγελάδες και πρόβατα. Είχαν βέβαια μεγάλη επιτυχία στις δραστηριότητες αυτές αφού για πολλές δεκαετίρς οι Καλυβιώτες αγρότες ήταν οι βασικοί προμηθευτές των Αθηνών σε λαχανικά (δραστηριότητα που σε πείσμα του χρόνου – ίσως και της λογικής – συνεχίζεται ακόμα) ενώ ο Συνεταιρισμός των Αγελαδοτρόφων Ασπροπύργου, γνωστός αργότερα ως "ΑΣΠΡΟ", μεσουρανούσε για πολλά χρόνια, καθώς τις δεκαετίες του '60 και του '70 ήταν η σημαντικότερη βιομηχανία γάλακτος χώρας. Δεν είναι υπερβολή πως μέχρι πριν λίγες δεκαετίες, πάνω από το 50% της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος της χώρας λάμβανε χώρα στον Ασπρόπυργο.

Ο Ασπρόπυργος λοιπόν έχει γνωρίσει την υγιή οικονομική ανάπτυξη για δεκαετίες, τότε που η δουλειά στο περιβόλι ή στον στάβλο δεν ήταν ντροπή και η "δουλειά στον Δήμο" δεν υπήρχε καν στο λεξιλόγιο των κατοίκων.

Τα στάδια της - κατά κανόνα παθογενούς και άναρχης - ανάπτυξης

Η περιοχή του Ασπροπύργου πέρασε από τρία διαφορετικά αναπτυξιακά (αναπτυξιακά, δυστυχώς, τρόπος του λέγειν...) κύματα:

1.       Βαριά βιομηχανία, τις δεκαετίες του '50 και του '60

2.       Μικροβιοτεχνία και μεταποίηση μικρής κλίμακας, δεκαετίες του '70 και του '80

3.       Χώροι αποθήκευσης και logistics, δεκαετίες του '90 και μέχρι το 2008

Τις δεκαετίες του 50 και του 60 εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου οι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες Ελλάδας, όπως διυλιστήρια, ναυπηγεία, χαλυβουργίες και εργοστάσια τσιμέντου. Είναι χαρακτηριστικό ότι δημιουργήθηκαν 2-3 μονάδες από κάθε κατηγορία εξ αυτών των εργοστασίων.

Οι επενδύσεις αυτές έδωσαν ώθηση και στο πρώτο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης, καθώς πολλοί κάτοικοι ήρθαν στην περιοχή για να εργαστούν στα εργοστάσια αυτά από την Πελοπόννησο, την Κρήτη, την Ήπειρο και άλλες περιοχές της χώρας.

Το δεύτερο κύμα «ανάπτυξης» ήταν εκείνο της μικροβιοτεχνίας, όπου ο κάμπος του Θριασίου Πεδίου άναρχα γέμισε με πάμπολλες μικρές βιοτεχνίες, επιχειρήσεις μεταποίησης και κάθε είδους εμπορικών δραστηριοτήτων, τόσο νομίμων όσο και πολλές φορές στα όρια του νόμου ή και πέραν αυτών.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο «αναπτυξιακό» κύμα δημιούργησαν δραματικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Ο Ασπρόπυργος είναι σήμερα, εδώ και καιρό για να ακριβολογούμε, πρωταθλητής της ρύπανσης σε όλα τα επίπεδα – ατμόσφαιρα, έδαφος, υδροφόρος ορίζοντας, θάλασσα, λίγο πολύ τα πάντα. Οι κανονισμοί, εθνικοί και ευρωπαϊκοί, είτε δεν επαρκούν (αμφίβολο), ή δεν εφαρμόζονται (πιθανότερο) ή ίσως και τα δυο.

Τέλος το τρίτο κύμα «ανάπτυξης» ξεκίνησε το 1990 και έφτασε σε μια εκρηκτική αύξηση λίγο μετά το 2005 αφορώντας τους χώρους αποθηκών και τον κλάδο των logistics. Βεβαίως και αυτό το τρίτο, ο Θεός να το κάνει «αναπτυξιακό», στάδιο χαρακτηρίστηκε επίσης από άναρχη δόμηση, έλλειψη σχεδίου και υποδομών. Είτε ήταν ανεπαρκές το θεσμικό πλαίσιο ή, όποτε υπήρχε αυτό, δεν έγινε καμία προσπάθεια ουσιαστικής τήρησης των πολεοδομικών και άλλων κανονισμών και της νομοθεσίας γενικότερα.

Είναι πάντως εντυπωσιακό πως ενώ έχουν δημιουργηθεί αποθηκευτικοί χώροι μεγάλου μεγέθους και υψηλών προδιαγραφών, κανείς δεν μερίμνησε να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί οδικό δίκτυο που θα προσφέρει επαρκή πρόσβαση στις υποδομές αυτές. Αποτέλεσμα; Τεράστια ταλαιπωρία, χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τελικά απαξίωση.

Το ζήτημα των σκουπιδιών

Είναι ακόμα σημαντικό να καταλάβει κανείς ότι την περιοχή επιβαρύνει ακόμα περισσότερο τη λειτουργία της χωματερής των Άνω Λιοσίων η οποία όπως μαρτυρά το όνομά της βρίσκεται μεν διοικητικά εντός του εν λόγω Δήμου, γεωγραφικά όμως δεσπόζει στο βορειοανατολικό άκρο του Θριασίου πεδίου, είναι δηλαδή κυρίαρχο στοιχείο του περιβάλλοντος του Ασπροπύργου τον οποίο και επιβαρύνει σημαντικότατα.

Tο ζήτημα των σκουπιδιών, υπό την ευρύτερη έννοια — όχι αποκλειστικά σε σχέση με τον ΧΥΤΑ των Άνω Λιοσίων, έχει δυστυχώς διασύνδεση με την εγκληματικότητα, τόσο την ποινική όσο και την οικονομική. Ποιος άραγε έχει ξεχάσει την φωτιά στο «σκραπατζίδικο» που έκαιγε για βδομάδες (και εν τέλει πήρε στην κυριολεξία χρόνια για να σβήσει τελείως); Μια επιχείρηση «ανακύκλωσης» όπως τόσες άλλες που έχουν εμφανιστεί στην περιοχή. 

Δυστυχώς η ελλιπέστατη εφαρμογή των κανονισμών έχει οδηγήσει στο φαινόμενο της μαζικής κλοπής οποιουδήποτε μεταλλικού αντικειμένου — μέχρι και ράγες από τις γραμμές του τραίνου κλάπηκαν — καθώς και στο φαινόμενο της συνεχούς παράνομης καύσης καλωδίων για την εξαγωγή μετάλλων. Κάτι που βάναυσα επιβαρύνει επιπλέον το ήδη ιδιαιτέρως βεβαρυμένο φυσικό περιβάλλον της περιοχής. 

Θα έλεγε κανείς πως είναι ζήτημα αστυνόμευσης. Σίγουρα είναι. Όμως πολύ σημαντικότερη από την καταστολή είναι η πρόληψη και αυτό αφορά την εφαρμογή των κανονισμών και τον έλεγχο της παράλογης και παράνομης αυτής «εφοδιαστικής αλυσίδας». 

Η ανθρωπογεωγραφία του Ασπροπύργου

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ανθρωπογεωγραφία της περιοχής. Οι ντόπιοι κάτοικοι του Ασπροπύργου είναι Αρβανίτες. Σήμερα πρέπει να μετρούν περί τις 10.000 και κατάγονται κυρίως από τη Χασιά (Φυλή) και τα άλλα αρβανιτοχώρια της περιοχής. Όπως ειπώθηκε, ήταν κυρίως γεωργοί και κτηνοτρόφοι παλιότερα. Πλέον όσοι έχουν μείνει στην πόλη ασχολούνται κατά βάση με τις υπηρεσίες ή εργάζονται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.

Αρκετά κύματα μετανάστευσης έφεραν νέους κατοίκους στον Ασπρόπυργο. Ένα σχετικά οργανωμένο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης, μια τυπική περίπτωση αστυφιλίας, μετά τον πόλεμο ήταν που έδωσε τα απαραίτητα εργατικά χέρια στις μεγάλες βιομηχανίες που δημιουργήθηκαν στην περιοχή.

Μετά, μια πιο άναρχη μετανάστευση έλαβε χώρα την περίοδο της μικροβιοτεχνίας και των διαφόρων, μικρής κλίμακας επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Αυτό συνετέλεσε στην εμφάνιση μιας δόμησης ομοίως άναρχης και εκτός ρυθμιστικού πλαίσιου με την οικονομική δραστηριότητα που τη δημιούργησε. Συνοικισμοί δημιουργήθηκαν γύρω από το χωριό, δίχως κανένα σχέδιο και δίχως καμία υποδομή.

Εμφανίστηκε ένα φαινόμενο κατάτμησης της γης σε πολλά μικρά μικρά οικόπεδα εκτός σχεδίου, με την προσδοκία κάποτε αυτά να ενταχτούν στον ιστό της πόλης. Είναι τραγικό που άνθρωποι του μόχθου έδιναν τις οικονομίες τους για να πάρουν ένα οικόπεδο 100 ή 200 τμ, κυριολεκτικά στο πουθενά, δίχως κανένα σχέδιο, με την υπόσχεση ότι κάποια στιγμή «θα μπει στο σχέδιο». Εγκλήματα προηγουμένων δεκαετιών που πληρώνονται σήμερα.

Παράλληλα στον Ασπρόπυργο κατέληξε, μετά από τεράστια ταλαιπωρία, ένας μεγάλος αριθμός ομογενών από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, κατά κανόνα ποντιακής καταγωγής. Πρώτα ήρθαν κάποιοι λίγοι τη δεκαετία του ‘70 και στη συνέχεια έφτασαν μαζικά μετά τη πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.

Η διαχρονική ανεπάρκεια του ελληνικού κράτους

Το ελληνικό κράτος δυστυχώς έδειξε μία τεράστια ανεπάρκεια στη διαχείριση αυτών των ροών παλιννόστησης. Οι άνθρωποι στοιβάχτηκαν σε απάνθρωπες συνθήκες και έγιναν αναπόφευκτα αντικείμενα ακραίας εκμετάλλευσης. Εκμετάλλεευσης κοινωνικής, πολιτικής και οικονομικής.

Στην κατάσταση αυτή ήρθε μετά να προστεθεί μία ροή μετανάστευσης και προσφύγων περισσότερο από την Αλβανία αλλά από διάφορες άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Πρόσφατα βεβαίως έχουμε, όπως πολλές περιοχές της χώρας, προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές από τη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική, σύμφωνα με τα ευρύτερα χαριστικά του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, όπως επίσης και πολλοί Ρομά που με διάφορους τρόπους βρέθηκαν στην περιοχή, μέσα από την απουσία οποιουδήποτε σχεδίου για τη διαχείριση της κατάστασης, έδωσαν μέσα από την οικονομική και κοινωνική τους εξαθλίωση το αναγκαίο υπόβαθρο για δύο εξαιρετικά δυσάρεστα φαινόμενα:

·        Το πρώτο είναι εκείνο της εγκληματικότητας όπου ανθεί στην περιοχή σε όλες τις διαστάσεις, από την γενικά ακίνδυνη μικροεγκληματικότητα μέχρι την χειρότερη μορφή του ακραία επικίνδυνου οργανωμένου εγκλήματος διεθνούς διάστασης

·        Το δεύτερο φαινόμενο είναι εκείνο του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και δεν είναι καθόλου τυχαίο που το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής στην περιοχή του Ασπροπύργου παίρνει τα μεγαλύτερα του ποσοστά στη Χώρα προσεγγίζοντας πολλές φορές μέχρι και το 20%

Το άβατο του Ασπροπύργου

Σε παλιότερο άρθρο στο ιστολόγιο αυτό μίλησα για το άβατο του Ασπροπύργου. Το μοναδικό ίσως πραγματικό άβατο στην ελληνική επικράτεια, πέραν του Αγίου Όρους. Στα Εξάρχεια για παράδειγμα, παρά τα όσα διάφοροι δημοσιογράφοι φωνάζουν κατά καιρούς, μπορεί να υπάρχουν πολλά και σοβαρά προβλήματα, άβατο όμως δεν υπάρχει.  Χιλιάδες πολίτες περνούν καθημερινά από την περιοχή δίχως να αντιμετωπίζουν κανένα πρόβλημα.

Αντίθετα στον Ασπρόπυργο υπάρχει άβατο. Που βρίσκεται αυτό; Μα φυσικά στις καταπατημένες εκτάσεις των κατοίκων, στις οποίες  έχουν βρει εύφορο έδαφος πλήθος καταυλισμών Ρομά. Στους καταπατημένους – επαναλαμβάνω – στη συντριπτική  τους πλειοψηφία χώρους που ως φαίνεται έχουν κάποιο ιδιαίτερο κσθεστώς και βάσει αυτού δεν ισχύουν όσα και για τους υπόλοιπους πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Το γεγονός ότι αυτοί οι εξαθλιωμένοι συνάνθρωποί μας χρησιμοποιούνται από ισχυρούς προστάστες είναι περίπου αυταπόδεικτο. Το ζήτημα είναι τι μπορούν να κάνουν οι δημότες και η δημοτική αρχή για να αντεμετωπίσουν την παράλογη και απάνθρωπη αυτή κατάσταση. Το σίγουρο είναι πως μπορεί μεν ο Δήμος να μην έχει τρόπους να σπάσει μόνος του το άβατο, έχει όμως σίγουρα πολλές ευκαιρίες ανάδειξης του ζητήματος με τον πιο μαζικό τρόπο ώστε η οργανωμένη πολιτεία να μην έχει επιλογή άλλη παρά να αντιμετωπίσει επιτέλους το ζήτημα αυτό.

Πρόσφατη πολιτική ιστορία

Για να καταλάβει κανείς την πολιτική ιστορία και την πολιτική δυναμική της περιοχής πρέπει να κοιτάξει πίσω στον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης. Το κίνημα Αντίστασης στην ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου ήταν δυναμικό και πάρα πολλοί Καλυβιώτες είχαν σπουδαία αντιστασιακή δράση, συνεισφέροντας σημαντικότατα στην απελευθέρωση της χώρας. Ταυτόχρονα όμως, όπως σε πολλές περιοχές συνέβη, δυστυχώς στην ίδια περιοχή άνθισε και το φαινόμενο των δωσίλογων.

Οι μαύρες σελίδες της ελληνικής μεταπολεμικής ιστορίας είναι γνωστές και πλέον μπορούμε να τις διαβάζουμε δίχως συναισθηματική φόρτιση για να διδασκόμαστε από αυτές. Άνθρωποι που συστυχώς συνεργάστηκαν με τους ναζί στη συνέχεια συνεργάστηκαν με τις μεγάλες δυνάμεις που πήραν υπό την κηδεμονία τους τη χώρα μας στις μαύρες δεκαετίες του ‘50 και του ’60 και που εν τέλει που οδήγησαν στη μαύρη επταετία και στην Κυπριακή τραγωδία.

Η περίοδος της αντίστασης, του εμφυλίου, της κατ’ όνομα και μόνο δημοκρατίας της περιόδου 1949-1967 και τελικά της δικτατορίας, τελικά δημιούργησαν μια τεράστια πόλωση, η οποία είναι δυστυχώς εμφανής μέχρι και σήμερα. Πλέον βέβαια η πόλωση αυτή έχει πάρει χαρακτηριστικά καρικατούρας έως γελοιογραφίας, καθώς έχουν από καιρό αναιρεθεί εκ των πραγμάτων τα ιδεολογικά της θεμέλια. Παρά ταύτα, δεν πρέπει να το ξεχνάμει, ο διχασμός καθόρισε την τοπική κοινωνία σε πολύ μεγάλο βαθμό, όπως βεβαίως κατά κανόνα έγινε σε όλη την ελληνική επικράτεια.

Τα απόνερα του διχασμού στη δεκαετία του '80

Στη δεκαετία του 80 συνέβη ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο στις δημοτικές εκλογές του Ασπροπύργου. Ένας υποψήφιος δήμαρχος από τον χώρο της Νέας Δημοκρατίας, ο οποίος κατά γενική ομολογία ήταν ένας ιδιαίτερα αξιόλογος, μετριοπαθής άνθρωπος που έχαιρε και χαίρει γενικής εκτίμησης, την πρώτη Κυριακή συγκέντρωσε σχεδόν 50%. Του έλειπαν μόνο λίγες ψήφοι για την απόλυτη πλειοψηφία. Δεύτερος Με με αρκετά μεγάλη διαφορά ήρθε ο υποψήφιος του Κομμουνιστικού Κόμματος και τρίτος, λίγο παρακάτω σε αριθμό ψήφων, εκείνος του ΠΑΣΟΚ.

Στη δεύτερη Κυριακή εκείνη την χρονιά – 1986, εάν δεν με απατά η μνήμη μου – ένα μοναδικό φαινόμενο στα εκλογικά χρονικά της χώρας έλαβε χώρα στον Ασπρόπυργο: Όλοι (κυριολεκτικά) οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ψήφισαν τον υποψήφιο του Κομμουνιστικού Κόμματος. Έτσι λοιπόν η πόλη μας απέκτησε έναν Δήμαρχο μέλος του ΚΚΕ (και μια γενικότερη παρατήρηση: Η αριστερά κυβέρνησε – αυτοδιοικητικά – στη χώρα πολλές φορές και πολλά χρόνια πριν τον κ. Τσίπρα και, δυστυχώς, κατά κανόνα δεν έδειξε κανένα ριζικά διαφορετικό πρόσωπο ως προς τον τρόπο του κυβερνείν. Οι ευθύνες της λοιπόν για την κατάρρευση της χώρας το 2010 είναι ομοίως σημαντικές με το υπόλοιπο πολιτικό φάσμα).

Επανερχόμενος στο παραπάνω παράδειγμα, είναι αναμφίβολα ενδεικτική αυτή η περίπτωση για να καταλάβει κανείς την ακραία πόλωση αριστεράς-δεξιάς στον Ασπρόπυργο, ακόμα και στην περίπτωση που τα εμπλεκόμενα πρόσωπα κάθε άλλο παρά τροφοδοτούσαν την κόντρα αυτή.

Η πτώση των ιδεολογιών που μας χώριζαν – Η αναγνώριση του χρήματος ως παράγοντα ομόνοιας

Μετά την πτώση όμως της Σοβιετικής Ένωσης και μετά τις δύο τετραετίες του κομμουνιστή δημάρχου, είχαμε πάλι εκλογή ενός υποψηφίου από την παράταξη της Νέας Δημοκρατίας. Το 1994 παραλίγο να επαναληφθεί το ίδιο φαινόμενο, καθώς τη δεύτερη Κυριακή ο υποψήφιος της Νέας Δημοκρατίας επεκράτησε εκείνου του ΠΑΣΟΚ με 40-50 ψήφους διαφορά (επί συνόλου περίπου 14.000).

Αξίζει να σημειωθεί πως για πολλά χρόνια οργίαζαν οι φήμες ότι ο, μακαρίτης πλέον, κομμουνιστής Δήμαρχος, πικραμένος ίσως για την τρίτη θέση που πήρε την πρώτη Κυριακή, δεν ανταπέδωσε στον υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ (τουλάχιστον όχι ολοκληρωτικά) την στήριξη που είχε λάβει τις δυο προηγούμενες φορές. Γύρισε σελίδα λοιπόν το 1994, αναδείχτηκε έναν νέος Δήμαρχος, έγινε η εθνική συμφιλίωση σε τοπικό επίπεδο και η συνέχεια, δυστυχώς, είναι γνωστή σε όλους.

Η ιδεολογική πόλωση ανήκει πια στο παρελθόν και αυτό είναι αναμφισβήτητα καλό. Τα εμφύλια πάθη πρέπει να σβήσουν, και έχουν σε μεγάλο βαθμό ήδη σβήσει. Όπως ειπώθηκε παραπάνω, έχει μείνει μόνο μια κωμική, ποδοσφαιροποιημένη θα έλεγε κανείς έκδοχή τους.

Το ερώτημα όμως ήταν και παραμένει: Ποια ήταν η βάση της συμφιλίωσης; Μήπως ήταν η διασπάθιση, ή τουλάχιστον ο μη σεβασμός, του δημοσίου χρήματος; Μήπως τελικά, ακόμα και αν δεν ειπώθηκε ποτέ έτσι ακριβώς, η συμφιλίωση χτίστηκε πάνω στην αντίληψη του «γιατί να τσακωνόμαστε αφού μπορούμε να τρώμε όλοι μαζί»; Αυτό φοβάμαι πως συνέβη στον Ασπρόπυργο, αυτό λίγο πολύ έγινε και σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ποιος θα πίστευε το 2009 ότι θα δούμε σύντομα συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ; Την είδαμε όμως δυο χρόνια αργότερα. Αναρωτιέμαι, είμαι ο μόνος άραγε, πότε θα δούμε και τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ;

Μια νέα πολιτική γεννιέται

Το 1994 λοιπόν, με μια ελάχιστη διαφορά ψήφων στη δεύτερη Κυριακή, οι δημότες του Ασπροπύργου εξέλεξαν δήμαρχο έναν νέο, μορφωμένο και δυναμικό συμπολίτη από την παράταξη της Νέας Δημοκρατίας. Ο ίδιος δήμαρχος κέρδισε στη συνέχεια με εντυπωσιακή άνεση, από την πρώτη Κυριακή με τεράστια πλειοψηφία «σοβιετικού τύπου» (ναι, μεγαλύτερη του 60%), τις εκλογές του 1998 και του 2002. Πιθανότατα θα ήταν ακόμα και σήμερα δήματος εάν το 2006 δεν επέλεγε να επιχειρήσει να εκλεγεί Νομάρχης Δυτικής Αττικής.

Η πολιτική του δημάρχου αυτού είχε κάποια πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, τα οποία κυριαρχούσαν στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. "Λύσαμε το πρόβλημα της ανεργίας", τον θυμάμαι να λέει σε συγκέντρωσή του το 2006 ως υποψήφιος νομάρχης και η φράση αυτή, με όλα όσα εκείνη συνεπάγεται, περιγράφει καλύτερα απ' οτιδήποτε άλλο τα 12 εκείνα χρόνια.

Η ανεργία μπορεί να λύθηκε πρόσκαιρα, αφού ο Δήμος. όπως και όλη η χώρα, μπορούσε να χρηματοδοτείται για να έχει μια μη παραγωγικούς εργαζομένους, τα προβλήματα όμως που βιώνουμε σήμερα τότε ήταν που ξεκίνησαν και σιγά – σιγά γιγαντώθηκαν. Ο Δήμαρχος εκείνος έδωσε στους δημότες αυτό που ήθελαν και εκείνοι το ανταπέδωσαν με την αγάπη και τη μαζική τους στήριξη. Ήταν όμως αυτό που χρειαζόταν ο τόπος; Είναι τελικά σκοπός ενός ηγέτη να είναι δημοφιλής; Ή μήπως πρέπει να παίρνει τις δύσκολες αποφάσεις, να μη διστάζει να δυσαρεστεί τους γύρω του, ώστε τελικά ο τόπος να προχωρήσει μπροστά; Δύσκολα ερωτήματα που δεν απαντώνται εύκολα. Καθένας μας ας βγάλει τα συμπεράσματά του.

Οι αντιδήμαρχοι που ήθελαν να γίνουν δήμαρχοι στη θέση του δημάρχου

Στις τρεις αυτές τετραετίες, δυο δημοτικοί σύμβουλοι και 'μόνιμοι' αντιδήμαρχοι πρωταγωνιστούσαν πέραν κάθε αμφισβήτησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δυο αυτοί ως υποψήφιοι δημοτικοί σύμβουλοι έπαιρναν, καθένας ξεχωριστά, περισσοτέρους σταυρούς απ' όσους ψήφους συνολικά έπαιρνε η αντίπαλη παράταξη στις εκλογές. Ένα φαινόμενο μοναδικό. Θερμοί βεβαίως αμφότεροι υποστηρικτές της μεθόδου επίλυσης του προβλήματος της ανεργίας που με τόση επιτυχία εφάρμοζε ο Δήμαρχός τον οποίον υπηρετούσαν.

Όταν λοιπόν ο Δήμαρχος  αποφάσισε να κάνει το - ανεπιτυχές, ως απεδείχθη - βήμα προς τη νομαρχία, προέκυψε μια μεγάλη κόντρα για το ποιος εκ των κορυφαίων δυο αντιδημάρχων θα ελάμβανε το χρίσμα. Σε μια αντικειμενά πολύ δύσκολη απόφαση για το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, ο πρώτος εξ αυτών πήρε το χρίσμα και έκτοτε συνεχίζει την πολιτική του προκατόχου του (παρά τις φημολογούμενες / πιθανές προσωπικές τους διαφορές), λαμβάνοντας ευρυτάτη στήριξη από τον λαό του Ασπροπύργου σε τρεις διαδοχικές εκλογές. Οι δημότες του Ασπροπύργου εξακολοθούν να έχουν αυτό που σε μεγάλη πλειοψηφία επιθυμούν. Θα έλεγε κανείς, τουλάχιστον στο επίπεδο της πολιτικής υπόστασής τους, βιώνουν μια πολυετή ευτυχία.

Οικογενειακά καβγαδάκια

Όπως ήταν μάλλον ανθρωπίνως αναμενόμενο, ο δεύτερος των αντιδημάρχων δεν μπόρεσε να δεχτεί την παραπάνω απόφαση. Ίσως πίστευε ότι ο πρώτος θα «περιοριζόταν» σε δυο θητείες (μια ομολογουμένως ενδιαφέρουσα προσέγγιση «ιδιοκτησίας» του Δήμου) και στη συνέχεια θα «ερχόταν η σειρά του». Όμως σύντομα κατάλαβε πως ο Δήμαρχος θα επιχειρούσε να πάρει όλον τον απαραίτητο χρόνο για να ολοκληρώσει το έργο του, ενώ εκείνον τον κατέκλυζε η επιθυμία να αναλάβει εκείνος την σχετική ευθύνη.

Έτσι λοιπόν, στις εκλογές του 2014 έγινε μια μεγάλη διάσπαση με τον δεύτερο αντιδήμαρχο να κατεβαίνει αντίπαλος του πρώτου, και νυν δημάρχου, έχοντας μάλιστα στο πλευρό του και τον ίδιο τον προκάτοχό του. Το αποτέλεσμα όμως απέδειξε πως οι πολιτικές είναι πάνω από τα πρόσωπα – Ο δήμαρχος θριάμβευσε και πάλι. Ο Κώστας Βάρναλης απεδείχθη όχι μόνο διαχρονικός αλλά και διακομματικός: «Φρόνιμα και ταχτικά, πάω με εκείνον που νικά» είχε πει. Αυτό έκαναν και οι δημότες του Ασπροπύργου (αν και κάποιοι σκέφτηκαν πως δεν θα άλλαζε και τίποτα, ούτως ή άλλως).

Από τον Δημότη–Πολίτη στον Δημότη–Πελάτη

Σε ένα παλιότερο άρθρο στο ιστολόγιο αυτό είχα μιλήσει για μια αισχρή σχέση πολιτικής εκπόρνευσης που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης, με τον Ασπρόπυργο να βρίσκεται δυστυχώς στην πρωτοπορία του φαινομένου. Ενώ για τους εξαθλιωμένους συμπολίτες μας δεν χρειάζεται να ειπωθεί τίποτα άλλο πέραν του γεγονότος ότι μέσα από αυτή τη συναλλαγή προκύπτει ένας ωμός εκβιασμός, αξίζει σίγουρα να κοιτάξει κανείς καλύτερα την περίπτωση των «νοικοκυραίων».

Κάτι που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι σε μια τέτοιου είδους συναλλαγή, η φύση της δεν αλλάζει σε σχέση με το εκάστοτε τίμημα. Είτε δίνεις την ψήφο σου για μια σακούλα ψώνια στο super-market, ή για μια θέση εργασίας στον Δήμο ή ακόμα και για να ‘μετετρέψεις’ δέκα στρέμματα αγροτικής ζώνης σε αχαρακτήριστη, διαπράττεις ακριβώς το ίδιο σφάλμα: Μετατρέπεις την ψήφο σου, άρα την πολιτική ψυχή σου, σε εμπόρευμα. Ο άνθρωπος όμως, κατά τον Αριστοτέλη τουλάχιστον, είναι ζώο πολιτικό, οπότε αν φύγει το πολιτικό μένει μόνο το ζώο – και ξαφνικά οι λόγοι της ακραίας παρακμής της πόλης γίνονται λίγο πιο ξεκάθαροι.

Στις φετινές εκλογές

Εκτός των δύο μόνιμων πλέον διεκδικητών του δημαρχιακού θώκου (στην πραγματικότητα μάλλον απλώς συντηρούν την κόντρα που είχαν ως αντιδήμαρχοι για τους περισσότερους σταυρούς, απλώς την έχουν μεταφέρει σε νέο πεδίο) φέτος υπάρχει και ένας νέος, πολλά υποσχόμενος υποψήφιος. Σαραντάρης, μορφωμένος, με σημαντική επαγγελματική αλλά και πολιτική εμπειρία. Είναι ένας ιδιαίτερα συγκροτημένος άνθρωπος και θα έλεγα πως η υποψηφιότητά του δίνει αισιοδοξία ως προς ότι οι νέοι της πόλης θα ασχοληθούν πιο σοβαρά με τον τόπο τους.

Η αισιοδοξία μου αυτή περιορίζεται λίγο από το γεγονός ότι ο ίδιος ο νέος υποψήφιος δήμαρχος υπήρξε δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος πριν μερικά χρόνια, υπηρετώντας ακριβώς τις πολιτικές που έφεραν τον Ασπρόπυργο στη σημερινή ακραία παρακμή του. Η θητεία αυτή, είτε το θέλει κανείς ή όχι, εκ των πραγμάτων δημιουργεί μια δυναμική που είναι δύσκολο να ανατραπεί.

Θα ευχόμουν πραγματικά ο νέος αυτός υποψήφιος να μπορούσε να ανατρέψει τη δεδομένη κατάσταση. Ελπίζω να καταφέρει! Οι προσδοκίες μου όμως ότι όντως θα επιτευχθεί αυτό είναι μικρές. Αυτό συμβαίνει για τον ίδιο λόγο που ένας νέος και πολλά υποσχόμενος πρόεδρος σε ένα υφιστάμενο, παγιωμένο πολιτικό κόμμα έχει στην πραγματικότητα πολύ μικρό περιθώριο κινήσεων – όπως εξάλλου απέδειξαν πρόσφατα παραδείγματα σε αριστερά και δεξιά, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.

Δυστυχώς, ένας άνθρωπος ο οποίος έχει υπάρξει δομικό τμήμα ενός μηχανισμού είναι πάρα πολύ δύσκολο να καταφέρει να αλλάξει το συλλογικό τρόπο σκέψης του μηχανισμού εκείνου που τον ανέδειξε. Ρωτήστε αν θέλετε τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή τον Γιώργο Παπανδρέου, είμαι βέβαιος θα σας το επιβεβαιώσουν.

Σίγουρα βέβαια η υποψηφιότητα αυτή έχει έναν αέρα ανανέωσης και θα χαρώ αν πάει καλά. Εκτιμώ όμως ότι είτε το θέλουμε ή όχι προέρχεται από την ίδια πολιτική οικογένεια – και  δεν αναφέρομαι ούτε στη Νέα Δημοκρατία, ούτε γενικά στη «δεξιά παράταξη», αλλά αντίθετα αναφέρομαι στην πολιτική με την αυθεντική έννοια του όρου.

Ότι δηλαδή πολιτικά έχει και αυτός ο υποψήφιος συμπλεύσει με εκείνους που είχαν την ευθύνη της τοπικής αυτοδιοίκησης τον Ασπρόπυργο τα τελευταία 25 χρόνια, οπότε αναρωτιέμαι με ειλικρίνεια όχι πόσο διαφορετικός θέλει αλλά πόσο διαφορετικός μπορεί εν τέλει να υπάρξει, παρά τις αναμφισβήτητα καλές προθέσεις του.

Θέλω και πάλι να επαναλάβω με απόλυτη σαφήνεια ότι θεωρώ πως οι πολιτικές που εφάρμοσαν δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι τα τελευταία 25 χρόνια έχουν φέρει τον Ασπρόπυργο σε μια κατάσταση ακραίας παρακμής, οπότε είναι οι πολιτικές και όχι τα πρόσωπα αυτές πρέπει να καταψηφιστούν και να ανατραπούν.

Για τους υποψηφίους του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ

Υπάρχουν δύο «μικρότεροι» υποψήφιοι, υπό την έννοια ότι δεν αναμένεται να συγκεντρώσουν μεγάλο αριθμό ψήφων. Οι υποψηφιότητές τους μπορούν να εκληφθούν ως ρομαντικές, υπό την έννοια ότι πάνε σε έναν πόλεμο δίχως ελπίδα νίκης. Δεν μπορώ να μην σημειώσω πως είναι αμφότεροι καθαρά κομματικοί υποψήφιοι, ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα, και αυτό είναι κάτι που κατά την γνώμη μου έχει πια ξεπεραστεί απολύτως. Δεν μπορεί η ενασχόληση με την τοπική αυτοδιοίκηση να εμπίπτει στο πλαίσιο του κομματικού καθήκοντος, ακόμα και αν αυτό εκληφθεί στην πιο αγνή, ρομαντική εκδοχή του (ενώ φοβάμαι πως καμιά φορά η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πεζή...).

Τελικά ποιοι «βγάζουν δήμαρχο»;

Κάτι που θα ακούσει κανείς πολύ συχνά στα καφενεία του Ασπροπύργου είναι ότι «τον Δήμαρχο τον βγάζουν οι Πόντιοι». Αναμφίβολα μεν ο Δήμαρχος Ασπροπύργου είχε πράγματι μεγάλο ρεύμα στις τάξεις των παλιννοστούντων, παρά ταύτα τα αποτελέσματα των εκλογών του 2014 έστειλαν ένα εκκωφαντικό μήνυμα: Ο Δήμαρχος επρώτευσε και «στο χωριό», ήρθε πρώτος και στις ψήφους των «ντόπιων». Τα νούμερα εξάλλου είναι αποκαλυπτικά: Τα έγκυρα ψηφοδέλτια ήταν περί τις 17.000 (έναντι περίπου 14.000 το 1994 – να λοιπόν που οι κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν αυξηθεί και τόσο πολύ) και από αυτά περίπου 10.000  ήταν στο κέντρο του Ασπροπύργου, στο «χωριό».

Πώς γίνεται να είναι αυτόνομος Δήμος ο Ασπρόπυργος;

Όπως ξέρουμε όλοι πριν μερικά χρόνια υλοποιήθηκε πανελλαδικά το πρόγραμμα "Καλλικράτης", με σκοπό μεταξύ άλλων να μειωθεί δραστικά ο αριθμός των δήμων μέσω συνενώσεων. Αν δεν κάνω λάθος, είχε τεθεί ένα όριο αρκετών δεκάδων χιλιάδων κατοίκων για έναν δήμο ώστε να είναι 'Καλλικρατικός', εκτός ίσως εάν υφίσταντο ειδικές γεωγραφικές ή άλλες συνθήκες.

Βεβαίως, το κράτος των Αθηνών έδειξε τα χαρακτηριστικά του τέρατος ως προς το πως αντιμετώπισε το Θριάσιο: Η Ελευσίνα ενώθηκε με τη Μαγούλα αλλά όχι με τη Μάνδρα (είδαμε όλοι τι έγινε στη Μάνδρα με τις πλυμμήρες). Η Μάνδρα με τη σειρά της ενώθηκε με τα... Βίλλια. Τα Άνω Λιόσια ενώθηκαν με τη Φυλή. Μιλάμε για εγκλήματα κατά συρροή.

Τίποτα όμως δεν συγκρίνεται με το καλύτερο: Ο Ασπρόπυργος, αυτή η κωμόπολη των 20.000 περίπου κατοίκων,  ανακηρύχθηκε αυτόνομος καλλικρατικός δήμος! Το πως και το γιατί, ας το αφήσουμε για τον ερευνητή του, ελπίζω όχι πολύ μακρινού, μέλλοντος.

Ουσιαστική πολιτική πρόταση για τον Ασπρόπυργο

Σε συνέχεια των παραπάνω, το κύριο συμπέρασμά που γίνεται προφανές είναι το εξής, το οποίο έχω θέσει σε δημόσια πρόταση από τον Δεκέμβριο του 2008: Καμία άλλη πολιτική δεν έχει νόημα πέραν της ένωσης του Θριασίου σε έναν ενιαίο οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης με έδρα την Ελευσίνα. Το αληθές της άποψης αυτής το μαρτυρούν τόσο η τραγωδία της Μάνδρας όσο και το διαρκές έγκλημα του Ασπροπύργου.

Η άποψη αυτή δεν συνιστά κάποιας μορφής υπεκφυγή. Οι δημότες του Ασπροπύργου οφείλουν να αναδείξουν το ζήτημα, να το επικοινωνήσουν στους συνδημότες τους στην Ελευσίνα, τη Μάνδρα και τη Μαγούλα και να θέσουν επιτακτικά το ζήτημα στην Ελληνική Πολιτεία: Το Θριάσιο Πεδίο είναι ενωμένο γεωγραφικά, ιστορικά, πολιτιστικάν και οικονομικά. Ήρθε η ώρα να ενωθεί και διοικητικά! Οτιδήποτε άλλο είναι παράλογο, αναποτελεσματικό και ιδιαιτέρως επκίνδυνο, όπως δυστυχώς αποδεικνύεται καθημερινά.

Πέραν αυτής της καθαρής πολιτικής θέσης, που επαναλαμβάνω ότι οφείλει να αποτελεί την κορυφαία προτεραιότητα των κατοίκων της περιοχής, μια σειρά δράσεων θα μπορούσαν να αναληφθούν από τον Δήμο ώστε σιγά σιγά να φύγουμε από την ακραία παρακμή και ο Δήμος σιγά σιγά να επανέλθει στην κοινωνική συνοχή και στην οικονομική ανάπτυξη:

-         Διαφύλαξη, μελέτη  και ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του Ασπροπύργου

o   Έμφαση στη μελέτη, διάσωση και ανάδειξη του Αρβανίτικου ιδιώματος και όλων τα σχετικών  πολιτισμικών στοιχείων, όπως χοροί, τραγούδια, ενδυμασίες, ήδη και έθιμα, αρχιτεκτονική κ.α.

o   Μέριμνα ώστε οι αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες να συνεχίσουν να εκτελούνται στον Ασπρόπυργο του σήμερα με τρόπο σύγχρονο και ανταγωνιστικό, που όμως θα αναδεικνύει την ταυτότητα της περιοχής.

-         Μελέτη και ανάδειξη ιστορικών στοιχείων της περιοχής, συμπλήρωση του πολιτισμικού & τουριστικού προϊόντος της Ελευσίνας

-         Έμφαση στην ποιότητα της εκπαίδευσης με ίσες ευκαιρίες

-         Συνεργασία με την κυβέρνηση για το σπάσιμο του «Αβάτου του Ασπροπύργου»

-         Αυστηρή εφαρμογή νομοθεσίας για το περιβάλλον

Η θέση μου για τις δημοτικές εκλογές 2019 στον Ασπρόπυργο

Με βάση την παραπάνω μακροσκελή ανάλυση, για το εύρος της οποίας απολογούμαι στον αναγνώστη, η θέση μου για τις δημοτικές εκλογές 2019 στον Ασπρόπυργο είναι σαφέστατη:

Αποχή.

Αποχή τόσο διότι το λευκό επικροτεί τους διεκδικητές, όσο και, δυστυχώς, ως παραδοχή της αντικειμενικής αδυναμίας την παρούσα χρονική στιγμή να σταθώ στο ύψος ευθύνης του πολίτη: Όταν κανείς εκ των πολιτευομένων δεν μπορεί να σε αντιπροσωπεύσει, καθήκον του πολίτη είναι να βγει μπροστά εκείνος. Αν αυτό δεν καταστεί δυνατόν, η μόνη λύση που απομένει, αν και ανεπαρκής, είναι η αποχή.

Η αποχή επιπλέον, όσο κι αν μας πιπιλίζουν το μυαλό για το αντίθετο, είναι ακόμα μια ισχυρή πράξη πολιτικής απονομιμοποίησης του συστήματος. Νιώθει ο κάτοικος του Ασπροπύργου πως τα τεκταινόμενα στον Δήμο τον αφορούν; Νιώθει μήπως πως το θυμούνται μόνο στις εκλογές, πως τον αντιμετωπίζουν σαν πελάτη; Στην περίπτωση αυτή η αποχή είναι μια σαφέστατη πολιτική πράξη απονομιμοποίησης του εκάστοτε πολιτικού συστήματος.

Αντιλαμβανόμενος βέβαια πως πολλοί από τους δημότες μπορεί να μην νιώθουν άνετα με την επιλογή της αποχής, δεν μπορώ παρά να τους προτείνω να υιοθετήσουν στην περίπτωση αυτή την προσέγγιση του λιγότερο κακού.

Μια ευχή για τον Ασπρόπυργο

Είτε στις 26 Μαΐου ή το αργότερο στις 2 Ιουνίου, οι δημότες Ασπροπύργου θα αναδείξουν τον άνθρωπο που θα έχει την ευθύνη του Δήμου για τα επόμενα χρόνια. Ευχή μου θα ήταν ο νέος Δήμαρχος, όποιος κι αν είναι, να αντιληφθεί ότι χρειάζεται μια ριζική αλλαγή πολιτικής. Αυτή η αλλαγή δεν έχει τόσο να κάνει με το ερώτημα "τι πρέπει να κάνει ο Δήμος;" (ερώτημα που επιφανειακά έθιξα παραπάνω), αλλά κυρίως με το περισσότερο θεμελιώδες που ρωτά "γιατί υπάρχει ο Δήμος;".

Όπως μαθαίνουμε στο δημοτικό σχολείο, ήδη από την εποχή του Μωυσή, ήταν πιο αποτελεσματικό να ορίζεις τι δεν είναι κάτι παρά να ορίσεις τι είναι. Έτσι λοιπόν ο δεκάλογος με πολύ απλά λόγια λέει κατά βάση τι δεν πρέπει να κάνουν οι άνθρωποι και έτσι, με τρόπο μαγικό ρυθμίζεται η ζωή μιας πολυπληθούς κοινωνίας μόνο με δέκα γραμμές κείμενο.

Στην περίπτωση του Ασπροπύργου τα πράγματα είναι ακόμα πιο απλά και ευτυχώς δεν χρειάζεται η παρέμβαση της Θείας Πρόνοιας για να καταλήξουμε σε ένα απλό συμπέρασμα ως απάντηση σε ένα θεμελιώδες ερώτημα: Τι δεν είναι ο δήμος.

Ο δήμος λοιπόν σίγουρα δεν είναι κανένα από τα ακόλουθα:

-          Εκείνος που πρέπει να δώσει ελεημοσύνη στους αδύνατους συμπολίτες μας

-          Εκείνος που πρέπει να προσφέρει εργασία στους άνεργους ή/και άεργους δημότες

-          Εκείνος που πρέπει ως σύμβουλος real estate να μεριμνήσει για τα βέλτιστα χαρακτηριστικά των ακινήτων φιλικά προσκείμενων δημοτών

Η ακραία παρακμή του Ασπροπύργου, ο λόγος που όλοι οι νέοι καλυβιώτες θέλουν να φύγουν από την πόλη, οφείλεται στο γεγονός ότι για πολλές δεκαετίες ο Δήμος ήταν, μεταξύ άλλων βεβαίως, όλα τα παραπάνω.

Ένα πρώτο μεγάλο βήμα προόδου θα ήταν ο Δήμος όλα αυτά να τα σταματήσει και επιτέλους να κάνει τη δουλειά του όπως αυτή ορίζεται από τη εγχώρια και την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Το ζήτημα του Ασπροπύργου οφείλει να είναι προτεραιότητα του ελληνικού κράτους

Κλείνω το μακροσκελές αυτό άρθρο με μια αναφορά την κεντρική πολιτική σκηνή. Με βάση όλα τα παραπάνω προκύπτει ένα μείζον ερώτημα, καθώς τα όσα συμβαίνουν στον Ασπρόπυργο για να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους υπερβαίνουν κατά πολύ τις δυνατότητες ενός οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης: 

Η κυβέρνηση θα έχει το θάρρος να πράξει τα δέοντα; 

Ή μήπως ο σκουπιδότοπος των Αθηνών, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι μια κατάσταση βολική για το κατεστημένο; Θα έχει κανείς το θάρρος να σπάσει το «Άβατο του Ασπροπύργου»; Ή μήπως τελικά, η «κυβερνώσα αριστερά» βιάστηκε κι εκείνη να ακολουθήσει τα βήματα του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ΄80, γινόμενη γρήγορα και αυτή μέρος του κατεστημένου;

Ίδωμεν.

Entrepreneur απ' το Μπραχάμι

Εμβρόντητοι όλοι ακούσαμε χθες τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μιλά για έναν εικοσάρη από το Περιστέρι που θέλει να κάνει ένα τεχνικό επάγγελμα. Αναρωτιέμαι, όπως φαντάζομαι όλη η Ελλάδα, εάν τελικά οι σύμβουλοι του κ. Μητσοτάκη πληρώνονται από τον ΣΥΡΙΖΑ, εάν εντός της λεγόμενης Νέας Δημοκρατίας υπάρχει κάποια πέμπτη φάλαγγα.

Εν πάση περιπτώσει, η Ελλάδα που κατέρρευσε το 2010 θεωρούσε την επιχειρηματικότητα ως ένα κληρονομικό ή/και ταξικό προνόμιο. Επιχειρήσεις δηλαδή είχες εάν ήσουν πλούσιος ή εάν ήταν επιχειρηματίες και οι γονείς σου.  

Ποιος άραγε δεν είχε ακούσει την φράση "τα λεφτά είτε τα παντρεύεσαι ή τα κληορονομείς"; Ήταν μια φράση αληθινή, βγαλμένη απ' τη ζωή. Μια ζωή που οι μάστορες θέλουμε να αλλάξουμε με όπλο την ομαδικότητα, τη δημιουργικότητα και την αποφασιστικότητά μας. 

Τις δεκαετίες του '50, του '60 και του '70 το αίτημα ήταν η ισότητα των ευκαιριών στη μόρφωση. Έχει ίσως ξεχαστεί πως κάποτε, όχι πολύ παλιά, και η ίδια η παιδεία ήταν ένα ταξικό και κληρονομικό προνόμιο (και δυστυχώς σε κάποιο βαθμό πάει να ξαναγίνει...).

Σήμερα το αίτημα είναι η ισότητα των ευκαιριών στη δημιουργία. Μίλησε για αυτό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στην πρόσφατη εκδήλωση του ΣΕΝ/Junior Achievement στο Μέγαρο Μουσικής.

Η νεοφυής επιχειρηματικότητα, η οικονομία των μαστόρων, έρχεται να αλλάξει την απαράδεκτη κατάσταση αυτή. Στις ΗΠΑ, οι περισσότεροι από τους δισεκατομμυριούχους της ψηφιακής οικονομίας είναι παιδιά μεταναστών.

Η Ευρώπη έχει μείνει πίσω στην επανάσταση αυτή και η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση εντός της. Τα πράγματα όμως έχουν αρχίσει να αλλάζουν. 

Καθήκον όλων μας να επιταχύνουμε την αλλαγή αυτή. Πώς; Τόσο με τον λόγο όσο και, κυριώτερα θα έλεγα, μέσα από το προσωπικό μας παράδειγμα.

Εσχάτη προδοσία, εσχάτη των ποινών

Όλοι ακούσαμε πρόσφατα μερικούς διαπρεπείς πολιτικούς οι οποίοι αναφερόμενοι στην γνωστή, ανεπανάληπτη θα έλεγε κανείς, πολιτική και δικαστική σκευωρία, που έγινε γνωστή ως «υπόθεση Novartis», είπαν το αυτονόητο:

"Όσοι έστησαν και υλοποίησαν την αδιανόητη αυτή σκευωρία, αναμφίβολα διέπραξαν το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας."

Δύσκολα θα διαφωνήσει ένας σώφρων άνθρωπος με τη μετριοπαθή και ζυγισμένη άποψη αυτή. Ως δημοκρατικός πολίτης όμως έχω νομίζω το δικαίωμα να αναρωτιέμαι: Με ποιο δικαίωμα θα αφήσουμε τους ενόχους μιας τέτοιου μεγέθους σκευωρίας να ξεμπερδέψουν με 15-20, άντε το πολύ με 25 χρόνια φυλακής; [όσα επί παραδείγματι έμειναν φυλακισμένοι μερικοί εκ των ηγετών της 'επαναστάσεως' της 21ης Απριλίου 1967]

Μήπως τελικά, για τέτοια ακραία αδικήματα, όπως το στήσιμο της σκευωρίας της Novartis, για τόσο ξεκάθαρες, πασίδηλες περιπτώσεις εσχάτης προδοσίας, η επαναφορά της εσχάτης των ποινών δεν θα έπρεπε να αποτελεί θέμα ταμπού;

Η δημοκρατία μας, σε τελική ανάλυση, δεν έχει αδιέξοδα.

Ένα μήνυμα προς τους φίλους στην «Δράση»

Διαβάζω πως γίνεται σήμερα το συνέδριο της Δράσης. Δεν ήμουν ποτέ μέλος αυτού του κόμματος, πάντα όμως εκτιμούσα πως είχε θετική συμβολή στη δημόσια συζήτηση. Με μεγάλη χαρά είχα μιλήσει σε παλιότερα συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις που είχε οργανώσει.

Σήμερα με λύπη βλέπω πως η Δράση κινείται σε έναν δρόμο παρακμής που την πηγαίνει πολύ, πάρα πολύ μακριά από το σημείο αφετηρίας της.

Δεν μπορώ να πιστέψω πως η Δράση στο λεγόμενο «Μακεδονικό» θα αρνηθεί τη λύση της "σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό" κάνοντας την πιο παλαιοκομματική, στείρα αντιπολίτευση.

Δεν μπορώ να πιστέψω πως η Δράση στηρίζει την οικογενειοκρατία και τον νεποτισμό, όπως αυτά εκφράζονται με την γραφική ανάθεση του οικογενειακού δημοτικού θρόνου στον ανιψιό και τη συνεπακόλουθη, απείρως γραφικότερη τοποθέτηση του πιο πετυχημένου δημάρχου της χώρας στη θέση του υποψηφίου για την περιφέρεια Αττικής.

Δεν μπορώ να πιστέψω πως η Δράση, αν μη τι άλλο το πλέον ευρωπαϊκό των ελληνικών κομμάτων, υποστηρίζει το ευρωψηφοδέλτιο επικεφαλής του οποίου είναι ο γνωστός ευρωπαϊστής, κατά πολλούς η πολιτική μετενσάρκωση του Ρομπέρ Σουμάν, ο Βαγγέλης ο Μεϊμαράκης.

Θα ρωτήσει κάνεις, δηλαδή τι να κάνει; Να πάει με τον ΣΥΡΙΖΑ μήπως ή με τους ΑΝΕΛ. Το γεγονός ότι το επιχείρημα αυτό ακούγεται συχνά, δεν το κάνει λιγότερο τραγικά απογοητευτικό και, με συγχωρείτε, βλακώδες.

Από πότε κόμματα όπως η Δράση και οι ιδέες που υποτίθεται πως πρεσβεύει φοβούνται τις συμπληγάδες του δικομματισμού; Από ποτέ είναι η απάντηση, καθόσον βέβαια τα κόμματα αυτά σέβονται τις αρχές τους.

Ποτέ δεν ήταν καλύτερες οι συνθήκες στην Ελλάδα για ένα αληθινά φιλελεύθερο, αληθινά ευρωπαϊκό, αληθινά ανοιχτό, αληθινά προοδευτικό κόμμα. Αυτή είναι η ευκαιρία που η Δράση περίμενε από την ίδρυση της.

Αντ' αυτού, τα μέλη της φαίνεται διαλέγουν να υποστηρίξουν τον παλαιοκομματισμό, προσδοκώντας ως φαίνεται οι ίδιοι άνθρωποι με τις ίδιες ιδέες και τις ίδιες εξαρτήσεις, αυτήν τη φορά να πράξουν διαφορετικά.

Οι λογική όμως λέει πως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί για αυτό και τα νέα που διαβάζω μου δημιουργούν λύπη και απογοήτευση.

Μια μάχη που αξίζει να δοθεί

Είναι η δεύτερη μέρα του 2019 και θα ήθελα να αναφερθώ στο εξής: Στη ζωή μας είναι πολλά αυτά που χρειάζονται την προσοχή και την ενέργεια μας για να αλλάξουν, για να βελτιωθούν. Ούτε η προσοχή όμως ούτε η ενέργεια είναι απεριόριστες — Κάθε άλλο. Πρέπει λοιπόν καθένας μας με καθαρό μυαλό να επιλέξει τις μάχες που αξίζουν να δοθούν.

Νομίζω λοιπόν πως στην Ελλάδα του 2019 μια μάχη που όλοι αξίζει να δώσουμε είναι εκείνη εναντίον του νεποτισμού. Της ευνοιοκρατίας δηλαδή, του conné, σε όλα τα επίπεδα.

Αν δεν κάνω λάθος ο όρος νεποτισμός ανάγεται στην εύνοια που έδειχναν οι πάπες, ίσως και άλλοι θρησκευτικοί ηγέτες, προς τα παιδιά τους (!). Καθώς βέβαια υποτίθεται πως απαγορευόταν να έχουν παιδιά, ξαφνικά βρίσκονταν με πολλά ανίψια...

Στην Ελλάδα αυτή είναι μια κατάσταση ντροπής που την έχουμε ζήσει σχεδόν όλοι. Να αναζητήσουμε κάποιον "γνωστό", ώστε να αντιμετωπίσουμε ζητήματα που ποικίλουν από τα απόλυτα ασήμαντα έως τα πλέον σημαντικά. Δυστυχώς όμως, κάθε φορά που μπαίνει στη θέση ένας "γνωστός", μια μαχαιριά καρφώνεται στο σώμα της αξιοκρατίας.

Για αυτό λοιπόν τόσοι και τόσοι νέοι παραπονιούνται για την αναξιοκρατία που επικρατεί στην κοινωνία μας. Για αυτό γεμίζουν θυμό και απογοήτευση. Για αυτό μεταναστεύουν σε πρώτη ευκαιρία ή ίσως και "τα σπάνε" σε διαδηλώσεις, εάν μείνουν εγκλωβισμένοι στη Δανία του Νότου.

Να τη δώσουμε λοιπόν τη μάχη, η οποία πρέπει να ξεκινήσει πρώτα και κύρια από το προσωπικό παράδειγμα καθενός μας, εάν θέλουμε να έχουμε ελπίδες επιτυχίας. Να προσλάβουμε τον καλό, όχι τον γνωστό. Αν όλοι  κάνουμε αυτό το απλό, τότε η χώρα θα έχει κάνει ένα τεράστιο βήμα μπροστά.

Στην κοινωνία επικρατεί ένα τεράστιο αίσθημα αδικίας λόγω της κυρίαρχης αναξιοκρατίας. Ο νεποτισμός είναι μια από τις χειρότερες μορφές της. Ας το αναγνωρίσουμε και ας πράξουμε όλοι αναλόγως. Στην εκπαίδευση, στις επιχειρήσεις, στην πολιτική και οπουδήποτε αλλού.

Μια συν μια ευχές για το 2019

Το 2019 ξεκίνησε πριν λίγες ώρες και θα ήθελα να δώσω σε όλους μια συν μια ευχές.

Η μια ευχή είναι καθένας να τα βρει με τον εαυτό του. Δεν είμαι ειδικός αλλά όσο περνάνε τα χρόνια αντιλαμβάνομαι ότι οι περισσότερες συγκρούσεις που βασανίζουν τη ζωή μας οφείλονται σε προβλήματα εσωτερικά. Όταν τσακωνόμαστε με κάποιον, συχνά στην πραγματικότητα δεν μας θυμώνει η πράξη ή η συμπεριφορά του άλλου αλλά η προβολή μιας δικής μας συμπεριφοράς.

Αν τα βρούμε λοιπόν με τον εαυτό μας σίγουρα οι εντάσεις και οι συγκρούσεις μας θα περιοριστούν θεαματικά και η ποιότητα της ζωής μας θα βελτιωθεί αντίστοιχα.

Η δεύτερη ευχή είναι να συνειδητοποιήσουμε όλοι το προσωρινό της ύπαρξης μας. Πολλές φορές σκεφτόμαστε και δρούμε έχοντας στο μυαλό μας ότι θα ζούμε για πάντα. Δυστυχώς όμως (ή ίσως, ευτυχώς) καθόλου δεν ισχύει αυτό. Ερχόμενος σε επαφή με δικούς μου ανθρώπους που ήξεραν πως είναι στο τέλος της ζωής τους, όλοι διαπίστωναν πως τίποτα άλλο δεν έχει σημασία πέρα από την αγάπη.

Κι όμως, πολύ συχνά ξεχνάμε την πραγματικότητα αυτή και γεμίζουμε αρνητικά συναισθήματα που πηγάζουν από έναν τρόπο σκέψεις ο οποίος θεωρεί πως θα υπάρχουν για πάντα. Αυτός όμως ο τρόπος σκέψης, που συχνά μεταμφιέζεται ως ορθολογικός, είναι τελικά απολύτως παράλογος.

Ας μειώσουμε λοιπόν τον εγωισμό μας, ας συγχωρούμε πιο εύκολα, αναγνωρίζοντας τη μοναδική βεβαιότητά της ζωής, δηλαδή το προσωρινό της ύπαρξης μας.

Χρόνια πολλά σε όλους, με υγεία, ευτυχία, δημιουργικότητα και ευημερία το 2019!