Άλλαξε ο Μανωλιός" και ντύθηκε... incubator!

Αναδημοσίευση από το ΕΜΕΑ.gr

Ξαφνικά, εκεί που δεν υπήρχε τίποτα, η Ελλάδα γέμισε incubators, accelerators και άλλα ευφάνταστα στην ονομασία τους προγράμματα για την προώθηση της «νεοφυούς επιχειρηματικότητας». Έχουμε πολύ περισσότερα τέτοια προγράμματα από όσα χρειαζόμαστε. Από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς μέχρι το Δήμο Αθηναίων και άλλους φορείς, εκατομμύρια ευρώ ανακοινώνονται πως θα διατεθούν για τον ιερό σκοπό της ενίσχυσης των start-ups!

Θα αναρωτηθείτε, «πως μπορεί να σε ενοχλεί αυτό;». Με ενοχλεί πολύ η ουσία, όχι το φαίνεσθαι. Η ουσία είναι πως το γνωστό κρατικοδίαιτο κατεστημένο, αυτό που μάθαμε να λέμε «ιδιωτικοδημόσιο τομέα», έχει βρει νέο πεδίον δόξης λαμπρό: Την (υποτιθέμενη) ενίσχυση της επιχειρηματικότητας!

Μεταξύ σοβαρού και αστείου μπορώ να πω ότι το μόνο ίσως θετικό που βλέπω στην κίνηση αυτή είναι πράγματι η χρήση του όρου «νεοφυής επιχείρηση» για να περιγράψει τα start-ups, ο οποίος εισήχθη από την ΕΕΝΕ και συγκριμένα τον Γενικό Γραμματέα της Γιώργο Παπαδόπουλο. Είναι εξάλλου γνωστό πως όποιος ονομάζει τα πράγματα, συνήθως καθορίζει και την εξέλιξή τους.

Αν ψάξετε λοιπόν λίγο καλύτερα, πίσω από την κουρτίνα της «αφιλοκερδούς προσπάθειας» θα δείτε τους ίδιους ανθρώπους που επί δεκαετίες «αξιοποιούν» εθνικά και κοινοτικά κονδύλια. Θα δείτε προκηρύξεις απίστευτες. Έφτασαν να ζητούν ..15ετή εμπειρία σε προγράμματα ενίσχυσης start-ups, όταν το 1998 καλά-καλά δεν χρησιμοποιούταν η ορολογία αυτή - ειδικά στην Ελλάδα. Μάθαμε ακόμα πως οι … διαφημιστικές εταιρείες είναι οι πλέον ειδικές για τα προγράμματα αυτά και πολλά άλλα ευτράπελα.

Το Β' και το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αντί να δημιουργήσουν την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, διασπαθίστηκαν εν πολλοίς στα «σεμινάρια», προς άγραν «εργασιακής σταθερότητας» και σε τήρηση του ακλόνητου κοινωνικού συμβολαίου: Εσύ (πολίτη) θα με ψηφίζεις και εγώ (κράτος) θα σε «εξασφαλίζω». Ποιος δεν θυμάται το όργιο που είχε γίνει με τα επιδοτούμενα σεμινάρια; Ποιος ξέχασε ότι το πρόγραμμα «ψηφιακό άλμα», για venture capital σε high tech, το 2008 ακυρώθηκε ενώ προωθήθηκαν τα προγράμματα ... «e-Μηχανικοί», «e-Γονείς» και η διανομή των netbooks για τους μαθητές; Δυστυχώς ή ευτυχώς, είμαστε πολλοί αυτοί που τα θυμόμαστε καλά.

Υποτίθεται πως το Δ' ΚΠΣ, αυτό που όλοι μάθαμε σαν «ΕΣΠΑ», θα ήταν σε διαφορετική βάση. Πράγματι, άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του ... διαφορετικώς. Υπάρχει λοιπόν ένα φαινόμενο που θα το έλεγα «τα νέα ΚΕΚ και ΙΕΚ» ή ίσως «τα νέα σεμινάρια». Η πλάκα είναι πως πολλές από τις προκηρύξεις που ανέφερα για «acceleration programs» στην πραγματικότητα φωτογραφίζουν κάποια ΚΕΚ για υποψηφίους αναδόχους. Με άλλα λόγια, πάμε για τα «νέα σεμινάρια» όχι μόνο de facto αλλά και de jure.

Στην εποχή του ΕΣΠΑ λοιπόν, ειδικά με το άγχος της απορρόφησης, οι «εκπαιδεύσεις» δεν λέγονται πια «σεμινάρια» αλλά «acceleration programs», άσε που πολλές φορές συμπληρώνονται και με πενταήμερη εκδρομή στη Ρόδο! - Sorry, στο "silicon valley" εννοώ. Είμαι βέβαιος πως σε λίγο καιρό, τα ταξιδιωτικά γραφεία που τώρα παίζουν Κωνσταντινούπολη και Αγίους Τόπους, θα βάλουν στους προορισμούς τους και «Πανόραμα Σίλικον Βάλλεϋ - Πάλο Άλτο - Μάουντεν Βιού».

Ζούμε στη χώρα του παραλόγου, στη χώρα του «ότι δηλώσεις, είσαι». Είναι όμως κρίμα μεγάλο την στιγμή που βρισκόμαστε μια ανάσα πριν την απόλυτη καταστροφή να επιτρέπουμε σαν κοινωνία την ύπαρξη τέτοιων φαινομένων. Είναι έγκλημα τόσο προς την κοινότητα των start-ups όσο και προς τις επόμενες γενιές.

Τα κάθε λογής υποτιθέμενα «accelerators», τα «νέα ΚΕΚ» και τα «νέα σεμινάρια» δηλαδή, πρέπει να αποτελέσουν μια μικρή κωμική παρένθεση στην προσπάθεια που γίνεται από τόσους πολλούς, οι οποίοι σύντομα θα είναι εντυπωσιακά περισσότεροι, για την ανάπτυξη ενός ισχυρού start-up ecosystem στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κανένας άλλος δρόμος για τη χώρα, μόνη διέξοδος είναι η ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας.

Αν η κοινότητα των start-ups δεν αντιδράσει τώρα και δυναμικά εναντίον όλων αυτών που την εκμεταλλεύονται για να πλουτίσουν δίχως να προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό, θα έχει διαπράξει ένα πολύ μεγάλο λάθος.

Υπό τις παρούσες κρίσιμες συνθήκες όμως, λάθος που επαναλαμβάνεται πολλοστή φορά, πλέον είναι ασυγχώρητο.

Οι Άκηδες του ελληνικού επιχειρείν

- Τι ώρα είναι, Άκη;
- Ότι ώρα θες εσύ, Πρόεδρε!

Δεν γνωρίζω αν η παραπάνω διάσημη στιχομυθία μεταξύ του ερωτώντος Ανδρέα Παπανδρέου και του Άκη Τσοχατζόπουλου όντως έλαβε χώρα ή αποτελεί κάποιον αστικό μύθο της ΠαΣοΚικής ιστορίας, δίχως καμία αμφιβολία όμως περιγράφει με τρόπο ρεαλιστικό την πραγματικότητα του πολιτικού αυτού μορφώματος επί προεδρίας Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο πολιτικός αυτός άνδρας στον οποίο πολλά από τα δεινά που ζούμε σήμερα θα χρεώσει η ιστορία πέρασε στην αιωνιότητα το καλοκαίρι του 1996. Σταδιακά από τότε γινόμαστε όλοι μάρτυρες του εξής φαινομένου: Όλοι εκείνοι που απαντούσαν με ενθουσιασμό "ότι ώρα θες εσύ Πρόεδρε", όλοι αυτοί που έβλεπαν μα δεν μιλούσαν, όλοι αυτοί που προσπάθησαν απλά να απολαύσουν και εκείνοι το πάρτι της αλλαγής, ξαφνικά έγιναν ...αντι-παπανδρεϊκοί! Τους βλέπουμε σε κανάλια, internet και εφημερίδες να εξηγούν όλα τα λάθη του Παπανδρέου λες και εκείνοι ήταν κάποιας μορφής θεατές, αμέτοχοι στην όλη κατάσταση.

Ακριβώς το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στο ελληνικό επιχειρείν της περιόδου που διανύουμε. Πολλές επιχειρήσεις είχαν γιγαντωθεί πριν σκάσει η φούσκα της "ισχυρής Ελλάδας". Δεν τις περιγράφω ως επιτυχημένες, διότι αν ήσαν τέτοιες θα είχαν αντέξει στην κρίση, αλλά σίγουρα είχαν μεγαλώσει ιδιαίτερα τις δραστηριότητές τους. Διάφοροι περίεργοι τύποι, είτε "μικρο-επιχειρηματίες" ή, συχνότερα, "στελέχη", συνωστίζονταν για να μπουν έστω για δέκα λεπτά σε κάποια γραφεία, μήπως μπορέσουν και "τσιμπήσουν" κάτι και εκείνοι από την "επιτυχία" των εν λόγω εταιρειών.

Τι συμβαίνει σήμερα; Πολλές από τις εταιρείες αυτές έχουν είτε κλείσει ήδη ή βρίσκονται σε μια μη αναστρέψιμη κατεύθυνση προς το κλείσιμο. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πρώην πανίσχυρες (;) διοικήσεις τους βρίσκονται σε κατάσταση οικτρή (...καθώς βλέπετε η εξ'Αμερικής λογική του "golden parachute" δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη Δανία του Νότου...). Στην ούτως ή άλλως τραγική αυτή κατάσταση είναι θέαμα εμμετικό να βλέπει κανείς τους πρώην συνωστιζομένους να βγάζουν λόγους πύρινους για την στρατηγική και τις πρακτικές των επιχειρηματιών αυτών που οδήγησαν τις εταιρείες τους στη σημερινή κατάστασή τους.

Δεν είναι ότι έχουν άδικο. Πολλές φορές δεν έχουν, τα γεγονότα που περιγράφουν είναι αληθή. Είναι όμως ότι και εκείνοι, οπως και οι όψιμοι αντιπαπανδρεϊκοί ΠαΣοΚοι, μόνο αμέτοχοι δεν ήταν στην κατάσταση που είχε δημιουργηθεί. Κάθε άλλο, ίσως ήταν από αυτούς που μόνο κέρδισαν και τίποτα δεν έχαναν!

Θα πω κάτι πολύ απλό: Έχοντας ξεκινήσει την πρώτη μου εταιρεία το 2000, είχα την τύχη ή την ατυχία να έχω ζήσει δυο κύκλους καταστροφής των επιχειρήσεων στον κλάδο της Πληροφορικής. Πέραν των εξαιρέσεων που πάντα υπάρχουν, στις κρατικοδίαιτες αυτές επιχειρήσεις ούτε οι μέτοχοι κέρδιζαν, ούτε οι διοικήσεις (που συνήθως ταυτίζονταν με τους μετόχους). Τα έργα εξάλλου ήταν σχεδόν πάντα υποκοστολογημένα. Ποιοι κέρδιζαν λοιπόν; Μα είναι απλό, μόνο δυο κατηγορίες παιχτών στον παιχνίδι αυτό κέρδιζαν: α) Οι πολυεθνικές επιχειρήσεις (το υλικό και λογισμικό των οποίων φωτογράφιζαν οι προκηρύξεις) και β) Οι γνωστοί "business development executives" - ή ίσως "μεσάζοντες" σε μια πιο λαϊκή ορολογία, εκείνοι δηλαδή που δίχως να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν "διαχειρίζονταν τα μαύρα". Φυσικά κάποια ψίχουλα (σε σχέση με αυτούς) έπαιρναν και οι δημόσιοι "λειτουργοί".

Αυτή είναι η πραγματικότητα της αγοράς. Άνθρωποι που πάντοτε πολεμούσαν εκ του ασφαλούς, οι μόνοι που έβγαλαν χρήματα από την απαράδεκτη πραγματικότητα της αγοράς, είναι αυτοί που σήμερα κάνουν τους τιμητές. Τελικά είναι μάλλον νομοτέλεια ότι ο πολιτικός πολιτισμός μιας κοινωνίας καθορίζει και τον οικονομικό.

Ζητούμενο όμως σήμερα είναι όποιες δημιουργικές δυνάμεις έχουν απομείνει στον τόπο να μην αναλωθούν σε μια στείρα κριτική του φαινομένου η οποία δυστυχώς οδηγεί σε επανάληψή του. Αντίθετα, χρειάζονται μια ρεαλιστική, αντικειμενική ερμηνεία του τι πραγματικά συνέβη και τη χάραξη μιας μακρόχρονης αναπτυξιακής στρατηγικής σε εντελώς διαφορετική βάση. Ποια θα είναι αυτή η βάση; Η απάντηση είναι απλή: Η εξωστρέφεια, η ανταγωνιστικότητα σε όρους παγκοσμιοποίησης.

Αν μη τι άλλο αυτό θα οδηγήσει - επιτέλους - και στην ανάδειξη της αξιοκρατίας ως βασικού ανταγωνστικού πλεονεκτήματος των υγιών επιχειρήσεων.

Πόσο πλούσιος θέλεις να γίνεις;

Μια συζήτηση που δεν γίνεται όσο θα έπρεπε, κάτι που έχει πολλές κακές συνέπειες, είναι εκείνη των στόχων μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας, ίσως και γενικότερα του επαγγελματικού βίου, ως προς την απόκτηση υλικών αγαθών - αυτά που συνήθως αποκαλούμε "πλούτο". Το ερώτημα είναι απλό: Πόσο πλούσιος θέλεις να γίνεις;

Είναι απολύτως βέβαιο πως πλουτισμός δεν αποτελεί ούτε το ισχυρότερο ούτε φυσικά το μοναδικό κίνητρο μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το ίδιο βέβαιο είναι επίσης πως το υποκείμενο που πραγματώνει τη δημιουργικότητά του πέρα από τη χαρά της δημιουργίας προσμένει και στη βελτίωση του βιοτικού του επιπέδου, πράγμα που σε κάποιο, μικρότερο ή μεγαλύτερο, βαθμό συνερτάται και από τη συγκέντρωση του πλούτου. Ταυτόχρονα βέβαια πρέπει με έμφαση ιδιαίτερη να ειπωθεί πως η αισχροκέρδεια είναι ο καρκίνος της επιχειρηματικότητας.

Συζήτησα το ζήτημα αυτό με 27 άλλους συναδέλφους - νέους επιχειρηματίες από ισάριθμες χώρες που πήραμε μέρος στο πρόγραμμα "A New Beginning" που οργανώθηκε από το Γραφείο Μορφωτικών και Πολιτιστικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ και τον οργανισμό Entrepreneurs' Organization από μέσα Σεπτέμβρη έως αρχές Οκτώβρη στην Αμερική. Είναι εντυπωσιακό πως παρά το γεγονός ότι οι συνάδελφοι προέρχονταν από ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα γεωγραφίας, πολιτισμού και οικονομικής ανάπτυξης, τελικά συνέκλιναν στο εξής συμπέρασμα:

"Θα ήθελα να γίνω τόσο πλούσιος όσο να μπορώ να πηγαίνω όπου και όποτε θέλω δίχως να χρειάζεται να πάρω οποιοδήποτε μέτρο ασφαλείας ούτε να φοβάμαι ότι εγώ ή κάποιος δικός μου διατρέχει κάποιο ιδιαίτερο κίνδυνο απαγωγής".

Ακούγεται ίσως απλό, αλλά είναι μαγικό. Μέτρο του επιθυμητού πλουτισμού είναι η μη προκλητικότητά του. Συνάγεται λοιπόν, ότι διαφορετικό θα είναι το μέτρο στο Manhattan από την Τζούμπα που όπως έμαθα στο πρόγραμμα αυτό είναι η Πρωτεύουσα του Νοτίου Σουδάν. Η απλή αυτή διαπίστωση οδηγεί και σε ένα άλλο απολύτως λογικό συμπέρασμα: Στην περίπτωση που μια δραστηριότητα δημιουργήσει οφέλη μεγαλύτερα του παραπάνω μέτρου, τότε είναι στο άμεσο συμφέρον του υποκειμένου να επιστρέψει το περίσσευμα στην κοινότητά του (!). Η αρχή αυτή νομίζω πως απαντά πολύ καλά τις διάφορες συζητήσεις ανά τον κόσμο για τη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.

Οι πρόγονοί μας δίδαξαν ότι η ύβρις ακολουθείται πάντα από τη νέμεσι. Η υπερβολική συγκέντρωση πλούτου είναι αναμφισβήτητα ύβρις και οι συνέπειες ήδη είναι εμφανείς. Η κοινωνία μας πρέπει να αντιδράσει θετικά σε αυτό. Να επικρατήσει η λογική της κοινωνίας δηλαδή, έναντι εκείνη της ζούγκλας.

Συμφέρον και καθήκον του συγκεντρώνοντος τον πλούτο είναι το περίσσευμα να το επιστρέφει στην κοινότητα. Το πως πρέπει να γίνεται αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση που θα μπορούσε να απαντηθεί τόσο στο επίπεδο της φορολόγησης όσο και της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Το βέβαιο είναι πως η παρατηρούμενη υπερσυγκέντρωση είναι κατάσταση άμετρη που κινδύνους μεγάλους ελοχεύει για όλη την ανθρωπότητα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν πως πολλά εμβληματικά μέλη του "Top 1%" ανοιχτά ζητούν την (πολύ) μεγαλύτερη φορολόγησή τους. Δυστυχώς οι κυβερνήσεις και από τις δυο πλευρές του Ατλαντικού, προς το παρόν κωφεύουν.

Θέλουμε πίσω τον Κώστα Λαλιώτη!

Δεν νομίζω πως υπάρχει κανείς Έλληνας που να προσωποποιεί την Ελλάδα της "Μεταπολίτευσης" καλύτερα από τον Κώστα Λαλιώτη. Προσωπικότητα εμβληματική, ταυτίστηκε με το (λεγόμενο) ΠαΣοΚ και τον μέντορά του Ανδρέα Παπανδρέου. Είχε αντιστασιακή δράση κατά της χούντας, άσχετα με το αν ποικίλουν οι απόψεις για την ένταση και τη διάρκειά της, πράγμα που κεφαλαιοποίησε πολιτικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ο Κώστας Λαλιώτης έμεινε στο πλαίσιο του κόμματος, δίχως να μπει στην κυβέρνηση, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και έκανε το βήμα προς τη Βουλή και το Υπουργικό Συμβούλιο μόνο όταν το κόμμα πια είχε απαξιωθεί εντελώς. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον πως στη μετάβαση από τον Ανδρέα Παπανδρέου στον Κώστα Σημίτη, ο Λαλιώτης σίγουρα διατήρησε αν όχι ενίσχυσε την επιροή του στο ΠαΣοΚ. Κάπως έτσι έγινε ο αιώνιος Υπουργός Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων την εποχή που η πολύπαθη χώρα μας "ήταν ένα απέραντο εργοτάξιο" για να ικανοποιήσει της ανάγκες του επερχόμενου θερινού και εν πολλοίς νυχτερινού πάρτι - ΑΘΗΝΑ 2004.

Πολλά έχουν λεχθεί για τον Λαλιώτη. Η συμμετοχή του σε διαδήλωση εναντίον της διαφθοράς είχε προκαλέσει κύμα γέλιου και ειρωνίας ενώ το γεγονός ότι συγκρούστηκε ανοιχτά και σφοδρά με την οικογένεια Μητσοτάκη έκανε πολύ κόσμο να πιστέψει τη φήμη ότι "ο Λαλιώτης έχει έναν φάκελο για όλους" - με άλλα λόγια, "κρατάει" από κάπου (που άραγε;) τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Πριν περίπου 10 χρόνια, όταν η "νέα διακυβέρνηση" του Κωνσταντίνου Καραμανλή του νεώτερου ερχόταν πάση δυνάμει, ο Κώστας Λαλιώτης επέλεξε να απομακρυνθεί εντέχνως από το πολιτικό προσκήνιο και, με σχεδόν απόλυτο τρόπο, από την επικαιρότητα. Όλο αυτό το διάστημα δεν έχουμε ακούσει σχεδόν τίποτα για το "θείο βρέφος", το "αγαπημένο παιδί του Ανδρέα" που, σχεδόν απειλώντας (ποιον;) έλεγε με αυτοπεποίθηση ότι "το 2000 θα ήταν μόλις 49 ετών".

Η πλάκα είναι πως σήμερα, την στιγμή που οι πρωταγωνιστές της μεταπολίτευσης χρειάζονται έναν μικρό στρατό να τους προστατεύει για ... να πιουν ένα καφέ στο κέντρο της Αθήνας, ο κορυφαίος αυτής της κάστας μπορεί να κάνει ότι θέλει με μεγίστη άνεση αφού οι εικοσάρηδες ίσως τον έχουν στο μυαλό τους σαν μια παιδική ανάμνηση από συζητήσεις των γονιών τους, όπως π.χ οι σαραντάρηδες είχαν ακούσει για τον Γεώργιο Παπανδρέου τον πρεσβύτερο, ενώ οι μεγαλύτεροι μετά από τόσα χρόνια εντονοτάτων και ανατρεπτικών εξελίξεων, μάλλον ηθελημένα τον έχουν διαγράψει από την μνήμη τους.

Το σίγουρο όμως είναι πως αν δεν κάνουμε μια ορθή ερμηνεία του τι πραγματικά συνέβη και η χώρα κατέρρευσε, αν δεν μάθουμε με λεπτομέρεια τις υπόγειες μα πανίσχυες συνδέσεις του "τριγώνου της καταστροφής", ήτοι οικονομικής ολιγαρχίας, "πολιτικού" συστήματος και μέσων "ενημέρωσης", τότε ποτέ δεν θα μπορέσουμε να χαράξουμε μια νέα πορεία έχοντας κάνει την απαραίτητη εξυγίανση και άλλες διορθώσεις που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να κινηθεί στην πορεία της Δημοκρατίας και της Ανάπτυξης.

Στο πλαίσιο αυτό, η συνεισφορά του Κώστα Λαλιώτη θα μπορούσε σήμερα να είναι ανεκτίμητη. Δεν αρκεί να ζητήσει συγγνώμη, μα πρέπει να πει όλη την αλήθεια για το έγκλημα της διάλυσης της χώρας στο οποίο έπαιξε τον κεντρικό ρόλο.

Είναι η αλήθεια, το αντίθετο της λήθης, αυτό που χρειάζεται η Ελλάδα για να πάει μπροστά.

Παρελάσεις, Ευρώπη και Πατριωτισμός

Παρακολουθώ τη δημόσια συζήτηση που γίνεται σχετικά με τις παρελάσεις, τόσο τις μαθητικές όσο και τις στρατιωτικές. Στην Ελλάδα της οικονομκής κρίσης οι στρατιωτικές παρελάσεις είναι μάλλον μια πρόκληση. Την στιγμή που δεν έχεις χρήματα για την παιδεία και τη υγεία είναι πέραν του παραλόγου να ξοδεύεις εκατομμύρια ευρώ για άρματα μάχης και αεροσκάφη που θα "τονώσουν το εθνικό αίσθημα".

Οι μαθητικές παρελάσεις φοβάμαι πως ήταν και παραμένουν ένα εργαλείο δημιουργίας μιας ψεύτικης συνείδησης που πολύ έχει ταλαιπωρήσει την Ελλάδα. Θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό σε επόμενο άρθρο, καθώς το θέμα των στρατιωτικών παρελάσεων κρίνω πως είναι πολύ σημαντικότερο λόγω του τεράστιου κόστους τους και της σύνδεσής τους με το κύμα εθνικισμού.

Οι στρατιωτικές παρελάσεις, πολύ περισσότερο με τη συμμετοχή μηχανοκίνητων τμημάτων, είναι πανάκριβες και ανούσιες. Δεν προσφέρουν τίποτα. Πέραν όμως του ανούσιου και προκλητικού του θέματος, είναι και εξόχως παραπλανητικές. Η ιστορία διδάσκει πως οι στρατοί που παρελαύνουν εντυπωσιακά δεν είναι απαραίτητα και εκείνοι που κερδίζουν τις μάχες - η φράση "αυτοί είναι για τις παρελάσεις", μάλλον κάτι άλλο μαρτυρά.

Η γενιά μας σήμερα αντιμετωπίζει προκλήσεις μεγάλες. Είναι ώρα λήψης καθοριστικών αποφάσεων και μέριμνα όλων μας οφείλει να είναι οι αποφάσεις αυτές να είναι προοδευτικές, να πάνε την κοινωνία μπροστά. Η βαθιά και ουσιαστική Ένωση της Ευρώπης σε ένα ενιαίο, ομόσπονδο κράτος είναι αναμφισβήτητα μια αληθινά προοδευτική επιλογή που απαντά στα ζητήματα της γενιάς μας και των γενεών που θα μας ακολουθήσουν. Δεν χωρά επίσης αμφιβολία πως χρειαζόμαστε νέους συμβολισμούς, νέα σύμβολα που θα μας οδηγήσουν στην πορεία αυτή. Νομίζω ότι η 7η Μαΐου 1945 μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει ένα σύμβολο για την βαθιά και ουσιαστική Ένωση της Ευρώπης.

Ποτέ άλλοτε στην πρόσφατη ιστορία της η Ευρώπη δεν ενώθηκε τόσο αποτελεσματικά όσο για την αντιμετώπιση της ιδεολογίας του θανάτου, του ναζισμού. Δύση και Ανατολή, Βορράς και Νότος έδωσαν το αίμα τους σε μια υπέρ πάντων μάχη που είχε τελικά θετικό αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι ο ναζισμός είχε για ένα διάστημα πρακτικά κυριαρχίσε σε όλη τη μεγάλη μας χώρα.

Σήμερα, που οι τελευταίοι συμπολίτες μας με ζωντανές αναμνήσεις του μεγάλου πολέμου σιγά σιγά περνούν στην ιστορία, η σημασία της 7ης Μαΐου 1945 γίνεται σημαντικότερη από ποτέ. Δεν θα επιτρέψουμε στον εθνικισμό ποτέ, μα ποτέ, να αναβιώσει στην Ευρώπη. Η νέα μεγάλη μας χώρα θα είναι μια υπερδύναμη ειρήνης, ισότητας, πολιτισμού και δικαιοσύνης.

Στο πλαίσιο αυτό θα καλωσόριζα θερμά την κατάργηση των στρατιωτικών παρελάσεων σε όλη την Ευρώπη και την αντικατάσταση τους από μια και μόνο λιτή, στρατιωτική πανευρωπαϊκή παρέλαση στις Βρυξέλλες την 7η Μαΐου κάθε έτους, με τη συμμετοχή ενός επίλεκτου πεζοπόρου τμήματος από κάθε μέλος της Ένωσης, η οποία θα καθιστά σαφές προς όλες τις μεριές πως αν οποιοσδήποτε διανοηθεί ποτέ να επαναφέρει την ιδεολογία του θανάτου στο προσκήνιο θα λάβει απάντηση σκληρή, ισοπεδωτική από τον Ευρωπαϊκό λαό που για πάντα θα τιμά την παράδοση των νικητών της 7ης Μαΐου 1945.

Πατριωτισμός σήμερα είναι ο Ευρωπαϊσμός. Οι εχθροί του έθνους θέλουν την απομόνωση και την οπισθοδρόμηση. Ο Ευρωπαϊσμός, ο Πατριωτισμός της εποχής μας, χρειάζεται τα ισχυρά του σύμβολα και η πανευρωπαϊκή στρατιωτική παρέλαση της 7ης Μαΐου μπορεί να αποτελέσει ένα από αυτά.

Entrepreneurship and Universities: More on my IVLP / ANB13 experience

New York City

October 1st, 2013

Tom Leighton, the SAT problem and changing Universities in Europe to support entrepreneurial growth and job creation

Tom Leighton is a very special person. Being a Professor of Applied Mathematics at MIT, ranked as the best university in theworld in Computer Science & Engineering, he also is the founder of Akamai, the company which revolutionized multimedia delivery over internet in the late 90s, actually creating the unified video-voice-image internet experience that most of us enjoy today.

The "SAT problem" is one of the most difficult mathematical problems in the field of Boolean Algebra, which largely forms the core of Computer Science. At many Universities around the Globe, SAT problem is taught at the final year of the curriculum as an advanced topic.

Before starting my IVLP/ANB13 program in Washington DC, I paid a visit to Boston, Massachussets. I was informed there about the following two facts:

1. Tom Leighton teaches the SAT problem to MIT students during their 1st or 2nd year of studies (!)
2. The notes which Leighton distributes to his students mention his affiliation both to MIT and to Akamai . In other words, the MIT students while studying one of the hardest topics of their curriculum, proudly learn that their Professor has been the Co-founder of Akamai.

As far as teaching the SAT problem at 1^st year students is concerned, I will only comment that MIT’s ranking as No1 in the World in Computer Science & Engineering is anything but accidental. Many European Technical Universities used to include very strong mathematics in their curricula. Some of them still do so. It is rather obvious that keeping doing so and even increasing the difficulty level of the offered studies will only be good for Europe, in the new super-competitive global landscapes. Practical experience and learning tools, which must find its way to the Universities, must always be accompanied with solid theoretical background.

In this article however I shall focus to point [2], which in my opinion has a terribly high importance in understanding the changes that must take place in higher education in Europe in order to boost entrepreneurship and, via it, quality jobs creation. As a matter of fact, Universities in Europe have always been of high academic quality and more orless remain as such. Unfortunately though, in Europe we observe low entrepreneurial activity directly related with the academic and research ecosystem, which has created at least the following two consequences:

1. A “start-up migration wave”, where most of the high-potential start-ups in the EU have either moved to the US or plan to do so, and ,
2. A terrible opportunity cost has occurred in terms of quality jobs which could have been created, but actually they haven’t.

A rather disappointing fact is that linking the academic & research world with “the industry” has been a top priority for the EU Commission since quite a long time. Tens of billions have been spent in the RTD support programs in a number of “Framework Programs”, results however have been anything but satisfactory. In my opinion the main cause of this phenomenon is the following contradiction:

“While funding rules actually ask for “commercialization plans” and “partnerships with the industry”, in real terms the academic and research community simply does not appreciate entrepreneurship. If Tom Leighton had been a Professor in Barcelona, Munich, Lisbon, Toulouse, Athens or Milano, it is very likely that many of his students, as well as many of his fellow professors, would not like at all his double affiliation on his notes, as Professor of the University and Co-founder of Akamai.”

A so-much-19^th-century philosophy of not “mixing academic with for profit activities” is actually the highest barrier of European universities in their way towards being the knowledge hubs of sustainably growing entrepreneurial ecosystems.

During my IVLP/ANB13 program I had the privilege of visiting a number of leading American Universities, such as Georgetown, University of Colorado at Boulder, University of Denver, Southern Methodist University and Columbia University. At all of them, literally ALL, it was very obvious that the academic environment not only is entrepreneurship-friendly but it actually is designed to boost entrepreneurship and to promote the "culture of failure". Very few European Universities can really make a similar claim - If any.

Being in the fifth year of the financial crisis in Europe and having general unemployment in the South higher than 25%, as well as youth unemployment is some cases (Spain, Greece) higher than 50%, it is now the time to look at the ugly truth and do something about it. The ugly truth is that while the number of well educated young Europeans increases constantly, very many of them fail to find a quality job, while on the same time the industry complains for having difficulties to find the right talent to cover their needs. It’s rather safe to conclude that there’s a growing gap between market needs and education provided by our educational system, both in terms of formal knowledge, and, more importantly, in terms of culture.

Donald Rumsfeld had talked about “Old Europe” almost one decade ago. It was probably one of the very few cases where I had agreed with this US politician. Europe is old, indeed. Behaves like an old person, it is slow moving and ultra-conservative. If we don’t do today some radical changes in our educational system, in economic terms Europe can only hope to a slow death. In that unfortunate event, the best-case scenario for Europe will be to become a huge open-air museum for Chinese tourists. The game is not over (yet) however, there still is time for changes which can bring Europe back to global leadership, given that these changes will be implemented soon and with high level of determination.

The World’s economy becomes increasingly knowledge intensive. We have to adapt to this reality and turn our universities to the knowledge hubs necessary to boost the “economy of creativity and collaboration”. NYC, the rising star of the tech world, does exactly the same as discussed in our recent meeting with Nancy Ploeger, President of the Manhattan Chamber of Commerce, during my IVLP/ANB13 program in the US. 

It is quite interesting that, although NYC launched its start-up strategy only few years ago, now it is an almost equally developed ecosystem with the San Francisco Bay Area and rather more developed than Boston - Where there is a huge tradition of high tech universities. That is probably because the City of New York made a wise choice: They played on their strength! 

Unfortunately, we Europeans do not play on our strength but seem to prefer the copycat way - that is to dream for many of our regions to become "the Silicon Valley of Europe". One can easily name 10+ European regions dreaming/aiming to become the Silicon Valley of Europe. On the other hand in NYC nobody ever dreamed of becoming "the Silicon Valley of the East Coast". What is the result of those two different choices? Today NYC competes with the Silicon Valley at -almost- equal terms while those European regions still remain miles behind. This situation could easily be described as the "Silicon Paranoia".

Many analysts in Europe have suggested a number of necessary measures for promoting high growth and innovative entrepreneurship aiming to the sustainable creation of quality jobs. They refer to increasing seed/risk financing, improving bankruptcy legislation, adding entrepreneurship courses in all of the educational levels and realizing the single European market for businesses. The analysts are right in their recommendations; however such measures will unfortunately fail unless a major cultural and political shift take place.

Students and fellow professors in Barcelona, Munich, Lisbon, Toulouse, Athens or Milano, as well as anywhere else in Europe, not only shouldn't be skeptic with seeing a European Professor having an entrepreneurial affiliation together with an academic one, like Tom Leighton does with MIT and Akamai, but they should strongly encourage and be highly proud of academics and researchers who managed to create sustainable, growing companies on the basis of cutting edge technology and research in European universities.

If we reach that point, if every European student starts dreaming of an entrepreneurial endeavor instead of a corporate career, a hugely important step for Europe will have been made. Europe does not lack the financial, neither the human nor the symbolic capital necessary to become the global leader in high growth and innovative entrepreneurship. All of the parts of the puzzle are just in front of us. We only need to put them in order and inspire a new entrepreneurial culture, making the youth of Europe to dream of realizing their creativity in sustainably growing businesses.  

In a very few words, it is time for Europe to put creativity and innovation above job security, as far as employment is concerned. Once we do this, it will not take long till a number of Akamai-level companies will be created around Europe and their proud founders will be teaching and inspiring the next generation of European entrepreneurs. Like Tom Leighton of Akamai does in MIT.

Dimitris Tsigos is the founder of StartTech Ventures, a start-up incubator in Athens, Greece . A serial tech entrepreneur and pioneer in seed financing, currently serves as President of YES – European Confederation of Young Entrepreneurs. He also is the Founder of the Hellenic Start-up Association and a Board Member at the European Business Angel Network. In 2012 he was nominated as one of the 40 European leaders under the age of 40 years. Dimitris recently participated to the IVLP / ANB13 program organized by the U.S. Department  of State and Entrepreneurs' Organization.

Tom Leighton, SAT problem, Επιχειρηματικότητα και κρίση στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο

Αναδημοσίευση από το ΕΜΕΑ.gr

Ντάλλας, Τέξας
27 Σεπτεμβρίου 2013

Tom Leighton, SAT problem, Επιχειρηματικότητα και κρίση στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο

Ο Tom Leighton δεν είναι ένας καθόλου τυχαίος άνθρωπος. Καθηγητής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών στο ΜΙΤ, το καλύτερο πανεπιστήμιο στον κόσμο στον κλάδο της πληροφορικής, είναι ταυτόχρονα και ο ιδρυτής της Akamai, της εταιρείας που πραγματικά μεταμόρφωσε το internet στα τέλη του περασμένου αιώνα δημιουργώντας την εμπειρία που οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε σήμερα με την απρόσκοπτη μετάδοση video και εικόνων.

Το «SAT problem» είναι ένα από τα πλέον δύσκολα προβλήματα μαθηματικών στο πεδίο της πληροφορικής («άλγεβρα Μπουλ»), το οποία στα τοπικά προγράμματα σπουδών διδάσκεται στο 4^ο ή 5^ο έτος – εάν και εφόσον φυσικά διδάσκεται.

Στην πρόσφατη επίσκεψή μου στη Βοστώνη πληροφορήθηκα τα ακόλουθα δυο γεγονότα:

1. Ο Tom Leighton διδάσκει το SAT problem στους φοιτητές του ΜΙΤ του 1^ου και του 2^ου έτους (!)
2. Στις σημειώσεις που δίνει αναφέρει στην ιδιότητά του «Καθηγητής ΜΙΤ» και «Ιδρυτής Akamai»

Το σημείο (1) θα το σχολιάσω σε κάποιο επόμενο άρθρο. Θα περιοριστώ να πω μόνο πως η θέση του ΜΙΤ στην κατάταξη των πανεπιστημίων διεθνώς δεν είναι τυχαία, ότι μέχρι πριν λίγα χρόνια τουλάχιστον το μαθηματικό υπόβαθρο των Ελλήνων αποφοίτων ήταν από τα ισχυρότερά τους σημεία και ότι για κάποιο περίεργο λόγο το «σύστημα» εκπαίδευσης έχει βαλθεί να το καταστρέψει αυτό το ισχυρό σημείο – Κι ας είναι/ήταν από τα λίγα εναπομείναντα.

Το σημείο (2) όμως κρίνω πως αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Οι φοιτητές του ΜΙΤ είναι υπερήφανοι που Καθηγητής τους είναι ο ιδρυτής της εταιρείας που μεταμόρφωσε το ίδρυμα. Αλήθεια, πως θα ένιωθαν οι φοιτητές του ΕΚΠΑ, του ΕΜΠ ή ακόμα και του Πανεπιστημίου Κρήτης σε μια παρόμοια περίπτωση; Θα αντιδρούσαν θετικά ή αρνητικά;

Πέρασα στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης το 1996. Ήταν και παραμένει ένα από τα κορυφαία ιδρύματα της χώρας στον κλάδο της Πληροφορικής. Εκεί είχα την τύχη να γνωρίσω τον αείμνηστο Στέλιο Ορφανουδάκη, Καθηγητή του Τμήματος και Πρόεδρο του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας. Εκτός των αυτών των ιδιαίτερα σημαντικών ιδιοτήτων ο Στέλιος Ορφανουδάκης είχε και μία ακόμα, την οποία σήμερα κρίνω σημαντικότερη: Ήταν ο άνθρωπος που εμπνεύστηκε και έκανε πράξη την Forthnet, την εταιρεία που έφερε το internet στην Ελλάδα – καθώς και μια από τις πρώτες στην Ευρώπη.

Αναρωτιέμαι λοιπόν, εάν ο Ορφανουδάκης το 1998, στο μάθημα της Ρομποτικής το οποίο δίδασκε, στις σημειώσεις του έβαζε διπλή ιδιότητα, κατά τα πρότυπα του Tom Leighton το 2013, «Καθηγητής Τ. Ε. Υπολογιστών Π.Κ.» και «Ιδρυτής Forthnet», ποια θα ήταν η αντίδραση των φοιτητών; Ποια θα ήταν η δική μου αντίδραση στο υποθετικό αυτό σενάριο;

Το διάστημα εκείνο ήμουν Πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών Τ.Ε.Υ./Π.Κ. και εκπρόσωπος των φοιτητών του Π.Κ. στη Σύγκλητο του Ιδρύματος. Φοβάμαι πως, παρά τη μεταγενέστερη δραστηριότητά μου, αντί να υποδεχόμουν με ενθουσιασμό την κίνηση αυτή μάλλον θα ήμουν σκληρός επικριτής της – ίσως μάλιστα να οργάνωνα και φοιτητικές κινητοποιήσεις εναντίον της.

Με την σκέψη αυτή στο μυαλό μου διακατέχομαι από ανάμεικτα συναισθήματα απογοήτευσης, θλίψης ακόμα και πανικού. Αν εγώ ο ίδιος, που δυο χρόνια μετά ξεκίνησα ένα start-up, με μεγάλη υποστήριξη από τον Στέλιο Ορφανουδάκη και όλη την τότε ακαδημαϊκή κοινότητα,  μάλλον θα ήμουν αρνητικός στο υποθετικό αυτό σενάριο, πόσο μάλλον τα παιδιά, οι φοιτητές που δεν έχουν καμίαν σχετική κατεύθυνση; Γιατί άραγε η κοινωνία μας είναι τόσο αρνητική στην επιχειρηματικότητα;

Ακόμα και αν δικαίως η κοινωνία είναι αρνητική προς την επιχειρηματικότητα, αφού ως «επιχειρηματίες» προβάλλονται εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, γιατί αυτήν την ύστατη ώρα δεν βλέπουμε την ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας ως τη μοναδική διέξοδο από τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουμε;

Η Ελλάδα έχει πολλούς ερευνητές που θα μπορούσαν να είναι στη θέση του Tom Leighton. Τόσο στην Πληροφορική όσο και σε άλλα γνωστικά αντικείμενα. Ο αείμνηστος Στέλιος Ορφανουδάκης ήταν ένας από αυτούς.  Αντί όμως να τους ενθαρρύνει, αντί να τους προτρέπει να πραγματώσουν τη δημιουργικότητα και την επιστημονική αριστεία τους παράγοντας προστιθέμενη αξία για τη χώρα και δημιουργώντας ποιοτικές θέσεις εργασίας, αντίθετα τους αποθαρρύνει συστηματικά, τους θέτει στο περιθώριο και τους κάνει σαφές πως αν «επιχειρήσουν» θα «μπλέξουν». Πολύ απλά λοιπόν, οι Έλληνες ερευνητές δεν βρίσκουν τον δρόμο της αξιοποίησης των ερευνητικών τους αποτελεσμάτων στην οικονομία με αποτέλεσμα αφενός η οικονομία να εξαρτάται πλήρως από τις εισαγωγές αφετέρου τα πανεπιστήμια να δημιουργούν στρατιές ανέργων.

Τι μπορεί να γίνει; Πρώτα απ’ όλα κάθε Έλληνας φοιτητής πρέπει να μάθει για τον Tom Leighton, την Akamai και το SAT problem – το οποίο πρέπει να  ζητά να το διδάσκεται, μαζί με άλλα απαιτητικά θέματα, νωρίς στις σπουδές του. Πολύ περισσότερο, ήδη από την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρέπει οι νέοι να αποκτούν επιχειρηματική παιδεία. Να ανακαλύπτουν τη χαρά της δημιουργίας μέσα από τη μελλοντική επαγγελματική τους αποκατάσταση.

Με λίγα λόγια λοιπόν πρέπει να καταστεί συλλογικό μας όραμα αφενός η κατακόρυφη αύξηση του ποιοτικού επιπέδου των σπουδών (άρα, κάποιοι φοιτητές να μην τα καταφέρνουν  και να το αφήνουν ή να δοκιμάζουν κάτι άλλο), αφετέρου οφείλει να ανοίξει ο δρόμος της σύνδεσης της επιστημονικής αριστείας με την επιχειρηματική καινοτομία.

Η Ελλάδα σήμερα είναι σε πολύ δύσκολη θέση. Έχει όμως το ατελείωτο συμβολικό της κεφάλαιο καθώς και εξαιρετικό ανθρώπινο κεφάλαιο. Το οικονομικό κεφάλαιο που λείπει θα βρεθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Οι προοπτικές είναι εξαιρετικά καλές αρκεί να αφυπνίσουμε τη δημιουργικότητά μας και να αναπτύξουμε την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας πάνω σε υγιείς βάσεις.

Αν τα κάνουμε όλα αυτά, ελπίζω πως ο φοιτητής του 2013 όχι μόνο δεν θα αντιδράσει αν δει έναν νέο Στέλιο Ορφανουδάκη να είναι Καθηγητής του και ιδρυτής μιας καινοτόμου εταιρείας, αλλά θα είναι υπερήφανος για εκείνον, για το ίδρυμα και θα φροντίσει να προοδεύσει ώστε να γίνει ακόμα καλύτερος από εκείνον – και γιατί όχι, να κάνει ακόμα καλύτερες, βιώσιμες και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις.

Θα το πω όσο πιο απλά γίνεται: Η θέση των επιχειρήσεων σήμερα είναι μέσα στις Σχολές! Προς Θεού, όχι για «cheap labor» φοιτητών που φτιάχνουν web sites («e-Government Portals») αλλά για επιχειρήσεις τεχνολογιών αιχμής που παράγουν στην Ελλάδα, δημιουργώντας πολλές και ποιοτικές θέσεις εργασίας, και πωλούν τις υπηρεσίες και τα προϊόντα τους σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το ελληνικό πανεπιστήμιο πρέπει να γίνει κύτταρο της οικονομίας της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. Οι επόμενες Akamai σε όλους τους κλάδους θα μπορούσαν να ξεκινήσουν στην Ξάνθη, τα Γιάννενα, την Πάτρα και το Ηράκλειο.

Είμαι βέβαιος πως, αργά ή γρήγορα, οι επόμενες Akamai θα ξεκινήσουν ξεκινήσουν στην Ξάνθη, τα Γιάννενα, την Πάτρα και το Ηράκλειο.

Ο Δημήτρης Τσίγκος είναι ιδρυτής της StartTech Ventures, θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας. Ήταν στους ιδρυτές της Virtual Trip, του πρώτου φοιτητικού start-up, και στη συνέχεια συμμετείχε σε πλήθος άλλων επιχειρήσεων πληροφορικής. Είναι Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών και Πρόεδρος της Ελληνικής ΈνωσηςΝεοφυών Επιχειρήσεων ενώ έχει επιλεγεί στους 40 Ευρωπαίους ηγέτες κάτω τηςηλικίας των 40 ετών. Αυτό το διάστημα συμμετέχει στο Πρόγραμμα IVLP/ ANB του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.