ΕΡΤ: Μαδρίτη-Αθήνα, ιδιωτικά μονοπώλεια και υποκρισία

Τετάρτη 12 Ιουνίου στη Μαδρίτη. Δεν μπόρεσα να ξυπνήσω νωρίς όπως είχα προγραμματίσει. Η συζήτηση με τον Andrew τελείωσε κατά τις 3:00 το πρωί ενώ η ημέρα είχε ξεκινήσει στις 9:00 χωρίς κανένα διάλειμμα. Όπως και να το κάνουμε 18 ώρες συνεχόμενες είναι πολλές. Έτσι έφτασα στο Terminal 2 του Barajas κατά τις 11:40 με ώρα επιβίβασης 11:50 και αναχώρηση 12:20. Τρέχω στην ουρά που είχε δημιουργηθεί στην Πύλη Ε74 και στο τέλος βλέπω δυο γνώριμα πρόσωπα: H Elena και ο Ignacio, συνάδελφοι "European Young Leaders 40 under 40 2012-2013" περίμεναν στην ουρά για να πετάξουν και εκείνοι προς Αθήνα. Αύριο Πέμπτη ξεκινά το "Athens Seminar", που το περιμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον.

Ξεπερνώντας την αρχική τους έκπληξη να με δουν εκεί, σύντομα πιάσαμε συζήτηση για το προφανές θέμα: Την κρίση που πια και στην Ισπανία είναι πάρα πολύ έντονη. "Η κυβέρνηση θέλει να μας πείσει ότι τα πράγματα πάνε καλύτερα" λέει ο Ignacio, "δεν το βλέπω όμως", συμπληρώνει. Τον ενημερώνω πως στην Ελλάδα συμβαίνει ακριβώς το ίδιο. Greekcovery ακούμε, Greek Success Story ακούμε, αλλά φως δεν βλέπουμε. Τότε τους ρωτάω αν έμαθαν τι συνέβη με την ΕΡΤ. Δεύτερη έκπληξη: Ήξεραν τα γεγονότα καλύτερα από εμένα! Πρώτη είδηση το θέμα στην Ισπανία. "Δεν είναι δυνατόν" μου λένε και οι δυο. "Όσο προβληματική και αν είναι, δεν μπορεί να καταργείται η δημόσια τηλεόραση".

Η Aegean μας ενημερώνει για την καθυστέρηση, τελικά το αεροπλάνο έφυγε στις 2:00. Συζητάμε πια χωρίς χρονικό άγχος. Τους λέω για την ιστορία της Ολυμπιακής. Εταιρεία-πρότυπο που έφτιαξε ο Αριστοτέλης Ωνάσης για τον γιο του. Πετούσε στις πέντε Ηπείρους, είχε τα καλύτερα slots στα πιο δημοφιλή αεροδρόμια του κόσμου. Κόσμημα για την ελληνική οικονομία, πυλώνας του τουρισμού, γέφυρα με τη διασπορά. Κατέληξε στο αισχρό ελληνικό κράτος. Ρεμούλα, μίζες, βολέματα, αναξιοκρατία, ο απόλυτος εξευτελισμός. Οδηγήθηκε στην χρεοκοπία με μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Το όνομα, τη φήμη και τα δρομολόγιά της ανέλαβε επιχειρηματίας που ενσαρκώνει τη βάση του "τριγώνου της καταστροφής". Ο άνθρωπος που πτώχευσε μια χώρα ολόκληρη, δεν θα τα πήγαινε πολύ καλά σε μια αεροπορική εταιρεία. Συρρικνώθηκε, ουσιαστικά έγινε μια τοπική αερογραμμή. Τι πετύχαμε λοιπόν: Από το κρατικό μονοπώλειο της Ολυμπιακής να πάμε στο ιδιωτικό μονοπώλειο της Aegean. Ας μας εξηγήσει κάποιος που ακριβώς βρίσκεται η πρόοδος στην εξέλιξη αυτή.

Elena και Ignacio δεν εκπλήσσονται και τόσο. Μαθαίνω πως τα ίδια γίνονται, σε άλλη κλίμακα βεβαίως, με τη συγχώνευση Iberia με British Airways. Όλως τυχαίως, η Iberia μειώνει τα δρομολόγια στη Λατινική Αμερική, που ήταν το ισχυρό χαρτί της, και τα κάνει σιγά σιγά η BA. Το Terminal 4, το καμάρι της Μαδρίτης που χτίστηκε για την Iberia, χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο.

Εξηγώ στα παιδιά πως για να καταλάβουν το "τρίγωνο της καταστροφής" πρέπει να αντιληφθούν πως το ελληνικό πρότυπο διαφθοράς δεν είναι ευρωπαϊκό μα λατινο-αμερικανικό ή βορειο-αφρικανικό. Αυτή είναι η Ελλάδα σήμερα - ή μάλλον αυτή είναι η κάστα που την κυβερνά. Λαμπρό παράδειγμα συμπεριφοράς της είναι η ΕΡΤ.

Τι συνέβη λοιπόν στην ΕΡΤ;

Ας τα πάρουμε από την αρχή. Η ΕΡΤ για από την ίδρυσή της μέχρι το 1981 αποτελούσε απλώς έναν προπαγναδιστικό βραχίονα του εκάστοτε καθεστώτος. Η εμβληματική ΥΕΝΕΔ αποτυπώνει καλύτερα από κάθε άλλο την ΕΡΤ των εποχών εκείνων. Στη συνέχεια ήρθε η "αλλαγή" και η ΕΡΤ ακολούθε τη "φυσιολογική" πορεία. Όργιο διορισμών, βολεμμάτων, αναξιοκρατίας, μίζας, ρεμούλας διαφθοράς. Ένα πραγματικό αίσχος. Μετά, ήρθε η ιδιωτική τηλεόραση οπότε σε όλα τα παραπάνω προστέθηκε η παρακμή. Όχι μόνο στοίχιζε πανάκριβα αλλά δεν την έβλεπε κανείς πια. Ας είμαστε σαφείς όμως: Ουδέποτε σταμάτησαν οι πρακτικές αυτές από όλες τις κυβερνήσεις. Η ΕΡΤ είναι ο άλλος ΕΟΤ, με ότι σημαίνει αυτό.

Γιατί λοιπόν μας ενοχλεί το κλείσιμο; Μα ακριβώς γιατί αυτή είναι η παγίδα της ολιγαρχίας! Δεν δουλεύουν καλά οι θεσμοί; Ε, να τους καταργήσουμε τότε! Ούτε το κοινοβούλιο δουλεύει καλά! Στελεχώνεται από πολλούς ηλίθιους, πολλούς ανίκανους και πολλούς - τεκμηριωμένα - κλέφτες και απατεώνες. Γιατί να μην το καταργήσουμε λοιπόν; Που να κάθεσε να εξυγιαίνεις τώρα.... Αποφασίζομεν και διατάσσομεν. Έτσι απλά. Με αυτόπεποίθηση, για το καλό της χώρας.

Είναι πραγματικά ασύλληπτο. Έχω μείνει άναυδος, όπως έμειναν και οι Ισπανοί συνομιλητές μου. Ο Πρωθυπουργός που διόρισε τη μισή Μεσσηνία στο Μουσείο της Ακρόπολης μιλά για αναξιοκρατία. Εκείνος που κατακεραύνωνε τα μνημόνια και αλλεπάλληλες εκδηλώσεις στο Ζάππειο και μετά ήρθε να εφαρμόσει τη χειρότερη εκδοχή τους, μιλά για ηθική και συνέπεια. Ο άνθρωπος που διόρισε το ....Αιμίλιο Λιάτσο ως Διευθυντή Ειδήσεων της Κρατικής Τηλεόρασης θα μιλήσει για ποιότητα. Πραγματικά τα έχουμε χάσει τελείως. Η κορυφή της χώρας επιβεβαιώνει πως "είσαι ότι δηλώσεις" και, αν η πραγματικότητα είναι διαφορετική τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα.

Δεν θέλω όμως να παρεξηγηθώ. Κανένα συναίσθημα συμπάθειας στους αισχρούς συνδικάλες που τόσα χρόνια τα είχαν κάνει πλακάκια και συνέτρωγαν με (τα αποφάγια της) ολιγαρχίας. Είναι άθλιοι, είναι ότι χειρότερο έχουμε. Οι βολεμένοι, οι αναξιοκρατικά διορισμένοι, οι τεμπέληδες και οι κλέφτες είναι οι τελευταίοι που έχουν λόγο να μιλούν. Είναι έτσι όλοι οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ; Ασφαλώς όχι. Είναι πολλοί από αυτούς; Ασφαλώς ναι. Ευθύνονται οι υγιείς, οι ηθικοί εργαζόμενοι που τόσο καιρό σιωπούσαν μπροστά στο όργιο διαφθοράς; Βεβαίως και ευθύνονται.

Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει, ας δούμε την αντιγραφή των μεθόδων των ισλαμο-κεμαλο-φασιστών με τη φίμωση των μέσων στη διάρκεια των ταραχών στην Πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη. Όπως ο μέσος Τούρκος δεν μπορούσε να ξέρει τι συμβαίνει σε μια κεντρική πλατεία της Πόλης έτσι και ο μέσος Έλληνας δεν είχε ιδέα τη πραγματικά γινόταν στο Ραδιομέγαρο. Πολύ περισσότερο η καλά οργανωμένη εκστρατεία φίμωσης, σίγασης των πομπών, επίθεσης στους servers, προσπάθεια γενικής καταστολής. Ένα σχέδιο πολύ καλά οργανωμένο, κάτι που πρέπει να μας κάνει να ανησυχούμε βαθιά. Σήμερα μάλιστα, σε σχέση με όλα αυτά, έγινε το χειρότερο: Διεκόπη η απεργία των ιδιωτικών μέσων για να προβληθεί η ομιλία του Πρωθυπουργού, κουβέντα όμως για τα γεγονότα στη Μεσογείων. Με άλλα λόγια, καλωσορίσατε στη Βόρεια Κορέα των Βαλκανίων.

Λένε πως η ΕΡΤ δεν δούλευε καλά. Αν και φαίνεται πως δεν ήταν ζημιογόνα, αυτό δεν έχει πραγματικά σημασία. Γιατί; Διότι στον κλάδο αυτό της οικονομίας αυτήν την στιγμή δραστηριοποιούνται μόνο επειχειρήσεις-ζόμπι. Ζόμπι είναι όλα τα κανάλια. Επιχειρήσεις που θα έπρεπε να έχουν πτωχεύσει προ πολλού. Περπατόντα πτώματα που τρομάζουν μόνο με την ύπαρξή τους. Μένουν τεχνητά στη ζωή χρηματοδοτούμενα από υπόγεια συμφέροντα απλά και μόνο για να παίξουν τον προπαγανδιστικό τους ρόλο. Σουλεϊμάν, Σεχραζάτ και Γιάννης Πρετεντέρης. Αυτό είναι το πρόσωπο των καναλιών.

Η συνταγή λοιπόν των αερογραμμών θέλει να εφαρμοστεί και στην τηλεόραση. Από το κρατικό μονοπώλειο, μετά από είκοσι χρόνια, να φτάσουμε σε ένα ιδιότυπο ιδιωτικό ολιγοπώλειο - Ένα μονοπώλειο στην ουσία με πολλά προσωπεία. Θα είναι η απόλυτη ήττα των προοδευτικών Ελλήνων.

Ποιο ήταν λοιπόν το δέον γενέσθαι; Νομίζω είναι αρκετά απλό και συνάμα πολύ δύσκολο. Η ΕΡΤ έπρεπε να εξυγιανθεί. Να κρατήσει μόνο το απαραίτητο προσωπικό το οποίο να αμοίβεται ορθολογικά. Να παρέχει ειδήσεις, όχι προπαγανδιστικά show. Να προάγει τον πολιτισμό, το ήθος, την παιδεία. Μπορεί να το κάνει. Όποιος λέει πως είναι αδύνατον, να πάει σε κάποιον ειδικό να κοιτάξει το πρόβλημα αυτοπεποίθησής του.

Πολλές φορές το έχουμε συζητήσει: Κάθε επιχείρηση έχει τρεις πόλλους: Ιδιοκτησία - Διοίκηση - Εργασία. Οι πόλοι αυτοί έχουν και διαφορετικούς ρόλους με ευθύνες και υποχρεώσεις ορθής λειτουργίας. Σε μια πολυεθνική επιχείρηση για παράδειγμα ο ιδιοκτήτης συνήθως είναι απρόσωπος. Υπάρχει διοίκηση που υλοποιεί τους στόχους που θέτει η γενική συνέλευση κατευθύνοντας, ενισχύοντας και ελέγχοντας τους εργαζομένους. Ας μας εξηγήσει κάποιος γιατί αυτό δεν μπορεί να γίνει στην περίπτωση που ο μέτοχος είναι το δημόσιο, κάθε Έλληνας πολίτης δηλαδή. Έχω ακούσει πολλές θεωρίες, καμία δεν ήταν πειστική. Είναι βέβαιο: Μια οποιαδήποτε επιχείρηση μπορεί να διοικηθεί ορθά και να πετυχαίνει τους στόχους τους με βέλτιση αποδοτικότητα ως προς τα κριτήρια και τις επιθυμίες των μετόχων, ακόμα και αν μέτοχος είναι ένας και είναι το ελληνικό δημόσιο! Πολύ περισσότερο, τίποτα δεν θα κάνει το παραπάνω αδύνατον αν η επιχείρηση έχει την επωνυμία ΕΡΤ ΑΕ.

Η κάστα, το τηλεοπτικό πριγκηπάτο των Αθηνών, πνέει τα λοίσθια. Χάνουν το έλεγχο. Είναι βέβαιο πως θα κάνουν κινήσεις σπασμωδικές, όσο καταλαβαίνουν πως είναι πολύ αργά. Αργά για εκείνους, όχι για τη χώρα. Ακόμα και αν την ύστατη στιγμή εφωτίζοντο και προσπαθούσαν να εφαρμόσουν το δέον γενέσθαι, στερούνται τόσο της ηθικής όσο και της πολιτικής νομιμοποίησης για να το πράξουν.

Όλοι εμείς πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση. Να γίνουμε, επιτέλους, πραματικά επικίνδυνοι. Να πάψουμε, επιτέλους, να επιτρέπουμε να μας περνούν για ηλίθιους. Να δώσουμε τέλος στην προπαγάνδα της ολιγαρχίας και να συνεχίσουμε ότι ξεκινήσαμε στις 6 Μαΐου του 2012. Μπορούμε να τα καταφέρουμε αρκεί να πιστέψουμε στις δυνάμεις μας και να εκφράσουμε ορθό λόγο.

Σχετικά με τη δολοφονία του Άκη Τσοχατζόπουλου

Ας αρχίσουμε από τα βασικά: Ο Άκης δεν είναι "ένας" αλλά είναι "ένας από τους πολλούς". Δεν χωράει αμφιβολία ότι "έφαγε πολλά", το ίδιο όμως δεν χωράει αμφιβολία πως ομοίως έπραξαν - και πράττουν - πολλοί άλλοι. Το λάθος του βέβαια ήταν ότι ακολούθησε τα βήματα του μέντορα και προτύπου του Ανδρέα Παπανδρέου: Νεαρή, όμορφη σύζυγος και εξώφθαλμα πολυτελής ζωή στα γεράματα. Δυστυχώς όμως για τον ίδιο, ο Άκης δεν είχε σε καμία περίπτωση την προστασία που απολάμβανε, για διάφορους λόγους, ο Ανδρέας.

Έτσι λοιπόν ο Άκης παρουσιάστηκε από την ολιγαρχία ως ο ιδανικό εξιλαστήριο θύμα. Το μαύρο πρόβατο της μεταπολίτευσης, εκείνος που "ντρόπιασε το ΠαΣοΚ" και όλο το πολιτικό σύστημα. Εκείνος που τιμωρούμενος να απαλλάξει όλη αυτή τη γενιά που κατέστρεψε τη χώρα από τις ευθύνες της.

Είστε πολύ γελασμένοι, "κύριοι" και "κυρίες" της ολιγαρχίας. Ούτε μικρά παιδάκια δεν ξεγελιούνται πια με τα κολπάκια σας. Το ξέρουν όλοι πια, ο Άκης δεν ήταν μόνος. Είχε συνεργούς, συνοδοιπόρους και υφισταμένους. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να πιστέψει ότι ο Υπουργός Άμυνας έκανε "πάρτι διαφθοράς" και ο Πρωθυπουργός, ο Υπουργός Εξωτερικών, ο Υπουργός Οικονομικών και ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ δεν είχαν ιδέα για το τι συνέβαινε; Κανείς!

Έχει δίκιο ο Άκης λοιπόν! Πρέπει να κληθεί όλο το ΚΥΣΕΑ της εποχής να καταθέσει.

Όπως είπα παραπάνω όμως ο Άκης είχε και υφισταμένους. Ένας ολόκληρος μηχανισμός εκατοντάδων "συντρόφων" στο κόμμα, στη νεολαία και στο Υπουργείο. Άνθρωποι που "έπιναν νερό στο όνομά του" και τώρα λίγο πολύ κάνουν πως δεν τον ξέρουν - Μερικοί και σε ηγετικές θέσεις του λεγόμενου "ΠαΣοΚ" (λεγόμενου διότι αυτό το παρακμιακό μόρφωμα ούτε πανελλήνιο είναι, ούτε σοσιαλιστικό, ούτε κίνημα). Όλοι αυτοί, παρότι έπαιρναν ψίχουλα σε σχέση με τους παραπάνω, γνωρίζουν πολύ καλά τι συνέβαινε - Και είναι πολλοί!

Τι συμβαίνει λοιπόν αυτές τις μέρες; Αυτό που συμβαίνει είναι μια μεγάλη, υπόγεια διαπραγμάτευση. Είπαμε, ο Άκης ήταν ένας από τους πολλούς. Κατά συνέπεια, ο Άκης ξέρει, ξέρει πολλά. Στην αρχή όλοι θα προσπάθησαν να γίνει το "καλύτερο σενάριο". Ποιο θα ήταν αυτό; Να μείνει για λίγο ο Άκης στη φυλακή, να δημευτεί και ένα μικρό ποσοστό της "περιουσίας" που έβγαλε με τον ιδρώτα του στο ΥΕΘΑ. Έτσι, θα ικανοποιούταν και το κοινό περί δικαίου αίσθημα, ο Άκης θα μπορούσε αφού πια είχε τιμωρηθεί να απολαύσει τα κλοπιμαία και η ολιγαρχία θα είχε διασφαλιστεί ως προς πιθανές άλλες αποκαλύψεις που θα την απειλούσαν.

Είναι προφανές όμως πως τα πράγματα δεν πηγαίνουν ακριβώς έτσι. Η κατάρρευση της οικονομίας και συνεπακόλουθα του "πολιτικού" συστήματος που είχε δημιουργήσει η οικονομική ολιγαρχία ανέτρεψε τον παραπάνω σχεδιασμό. Όπως είπαμε παραπάνω, δεν μπορούν πια να πείσουν ούτε τα μικρά παιδάκια με την τηλεοπτική (και προσφάτως, διαδικτυακή) προπαγάνδα τους. Ως εκ τούτου, φαίνεται πως τα σχέδια αλλάζουν και η ολιγαρχία έχει αποφασίσει (;) να προχωρήσει σε μια "παραδειγματική τιμωρία" του "ένοχου Άκη".

Τι θα κάνει λοιπόν ο σύντροφος Άκης; Για την ώρα, κάνει το προφανές: Απειλεί ότι θα μιλήσει. Το κάνει από καιρό. Ζητάει το προφανές: Να κληθούν τα υπόλοιπα μέλη του ΚΥΣΕΑ τα οποία συναποφάσιζαν για τα επίδικα ζητήματα. Είναι ντροπή για την ελληνική δικαιοσύνη που το αίτημα αυτό δεν έχει γίνει ακόμα δεκτό. Όπως φαίνεται, η απόφαση έχει ληφθεί, ο Άκης θα τιμωρηθεί και θα είναι ο μόνος ένοχος.

Το λογικό λοιπόν είναι ο Άκης να κάνει πράξη την απειλή του. Να μιλήσει συγκεκριμένα, να δώσει ονόματα και ποσά. Τα ξέρει, μπορεί να το κάνει. Πρέπει να το κάνει. Γιατί λοιπόν δεν το έχει κάνει ακόμα; Κατά την γνώμη μου για έναν πολύ απλό λόγο: Φοβάται για τη ζωή του. Είναι στη φυλακή, δεν έχει καμία προστασία, θα μπορούσε τόσο εύκολα να φανεί σαν αυτοκτονία του "απελπισμένου & ντροπιασμένου πολιτικού που είχει βυθιστεί στη διαφθορά και έπεσε στα δίχτυα της δικαιοσύνης"...

Όσοι ενδεχομένως επεξεργάζονται τέτοια σχέδια, ας γνωρίζουν πως κάτι τέτοιο θα ήταν το μοιραίο λάθος τους. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε την έκρηξη της οργής σε όλη την κοινωνία. Αντίστοιχα, όσοι είναι επιφορτισμένοι σήμερα με την ασφάλεια του έγκλειστου Άκη, αστυνομικοί και σοφρωνιστικοί υπάλληλοι, ας γνωρίζουν πως είναι υπόλογοι απέναντι της κοινωνίας και υπεύθυνοι για την αποφυγή του παραπάνω εγκλήματος.

Ο Άκης πρέπει να μιλήσει, πρέπει να κατονομάσει με λεπτομέρεια. Κάποια θα θελήσουν να του κλείσουν το στόμα. Κάποιοι άλλοι, που ανέφερα παραπάνω, είναι υπεύθυνοι να προστατεύσουν τον Άκη και να μπορέσει τελικά να πει αυτά που γνωρίζει.

Ήρθε η ώρα να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο. Να ειπωθούν όλα. Να αποκαλυφθεί το ένοχο τρίγωνο της οικονομικής ολιγαρχίας με το "πολιτικό" σύστημα και τα μέσα "ενημέρωσης". Να καθαρίσει με λίγα λόγια ο βόθρος του Αθηναϊκού τηλεοπτικού πριγκηπάτου που μας έμαθαν να αποκαλούμε "ελληνικό κράτος της μεταπολίτευσης".

Πρέπει να φτάσουμε στην αλήθεια, να ξεφύγουμε δηλαδή από τη λήθη, να θυμηθούμε. Ο Άκης είναι από τους λίγους, αν όχι ο μόνος, που μπορούν να "θυμήσουν" πράγματα και καταστάσεις. Καθήκον όλων μας είναι να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να το κάνει.

Saving Europe's Lost Generation with Creativity and Vision

Originally published on www.friendsofeurope.org 

Europe is in trouble. Everybody says so, newspapers shout out headlines on the “Eurozone Crisis” or, most recently, the “European Crisis”. It started as a Greek Drama – it now looks like a “European Tragedy”. 

Is it really so? 

No, absolutely not. Europe remains the world’s largest economy and Europeans enjoy a quality of life that others aspire to. 

Europeans envision a sustainable and fair global economic and societal ecosystem. This vision was born in the aftermath of the horrors of World War II and achieved thanks to the hard work of our grandparents and parents. 

It’s up to us, the so-called “Lost Generation”, to make sure that the results of this decades-long hard work is not lost. 

Labour in a progressive society is about realising one’s creativity in a financially sustainable manner. Unfortunately in many European countries a “good job” is one where you earn a secure salary without really having to work too hard. 

This type of a “good job” was often in the public sector. This harsh reality killed European competitiveness and created a completely wrong public attitude towards entrepreneurship. 

As such, we need to rediscover the joy of creativity and redefine what a “good job” really is. 

Europeans also have to rethink what it means to be a citizen. Participation in politics in not only about voting. Citizens need to think, discuss, exchange ideas, contribute and demand. 

It’s time to “think European”. Europe needs a leadership which is empowered by the people. Forget intergovernmental and federal options. It is time for courage to speak of building a European Republic.

Οι κακές τράπεζες, τα χαμένα χρήματα και μια πιθανή λύση

Είναι τόσο συχνό που αποτελεί πια στερεότυπο. "Οι τράπεζες δεν δίνουν λεφτά". Το έλεγαν ακόμα και την εποχή της αφθονίας, όπου στην πραγματικότητα τα πιστωτικά αυτά ιδρύματα έδιναν δάνεια στον οποιοδήποτε, δίχως να ελέγχουν ακόμα και βασικές προϋποθέσεις. Τώρα, όπου όντως δεν μπορούν να δώσουν δάνεια, η έκφραση αυτή λέγεται περίπου όπως και η "καλημέρα" ή το "τι γίνεται;", πριν ξεκινήσει μια συζήτηση.

Οι τράπεζες δεν δίνουν λεφτά. Πράγματι.

Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Τίνων τα λεφτά δίνουν, όταν δίνουν, οι τράπεζες; Δίνουν τα λεφτά των καταθετών τους! Τουλάχιστον, αυτό θα έπρεπε να κάνουν υπό κανονικές συνθήκες. Αναρωτιέμαι λοιπόν εάν όλοι αυτοί που με τόσο πάθος διαμαρτύρονται για τις "τράπεζες που δεν δίνουν λεφτά" έχουν συνειδητοποιήσει  ότι τα χρήματα που δανείζονται είναι τα δικά τους, των συγγενών και των συνεργατών τους. Χρήματα που αν τελικά δεν επιστραφούν, το σύστημα θα καταρρεύσει.

Όχι, κανείς δεν το είχε συνειδητοποιήσει. "Η τράπεζα δεν χάνει ποτέ τα λεφτά της". Μια μεγαλόστομη βλακεία που είχε ειπωθεί από τους περισσότερους μας.

Τα πράγματα βασικά είναι απλά. Η τράπεζα παίρνει καταθέσεις, στις οποίες δίνει κάποιο τόκο. Τα χρήματα αυτά πρέπει να τα επενδύει, κυρίως μέσω της παροχής δανείων χαμηλού ρίσκου. Το δάνειο θα πρέπει να πληρώνεται στην τράπεζα έτσι ώστε να επιστρέφει το κεφάλαιο (του καταθέτη) και επίσης να πληρώνεται τόκος ώστε να μπορούν να πληρωθούν αντίστοιχα οι τόκοι των καταθέσεων, να πληρώνονται οι λειτουργικές δαπάνες της τράπεζας (που μόνο λίγες δεν είναι!) και να προκύπτει και κάποιο κέρδος για την τραπεζική επιχείρηση ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητά της.

Απλό δεν είναι; Μάλλον ναι, ποτέ δεν εφαρμόστηκε έτσι όμως.

Τελικά οι τράπεζες, ή καλύτερα οι διοικήσεις των τραπεζών, υπέκυψαν στον πειρασμό. Έδωσαν δάνεια που δεν έπρεπε να δώσουν. Τόσο στο αδηφάγο δημόσιο όσο και σε επιχειρήσεις & ιδιώτες. Τα δάνεια αυτά δεν μπόρεσαν να επιστραφούν. Ποιος κινδυνεύει τώρα; Οι καταθέσεις όλων μας. Πολύ απλό, έτσι δεν είναι;

Ακούγονται διάφορες απόψεις, πολλές φορές καλυμένες με ένα πέπλο επιστημονικότητας, για τον ρόλο των τραπεζών και κάποιου είδους νομοτέλεια που οδήγησε στην κρίση. Δυστυχώς λίγες από αυτές αντέχουν σε ουσιαστική κριτική. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον κανείς να συγκρίνει την οικονομία των ΗΠΑ με εκείνη του Καναδά και αντίστοιχα να συγκρίνει τα τραπεζικά συστήματα των δυο χωρών, όπως επίσης και τα συστήματα υγείας, παιδείας και πρόνοιας. Τα συμπεράσματα θα είναι εντυπωσιακά χρήσιμα.

Όχι, δεν υπάρχουν κακές ούτε καλές τράπεζες. Υπάρχουν μόνο εποπτικές αρχές που κάνουν τη δουλειά τους και εποπτικές αρχές που δεν την κάνουν. Που είναι δηλαδή επίορκες, διεφθαρμένες.

Όλοι γνώριζαν τι γίνεται. Όλοι γνώριζαν τι ρόλο έπαιζε ας πούμε η ΑΤΕ, ποιους δανειοδοτούσε και πόσο τα δάνεια εκείνα πληρούσαν ή όχι τα περιβόητα 'τραπεζικά κριτήρια'. Οι εποπτικές αρχές όμως μάλλον το είχαν πιο ενδιαφέροντα πράγματα να κάνουν από το να ασχολούνται με τέτοια πεζά ζητήματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Χρειάζεται τραπεζικό σύστημα για να εκκινήσει εκ νέου η οικονομία, να δημιουργηθούν - επιτέλους - πολλές & ποιοτικές θέσεις εργασίας; Αναμφίβολα ναι. Μπορεί να γίνει όσο παραμένουν οι ίδιες διοικήσεις στις τράπεζες και στις εποπτικές αρχές; Αναμφίβολα όχι. Ας μην γελιόμαστε, ένας ήταν ο ρόλος που έπαιξαν οι τράπεζες στη χώρα μας: Ήταν εργαλείο της οικονομικής ολιγαρχίας. Ουδέποτε νοιάστηκαν σοβαρά για την εθνική οικονομία, ούτε καν για τα χρήματα των καταθετών τους!

Ποιος εξάλλου έχει ξεχάσει τον CEO της Αγροτικής που λίγες μέρες πριν την εξαγορά της Τράπεζας έβγαλε τα χρήματά του στο εξωτερικό. Επίσης, έγκυρα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων όπως το Reuters, πολλές φορές έχουν μιλήσει με θαυμασμό για τις πρακτικές των διοικήσεων μεγάλων ελληνικών τραπεζών.

Ας σταματήσει λοιπόν το αισχρό θέατρο που παίζεται εδώ και δυο χρόνια με συγχωνεύσεις που ανακοινώνονται και παίρνονται πίσω. Με μανωλιούς που αλλάζουν φορώντας τα ρούχα τους αλλιώς. Η λύση που απαιτείται είναι ριζική, να φτάσει το μαχαίρι στο κόκκαλο και να προχωρήσουμε μπροστά.

Ποια θα μπορούσε να είναι μια λύση; Ενδεχομένως η ακόλουθη:

- Κρατικοποίηση όλων των τραπεζών στη χώρα
- Δημιουργία μιας 'κακής τράπεζας' που θα πάρει όλες τις επισφάλειες
- Δημιουργία δυο μεγάλων και ενός αριθμού μικρών & εξειδικευμένων νέων τραπεζών, κάθε μια με συγκεκριμένη ειδίκευση και επίσης συγκεκριμένο επιχειρηματικό σχέδιο ιδιωτικοποίησής τους σε ορατό χρονικό διάστημα
- Επίβλεψη της παραπάνω διαδικασίας από Ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως η ΕΚΤ & η ΕΤΕπ.

Κάτι αντίστοιχο έγινε εξάλλου με επιτυχία στις ΗΠΑ ενώ το επιχειρούν και στη Μ. Βρετανία.

Παράλληλα με τα παραπάνω θα πρέπει να δημιουργηθούν αληθινοί οργανισμοί χρηματοδότησης υψηλού ρίσκου (venture capital), χωρίς τη συμμετοχή των τραπεζών οι οποίες στο dna τους, ορθώς, έχουν την αποφυγή του υψηλού ρίσκου.

Αυτή ίσως να ήταν μια λύση ρεαλισμού. Αν αντίθετα περιμένουμε τα υφιστάμενα τραπεζικά σχήματα να "πάρουν τα πάνω τους" και να "χρηματοδοτήσουν την επιχειρηματικότητα", τότε μάλλον αναμένουμε μια επανάληψη του θαύματος του Κυρίου μας με την ανάσταση του Λαζάρου.

Συζητώντας με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη

Με πολύ μεγάλη χαρά δέκτηκα την πρόσκληση της καλής φίλης Αρετής Γεωργιλή του πρωτοποριακού Free Thinking Zone να πάρω μέρος σε μια ανοιχτή συζήτηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με νέους bloggers. Έχοντας βέβαια κλείσει πια τα 35 και κάνοντας πολλά περισσότερα πράγματα από το να γράφω στο blog αυτό δεν ξέρω αν η περιγραφή "νέος blogger" με χαρακτηρίζει, σε κάθε περίπτωση όμως η ευκαιρία φάνταζε μοναδική και απλά δεν γινόταν να μην είμαι εκεί.

Έφτασα λίγο πριν τις 6:00 και είδα το hashtag που είχε επιλεγεί: #mitsotakis95. Προβοκατόρικο, σκέφτηκα. Και πολύ αληθινό όμως. Θυμήθηκα μια φωτογραφία που είχα δει στο Porto Veneziano στα Χανιά, όπου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε ηλικία 17 ετών είναι με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Βενιζέλος, σε προχωρημένη ηλικία όμως όπως τον ξέρουμε από τα βιβλία της ιστορίας. Ο Μητσοτάκης, νέος μεν αλλά σχεδόν όπως τον γνωρίσαμε στην τηλεόραση! Ο άνθρωπος λοιπόν αυτός γνωρίζει "από πρώτο χέρι" την ελληνική ιστορία από τα τέλη του 19ου αιώνα ενώ έχει γράψει ο ίδιος σημαντικά κομμάτια της από τα μέσα του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.

Όχι, δεν πρόκειται περί μιας συνηθισμένης περιπτώσεως.

Αυτό, ότι δεν είναι μια συνηθισμένη περίπτωση, είναι η σκέψη που σου έρχεται ακαριαία μόλις τον συναντάς. Γνωρίζεις πως είναι 95 ετών, όμως τόσο βιολογικά όσο και, πολύ περισσότερο, πνευματικά τίποτα δεν προδίδει την ηλικία του. Ο χρόνος στάθηκε καλός απέναντί του. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να έχει τον θαυμασμό των συνδετημόνων του.

Μετά ξεκινάει η συζήτηση. Μιλάει με λόγο καθαρό, οι σκέψεις του έχουν αρχή, μέση και τέλος. Είναι λογικός, χρησιμοποιεί επιχειρήματα. Πολύ περισσότερο, παραμένοντας ευγενής και προσβάσιμος, μιλά από θέση υπεροχής, με αυτοπεποίθηση θαυμαστή. Παραδίδει μαθήματα ως προς το τι σημαίνει η φράση "η πολιτική είναι η ανώτερη των τεχνών".

Video streaming by Ustream

Δεν σκοπεύω να κάνω αγιογραφία του Μητσοτάκη. Κάθε άλλο. Απλά, πριν μπω στην κριτική μου θέλω με σαφήνεια απόλυτη να πω ότι στη συζήτηση αυτή μας έδειξε τι σημαίνει πολιτικός, οδηγώντας μας σε άλλα επίθετα για να χαρακτηρίσουμε τα θλιβερά ανθρωπάκια που μας προβάλλει το τηλεοπτικό πριγκηπάτο των Αθηνών. Πολύ περισσότερο από θαυμασμό για το πόσο καλός είναι ο Μητσοτάκης μου δημιουργήθηκε απογοήτευση για το επίπεδο των "πολιτικών" μας σήμερα.

Ο Μητσοτάκης δεν έχει αλλάξει. Ήταν πανέξυπνος, παραμένει πανέξυπνος. Τα ζητήματα που ήξερε καλά, τα εξαντλούσε. Τα ζητήματα που δεν ένιωθε άνετα τα ξεπερνούσε γρήγορα, χωρίς το κοινό να το αντιλαμβάνεται. Εκείνος καθόριζε το σημαντικό ή το ασήμαντο στη συζήτηση. Το χιούμορ του είναι εντυπωσιακό. "Δυστυχώς δεν πεθαίνουμε και πρέπει εσείς να δουλέψετε περισσότερο", είπε προς τους νέους bloggers :-) Με το βαμβάκι έσφαξε και τον Σαμαρά, δίχως ποτέ να αναφερθεί ονομαστικά σε αυτόν. Το πλήθος των εξαγγελειών στο Ζάππειο εξάλλου του δίνει υλικό αμέτρητο. Δεν νομίζω πως τον έχει συγχωρήσει, δεν νομίζω πως ποτέ θα το κάνει και τον καταλαβαίνω απόλυτα για αυτό.

Εντύπωση που έκανε το πόσο καθαρά μίλησε για τις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και τη σημασία τους. Έχει αντιληφθεί το ότι αλλάζουν όλη την κοινωνία. Η μεγαλύτερη ανακάλυψη μετά την τυπογραφία, είπε συγκεκριμένα. Λίγοι το έχουν καταλάβει, δυστυχώς.

Ήρθε κάποια στιγμή η σειρά μου. Τον ρώτησα για το κράτος των Αθηνών, την περιφερειακή ανάπτυξη που δεν ήρθε ποτέ. Τους Χανιώτες (και Ηρακλειώτες, Θεσσαλονικείς, Λαρισαίους, Πατρινούς, κλπ) που άφησαν τις πόλειες τους για να έρθουν στο έκτρωμα της Μη-Αθήνας. Τι θα έλεγε σήμερα σε έναν νέο με καταγωγή από την Περιφέρεια ώστε να γυρίσει στον Τόπο του και να πραγματώσει εκεί τη δημιουργικότητά του. Η απάντησή του ήταν συναισθηματική. Είπε πως γεννήθηκε Χανιώτης και θα πεθάνει Χανιώτης. Πως ποτέ δεν εγκατέλειψε τον τόπο του, απολογήθηκε μάλιστα για το αν έχουμε την εντύπωση αυτή. Συγκινητικό, ειλικρινά.

Δεν παύει όμως να μένει ένα κενό ορατό σε όλους: Η πολιτική γενιά του Μητσοτάκη, άρα και αυτός προσωπικά, πολύ περισσότερο τα σημερινά κακέκτυπά τους, ποτέ δεν ασχολήθηκαν σοβαρά με την Περιφερειακή Ανάπτυξη, ποτέ δεν σχεδίασαν ένα αυτόχθονο μοντέλο παραγωγής. Δεν είναι αιχμή αυτό, είναι μια πραγματικότητα. Πολύ απλά δεν τους απασχόλησε. Πολύ απλά, πρέπει να απασχολήσει εμάς, πρέπει να είναι η κορυφή στην ατζέντα μας.

Ο Μητσοτάκης υποστήριξε με πάθος τον φιλελευθερισμό. Δεν έχω λόγο να μην τον πιστέψω. Κάτι μέσα μου με έσπρωχνε να ρωτήσω "πως συμβιβάζεται να δηλώνεις φιλελεύθερος και να συμμετέχεις σε ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα, να διορίζεις;". Κατάλαβα όμως πως δεν είχε κανένα νόημα. Θα ήμουν εκτός κλίματος και ανούσιος Από ανθρώπους σαν τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στα 95 του χρόνια έχεις μόνο να πάρεις και αν ακούσεις καλά, κάτι που κάνουμε όλο και πιο σπάνια, θα πάρεις πολλά και πολύ χρήσιμα.

Κλείνοντας, δεν μπορώ να μην μοιραστώ πως με ενθουσιασμό θα συμμετείχα σε μια παρόμοια συζήτηση με τον Μανώλη Γλέζο. Θεωρώ πως είναι μια εξίσου ενδιαφέρουσα περίπτωση με πορεία ταυτόχρονα πολύ όμοια και πολύ διαφορετική με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ελπίζω η Αρετή να το βρει καλή ιδέα, να το σχεδιάσει και να το υλοποιήσει.

Περί εθνικής κυριαρχίας

Σε κάτι που πολύ απέχει από αυτό που περιγράφει η φράση "δημόσια συζήτηση" ακούγονται άναρθρες κραυγές για την "απώλεια εθνικής κυριαρχίας" που υποτίθεται πως θα υποστεί η χώρα μας αν, ή μάλλον, όταν προχωρήσει η ουσιαστική ενοποίηση της Ευρώπης.

Στο πρόσφατο 40 under 40 European Young Leaders seminar που έγινε στο Βερολίνο εκφράστηκε μια άποψη που με εκφράζει απόλυτα: "Δεν είπε κανείς να απωλέσουμε την εθνική κυριαρχία μας, αλλά να την μοιραστούμε στο επίπεδο της Ευρώπης. Αυτός άλλωστε είναι και ο μόνος τρόπος να τη διατηρήσουμε".

Δεν χωράει καμία αμφιβολία για την ορθότητα της άποψης αυτής, ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας. Άραγε το νέο Ελληνικό Κράτος ως αποτέλεσμα της επανάστασης του 1821 υπήρξε ποτέ πραγματικά ανεξάρτητο; Δυστυχώς κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον αφού η απελευθέρωσή μας έγινε από τους ξένους στο Ναυαρίνο και στη συνέχεια μας 'φόρτωσαν' Βαυαρό και στη συνέχεια Δανό μονάρχη ενώ μετά μπήκαμε στην εποχή των Πρεσβειών, πρώτα της Βρετανικής και μετά των ΗΠΑ.

Αν η χώρα μας, ακόμα και στη μεταπολίτευση, ήταν ανεξάρτητη φάνηκε στην Κύπρο, στο Νταβός, στα Ίμια και στη Μαδρίτη. Φάνηκε στο νταβατζιλίκι με τα πανάκριβα μεν άχρηστα δε εξοπλιστικά προγράμματα. Τελικά η χώρα δεν ήταν ανεξάρτητη γιατί ουδέποτε είχε, στην σύγχρονη ιστορία της, μια πολιτική ελίτ με αυτόχθονη σκέψη στην εξουσία.

Έτσι λοιπόν προβληματίζομαι ιδιαίτερα όταν βλέπω εκπροσώπους της κακιστοκρατίας, της οικονομικής ολιγαρχίας, των "πολιτικών" κομμάτων και των μέσων "ενημέρωσης" να επιχειρηματολογούν για τη "διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας έναντι των Βρυξελλών" (ή ίσως του Βερολίνου).

Κάποιο λάκο έχει η φάβα. Συνεχίζουν τελικά να μας περνούν για ηλίθιους.

Μοναδική προοδευτική και συνάμα μοναδική βιώσιμη λύση για την Ελλάδα παραμένει η πλήρης, βαθιά, ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης. Η δημιουργία μιας νέας μεγάλης πατρίδας, του ισχυρότερου κράτους του κόσμου πολιτιστικά, οικονομικά και αμυντικά.

Αυτή εξάλλου είναι και η ορθή μεταφορά του οράματος του εμπνευστή του νέου Ελληνικού Κράτους στα σημερινά μέτρα. Η ευθύνη μας απέναντι στον Ρήγα Βελεστινλή και την κληρονομιά του είναι να προχωρήσει η Ένωση της Ευρώπης με όρους ισότητας, ισονομίας, σεβασμού και δικαιοσύνης.

Τα επιχειρήματα για το αντίθετο είναι εκ του πονηρού και σκοπό έχουν να κρατήσουν την Ελλάδα στη σημερινή της κατάσταση: Εκείνης του τριτοκοσμικού προτεκτοράτου.

Από την Ευρώπη των Εθνών στην Ευρώπη των Περιφερειών

“I question the role of the nation state in the EU,” Dimitris Tsigos said. “A fully integrated Europe would be a Europe of regions, not of nations.”.

By crafting a more democratic model on the EU level, the tense interplay between member state governments and the EU institutions could be lessened, bringing the people closer to an EU that is struggling to keep their trust.

Report EYL 40 under 40 Berlin 2012 from Dimitris G.E. Tsigos