Εσύ, έχεις άποψη; Έχεις κάτι να πεις;

Αναδημοσίευση από το HellenicStartups.gr

Όχι σπάνια μου τίθεται το ακόλουθο ερώτημα: "Γιατί το start-up μου να γραφτεί στην ΕΕΝΕ; Τι έχω να κερδίσω;". Η αυθόρμητη απάντηση είναι  πως "δεν έχεις να κερδίσεις τίποτα, αν όμως νιώθεις αρκετά αποφασισμένος να προσφέρεις κάτι, τότε προχώρησε με την εγγραφή του start-up σου".

Σύντομα όμως κατάλαβα πως η βάση αυτής της ερώτησης δεν είναι μόνο ο ατομικισμός που είναι τόσο διάχυτος στην ελληνική κοινωνία μα κάτι εντελώς διαφορετικό: Ότι στη χώρα μας είναι πλήρως στρεβλωμένη και υπερφορτωμένη με αρνητικό περιεχόμενο η έννοια του "συλλογικού υποκειμένου". 

Αυτό βεβαίως δεν συμβαίνει άδικα. Πράγματι, για δεκαετίες πολλοί φρόντισαν να καταστρέψουν την έννοια αυτή και με κύριο χαρακτηριστικό την ιδιοτέλειά τους να δημιουργήσουν μια εύλογη κοινωνική αποστροφή προς κάθε τι έχει αυτή τη λέξη.

Η οικειοποίηση των συμβόλων εξάλλου είναι διαχρονικά μια πολύ αποτελεσματική τακτική καταστροφής της αξίας και του περιοχομένου τους. Έτσι λοιπόν λέξεις όπως "ένωση", "σύλλογος", "σύνδεσμος", "συνεταιρισμός" κλπ, οικειοποιήθηκαν από ανθρώπους και φορείς τελείως ξένους ως προς το αυθεντικό τους περιεχόμενη και τελικά, δολοφονήθηκαν.

Η αλήθεια όμως ήταν και παραμένει μια: Όλοι εμείς, ως Πολίτες και ως Επιχειρηματίες, έχουμε λόγο και άποψη. Λόγο και άποψη που θέλουμε να εκφράσουμε.  Το να βλέπουμε διάφορους απίθανους συμβούλους / αναλυτές / παιδιά-για-τα-πολιτικά-θελήματα να μας λένε "τι πρέπει να γίνει για την επιχειρηματικότητα", είναι το σύγχρονο "έλα παππού μου να σου δείξω τα αμπέλια σου". Δεν μπορούμε να το αποδεχτούμε.

Εσύ λοιπόν, start-up entrepreneur και αναγνώστη αυτού του άρθρου, έχεις άποψη για το τι πρέπει να γίνει; 

Αν ναι, όπως είναι το λογικό αφού εσύ είσαι ο φορέας της επιχειρηματικότητας, εσύ είσαι αυτός που παλεύει και ονειρεύεται κάθε μέρα, γιατί να μην δώσεις αξία στην άποψή σου;  Πώς λοιπόν μπορεί να γίνει αυτό;

Η πιο συνηθισμένη παρανόηση είναι πως η άποψη αυτή ενός επιχειρηματία, οσοδήποτε επιτυχημένος και αν είναι, μπορεί να έχει οποιαδήποτε τύχει να αλλάξει τα πράγματα αν εκφραστεί ατομικά. Το να πεις την άποψή σου σε ένα blog, σε ένα event, ή ίσως και σε μια προσωπική σου συνάντηση με έναν decision maker (ας πούμε με τον Υπουργό Ανάπτυξης), πολύ μικρή σημασία έχει. Δεν είσαι τίποτα διαφορετικό από ένα άτομο. Οι κοινωνίες όμως δεν καθορίζονται από τις απόψεις των ατόμων - καθορίζονται και ρυθμίζονται αντίστοιχα από τις απόψεις των ομάδων.

Η μετατροπή καθενός από εμάς σε μέλος μιας χαοτικής μάζας ιδιωτών είναι ότι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε όλους εκείνους που φέρουν την ευθύνη για το κατάντημα της χώρας.

Αν λοιπόν εσύ start-up entrepreneur έχεις άποψη, πρέπει να την εκφράσεις. Πρέπει να την εκφράσεις - και να τη δοκιμάσεις - πρώτα και κύρια συζητώντας με τη φυσική ομάδα σου: Τους άλλους start-up entrepreneurs. Αφού η άποψή σου περάσει αυτήν τη δοκιμασία του debate, θα συντεθεί με τις απόψεις των υπολοίπων start-up entrepreneurs και θα δημιουργηθεί έτσι η συλλογική άποψη του community - Έτσι λοιπόν η κοινωνική ομάδα των επιχειρηματιών νεοφυών επιχειρήσεων θα λάβει σάρκα και οστά. Έτσι θα μπορέσουμε οι ίδιοι οι start-up entrepreneurs να περάσουμε από την γκρίνια για το περιβάλλον, στην ουσιαστική αλλαγή του περιβάλλοντος.

Πολλούς είχε ξενίσει η συνεχής και πολλαπλή αναφορά μας στις έννοιες της μαζικότητας, της συλλογικότητας και της αντιπροσωπευτικότητας. Λέξεις και έννοιες που δεν ακούγονται συχνά από start-ups. Είναι όμως καθοριστικής σημασίας για την αυθεντικότητα της συλλογικής έκφρασης των start-ups. Για να είμαστε σίγουροι δηλαδή, τόσο εμείς όσο και εκείνοι που μας ακούν, πως όσα λέει η ΕΕΝΕ είναι όντως αυτά που λένε τα start-ups (σε δυστυχώς πλήρη αντίθεση με τους "συλλογικούς" οργανισμούς των περισσοτέρων κλάδων, όπως γνωρίζουμε όλοι).

Είναι δύσκολο το team-working, το αναγνωρίζω! Δεν υπάρχει όμως καμία μα καμία άλλη λύση αν όντως πιστεύουμε στους εαυτούς μας, λέμε την άποψή μας με ειλικρίνεια - και δεν τρέμουμε στο ενδεχόμενο αυτή η άποψη να λάβει δημοσιότητα ή ακόμα και να εφαρμοστεί.

Πιστεύω βαθιά πως οι start-up entrepreneurs όλων των κλάδων στην Ελλάδα έχουν και λόγο και άποψη. Είναι μάλιστα από τους λίγους που μιλούν αυθεντικά και ειλικρινά. Ήρθε η στιγμή απλά να καταλάβουμε πως η άποψη του καθενός από εμάς πρέπει να συγκεραστεί και να συντεθεί με τις απόψεις των υπολοίπων ώστε να αποκτήσει ισχύ και βαρύτητα. Ώστε από λόγος να γίνει πράξη.

Αυτή είναι η κύρια αποστολή της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων και αυτός είναι ο λόγος που εσύ start-up entrepreneur πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη του μέλους της.

Η startup επιχειρηματικότητα μπορεί να 'ξανανιώσει' την Ευρώπη

Μία συνέντευξη στο ΕΜΕΑ.gr

Το 2012 διεκδικεί με πολύ μεγάλες αξιώσεις το έτος – "στροφή" στα οικονομικά-επιχειρηματικά πρότυπα στην Ελλάδα. Ένεκα της σημαντικότερης οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα από την εποχή της Μεταπολίτευσης, η δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων, του βιοτικού επιπέδου και των προοπτικών απασχόλησης ώθησε εκατοντάδες νέους να "ανακαλύψουν" τη startup επιχειρηματικότητα ως διέξοδο. Ως αποτέλεσμα, η "έκρηξη" των καινοτόμων ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων που διακρίνονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Από την άλλη, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το 2012 ήταν το έτος κατά το οποίο για πρώτη φορά απειλήθηκε το project της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι πολιτικές λιτότητας στην ευρωζώνη και η φημολογία για έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ "κλόνισαν" τα θεμέλια συνοχής μεταξύ των ευρωπαϊκών εταίρων, ενώ η συζήτηση που διεξάγεται αυτήν την στιγμή στα κορυφαία forums της Ευρώπης αφορά στο πώς θα προστατευθεί το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με ποιον τρόπο θα ξεπεράσει τον "σκόπελο" της κρίσης προς μία οικονομική ανάπτυξη και βαθύτερη πολιτική και δημοσιονομική ολοκλήρωση.

Ο Δημήτρης Τσίγκος, ως πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων και της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών, βρέθηκε στο "κέντρο" και των δύο αυτών εξελίξεων και μίλησε στο EMEA, στέλνοντας το μήνυμα πως η startup επιχειρηματικότητα μπορεί να "ξανανιώσει" την Ευρώπη, αλλά και να βγάλει την Ελλάδα από το "τέλμα" της οικονομικής κρίσης.

EMEA: Ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών (YES), πώς εκλαμβάνετε την κατάσταση αυτήν την στιγμή στην Ευρώπη;

Δ. Τσίγκος: Ολόκληρος ο κόσμος κοιτάζει την Ευρώπη αυτήν την στιγμή και όλη αυτή η συζήτηση για την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα είναι ένας πολύ ωραίος συνδυασμός, γιατί είμαι ένας νέος Έλληνας επιχειρηματίας με ευθύνες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και συμμετέχω στην παγκόσμια συζήτηση της G20 Young Entrepreneurs Alliance. Είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα για τους Ευρωπαίους νέους επιχειρηματίες.

Το πρώτο είναι η έλλειψη χρηματοδότησης κινδύνου και δεύτερο είναι το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση προς το παρόν παραμένει σε ένα διακυβερνητικό επίπεδο και σε ένα επίπεδο χρηματοπιστωτικών θεσμών. Είναι ολοκλήρωση για τις κυβερνήσεις, τις τράπεζες και τις πολυεθνικές. Για τη μέση μικρότερη επιχείρηση, για το μέσο ατομικό επιχειρηματία δεν υπάρχει ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Ως YES λέμε ότι αυτό είναι γελοίο, έχουμε 500 εκατ. ανθρώπους και εσωτερική αγορά 13 τρισ. ευρώ, επομένως ο στόχος είναι κάθε μία ευρωπαϊκή επιχείρηση να θεωρεί στο business plan της ως εσωτερική αγορά αυτήν την τεράστια οικονομία, γιατί με βάση τους αριθμούς είναι η νούμερο ένα οικονομία του πλανήτη.

Αυτός είναι ο κύριος στόχος και γι’ αυτό βλέπω μεγάλη σχέση ανάμεσα στο βραβείο Νόμπελ προς την ΕΕ, την οικονομική ευημερία και την νεανική επιχειρηματικότητα στην Ένωση και την κρίση. Πρέπει να φέρουμε πίσω το ευρωπαϊκό ιδεώδες, εμείς, η νέα γενιά Ευρωπαίων, η "γενιά του ‘10" όπως μου αρέσει να λέω, πρέπει να επανεξετάσουμε και να αναθεωρήσουμε τις κινήσεις μας και να φέρουμε πίσω ένα πολύ δυνατό κίνημα για τη βαθειά ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είναι το μόνο βήμα προς τα μπροστά και ειλικρινά είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα το κάνουμε.

EMEA: Αυτή η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τόσο για τους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς όσο και τους μικρότερους επιχειρηματίες θα μπορούσε να βοηθήσει την Ευρώπη να ξεφύγει από την κρίση; 

Δ. Τσίγκος: Φυσικά και μπορεί! Αν κοιτάξουμε τους αριθμούς σε ένα πανευρωπαϊκό επίπεδο, δεν υπάρχει κρίση στην Ευρώπη. Η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ πανευρωπαϊκά είναι φανταστική, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα! Και το έλλειμμα είναι εντάξει.

Έχουμε "νησιά" κρίσης στην Ευρώπη και ο λόγος που έχουμε τέτοια "νησιά" είναι ότι δεν υπάρχει μία εναρμόνιση της οικονομίας. Ο λόγος που δεν υπάρχει αυτή η εναρμόνιση είναι γιατί υπάρχουν επιχειρήσεις που σκέφτονται ότι κάνουν εξαγωγές από το ένα μέλος της Ένωσης στο άλλο.

Οι "φραγμοί" υπάρχουν στο μυαλό μας. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτούς τους ανύπαρκτους, νοητούς "φραγμούς" και, πραγματικά, υπάρχουν πελάτες εκεί έξω για τα προϊόντα μας, το μόνο που χρειάζεται είναι να το αντιληφθούμε και να πάμε να πουλήσουμε σε αυτούς και αυτοί να πουλήσουν σε εμάς. Με αυτόν τον τρόπο θα εναρμονίσουμε την οικονομία.

Δεν πιστεύω ότι χρειάζονται κανονισμοί από τις κυβερνήσεις, ένα όργανο κεντρικού ελέγχου ή κάποιο "ενορχηστρωτικό" σχήμα. Είναι ένα διανεμητικό σύστημα, οι άνθρωποι πρέπει απλώς να αντιληφθούν ότι δεν είναι "ξένοι" μέσα στην Ευρώπη. Η επιχειρηματικότητα είναι μία θεμελιώδης κοινωνική δραστηριότητα, πρέπει απλώς να πάμε και να κάνουμε συναλλαγές.

EMEA: Πώς θα μπορούσε αυτή η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να βοηθήσει συγκεκριμένα την Ελλάδα και την ελληνική επιχειρηματικότητα; 

Δ. Τσίγκος: Η βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην ουσία απαιτεί ένα "βήμα", σε μεγάλο βαθμό, πολιτικό. Αυτό που είναι απαραίτητο σήμερα είναι μία πολύ ισχυρότερη και βαθύτερη πολιτική ολοκλήρωση.

Η θεωρία που λέει ότι δεν μπορούμε να έχουμε εθνικές κυβερνήσεις με τη δική τους στρατηγική που να συνυπάρχουν με ευρωπαϊκές αρχές με τη δική τους στρατηγική, νομίζω ότι δεν μπορεί να σταθεί σοβαρά.

Στο παράδειγμα της Ελλάδος υπάρχει ένα "τρίγωνο", στην κορυφή του οποίου βρίσκονται οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες οι οποίες ελέγχουν από τη μία τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και από την άλλη χρηματοδοτούν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Αυτό το σύστημα πρέπει να "σπάσει" για να έχουμε οποιαδήποτε πρόοδο.

Αυτό που έχει συμβεί στην Ελλάδα τα τελευταία 3-4 χρόνια είναι οι μάζες να πληρώνουν ένα πολύ επώδυνο τίμημα, ενώ αυτή η οικονομική "ολιγαρχία" κατέχει ακόμη την εξουσία και παρότι έχουν πληρώσει και αυτοί ένα τίμημα, αναλογικά έχουν μείνει "ανέγγιχτοι".

Σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν αυτά τα μικρά "κέντρα" συμφερόντων  που πρέπει να με κάποιον τρόπο να αντικατασταθούν από μία κεντρική ευρωπαϊκή αρχή, η οποία θα ήταν φυσικά πολύ πιο "διαφανής" και πιστεύω πως στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη υπάρχει μία κουλτούρα διαφάνειας και διακυβέρνησης πολύ καλύτερη από αυτήν στην Ελλάδα ή στα Βαλκάνια.

EMEA: Μπορεί η νεανική επιχειρηματικότητα να είναι μία λύση στα προβλήματα της Ελλάδος, είναι ένα "όχημα" ώστε η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση και με ποιον τρόπο; 

Δ. Τσίγκος: Η νεανική επιχειρηματικότητα δεν είναι μία λύση για την Ελλάδα, είναι η μόνη λύση για την Ελλάδα, και στην πραγματικότητα είναι η μόνη λύση και για την ίδια την Ευρώπη.

Η ελληνική κρίση είναι καθαρά μία πολιτική κρίση. Είναι μία κρίση του μοντέλου διακυβέρνησης και συγκέντρωσης μεγάλου ποσοστού της εξουσίας σε λίγα "χέρια", αυτή είναι η πραγματική αιτία πίσω από την κρίση.

Στην Ευρώπη, υπάρχει μία κρίση αποτελεσματικότητας.  Η Ευρώπη δεν είναι αρκετά αποδοτική. Η Ευρώπη έχει τεράστια γραφειοκρατία, πολύ χαμηλή αποδοτικότητα και η κρίση είναι ένα "κάλεσμα" σε δράση για να γίνουμε αποδοτικοί. Πρέπει να εμπνεύσουμε αποδοτικότητα στην ευρωπαϊκή οικονομία και οι startup εταιρείες, δηλαδή εταιρείες που στοχεύουν στο να έχουν υψηλή ανάπτυξη και να είναι καινοτόμες, είναι μία πολύ καλή λύση στο να μετατρέψουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε μία αποδοτική οικονομία.

Ο Αμερικανός υπουργός Ράμσφελντ είχε μιλήσει πριν εννιά χρόνια για τη "γηραιά Ευρώπη". Η Ευρώπη είναι όντως γερασμένη, συμπεριφέρεται ως ένας γέρος άνθρωπος, κινείται πολύ αργά και είναι πολύ συντηρητική. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της ευρωπαϊκής οικονομίας σήμερα. Για αυτό λέμε ότι θέλουμε να ξανακάνουμε την Ευρώπη "νέα" και για να το κάνουμε αυτό πρέπει να εμπνεύσουμε "κίνηση", ενθουσιασμό και δημιουργικότητα και η startup επιχειρηματικότητα είναι ο τρόπος για να "ξανανιώσουμε" την Ευρώπη.

Χρειαζόμαστε να εμπνεύσουμε μία νέα σχέση με την εργασία, που να βασίζεται στη δημιουργικότητα, και η startup επιχειρηματικότητα είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να το επιτύχουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, η startup επιχειρηματικότητα είναι μία πολύ προοδευτική νοοτροπία και πρόσληψη της κοινωνίας και της οικονομίας: πώς να βοηθήσεις τους ανθρώπους να είναι χαρούμενοι στο τέλος της ημέρας μέσω της εργασίας. Εάν είσαι χαρούμενος με αυτό που κάνεις, το κάνεις πολύ καλά, είσαι παραγωγικός και αποδοτικός.

Αυτό είναι το ζήτημα και η απάντηση σε αυτό είναι οι βιώσιμες startups.

EMEA: Αυτή η "Γενιά του '10", όπως την χαρακτηρίζετε, μπορεί να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση;

Δ. Τσίγκος: Τώρα είναι η στιγμή για τη "Γενιά του '10" να διεκδικήσει την εξουσία και την ευθύνη για να εμπνεύσει και πάλι τα ευρωπαϊκά ιδεώδη ως κάτι το φυσικό. Το γεγονός ότι οδηγούμαστε προς μία πραγματικά ενωμένη Ευρώπη θα πρέπει να είναι για τη "Γενιά του ‘10" το πιο φυσικό πράγμα και εάν η "Γενιά του ‘10" αποφύγει να διεκδικήσει την ευθύνη και την εξουσία, τότε φοβάμαι πως με την αρνητική έννοια ριζοσπαστικές δυνάμεις – στην Ελλάδα βλέπουμε πολλές από αυτές τελευταία – ίσως πάρουν αυτές την εξουσία. Εάν δεν κάνεις εσύ κάτι, θα έρθει κάποιος άλλος και θα το κάνει.

Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι η "Γενιά του '10" θα αναλάβει την ευθύνη και θα κάνει αυτό που πρέπει γιατί ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος, δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε το ευρωπαϊκό project.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας νέος "ευρωπαϊκός εθνικισμός", να σκεφτόμαστε ευρωπαϊκά. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα ευρωπαϊκά συμφέροντα είναι υπεράνω των βραχυπρόθεσμων εθνικών μας συμφερόντων και ότι αυτό είναι προς το συμφέρον των ίδιων των κρατών μας.

Είμαι κατάφωρα υπέρ της Ευρώπης και πιστεύω ότι η Ευρώπη είναι μία "σιωπηλή δύναμη". Πιστεύω ότι η πλειονότητα των ανθρώπων είναι υπέρ της Ευρώπης και είναι τσατισμένοι με όλην αυτήν τη μέχρι τώρα γραφειοκρατική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία δεν έχει καμία σχέση με τα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Και πιστεύω πως η επιχειρηματικότητα είναι κατά βάθος είναι ο καλύτερος και ο μόνος τρόπος για να ενοποιήσουμε με επιτυχία την Ευρώπη.

Το μήνυμα, λοιπόν, είναι αυτό: με την επιχειρηματικότητα μπορούμε να "ξανανιώσουμε" την Ευρώπη.

EMEA: Μπορείτε να μας πείτε ορισμένους τομείς στους οποίους η Ελλάδα θα έπρεπε να επικεντρωθεί; 

Δ. Τσίγκος: Με την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων (HSA), έχουμε καταλήξει σε πέντε γεωοικονομικούς και γεωπολιτικούς τομείς που επειδή συνδυάζουν ανθρώπινο και συμβολικό κεφάλαιο κάνουν πολύ "σοφή" την επιλογή δραστηριοποίησης σε αυτούς:

- Πολιτισμός και τουρισμός.

- Γεωργία και γαστρονομία, όπου η Ελλάδα έχει τεράστιο συμβολικό κεφάλαιο.

- Ενέργεια: Η Ελλάδα μπορεί να γίνει "παράδεισος" στις νέες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

- Υψηλή τεχνολογία: Όχι μόνο στο IT, αλλά και στη βιοτεχνολογία και τη βιοϊατρική.

- Μεταφορές: Κυρίως στη ναυτιλία, αλλά και σε άλλα μέσα μεταφορών, λόγω της στρατηγικής θέσης της Ελλάδος.

EMEA: Για την Ευρώπη γενικότερα; 

Δ. Τσίγκος: Το συμβολικό κεφάλαιο που συνδυάζει ιστορία, πολιτισμό και αξίες δίνει στην Ευρώπη απεριόριστες δυνατότητες που δεν συγκρίνονται με καμία άλλη περιφέρεια του κόσμου. Για παράδειγμα, ο χώρος της μόδας στην Ιταλία και στη Γαλλία.

Σε κάθε περιοχή της Ευρώπης υπάρχει μία τεράστια παράδοση που μπορεί να τροφοδοτήσει βιώσιμες επιχειρήσεις πάνω στην ιδέα του συμβολικού κεφαλαίου. Πρέπει να σκεφθούμε τα "περιουσιακά στοιχεία" κάθε μέλους-κράτους και να έχουμε μία στρατηγική περιφερειακής ανάπτυξης. Έχω την εντύπωση ότι σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη το κάνουν ήδη αυτό εδώ και δεκαετίες, για αυτό και η Ευρώπη μετά την ολοκληρωτική της καταστροφή στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει και πάλι το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο.

Για παράδειγμα, η Ιταλία με την Τοσκάνη ή η Ισπανία με τις αυτόνομες περιφέρειες, παρότι τώρα έχουν κάποια προβλήματα χρέους, οι οικονομίες τους είναι δυνατές. Η περιφερειακή προσέγγιση έχει αναπτύξει την ιδέα του περιφερειακού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, είναι ένα ευρωπαϊκό "κεκτημένο" εδώ και πολλές δεκαετίες και τώρα πρέπει να γίνει πραγματικότητα και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, έχουμε ξεχάσει την περιφερειακή οικονομία και τις αγροτικές περιοχές και επικεντρώνουμε όλη την οικονομική δραστηριότητα στην Αθήνα.

EMEA: Έρχεσθε σε επαφή με πολλούς νέους επιχειρηματίες. Τι "ακούτε" από αυτούς;

Δ. Τσίγκος: Από το 2000 έως το 2005 δεν υπήρχε τίποτα, υπήρχε μία "έρημος". Κανείς δεν ήξερε τίποτα για τις startups και για την επιχειρηματικότητα. Το 2005 και το 2006 έγιναν κάποια πρώτα "βήματα" και μετά το 2008 έγινε η "έκρηξη". Τώρα κάθε εβδομάδα έχουμε 2 ή 3 startup events στην Αθήνα. Υπάρχει ένα μεγάλο "κύμα" προς την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Αυτό, φυσικά, δημιουργεί κάποιες φορές και ένα είδος "θορύβου", "μόδας" και wanna-be επιχειρηματιών, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Αν συγκρίνω τις ποιοτικές startups σήμερα σε σχέση με πέντε χρόνια πριν, η πρόοδος είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Για να είμαι ειλικρινής, όμως, δεν είναι ικανοποιητική ακόμα, δεν είναι ακόμα σε ώριμο στάδιο. Οι ομάδες είναι ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο, αλλά έχουν πολύ ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα.

Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι αν συνεχισθεί αυτή η τάση, δεν θα αργήσουμε να δούμε πολλές ελληνικές startups ικανές να ανταγωνισθούν στην παγκόσμια αγορά. Και αυτό που με κάνει περισσότερο αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι δεν βλέπουμε startups μόνο στον τομέα του IT – κάτι που είναι πολύ συνηθισμένο – αλλά βλέπουμε και πολλές startups στον τομέα του πολιτισμού, του τουρισμού, της αγροτικής βιομηχανίας και αυτό είναι ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα.

To 2013 οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις ενώνουμε τις δυνάμεις μας!

Αναδημοσίευση από το http://hellenicstartups.gr/?p=1564

Το 2012 ήταν μια πολύ σημαντική χρονιά για τη νεοφυή επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Ζώντας στον και παρακολουθώντας τον χώρο από το 2000, πολύ πριν γίνει μόδα, μπορώ να πω ότι είναι πρώτη φορά που βλέπω τόσες πολλές, καλές και αποφασισμένες ομάδες. Είναι τώρα η στιγμή που η νεοφυής επιχείρηση μπορεί να βγει από την σφαίρα του ιδιαίτερου, να πάψει δηλαδή να είναι η εξαίρεση και να γίνει ο κανόνας.

Η Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων ιδρύθηκε σαν αποτέλεσμα της ανάγκης των δημιουργών των νεοφυών επιχειρήσεων να εκφραστούν και να συνεργαστούν. Να μιλήσουν τα start-ups για τα start-ups και όχι κάθε λογής “σύμβουλοι” που έβλεπαν – και συνεχίζουν να βλέπουν – μια νέα, χρυσή ευκαιρία αποκόμισης υψηλού κέρδους δίχως παροχή υπηρεσιών με ουσιαστικό περιεχόμενο. Η προώθηση της συνεργασίας των start-ups παραμένει ο μεγάλος στόχος μας, η σημαντικότερη πρόκλησή μας.

Υπάρχει μεγάλη σύγχυση, δυστυχώς. Δεν φταίνε οι δημιουργοί των νεοφυών επιχειρήσεων, φταίνε αντίθετα όλοι εκείνοι που για δεκαετίες δολοφόνησαν τις λέξεις με αποτέλεσμα να έχουν υποστεί αλλοίωση του αυθεντικού τους νήματος. Λέξεις όπως η “συλλογικότητα”, η οποία είναι στην καρδιά της επιχειρηματικότητας, είναι δυστυχώς και δικαίως overloaded with negative context.

Αυτό το negative context είναι που εμποδίζει πολλούς να λειτουργήσουν ομαδικά. Να αντιληφθούν το προφανές: Ότι μόνο οι οικονομίες κλίμακας μπορούν να δώσουν ελπίδες επιτυχίες στο εγχείρημα της υγιούς νεοφυούς επιχειρηματικότητας στη χώρα. Με απλά λόγια: Τα start-ups είτε θα συνεργαστούν ή θα αποτύχουν.

Για να μπορέσουν τα start-ups εν τέλει να συνεργαστούν, πρώτα και κύρια απαιτείται ειλικρίνεια. Στη συνέχεια, απαιτείται να χρησιμοποιηθεί το κατάλληλο εργαλείο για την εκάστοτε δουλειά. Υπάρχει μια ξεκάθαρη ανάγκη βελτίωσης του ευρυτέρου περιβάλλοντος για τα start-ups, των παραμέτρων του οικοσυστήματος όπως θα λέγαμε. Για τη δουλειά αυτή απαιτείται ένας ανοιχτός, μαζικός, διαφανής, αντιπροσωπευτικός, συλλογικός οργανισμός. Αυτό επιδιώκουμε να καταστήσουμε την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων.

Πρέπει να ξεπεράσουμε τις ψευδαισθήσης. Μια ψευδαίσθηση είναι ότι υπάρχουν πιθανότητες κάποιος να τα καταφέρει μόνος του, άρα γιατί να ασχολείται με το οικοσύστημα; Μια δεύτερη ψευδαίσθηση είναι ότι το κράτος δεν μπορεί να κάνει τίποτα για την επιχειρηματικότητα, άρα γιατί να ασχολούμαστε μαζί του;

Για την πρώτη ψευδαίσθηση, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Γίνεται απόλυτα ξεκάθαρο πως η οριζόντια ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, η δημιουργία του ολοκληρωμένου οικοσυστήματος δηλαδή, κατακόρυφα αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας κάθε ενός ξεχωριστά start-up!

Για τη δεύτερη ψευδαίσθηση, πολύς λόγος έχει γίνει. Θυμάμαι μεγάλο πλήθος συζητήσεων σε διάφορα start-up events όπου ούτε λίγο ούτε πολύ το κράτος ήταν ο εχθρός και οποιαδήποτε συζήτηση για αιτήματα των start-ups προς το κράτος και τους συνδεδεμένους φορείς απορρίπονταν λίγο πολύ ως “παλαιο-συνδικαλιστικού” τύπου και “τι σχέση έχουμε εμείς με αυτά;”. Ευτυχώς ήρθε τοπρόγραμμα Jeremie! Εκεί, το ελληνικό δημόσιο, βάζοντας το 70% των κεφαλαίων των τεσσάρων funds που δημιουργήθηκαν έδωσε ένα λαμπρό παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει το δημόσιο όταν λειτουργεί σωστά!

Το καθήκον μας τώρα είναι να δυναμώσουμε τη συλλογική οντότητά μας για να μπορέσουμε να επιτύχουμε τον κεντρικό μας στόχο: Τη μαζική δημιουργία νέων, ποιοτικών θέσεων εργασίας στις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Υπενθυμίζω πως τον όρο “ελληνικές” νεοφυείς επιχειρήσεις τον αντιλαμβανόμαστε με τη μέγιστη δυνατή ευελιξία: Είτε οποιαδήποτε εταιρεία, ελλήνων ή αλλοδαπών, που έχει ιδρυθεί στην Ελλάδα, ή εταιρεία που έχει ιδρυθεί οπουδήποτε στον κόσμο από Έλληνες, ή ακόμα και εταιρεία που για οποιοδήποτε λόγο “νιώθει ελληνικό start-up” – όπως π.χ. θα μπορούσε να είναι η εξαιρετική Babelverse.

H στρατηγική μας παραμένει απλή και ξεκάθαρη: Βλέπουμε πέντε τομείς που η γεωοικονομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο καθιστούν την Ελλάδα ιδανική για ανάπτυξη νεοφυούς επιχειρηματικότητας: α) Πολιτισμός & Τουρισμός, β) Αγροτική Οικονομία & Γαστρονομία, γ) Ενέργεια, δ) Υψηλή Τεχνολογία, ε) Μεταφορές & Ναυτιλία.  Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πράγματα που είναι στο χέρι μας και θα τα κάνουμε και άλλα που πρέπει να τα κάνουν τρίτοι, οπότε θα κάνουμε ότι μπορούμε για να τα προωθήσουμε.

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς:

1 – Να βοηθήσουμε στη δικτύωση και τη συνεργασία των νεοφυών επιχειρήσεων. Για να το πετύχουμε αυτό στην ΕΕΝΕ οργανώνουμε ανά δίμηνο τις ανοιχτές συναντήσεις “Είμαι – Κάνω – Θέλων” όπου κάθε συμμετέχων έχει 2 λεπτά να παρουσιάσει ποιος είναι, με τι ασχολείται και τι τύπου συνεργασία αναζητά από την κοινότητα. Οι συναντήσεις αυτές έχουν ήδη γίνει θεσμός στην Αθήνα και σύντομα θα πραγματοποιούνται και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα.

2- Να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας των νεοφυών επιχειρήσεων. Για να το πετύχουμε αυτό στην ΕΕΝΕ προχωρήσαμε στη δημιουργία του “HSA University” όπου πάλι ανά δίμηνο οργανώνουμε workshops για τα μέλη όπου ειδήμονες παρουσιάζουν την άποψή τους και στη συνέχεια ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση πάνω σε σημαντικά ζητήματα για τη δημιουργία, τη λειτουργία και την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων. Ήδη τον Δεκέμβριο έγινε το πρώτο τέτοιο workshop για την χρηματοδότηση υψηλού ρίσκου στις νεοφευείς επιχειρήσεις και σύντομα θα έχουμε νέα HSA University στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

3 – Να καταγράψουμε, να αναλύσουμε και τελικά να εκφράσουμε τις απόψεις των start-ups! Για να το κάνουμε αυτή στην ΕΕΝΕ οργανώνουμε ανά τρίμηνο “open brainstorming meetings”, όπως έχουμε κάνει πολλές φορές με τελευταία φορά τον Οκτώβριο 2012.

4 – Να συνδέσουμε την κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων με εκείνη των ιδιωτών επενδυτών, προωθώντας τον θεσμό των Business Angels στην Ελλάδα ως μόνη βιώσιμη διέξοδο για την σταθερή χρηματοδότηση των start-ups. Στο πλαίσιο αυτό τον Φεβρουάριο ιδρύσαμε τους Hellenic Angels και από το 2013 θα οργανώνουμε εξαμηνιαία pitching events όπου επιλεγμένα start-ups θα παρουσιάζονται σε επιλεγμένους ιδιώτες επενδυτές οι οποίοι έχουν δεσμευτεί να  κάνουν επενδύσεις πρώϊμου σταδίου.

5 – Να παρουσιάσουμε την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα στην κοινωνία και στο εξωτερικό καθώς και να κάνουμε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση για τα start-ups. Έχοντας ξεκινήσει με τα Greek Start-up Forum το 2009 και 2010, στις αρχές του 2012 κάναμε την Entrepreneur Week Greece, με αποστολές 35 ατόμων από 10 χώρες και περισσότερους από 800 συμμετέχοντες στην Αθήνα. Συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση καθιερώνοντας το Ετήσιο Συνέδριο Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας το οποίο θα γίνεται κάθε Απρίλιο στην Αθήνα.

Πέρα από τις παραπάνω “δικές μας” δράσεις, μέσα από την ανοιχτή συζήτηση των start-up entrepreneurs έχουν προκύψει συγκεκριμένες προτάσεις για την οριζόντια ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας:

1. Προώθηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης στις νεοφυείς επιχειρήσεις μέσα από την υιοθέτηση φοροαπαλλαγών για επενδύσεις που πιστοποιημένα γίνονται σε start-ups. Αυτό μπορεί να ισχύει τόσο για ιδιώτες (angel investors) όσο και για επιχειρήσεις (corporate venturing). Eίναι σημαντικό πως τέτοια μέτρα φοροαπαλλαγών έχουν περάσει με μεγάλη επιτυχία τόσο σε ισχυρές οικονομίες όπως η Ολλανδία και η Μεγάλη Βρετανία όσο και σε πιο αδύναμες, όπως η Πορτογαλία σε καθεστώς μνημονίου με το ΔΝΤ.

2. Δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών / ζωνών καινοτομίας στα κέντρα των πόλεων, με προεξάρχουσα την περίπτωση της Αθήνας. Στο σχέδιο αυτό θα δίνονται πολύ ισχυρά φορολογικά και εισφορολογικά κίνητρα σε νεοφυείς επιχειρήσεις που εγκαθίστανται σε συγκεκριμένες ζώνες στα κέντρα των πόλεων, λύνοντας με τον τρόπο αυτό πολλαπλά προβλήματα όπως η ανεργία των νέων, η καθίζηση της αγοράς ακινήτων και η εγκληματικότητα. Συγκεκριμένα για την Αθήνα, όπως παρατήρησαν οι ξένοι επισκέπτες της Entrepreneur Week Greece, θα μπορούσε το κέντρο από πεδίο παραβατικότητας, εξαθλίωσης και εγκληματικότητας να γίνει και πάλι μια παγκόσμια πρωτεύουσα δημιουργικότητας αξιοποιώντας το τεράστικο συμβολικό κεφάλαιο του τόπου αυτού. Αξίζει να σημειωθεί πως παρόμοια προγράμματα είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία στο Λονδίνο, τη Μαδρίτη και το San Francisco.

3. Σταθμοί εξυπηρέτησης επιχειρηματικότητας. Οραματιζόμαστε ένα “Start-up ΚΕΠ”, μια δομή one-stop-shop όπου ο δημιουργός της νεοφυούς επιχείρησης θα είχε όλες τις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση ενώ ταυτόχρονα θα μπορούμε να λαμβάνει ενημέρωση / συμβουλές για φορολογικα, λογιστικά και νομικά ζητήματα για το start-up του.

Πέραν των παραπάνω προτάσεων, η ΕΕΝΕ έχει ακόμα μιλήσει για κίνητρα επαναπατρισμού κεφαλαίων υπό τον αυστηρό όρο επένδυσής τους στην οικονομία της συνεργασίας & της δημιουργικότητας καθώς και την αξιοποίηση των υποδομών σε ΟΤΑ για τη δημιουργία “κυψελών επιχειρηματικότητας” – μικρών co-working spaces δηλαδή σε τοπικό επίπεδο όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η νεοφυής επιχειρηματικότητα.

Κλείνοντας το 2012 το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι start-up entrepreneurs είναι στην στρατηγική τους να διαχωρίσουν με σαφήνεια το non-profit από το for-profit strategy. Κάθε νεοφυής επιχείρηση όχι απλώς δικαιούται αλλά είναι ο λόγος ύπαρξής της να έχει την ιδιωτική της ατζέντα ώστε να επιβιώσει στον ανταγωνισμό και να αναπτυχθεί. Ταυτόχρονα όμως η κοινή λογική προτάσσει ότι η νεοφυής επιχείρηση πρέπει να έχει και μια συλλογική ατζέντα. Εκεί δηλαδή που θα ενώσει τις δυνάμεις της με τις άλλες νεοφυείς επιχειρήσεις και με τις δημιουργούμενες οικονομίες κλίμακας να μπορέσει να αλλάξει, να βελτιώσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα και τις πιθανότητες επιτυχίας της.

Όλοι εμείς στην Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων είμαστε απόλυτα δεσμευμένοι να προχωρήσουμε στην κατεύθυνση αυτή και αναμένουμε όλες τις νεοφυείς επιχειρήσεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους στη μεγάλη αυτήν προσπάθεια!

Διδάσκεται η επιχειρηματικότητα;

Πρόσφατα δημοσίευσα ένα άρθρο για τα σεμινάρια παρακμής, την δραματική εκείνη στρέβλωση που προσπαθούν να εισαγάγουν στην κοινότητα της επιχειρηματικότητας. Πωλούν ελπίδα ψεύτικη σε νέους απελπισμένους από την ανεργία λέγοντας τους ότι "θα γίνουν επιχειρηματίες σε δέκα μέρες". Πρόκειται δυστυχώς για πραγματικό έγκλημα.

Από τα διάφορα σχόλια που πήρα ξεχώρισα ένα, ανώνυμο δυστυχώς, που ρωτούσε αν και πως διδάσκεται η επιχειρηματικότητα. Απαντώ λοιπόν: Ναι, διδάσκεται!

Διδάσκεται κυρίως από την μητέρα και τον πατέρα στην βρεφική & προνηπιακή ηλικία. Τότε που διαμορφώνονται τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα, της συμπεριφοράς, της προσωπικότητας συνολικά. Τότε που δεν έχει σημασία τι λέμε στο παιδί, αλλά τι βλέπει το παιδί να κάνουμε. Διότι απλά εκείνο μιμείται, μαθαίνει, διαμορφώνεται.

Αν λοιπόν θέλουμε να διδάξουμε την επιχειρηματικότητα ας προσέξουμε πρώτα και κύρια το προσωπικό μας παράδειγμα. Γονείς κλέφτες και τεμπέληδες δύσκολα θα δημιουργήσουν ένα δημιουργικό άτομο που θα προσφέρει στην κοινωνία, που θα είναι φορέας της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. Είναι δυστυχώς επειδή οι επιτυχημένοι της εποχής μας έχουν κατά κανόνα βασιστεί στην κουλτούρα της αρπαχτής, στην κλοπή δηλαδή, που συνήθως οι γόνοι τους επιλέγουν δρόμους παρακμής. 

Στην οικογένεια λοιπόν. Εκεί διδάσκεται η επιχειρηματικότητα. Άντε και στον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο. Εκεί μαθαίνει κάνεις να απολαμβάνει της χαρά της δημιουργίας, την ευτυχία της προσφοράς, την αξία της ομάδας. Αν δεν το κάνει εκεί, αργότερα είναι μάλλον αδύνατον. 

Απαξιώνουμε λοιπόν την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση σε μια στρατηγική για την επιχειρηματικότητα; Τίποτα δεν μπορεί να γίνει εκεί;

Σαφώς και μπορούν πολλά να γίνουν! Μπορεί και πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο προώθησης της δημιουργικότητας και της αποτελεσματικότητας σε όλα τα επίπεδα. Μια νέα λύση να επιβραβεύεται επιπλέον της σωστής που λέει το βιβλίο. Έτσι θα έχουμε καινοτομία. Οι ομαδικές εργασίες να επιβραβεύονται επιπλέον των ατομικών. Έτσι θα δημιουργήσουμε κουλτούρα συνεργασίας.

Η επιχειρηματικότητα λοιπόν δεν μπορεί να είναι "ένα μάθημα" αλλά οφείλει να είναι μια ευρύτερη αντίληψη, μια φιλοσοφία που θα διέπει όλα τα διδασκόμενα μαθήματα σε όλες τις βαθμίδες. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν μαθηματικά και φιλολογία. Αυτές είναι οι αρχές, αυτά είναι τα θεμέλια, χωρίς αυτά πάμε ολοταχώς στην παρακμή. Στα μαθηματικά και την φιλολογία όμως, όπως και σε όλα τα άλλα βασικά μαθήματα, πρέπει να εφαρμοστούν μέθοδοι που θα οδηγούν σε δράσεις δημιουργικότητας και συνεργασίας. Έτσι θα δημιουργήσουμε αληθινή επιχειρηματική παιδεία και όχι με κάθε λογής "σεμινάρια" και "ειδικούς".

Αν το κάνουμε τα παραπάνω θα έχουμε προχωρήσει πολύ πέρα από την "εκμάθηση της επιχειρηματικότητας". Θα έχουμε θέσεις τα θεμέλια της οικονομίας της δημιουργικότητας και της συνεργασίας. Του μοναδικού δρόμου δηλαδή προς την ευημερία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Tα παραπάνω ισχύου διότι, όπως πολλές φορές έχουμε πει, η επιχειρηματικότητα είναι κάτι πάρα πολύ διαφορετικό από το "κάνω εταιρεία", όπως δυστυχώς το αντιλαμβάνεται η δημόσια συζήτηση στην εποχή μας. Η επιχειρηματικότητα τελικά είναι μια αντίληψη, μια στάση ζωής. Η ετοιμότητα και η αποφασιστικότητα για ανάληψη δράσης προς υλοποίηση συγκεκριμένων στόχων. Είτε είναι κανείς αυτοαπασχολούμενος, ή ιδιωτικός ή και δημόσιος υπάλληλος - Ο τύπος της εργοδοσίας είναι απολύτως αδιάφορος ως προς την επιχειρηματικότητα η οποία ευαγγελίζεται μια νέα σχέση με την εργασία που θα έχει στο επίκεντρό της τη δημιουργία.

Για όλους αυτούς τους λόγους είναι απολύτως αδύνατον να διδάξεις την επιχειρηματικότητα με σεμινάρια, με ειδικούς και με "μαθήματα επιχειρηματικότητας".

Όσοι αδιαφορώντας κατάφορα για τον ορθό λόγο & το δέον γενέσθαι κερδοσκοπώντας προωθούν "σεμινάρια επιχειρηματικότητας" απλώς επαναφέρουν θλιβερά την αντίληψη του "νερού του Καματερού". Ευτυχώς, θα έχουν και την ίδια κατάληξη. Η κοινωνία όμως θα προχωρήσει μπροστά.

Καθένας από εμάς είναι δυνητικός φορέας της αλλαγής. Καθένας από εμάς είναι δυνητικός εκπαιδευτής της επιχειρηματικότητας. Ας αναλάβουμε τώρα τις ευθύνες μας.

Σεμινάρια Παρακμής

Η "μεταπολίτευση" είναι αναμφίβολα μια περίοδος παρακμής της Ελληνικής Δημοκρατίας. Παρακμής πολυεπίπεδης σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας. Ειδικά η περίοδος από το 1996 και μετά, με αποκορύφωμα το "πάρτι" των Ολυμπιακών Αγώνων ΑΘΗΝΑ 2004, η παρακμή αυτή έλαβε τεράστιες διαστάσεις.

Ένα από τα πιο εμβληματικά προϊόντα της παρακμής ήταν το σεμινάριο. Σεμινάρια για τα πάντα. ΚΕΚ, ΙΕΚ, οτιδήποτε. Η απόλυτη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος με πραγματικά μηδενικό αποτέλεσμα. Αντί να αξιοποιήσουν τα Ευρωπαϊκά κεφάλαια για επενδύσεις, τα έκαναν σεμινάρια. Ήταν ο ιδιότυπος ελληνικός "εκσυγχρονισμός" - η πιο αισχρή στρέβλωση λέξης στη σύγχρονη ιστορία.

Πώς δούλευε αυτή η "μπίζνα";

Πάρα πολύ απλά. Οι μεν, οι "εκπαιδευτές", ελάμβαναν αμοιβή αδρή για αμφιβόλου ποιότητας εκπαιδεύσεις και καταρτίσεις. Δεν αναφέρομαι τόσο στους εκπαιδευτές καθαυτούς, όσο στους κάθε λογής "διαχειριστές". Οι δε, οι "εκπαιδευόμενοι", στην περίπτωση που δεν πληρώνονταν και εκείνοι (!!!) [ποιος θα ξεχάσει τα "αμοιβόμενα σεμινάρια;], αγόραζαν μια ψεύτικη ελπίδα. Στις "καλές" περιπτώσεις έπαιρναν μόρια για τον ΑΣΕΠ! (βλέπε πιστοποιητικά δεξιοτήτων πληροφορικής που πολλές φορές έφτασαν να θεωρούνται ανώτερα του πτυχίου!!!), στις λιγότερο καλές έπαιρναν ένα "πιστοποιητικό παρακολούθησης" και γέμιζαν ανούσια το βιογραφικό τους... Μιλάμε δηλαδή για "εμπόριο ελπίδας" που είχαμε να δούμε από τα συγχωροχάρτια του μεσαίωνα της Καθολικής Εκκλησίας.

Αυτήν ακριβώς την πρακτική οι κύκλοι της παρακμής προσπαθούν τώρα να επαναλάβουν και με την "επιχειρηματικότητα".

Κάθε λογής άσχετος ξεκινά να κάνει "σεμινάρια επιχειρηματικότητας". Έφτασαν να λένε πως θα διδάξουν τους άτυχους νέους "πως να γίνουν επιχειρηματίες σε 10 μέρες"... Απορώ που θα φτάσουν.

Τα σεμινάρια όπως έγιναν στην Ελλάδα ήταν μια ξεκάθαρη ύβρις. Η νέμεσις που ακολούθησε ήταν νομοτέλεια. Δεν θα ξεχάσω ποτέ ότι περίπου το 2008 αντί να δώσουν 100 εκ. ευρώ σε δημιουργία ταμείων χρηματοδότησης υψηλού ρίσκου (το έργο "Digital Leap") το ακύρωσαν για να κάνουν με τα ίδια χρήματα ...σεμινάρια σε "γονείς" και "μηχανικούς" τα οποία εύγλωττα ονόμασαν "e-Γονείς" και "e-Μηχανικοί". Ήταν λοιπόν "e-Παρακμή" τους που μας οδήγησε εδώ που φτάσαμε.

Τώρα ευελπιστούν να μεταφέρουν τον καρκίνο των "σεμιναρίων" και στην επιχειρηματικότητα. Να εκμεταλλευτούν τα αδιέξοδα, την απελπισία των νέων και να πλουτίσουν μια ακόμα φορά πουλώντας ελπίδες.

Ελπίζω πως η κοινωνία πλέον έχει πάθει, έχει μάθει και θα τους αντιμετωπίσει όπως τους αρμόζει.

Η μεταμφίεση της παρακμής σε νεανική επιχειρηματικότητα

Τελικά στην Ελλάδα είσαι ότι δηλώσεις.

Με το ζόρι νέος. Με το ζόρι επιχειρηματίας. Με το ζόρι Πρόεδρος. Τι να πει κανείς... Δεν έφτασε τυχαία η χώρα μας στην κατάσταση που είναι σήμερα.

Ευτυχώς όμως, παράλληλα με την παρακμή και τις διάφορες μεταμφιέσεις της σε "νεανική επιχειρηματικότητα", ένα νέο δυναμικό κίνημα δημιουργίας νεοφυών επιχειρήσεων και ποιοτικών θέσεων εργασίας γεννιέται!

Έχουμε πει πολλές φορές ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα είναι ένοχη και φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάρρευση της οικονομίας της χώρας μας. Ένα τμήμα της "νεανικής" εκδοχή της δυστυχώς δεν έμεινε ανεπηρέαστο.

Αυτό που όλοι περιμένουμε είναι από την επίσημη έκφραση της ελληνικής επιχειρηματικότητας είναι πρώτα και κύρια να αναλάβει τις ευθύνες της και στη συνέχεια να προχωρήσει στην υλοποίηση ενός συγκεκριμένου σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη της οικονομίας της δημιουργικότητας & της συνεργασίας την οποία τόσο πολύ έχει ανάγκη η χώρα μας και η Ευρώπη συνολικά.

Οι νέοι και οι νεοφυείς επιχειρηματίες θα είμαστε στην πρώτη γραμμή οποιασδήποτε τέτοιας προσπάθειας.

Η λύση είναι στα χέρια μας

Αν υπήρχε σοβαρό λαϊκό κίνημα στη χώρα, όπως και σε όλη τη Νότια Ευρώπη, η απάντηση στην κρίση θα ήταν ένα μαζικό, αποδοτικό, παραγωγικό συνεταιριστικό κίνημα.

Έχουμε όμως πήξει στους πολεμούντες εκ του ασφαλούς, βάλλοντες εκ του μακρώθεν.

Έχουμε πήξει δηλαδή στην στείρα άρνηση, στο "όχι σε όλα", στην αντιμετώπιση της οπισθοδρόμησης ως προόδου.

Αρκετά πια με τους κάθε λογής σωτήρες. Μόνο εμείς, οι ίδοι οι ευρωπαίοι, μπορούμε να αλλάξουμε την ευρωπαϊκή οικονομία και να πετύχουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη μαζί με την κοινωνική δικαιοσύνη. 

Πώς; Όπως είπαμε παραπάνω: Υλοποιώντας στην πράξη την οικονομία της συνεργασίας & της δημιουργικότητας.

Όποιος "αντιπολιτεύεται" το (όντως οικτρά αποτυχημένο) σύστημα δίχως να προτείνει ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο, απλά λαϊκίζει - πράγμα που υπό τις παρούσες συνθήκες είναι τουλάχιστον εγκληματικό.