Από όλη την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αναμφίβολα ξεχωρίζει η ανεπανάληπτη φυσιογνωμία του Ρήγα Βελεστινλή για δεκάδες λόγους, πάνω απ'όλα όμως γιατί η εμπνευσμένη σκέψη του είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρη από ποτέ.
Με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ξεκίνησε ένας σκοτεινός ιστορικός κύκλος για την Ανατολική Ευρώπη την στιγμή που η Δυτική έμπαινε στην Αναγέννηση η οποία με εφαλτήριο τον Πολιτισμό οδήγησε και στην πολιτική της αναγέννηση με τη Γαλλική Επανάσταση το 1789.
Ο Βελεστινλής θέλησε με τον Λόγο και την Δράση του να αναπαράξει τη Γαλλική Επανάσταση στην Ανατολική Ευρώπη. Να δημιουργήσει δηλαδή ένα ισχυρό, Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό κράτος στην Ανατολή, μια νέα υπερδύναμη από το Δούναβη μέχρι την Κρήτη. Τη δημοκρατική εξέλιξη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Δυστυχώς, κοντόφθαλμες πολιτικές των Ευρωπαϊκών δυνάμεων εμπόδισαν την πραγμάτωση του οράματος του Βελεστινλή. Αντί για το ισχυρό, Ανατολικό Ευρωπαϊκό κράτος οδηγηθήκαμε σε μια σειρά μίζερων προτεκτοράτων που πήραν τη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Αλβανία, κλπ, παρέμειναν μικρά και αδύναμα πιόνια των Δυτικών & Κεντρικών δυνάμεων της Ευρώπης.
Μικρά και αδύναμα πιόνια παραμένουν μέχρι σήμερα.
Τις συνέπειες αυτής της πολιτικής τις πλήρωσαν πολύ ακριβά οι Λαοί της Ευρώπης, τις πληρώνουν ακόμα και σήμερα. Η Γεωπολιτική και η Γεωοικονομία επιτάσσουν ακόμα την ανάγκη για έναν ισχυρό πόλο στην Ανατολική Ευρώπη.
Είτε σαν αυτόνομο κράτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή σαν μια ισχυρή Περιφέρεια στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, το όραμα για ένωση, δημοκρατία και ανάπτυξη στην Ανατολική Ευρώπη είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Όπως πολύ σωστά οραματίστηκε ο Βελεστινλής, η αποκατάσταση της ισορροπίας και ισοτιμίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι μια ιστορική αναγκαιότητα για την πραγμάτωση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ξεκίνησε ένας σκοτεινός ιστορικός κύκλος για την Ανατολική Ευρώπη την στιγμή που η Δυτική έμπαινε στην Αναγέννηση η οποία με εφαλτήριο τον Πολιτισμό οδήγησε και στην πολιτική της αναγέννηση με τη Γαλλική Επανάσταση το 1789.
Ο Βελεστινλής θέλησε με τον Λόγο και την Δράση του να αναπαράξει τη Γαλλική Επανάσταση στην Ανατολική Ευρώπη. Να δημιουργήσει δηλαδή ένα ισχυρό, Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό κράτος στην Ανατολή, μια νέα υπερδύναμη από το Δούναβη μέχρι την Κρήτη. Τη δημοκρατική εξέλιξη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Δυστυχώς, κοντόφθαλμες πολιτικές των Ευρωπαϊκών δυνάμεων εμπόδισαν την πραγμάτωση του οράματος του Βελεστινλή. Αντί για το ισχυρό, Ανατολικό Ευρωπαϊκό κράτος οδηγηθήκαμε σε μια σειρά μίζερων προτεκτοράτων που πήραν τη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Αλβανία, κλπ, παρέμειναν μικρά και αδύναμα πιόνια των Δυτικών & Κεντρικών δυνάμεων της Ευρώπης.
Μικρά και αδύναμα πιόνια παραμένουν μέχρι σήμερα.
Τις συνέπειες αυτής της πολιτικής τις πλήρωσαν πολύ ακριβά οι Λαοί της Ευρώπης, τις πληρώνουν ακόμα και σήμερα. Η Γεωπολιτική και η Γεωοικονομία επιτάσσουν ακόμα την ανάγκη για έναν ισχυρό πόλο στην Ανατολική Ευρώπη.
Είτε σαν αυτόνομο κράτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή σαν μια ισχυρή Περιφέρεια στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, το όραμα για ένωση, δημοκρατία και ανάπτυξη στην Ανατολική Ευρώπη είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.
Όπως πολύ σωστά οραματίστηκε ο Βελεστινλής, η αποκατάσταση της ισορροπίας και ισοτιμίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι μια ιστορική αναγκαιότητα για την πραγμάτωση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.