Παρασκευή βράδυ κατά τις 9:15μμ βγαίνω από το γυμναστήριο. Θυμάμαι καλά την τελευταία ώρα να προσπαθώ να κάνω ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης καθώς η τελευταία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την επιτυχή αεροβική προπόνηση και την απώλεια βάρους, κάτι που δυστυχώς πολλοί παραβλέπουν. Τι ακριβώς μου έκανε μεγάλη εντύπωση; Η μανία με την οποία ανάμεσα στα σετ των ασκήσεων έκανα τον γνωστό κύκλο: Facebook-Instagram-Twitter-LinkedIn και πάλι από την αρχή. Κοιτούσα κάτι συγκεκριμένο; Στην πραγματικότητα όχι. Ένιωθα όμως μια τεράστια ανάγκη να δω "τι συμβαίνει" στις εφαρμογές αυτές και μετά μια ακαθόριστη απογοήτευση.
Ο ατέρμονος και ανούσιος αυτός κύκλος μου έφερε στο μυαλό μια πολύ ξεκάθαρη ανάμνηση, εκείνη που κυριάρχησε στη ζωή μου για σχεδόν τριάντα χρόνια και που από το περασμένο καλοκαίρι κάνω ότι μπορώ για να ξεπεράσω: Η ανάγκη για, ή μάλλον η επιθυμία, να φάω ένα "γευστικό", δηλαδή ιδιαίτερα παχυντικό, φαγητό. Η ικανοποίηση της επιθυμίας αυτής. Ένα αίσθημα 'κενού' και απογοήτευσης λίγο μετά. Ένας φαύλος κύκλος χωρίς τέλος - ο κύκλος του εθισμού.
Τελικά το "Hooked" τα έλεγε σωστά, όπως και το "Power of Habit". Τα παραπάνω προϊόντα (Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter, κλπ) έχουν σχεδιαστεί με μοναδικό κριτήριο τον εθισμό των χρηστών. Είναι "habit forming products" και είναι τα καλύτερα στον κόσμο σε αυτό.
Συνειδητοποίησα λοιπόν πως ήμουν πια απολύτως εθισμένος σε σημείο που έχανα πια οποιαδήποτε ικανοποίηση από την χρήση των δικτύων αυτών και μου έμενε απλά ένα αίσθημα κενού. Ίσως η διαφορά του 'κοινωνικού πότη' από τον 'αλκοολικό' προσαρμοσμένη στον κόσμο των social media. Κάτι έπρεπε όμως να κάνω.
Παράλληλα μου ήρθαν ακόμα δυο σκέψεις στο μυαλό μου:
(α) Δεν ήταν λίγες οι φορές τελευταία που έπιανα τον εαυτό μου να οδηγεί και με το δεξί χέρι να ...κοιτάζω τα Facebook notifications (!!!). Δεν απαιτεί μεγάλη διανοητική ικανότητα για να αντιληφθεί κανείς πόσο επικίνδυνο είναι αυτό. Να σκοτωθείς ή να σκοτώσεις για ένα social network είναι μάλλον το υψηλότερο επίπεδο βλακείας που μπορεί να φτάσει η ανθρώπινη ύπαρξη.
(β) Κατάλαβα πως έχω πρακτικά σταματήσει να γράφω σε αυτό το blog. Όποιες σκέψεις έρχονταν στο μυαλό μου, επιχειρηματικές, πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, προσωπικές, οτιδήποτε εν τέλει, σε περίπτωση που αποφάσιζα να τις κάνω δημόσιες (πράγμα καθόλου σπάνιο), αυτό γινόταν με τη μορφή ενός facebook post. Το μέσο αυτό έδινε την ικανοποίηση της άμεσης ανάδρασης. Τα likes (αλλά και τα 'angry' ή 'ha-ha' icons), τα σχόλια, οι κοινοποιήσεις. Όλα είναι spontaneous. Σε κάνουν να νιώθεις καλά, να νιώθεις ζωντανός, να είσαι τμήμα μιας κοινωνίας. Αυτό όμως έρχεται με ένα βαρύτατο τίμημα: Γρήγορα εξαφανίζονται, ξεχνιούνται. Μετά από λίγες μέρες κανείς δεν μπορεί να βρει ή να δει αυτό το εκπληκτικό facebook post - ακόμα κι εσύ ο ίδιος μάλλον το έχεις ξεχάσει. Κατέληξα λοιπόν στο συμπέρασμα ότι ιδέες και σκέψεις άξιες δημοσίευσης καλύτερα να βρίσκουν τον δρόμο τους σε αυτό εδώ το blog (ή και στο αγγλόφωνό μου ιστολόγιο) όπου θα μπορούν να είναι διαθέσιμες ακόμα και μετά από αρκτά χρόνια. Τέλος, όταν γράφεις ένα κείμενο στο blog ανακαλύπτεις πως είσαι πολύ περισσότερο προσεκτικός και ακριβής - ενώ η εφήμερη φύση των κοινωνικών δικτύων μειώνει αναλόγως και την ποιότητα του λόγου που αυτά διακινούν.
Αποφάσισα λοιπόν να μην δημοσιεύσω τίποτα σε Facebook, Instagram, LinkedIn και Twitter για τρεις μήνες, ξεκινώντας από την Παρασκευή 9 Ιουνίου 2017.
Ένα post μου στο Instagram αργά το
απόγευμα της Παρασκευής 9/6/2017
Βεβαίως δεν έχω σταματήσει να μπαίνω στα δίκτυα αυτά. Μπαίνω όμως πολύ λιγότερο και κύρια για ενημέρωση. Πατάω κανένα like που και που ενώ απαντώ και στα μηνύματά μου. Θα το κάνω όμως όλο και λιγότερο, κύρια δε επειδή το timeline (κυρίως σε Twitter και Facebook) είναι και ένα πολύ καλό εργαλείο ενημέρωσης. Αποφάσισα μάλιστα να κάνω τεχνητά πιο δύσκολη την πρόσβαση απεγκαθιστώντας τις σχετικές εφαρμογές (Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter) από το κινητό μου τηλέφωνο - μπαίνω λοιπόν, όποτε χρειαστεί, μέσω browser.
Δεν χωρά αμφιβολία καμιά, είμαστε οι συνήθειές μας. Καλό είναι λοιπόν να προσέχουμε οι συνήθειές μας ώστε να είναι χρήσιμες. Τι μπορεί να είναι αυτό; Προσωπικά τίποτα δεν έχω βρει πιο χρήσιμο από την εκπαίδευση. Αποφάσισα λοιπόν να αντικαταστήσω το Facebook με το Duolingo και το Instagram με το Memrise.
Κλείνοντας λέγοντας το προφανές: Τα social media με έχουν βοηθήσει πολύ σε όλους τους τομείς της ζωής μου. Μου έδωσαν τη δυνατότητα να έρθω σε επαφή με ανθρώπους που διαφορετικά δεν θα γνώριζα ποτέ. Αυτό αποτελεί μια τεράστια προσφορά. Όμως το παράκανα και τελικά κατέληξαν να καταναλώνουν ένα σημαντικότατο ποσοστό του χρόνου, της ενέργειας και της προσοχής μου. Από asset, έγιναν liability.
Όπως λοιπόν δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να πίνεις ένα-δυο ποτά την εβδομάδα, έτσι δεν υπάρχει και τίποτα κακό να κάνεις λελογισμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Όπως όμως όταν φτάσεις να πίνεις τέσσερα-πέντε ποτά την ημέρα, κάτι πρέπει να κάνεις, έτσι κάτι πρέπει να κάνεις όταν φτάσεις να είσαι όλη μέρα στα social media.
Μετά την τρίμηνη αποτοξίνωση θα προσπαθήσω να έχω μια λελογισμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων. Μέχρι τότε, ελπίζω δε και στη συνέχεια, θα προσπαθήσω να δημοσιεύω τις σκέψεις μου εδω.
