Υπόθεση Novartis: Ένας πρώτος απολογισμός

Πριν περίπου δυο χρόνια (27/6/2020) εξέφραζα στο ιστολόγιο αυτό κάποιες "Απορίες σχετικά με τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis". Πρόκειται για ένα σκάνδαλο που κυριαρχεί στην εγχώρια πολιτική σκηνή για περισσότερα από πέντε χρόνια και, όπως φαίνεται, θα συνεχίσει να το κάνει για αρκετό καιρό ακόμα.

Τα πράγματα συνοπτικά έχουν ως εξής:

• Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, το σκάνδαλο βγήκε στη δημοσιότητα και ξεκίνησαν έρευνες εναντίον δέκα (10!) πολιτικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων δυο τέως πρωθυπουργών και πολλών κορυφαίων υπουργών.
• Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ όμως, ή μάλλον ακριβέστερα - η ελληνική δικαιοσύνη επί κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ, απέτυχε να επιτύχει μια αποφασιστική πρόοδο στην υπόθεση ή να παρουσιάσει ένα πραγματικά αδιάσειστο, ακλόνητο στοιχείο.
• Τα μιζοκόμματα της 'Νέας Δημοκρατίας' και του 'ΠαΣοΚ' έχτισαν το αφήγημα της 'σκευωρίας', ότι δήθεν δηλαδή η υπόθεση αυτή λίγο - πολύ εφευρέθηκε με σκοπό την πολιτική τους εξόντωση.
• Τον Ιούλιο του 2019 η 'Νέα Δημοκρατία' ήρθε στην εξουσία και από τα πρώτα πράγματα που έκανε ήταν επί της ουσίας να αδρανοποιήσει, να εξουδετερώσει, τους δικαστικούς λειτουργούς που ανέδειξαν την υπόθεση και, ακόμα χειρότερα, σε όρους μαφιόζικου εκβιασμού, να τους μετατρέψει σε κατηγορούμενους για τη δήθεν σκευωρία.
• Το ίδιο έκανε και για πολιτικά πρόσωπα, κύρια εναντίον του τ. Υπουργού Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, τον οποίο οδήγησε κατηγορούμενο για ...ενορχηστρωτή συμμορίας με σκοπό την πολιτική εξόντωση των 'δέκα'.
• Η χώρα έφτασε στον απόλυτο διασυρμό όταν για την ίδια δήθεν 'σκευωρία' κατηγορήθηκαν και οι δημοσιογράφοι που έγραφαν για την υπόθεση, τους οποίους ο ίδιος ο Πρωθυπουργός της χώρας έφτασε να αποκαλέσει 'υπόκοσμο', 'συμμορία' και, φυσικά, 'ενόχους' από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων πριν λίγους μόλις μήνες.
• Τελικά όμως το ακλονητο στοιχείο ήρθε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, όπου η Novartis αναγκάστηκε να έρθει σε συμβιβασμό, παραδεχόμενη ότι χρημάτισε ''officials'' στην Ελλάδα. Πλήρωσε μάλιστα το δυσθεώρητο ποσό των 336 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τον συμβιβασμό αυτόν, δίνοντάς μας μια αίσθηση του ύψους των χρηματισμών (στην Ελλάδα!) για τους οποίους παραδέχτηκε την ενοχή της.
• Παράλληλα στην Ελλάδα η υπό νέα σύνθεση ομάδα δικαστικών λειτουργών που ερευνούσε το κυρίως σκάνδαλο, τελικά απάλλαξε όλους τους κατηγορομένους με κάποια μνημειώδη σκεπτικά που πραγματικά θα μείνουν στην ιστορία ως επικές απόπειρες 'κουκουλώματος'. Ο ιστορικός του μέλλοντος, όπως επίσης και ο γελοιογράφος, θα έχουν ατέλειωτο υλικό από τα 'αδιευκρίνιστα ποσά' που βρέθηκαν κατατεθειμένα σε Έλληνες πολιτικούς εμπλεκομένους στο σκάνδαλο. Και όμως, απαλλάχθηκαν άπαντες!
  
• Μέχρι που τελικά χθες, μάθαμε ότι παραπέμπονται ο τ. Υπουργός Παπαγγελόπουλος και η Εισαγγελέας Τουλουπάκη για 'αδικήματα' άσχετα με την υπόθεση Novartis, ενώ απαλλάχθηκαν όλο οι άλλοι εμπλεκόμενοι, όπως οι δημοσιογράφοι.

Είναι πραγματικά να τρελαίνεται κανείς. Η κυβέρνηση της 'Νέας Δημοκρατίας' άλλαξε όλη τη σύνθεση της ομάδας δικαστικών λειτουργών που κοιτάνε την υπόθεση και πάλι δεν κατάφερε να στοιχειοθετήσει τις κατηγορίες για τη δήθεν σκευωρία. Κατέρρευσαν όλες δίχως να φτάσουν σε δικαστήριο.

Το να πει κανείς ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός είναι 'βαρύτατα εκτεθειμένοι', είναι μια υπερβολικά ήπια έκφραση. Θα έλεγα πως εξευτελίστηκαν στον απόλυτο βαθμό, εξευτελίζοντας παράλληλα και τη δικαστική εξουσία, έναν πυλώνα του πολιτεύματός μας.

Δεν έχω νομικές γνώσεις που θα μου επέτρεπαν να πω εάν η κύρια 'υπόθεση Novartis' μπορεί να 'ανοίξει' εκ νέου. Θα ήθελα να πιστεύω πως μπορεί. Αυτό που έχω να πω όμως είναι πως με υποθέσεις σαν κι αυτή, ο ελληνικός λαός εμπεδώνει πως στη χώρα αυτή, δυστυχώς, δεν είμαστε όλοι ίσοι. 

Αν κάποιος δανειολήπτης χρωστάει €20.000, χάνει την πρώτη κατοικία του. Αν ένας μικρο-επιχειρηματίας οφείλει στο ΙΚΑ €30.000, θα τον κυνηγήσουν μέχρι τον άλλο κόσμο κι ακόμα παραπέρα. Και την ίδια ώρα, αποτελεί κοινό τόπο πως 'πολιτικοί' (με πολλά εισαγωγικά διότι προσβάλλουν την ιερή αυτή λέξη) χρηματίζονται με αμύθητα ποσά και, τελικά, "ούτε γάτα, ούτε ζημιά", κατά τη λαϊκή έκφραση.

Η δημοκρατία για να δουλέψει απαιτεί τη δικαιοσύνη. Το κοινωνικό συμβόλαιο ζητά να είμαστε όλοι ίσοι απέναντι στον νόμο. Στη νεοελληνική δημοκρατία όμως, ειδικά επί κυβερνήσεως Μητσοτάκη του Β', φαίνεται πως κάποιοι είναι περισσότερο ίσοι από τους άλλους.

Απορίες σχετικά με τις εξελίξεις στην υπόθεση Novartis

Μάλλον κάτι δεν έχω καταλάβει καλά. Διαβάζω τα εξής στον ξένο τύπο:

Novartis Greece, a unit of the Swiss drug giant, admitted to financing travel of employees of state-owned hospitals to the US between 2012 and 2015 "as a means to bribe these officials," the Justice Department said.

Novartis Greece also admitted that in 2009 and 2010 it funneled money to health care providers as part of an epidemiological study that was "used as a vehicle" for improper payments to increase sales of drugs, the agency said.

Προκύπτουν λοιπόν κάποια ερωτήματα:

1. Ποιοι ήταν αυτοί οι «employees of state owned hospitals» που δωροδοκήθηκαν μεταξύ 2012 και 2015, όπως είναι πλέον δεδικασμένο γεγονός;
2. Ποιοι ήταν οι πολιτικοί τους προϊστάμενοι;
3. Αυτοί οι πολιτικοί προϊστάμενοι ήταν μόνο άχρηστοι και ανίκανοι ή επιπλέον, όπως λέει η κοινή γνώμη αλλά δεν έχει ακόμα μπορέσει να αποδείξει η ελληνική δικαιοσύνη, «ήταν και αυτοί μέσα στο κόλπο»;
4. Πάνω απ’ όλα, πόσο αδιανόητα απύθμενο θράσος πρέπει να έχει κάποιος για να εξακολουθεί να μιλάει για δήθεν «σκευωρία» που δήθεν «κατέρρευσε»;

Ο κοτζαμπάσης του 21ου αιώνα είπε «θα τους πάει μέχρι τέλους». Ούτε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης δεν είχε απειλήσει τόσο ευθέως τον Καποδίστρια όσο ο σύγχρονος απόγονος του τους δικαστικούς λειτουργούς. Θα περιέλθει άραγε των ίδιων μέσων; Ποιος ξέρει. Ελπίζουμε πως όχι, αν και σε λίγους μάλλον θα έκανε εντύπωση.

Κάποιοι βέβαια, λίγοι φοβούμαι, ελπίζουμε πως 200 χρόνια μετά ίσως να ήρθε η ώρα να αφήσουμε πίσω την οθωμανική εποχή και να γίνουμε μια ευρωπαϊκή δημοκρατία. Αυτό όμως προϋποθέτει δικαστικούς λειτουργούς που θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Που θα δικάσουν όσους διέπραξαν το σκάνδαλο και όχι όσους επιχείρησαν να το αποκαλύψουν.

Θα το καταφέρουν; Ίδωμεν. Ας έχουν πάντως στο μυαλό τους οι δικαστικοί μας πως εκτός από τον κοτζαμπάση τους παρακολουθεί και η ιστορία.

Εσχάτη προδοσία, εσχάτη των ποινών

Όλοι ακούσαμε πρόσφατα μερικούς διαπρεπείς πολιτικούς οι οποίοι αναφερόμενοι στην γνωστή, ανεπανάληπτη θα έλεγε κανείς, πολιτική και δικαστική σκευωρία, που έγινε γνωστή ως «υπόθεση Novartis», είπαν το αυτονόητο:

"Όσοι έστησαν και υλοποίησαν την αδιανόητη αυτή σκευωρία, αναμφίβολα διέπραξαν το αδίκημα της εσχάτης προδοσίας."

Δύσκολα θα διαφωνήσει ένας σώφρων άνθρωπος με τη μετριοπαθή και ζυγισμένη άποψη αυτή. Ως δημοκρατικός πολίτης όμως έχω νομίζω το δικαίωμα να αναρωτιέμαι: Με ποιο δικαίωμα θα αφήσουμε τους ενόχους μιας τέτοιου μεγέθους σκευωρίας να ξεμπερδέψουν με 15-20, άντε το πολύ με 25 χρόνια φυλακής; [όσα επί παραδείγματι έμειναν φυλακισμένοι μερικοί εκ των ηγετών της 'επαναστάσεως' της 21ης Απριλίου 1967]

Μήπως τελικά, για τέτοια ακραία αδικήματα, όπως το στήσιμο της σκευωρίας της Novartis, για τόσο ξεκάθαρες, πασίδηλες περιπτώσεις εσχάτης προδοσίας, η επαναφορά της εσχάτης των ποινών δεν θα έπρεπε να αποτελεί θέμα ταμπού;

Η δημοκρατία μας, σε τελική ανάλυση, δεν έχει αδιέξοδα.

Με αφορμή την υπόθεση Novartis

Νομίζω πως η διεθνής ολιγαρχία έχει από καιρό χάσει την υπομονή της με την εγχώρια, για πλήθος λόγων (μεταξύ άλλων ότι η εγχώρια έχει υπέρ του δέοντος εμφανή εγκληματικά χαρακτηριστικά — μέχρι και η ολιγαρχία μας lumpen είναι).

Το ότι τους κρατάνε από δέκα μεριές είναι προφανές. Ότι αβαντάρουν τον Τσίπρα για να τους αδειάσει όποτε βολεύει για να αλλάξει την τρέχουσα πολιτική ατζέντα, είναι επίσης προφανές.

Το πρόβλημα όμως είναι πως ούτε η κάθαρση, ούτε πολύ περισσότερο το γύρισμα μιας νέας σελίδας στην Ελλάδα μπορεί να γίνει ξενοκίνητα. Η χώρα χρειάζεται ένα αυθεντικό πολιτικό αφήγημα.