Ηρωες και ανθρωπάκια

Σήμερα το πρωί είδα στην τηλεόραση τον Τίτο Πατρίκιο. Συγκινήθηκα πολύ καθότι είναι συνομήλικος του πατέρα μου (ο οποίος μας άφησε το 2017) και ήταν μαζί στην εξορία στη Μακρόνησο. 

Αφού λοιπόν ο Πατρίκιος αφηγήθηκε γεγονότα της εποχής, τόσο από την κήρυξη του πολέμου όσο και από την αντίσταση, οι δημοσιογράφοι του ζήτησαν "να στείλει κάποιο μήνυμα στους νεώτερους που ακούν".  Απάντησε ξεκινώντας περίπου ως εξής: "Δεν έχω κάποιο μήνυμα να στείλω διότι όποιος στέλνει μηνύματα τέτοιου τύπου κρατά για τον εαυτό του μια θέση υπεροχής, την οποία δεν δικαιούμαι...". Στη συνέχεια μίλησε για την ανάγκη ενδυνάμωσης της δημοκρατίας μας και της αναζήτησης της ενότητας μέσα από τον πλουραλισμός.

Δεν θέλω να θεωρηθεί ότι τον εξιδανικεύω ή τον ηρωοποιώ. Θα θύμωνε πολύ εξάλλου ο ίδιος και θα ήταν σε πλήρη αντίθεση με το πνεύμα του παραπάνω λόγου του. Εξάλλου ο ίδιος ο Θεοδωράκης (επίσης στη Μακρόνησο τα πρώτα χρόνια του '50) είχε πει "απλά ανθρωπάκια ήμασταν, οι καταστάσεις μας έδωσαν την ευκαιρία να δράσουμε".

Από την άλλη, δεν μπορώ να μην καταδείξω τη διδακτικότητα των παραδειγμάτων αυτών και ταυτόχρονα να αναρωτηθώ, εμείς, τα ανθρωπάκια του 2022, αν ανταποκρινόμαστε στις προκλήσεις που η ιστορία επιφύλασσε στη ζωή μας.

Εσύ τι λες, αγαπητέ Αναγνώστη; Ανταποκρινόμαστε;

Ίδωμεν.

Για τον θείο Μήτσο

Κάθε 28η Οκτωβρίου η σκέψη μου πηγαίνει στον θείο Μήτσο. 

Όταν η Ελλάδα ελεγε το ΟΧΙ, εκείνος έκλεινε τα 13 του χρόνια. Λίγο αργότερα, την άνοιξη του 1943 σε μια μάχη του ΕΛΑΣ με τους Γερμανούς στην περιοχή των Αχαρνών όλοι έμειναν κατάπληκτοι από το θάρρος εκείνου του παιδιού που δεν είχε ακόμα κλείσει τα 16.

Ο Δημήτρης Β. Τσίγκος πρώτος όρθιος από δεξιά, τον χειμώνα του 1943
μαζί με άλλους αντάρτες του ΕΛΑΣ στα βουνά της Αττικής

Ο Μήτσος ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή. Ίσως το νεαρό της ηλικίας να βοηθούσε στην άγνοια κινδύνου, όπως και να έχει όμως είχε κερδίσει τον σεβασμό και τον θαυμασμό των συμπολεμιστών του. 

Το νήμα της ζωής του κόπηκε πρόωρα στις 25/7/1944 όταν δολοφονήθηκε από "έλληνες" ναζί. 

Ευτυχώς η ιστορία δεν φέρθηκε καλά στους δολοφόνους, έχουν ξεχαστεί στα μαύρα υπόγεια της ιστορίας γεμίζοντας ντροπή τους πάντες γύρω τους. Αντίθετα ο Μήτσος έζησε μέσα από τους γονείς, τους φίλους, τα αδέρφια και τώρα πια από τα ανίψια του. Είναι ακόμα μαζί μας. 

Κάθε τέτοια μέρα όμως σκέφτομαι τι θα είχε συμβεί εάν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά. Εάν ο Μήτσος είχε ξεφύγει από τους διώκτες του εκείνο το πρωί και εάν τύχη αγαθή τον βοηθούσε να περάσει ζωντανός τις μαύρες δεκαετίες που ακολούθησαν. 

Όλες οι μαρτυρίες λένε πως ήταν άριστος μαθητής και ιδανικός συνεργάτης. Μπορεί να γινόταν γιατρός, όπως έγινε ένας καλός του φίλος. Μπορεί να γινόταν οικονομολόγος, όπως δύο από τα αδέρφια του. Μπορεί ακόμα να συνέχιζε τη ζωή του αγρότη και του κτηνοτρόφου, όπως οι γονείς, ο αδερφός και η αδερφή του και αμέτρητοι φίλοι του. 

Μπορεί όμως να έκανε και κάποιο breakthrough. Μπορεί να γινόταν ερευνητής και να βοηθούσε σε μια σημαντική ανακάλυψη με επίδραση σε χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο. Εξάλλου, το αποδεικνύει η σύντομη ζωή του, ήταν έναν καθαρόαιμος outlier. 

Όπως και να έχει, δεν θα μάθουμε ποτέ. Η ιστορία δεν γράφεται με "αν". Είναι ακριβώς αυτή όμως η συνειδητοποίηση του κόστους της θυσίας που την κάνει μεγαλειώδη. Οι Αμερικανοί λένε ότι "freedom is not free". Έχουν απόλυτο δίκιο. 

Για να απολαμβάνουμε αυτό το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας, πρέπει να είμαστε όλοι έτοιμοι να πληρώσουμε το τίμημα της. Τα λόγια του μεγάλου Ρήγα Βελεστινλή είναι πάντοτε επίκαιρα - καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή. 

Είναι μια σκέψη που προσφέρει ανακούφιση αλλά και θαυμασμό. Ο Μήτσος έζησε λίγο, αλλά έζησε ελεύθερος. Ελπίζω να μπορέσουμε κι εμείς να πούμε το ίδιο, όταν λογαριάσουμε τα πράγματα στο τέλος. 

Ακόμη ψηλότερα...

To παρακάτω μήνυμα της Χαράς Ξανθάκη, Πτυχιούχου του Τμήματος Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης & ιδρυτικού μέλους της Ένωσης Πληροφορικών Ελλάδας, έφτασε σήμερα στο mailing list των Ελλήνων Πληροφορικών. Η Χαρά θίγει ζητήματα που θα πρέπει να μας απασχολήσουν όλους και να μας κινητοποιήσουν για την ανάληψη δράσεων. Δεν χωρά αμφιβολία ότι ο Ελληνισμός σήμερα αντιμετωπίζει προκλήσεις ανάλογες με εκείνες του 1940. Φοβάμαι όμως πως όχι μόνο δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει αλλά είμαστε απόλυτα αποπροσανατολισμένοι.

Παραθέτω λοιπόν το κείμενο και αναμένω με ενδιαφέρον σχόλια:

"" Μπορεί η ιστορία να μην είναι το επιστημονικό μας αντικείμενο αλλά πολλές φορές αγγίζει την ίδια μας την ύπαρξη, ή όχι; Θέτω υπόψην σας το μύνημα της υπουργού παιδείας και δια βίου μάθησης για την 28 Οκτωβρίου που οι διευθυντές των σχολείων διάβασαν χτές κατά τη διάρκεια της εθνικής γιορτής... Στο σχολείο μας πάντως διαβάστηκε ολόκληρο...  Στα πλαίσια της δια βίου μάθησης απολαύστε:
... τις τραγικές υπερβολές (Η φασιστική Ιταλία - Γολιάθ;)
... τις κορόνες περί αρχαίου ελληνικού πνεύματος... (Ο παπούς μου πολέμησε στα βουνά του αλβανίας παρέλειψε να μου πει ότι υπερασπίζονταν το ιδανικό της αρχαιοελληνικής πόλης και της ιδιότητας του πολίτη
... Νόμιζα ότι στην ελλάδα εκείνη της εποχή είχαμε ένα καθεστώς ανάλογο με εκείνο της Ιταλίας, άλλα όσο ζω μαθαίνω, φροντίστε να κάνετε και σεις το ίδιο... )

Αλλά το σημαντικότερο είναι η αποκάλυψη των μεγάλων και πραγματικών προβλήματων της χώρα μας: "Σήμερα η ελευθερία και η δημοκρατία μπορεί να μην απειλούνται πια από τις ορδές του φασισμού και του ναζισμού. Υπάρχουν όμως απειλές περισσότερο αδιόρατες και πιο αθόρυβες. Για αυτό και ο δικός σας αγώνας είναι αγώνας ενάντια στις ηθικές και αξιακές εκπτώσεις, ενάντια στην ισοπέδωση, την αναξιοκρατία και την αναξιοπιστία που πνίγει τις ελπίδες και τα όνειρα των νέων μας."

Ωστόσο το σχολείο μας όπου διαβάστηκε το παραπάνω κείμενο βρίσκεται στο Ακρωτήρι Χανίων. Καθημερινά πάνω από τα κεφάλια μας πετάνε F16 (συνήθως σε ζευγάρια) - και πολλές φορές χρειάζεται να σταματάμε για λίγο το μάθημα λόγω του θορύβου.

...Μέχρι τώρα ξέραμε ότι πάνε για αναχαίτηση και έχουμε το προνόμιο να γνωρίζουμε πότε εντείνονται οι παραβιάσεις ( από την δραματική αύξηση της κίνησης και συνεπώς του θορύβου πάνω από τα κεφάλια μας -ευτυχώς που φέτος τον Ιούλιο ήταν κλειστά το σχολείο, γιατί αμφιβάλλω αν θα μπορούσαμε να κάνουμε μάθημα...).

Από τα Χανιά εξάλλου είχε απογειωθεί και σμηναγός Ηλιάκης που τώρα είναι άγαλμα στον κεντρικό δρόμο Χανιά-Ακρωτήρι - ούτε ένα χιλιόμετρο απόσταση από το σχολείο μας. Είναι αδύνατο να ζεις εδώ και να αγνοείς μια πραγματικότητα που επιβεβαιώνεται σε καθημερινή βάση (εκτός αν είσαι κουφός και τυφλός).

Ευτυχώς που το μύνημα της υπουργού μας αποκάλυψε την αλήθεια.. Μια αλήθεια που μόνο με κλειστά τα μάτια και αυτιά μπορείς να την νιώσεις και να την αποδεχτείς..). Μόνο αθόρυβες και αόρατες απειλές υπάρχουν... Αυτές της αναξιοκρατίας και της αναξιοπιστίας....

Και το κορυφαίο σημείο είναι η προτροπή για δράση... "Σας καλώ λοιπόν όλες και όλους να βάλετε ψηλά τους στόχους σας. Εμείς, θα είμαστε δίπλα σας για να τους πετύχετε και όλοι μαζί να πάμε την πατρίδα μας ακόμη ψηλότερα."

Προσωπικά υπόσχομαι ότι αν επιβιώσω του αγώνα κατά της αναξιοκρατίας που έχει κυρήξει η κυβέρνηση μας θα βάλω και γω τους στόχους μου ψηλά όπως προτρέπει και η υπουργός μας και οι άξιοι κειμενογράφοι της... Κάπου στην στρατόσφαιρα... Γιατί στο υπέδαφος στο έδαφος και στον εναέριο χώρο δεν βλέπω φως...

Χρόνια πολλά

Χαρά ""

....και για την αντιγραφή, Δημήτρης Τσίγκος