Ελπίδα

Εκεί που όλα δείχνουν μαύρα, 

Εκεί που νομίζεις πως ξανακυλάμε στις μαύρες δεκαετίες του '50 και του '60, 

Εκεί που το δόγμα "Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια" ξεδιάντροπα ακούγεται ξανά,

Ερχεται μια Κυρία με άσπρα μαλλιά, μια πραγματικά μεγάλη Ελληνίδα, να δείξει πως υπάρχει ακόμα ελπίδα στη Χερσόννησο του Αίμου.

Η Κωνσταντίνα Ριτσάτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια θεατρολογίας στο ΑΠΘ προστατεύοντας τους φοιτητές από τα ΜΑΤ

Κάποιες ακόμα σκέψεις για την αστυνομία στα πανεπιστήμια

Σε συνέχεια προηγούμενου άρθρου μου, πολλοί φίλοι με ρώτησαν "για ποιο λόγο είμαι τόσο αντίθετος στη φύλαξη των πανεπιστημίων;". Καταλαβαίνω πως η ερώτησή τους είναι απόλυτα καλοπροαίρετη. Την ίδια στιγμή όμως είναι ενδεικτική του προβλήματος που υπάρχει στην ελληνική δημόσια σφαίρα, όπου η βιομηχανοποιημένη προπαγάνδα δεν αφήνει κανένα χώρο γόνιμου διαλόγου. 

Με αυτήν την αδιανόητη προπαγάνδα, τα πανεπιστήμια παρουσιάζονται περίπου ως εστίες εγκληματικότητας που χρήζουν αστυνομικής λύσης, την οποία κάποιοι σταλινικοί και αναρχοαυτόνομοι δεν αφήνουν να λάβει χώρα. Το πρόβλημα όμως είναι εκείνο που περιγράψει πολλά στελέχη των ελληνικών πανεπιστημίων, συχνά μάλιστα προερχόμενα από τον πολιτικό χώρο του κυβερνώντος κόμματος: Το μείζον ζήτημα είναι πως η χρηματοδότηση των πανεπιστημίων είναι 75% λιγότερη του κανονικού!

Όταν λοιπόν υπάρχει τέτοια ένδεια πόρων και η ελληνική κυβέρνηση, για την εξυπηρέτηση του δόγματος 'νόμος και τάξη' με στόχο τη δεξαμενή ψήφων της άκρας δεξιάς, αποφασίζει να διαθέσει ....30 εκατομμύρια ευρώ για την ...''πανεπιστημιακή αστυνομία", τότε είναι πολύ λογικό όλα τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας να εξεγείρονται.

Ναι, σίγουρα υπάρχει πρόβλημα φύλαξης στο ΟΠΑ, ίσως σε κάποιες σχολές του ΕΚΠΑ, του ΕΜΠ και του ΑΠΘ. Αυτά μόνο είναι το ελληνικό πανεπιστήμιο; Όχι δεν είναι μόνο αυτά. Υπάρχει πληθώρα πανεπιστημίων σε όλη τη χώρα που κάνει σοβαρότατο εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο, που είναι ακραία υποχρηματοδοτημένη και που αντί να τους δώσουν πόρους να κάνουν εκπαίδευση και έρευνα, τους λένε πως χρειάζονται "πανεπιστημιακή αστυνομία".

Πέραν πάσης αμφιβολίας βρισκόμαστε εν μέσω μιας πρωτόγνωρης επιχείρησης προπαγάνδας που απαξιώνει συνειδητά το ελληνικό πανεπιστήμιο με σκοπό τελικά να το ιδιωτικοποιήσει, όπως έκανε ήδη με επιτυχία στη β' βάθμια εκπαίδευση ("αλήθεια, εσείς σε ποιο [ιδιωτικό] σχολείο πηγαίνετε;" - η ερώτηση - ντροπή για την κοινωνία μας - κάθε σύγχρονου γονέα).

Πραγματικά κανείς λοιπόν δεν διαφωνεί για την ανάγκη φύλαξης στα πανεπιστήμια. Δικαίως όμως εξεγείρονται στην πανεπιστημιακή κοινότητα όταν  βλέπουν μια μαζικη και αδιανόητη στρέβλωση της πραγματικότητας και μαζί με αυτή μια διάθεση πόρων όχι για την ίδια την εκπαίδευση και την έρευνα αλλά για την αστυνόμευση (πράξη που θα ενισχύσει αναμφίβολα τα φαινόμενα βίας και θα τα 'εξάγει' στη μεγάλη πλειοψηφία των πανεπιστημίων, από όπου μέχρι τώρα απουσιάζουν).

Το πρόβλημα κατ' εμέ πηγάζει από μια δογματική και αρρωστημένη αντίληψη ότι η δημόσια, δωρεάν τριτοβάμια εκπαίδευση είναι αναποτελεσματική. Τα δεδομένα όμως δείχνουν πως δεν είναι καθόλου αναποτελεσματική, αντίθετα μάλιστα, αποδίδει εξαιρετικά σε ένα περιβάλλον ακραίας υποχρηματοδότησης.

Τα πράγματα λοιπόν είναι απλά: Αύξηση του τακτικού προϋπολογισμού για την παιδεία, ώστε μεταξύ άλλων να καλυφθούν και οι ανάγκες φύλαξης - όμως πρώτα και κύρια να βελτιωθεί η εκπαίδευση και η έρευνα. Η παρουσία αστυνομικών μέσα στις Σχολές θα φέρει μόνο σύγκρουση και αναστάτωση και, το κυριότερο, θα είναι μια τεράστια σπατάλη πόρων που θα πάει πολύ πίσω το ελληνικό πανεπιστήμιο.

Οι νέοι της χώρας αξίζουν κάτι καλύτερο από αυτό.

Για τη φύλαξη των πανεπιστημίων (με αφορμή το εμετικό πανό)

Εμβρόντητος ο ελληνικός λαός είδε χθες ένα πανό με υβριστικά συνθήματα εναντίον του Δημάρχου Αθηναίων και του δολοφονημένου πατέρα του. Υποτίθεται πως αναρτήθηκε σε κάποιο πανεπιστήμιο από μέλη της "αντιεξουσιαστικής κοινότητας".

Το πανό αυτό ήταν τόσο χυδαίο, αρρωστημένο, αισχρό και βλακώδες που αναμφίβολα δυσκολεύεται κανείς να πιστέψει ότι δεν ήταν προβοκάτσια. Ήρθε, βλέπετε, σε μια πολύ βολική στιγμή όπου αναπτύσσεται η φοιτητική αντίσταση στο αδιανόητα αισχρό νομοσχέδιο για το αστυνομοκρατούμενο πανεπιστήμιο. Όπως, ας μην κρυβόμαστε, ομοίως πολύ βολική στιγμή είχε γίνει και η επίθεση στον Πρύτανη του Ο.Π.Α., στην οποία με εκπληκτικά αντανακλαστικά αντέδρασε το ακροδεξιό δίδυμο των υπουργείων "παιδείας" και "προστασίας του πολίτη", δημοσιεύοντας μέσα σε λίγες ώρες μια αναλυτικότατη πρόταση για την 'πανεπιστημιακή αστυνομία'. Τι να πει κανείς, διαβολικές συμπτώσεις.

Κατά την γνώμη μου είναι αδαείς όσοι νομίζουν πως υπάρχει «γενικευμένο θέμα ανομίας» στα πανεπιστήμια — στο 95% των περιπτώσεων δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και εκεί που υπάρχει κατά κανόνα τροφοδοτείται από μια υπόγεια σχέση καθηγητών με συγκεκριμένες κομματικές παρατάξεις. Είναι τα πρώην δυο "κόμματα εξουσίας" ("ΠαΣοΚ" & "Νέα Δημοκρατία"), αυτές οι κάστες που ο μεγάλος διανοητής Μιχάλης Χαραλαμπίδης ονόμασε "μιζοκόμματα", τα οποία εξέθρεψαν το αυγό του φιδιού στο ελληνικό πανεπιστήμιο: Στρέβλωσαν όσο δεν πάει τη συνδιοίκηση και οδήγησαν επίορκους καθηγητές να συναλλάσσονται με αγοραίους όρους με τους 'εκπροσώπους των παρατάξεων'. Παρατάξεις που κατάντησαν να μην κάνουν τίποτα άλλο από πάρτι στη νυχτερινή Αθήνα, εκδρομές στη Μύκονο και να ζητούν πιο εύκολα θέματα στις εξεταστικές.

Ας ειπωθεί μια αλήθεια: Το (μιζο)κόμμα της Νέας Δημοκρατίας πρωτοστάτησε στον εκφυλισμό της φοιτητικής συλλογικότητας. Η εικόνα αδιανόητης παρακμής της ''φοιτητικής παράταξης'' ΔΑΠ-ΝΔΦΚ έχει μείνει βαθιά χαραγμένη στην μνήμη όποιου έχει περάσει από το ελληνικό πανεπιστήμιο - ιδιαίτερα δε, από τα πανεπιστήμια που τώρα λέγεται πως "υπάρχει πρόβλημα ανομίας". Το πρόβλημα αυτό έχει σφραγίδα κατασκευαστή με την επωνυμία ΔΑΠ-ΝΔΦΚ.

Εννοείται πως φύλαξη στα πανεπιστήμια βεβαίως και χρειάζεται. Ουδείς είπε πως το πανεπιστήμιο είναι ξέφραγο αμπέλι. Ανοιχτό είναι, όχι ξέφραγο. Η ίδια η φοιτητική κοινότητα ζητά την ασφαλειά της απέναντι σε τρίτους που παρεισφρέουν μέσα στο πανεπιστήμιο (είναι γνωστό ποιοι έστελναν 'φουσκωτούς' στις γενικές συνελεύσεις της Νομικής Αθηνών τα πρώτα χρόνια μετά το 2000 - hint: Όχι, δεν ήταν ούτε οι αριστεροί, ούτε οι αναρχικοί). Η ομάδα φύλαξης αυτή βεβαίως είναι αδιανόητο να βρίσκεται υπό την επίβλεψη της ΕΛΑΣ. Πάλι καλά που δεν προτάθηκε και μια "Φοιτητική ΕΣΑ"! (Αλλά ας μην βάζω ιδέες στον κ. Βορίδη).  Η φύλαξη πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητο σώμα που ανήκει στα πανεπιστήμια (ιδανικά) ή στο υπουργείο παιδείας και σε κάθε περίπτωση έχει νομιμοποίηση από την πανεπιστημιακή κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητών. 

Κάποια στην κυβέρνηση φαίνεται πως οραματίζονται το ελληνικό πανεπιστήμιο ως ένα πεδίο εφαρμογής του δόγματος "νόμος και τάξη". Η απειλή βίας όμως θα φέρει περισσότερη βία και αυτό θα κάνει ζημιά στα πανεπιστήμια. Ας μην ξεχνάμε όμως πως οι κυβερνώντες δεν έχουν κανέναν ηθικό & συναισθηματικό δεσμό με τα πανεπιστήμια της χώρας, όποτε είναι πολύ βολικό και ψηφοθηρικά αποδοτικό να τα βλέπουν απλώς ως ένα ακόμα πεδίο εφαρμογής των ακροδεξιών δογμάτων τους.

Κλείνω με μια καθόλου άσχετη ερώτηση: Θα μας πει κανείς πόσοι (σε αριθμό και ποσοστό) εκ των μελών της 1ης κυβερνήσεως της Αυτού Μεγαλειότητος Μητσοτάκη του Β' (Ιούλιος 2019) ήταν απόφοιτοι του Κολλεγίου Αθηνών;

Το τέρας, το brain drain και η δημοκρατία

“ Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει”

— Μάνος Χατζιδάκις

Τα γεγονότα της περασμένης Τετάρτης 18 Δεκεμβρίου με έχουν αφήσει εμβρόντητο, όπως θα έπρεπε να έχουν κάνει και σε κάθε δημοκρατικό πολίτη που αντιλήφθηκε τι συνέβη.

Δεν είναι τόσο το ίδιο το κρούσμα αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας, όσο αυτό που ακολούθησε. Είδαμε έκπληκτοι να δουλεύει μια πανίσχυρη μηχανή ολοκληρωτικής προπαγάνδας η οποία δεν δίστασε να διαλύσει των υπόληψη μιας ευυπόληπτης αστικής οικογένειας απλά και μόνο για να μην αμαυρωθεί το κυβερνητικό αφήγημα περί νόμου και τάξεως και να μην απομειωθεί στο παραμικρό το πολιτικό κεφάλαιο του κ. Πρωθυπουργού και του κ. Υπουργού Προστασίας του Πολίτη.

Καθώς από μια σειρά συμπτώσεων είμαι σε θέση να γνωρίζω τα πραγματικά γεγονότα, αυτό που συνέβη πάνω κάτω είναι το εξής:

- Η οικογένεια Ινδαρέ συμβαίνει να ζει δίπλα σε ένα κτήριο που συχνά καταλαμβάνεται από συμπολίτες μας που προσδιορίζονται ως αναρχικοί ή / και αντιεξουσιαστές.

- Κατά καιρούς η ελληνική αστυνομία επεμβαίνει και διαλύει την κατάληψη.

- Είναι σαφές δηλαδή ότι επιχείρηση σαν εκείνη της 18ης Δεκεμβρίου σίγουρα δεν συνέβη για πρώτη φορά και, πιθανότατα, ούτε και για τελευταία.

- Δεδομένου λοιπόν του ότι οι καταληψίες συχνά εκδιώκονται και μετά από λίγο επανέρχονται στο κτήριο, είναι πολύ λογικό ότι η γειτονική οικογένεια επιθυμεί να είναι αποστασιοποιημένη από την εν λόγω διαμάχη (καταληψιών - αστυνομίας), τόσο πολιτικά όσο και επιχειρησιακά.

- Αυτή η επιθυμία της οικογένειας (που κάνει ακριβώς ότι θα έκανε και ο συγγραφέας του άρθρου και πιθανότατα η πλειοψηφία των Ελλήνων) εκφράζεται μέσα από την τήρηση του νόμου, μέσα από την προστασία του συνταγματικά κατοχυρωμένου αγαθού του οικογενειακού ασύλου.

- Οι καταληψίες σεβάστηκαν το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτό δικαίωμα. Η ελληνική αστυνομία από την άλλη μεριά, όχι.

- Εκείνο το πρωί, οι αστυνομικοί ζήτησαν να διέλθουν μέσα από την παρακείμενη οικία. Η οικογένεια είπε πως για να το επιτρέψει αυτό, απαιτείται η γραπτή εντολή που ορίζει ο νόμος. Η εντολή δεν υπήρχε και οι αστυνομικοί αποχώρησαν.

- Μετά από λίγο η οικογένεια αντιλήφθηκε ότι οι αστυνομικοί ήταν στην ταράτσα τους. Όταν πήγε και τους ζήτησε να αποχωρήσουν, ως ήταν απόλυτο δικαίωμα της, τα όργανα της τάξεως δεν δίστασαν να τους σαπίσουν στο ξύλο και να τους συλλάβουν με κατασκευασμένες κατηγορίες δήθεν αντίστασης, επίθεσης και άλλων τέτοιων γραφικοτήτων.

- Όπως ακριβώς δηλαδή γινόταν επί δικτατορίας και στη διάρκεια των μαύρων δεκαετιών του '50 και του '60.

- Πολύ χειρότερα, όλη την επόμενη μέρα ταλαιπώρησαν απίστευτα τη συλληφθείσα οικογένεια τόσο μη παρέχοντας την αναγκαία περίθαλψη για τα τραύματα τους όσο και απαγορεύοντας και στη συνέχεια δυσχεραίνοντας ποικιλοτρόπως την επικοινωνία με τους δικηγόρους της.

- Κάπως έτσι φτάσαμε να αναρωτιόμαστε αν ζούμε στην Ελλάδα ή στη Χιλή, στην Αθήνα ή στο Σαντιάγκο.

Εκεί που την 'πάτησε' το σύστημα, εκεί που έγινε η τεράστια γκάφα που απεκάλυψε την αλήθεια, ήταν όταν μαθεύτηκε ποια ήταν η οικογένεια Ινδαρέ. Έτυχε λοιπόν να μιλάμε για μια αστική, μετριοπαθή οικογένεια, με λαμπρές επαγγελματικές, επιστημονικές και καλλιτεχνικές περγαμηνές και μακραίωνη ιστορία (πρόγονος της οικογένειας ήταν γνωστός αγωνιστής του '21).

Οι άνθρωποι αυτοί λοιπόν έχουν πολλούς και ισχυρούς φίλους σε όλο το πολιτικό φάσμα. Έτσι ταχύτατα απλώθηκε ένα ισχυρότατο κύμα συμπαράστασης και πολυεπίπεδης υποστήριξης, που οδήγησε στην απελευθέρωση της οικογένειας την επόμενη μέρα και στη δημοσιοποίηση των στοιχείων του ξυλοδαρμού και των άλλων δεινών που υπέστησαν. 

Είναι χαρακτηριστικό πως ο πατέρας της οικογένειας αναγκάστηκε να φτάσει στο σημείο να μιλήσει για τις πολιτικές του απόψεις και να τονίσει ότι διαφωνεί με τους αναρχικούς. Γράφτηκε πως ο πατέρας είπε ότι στις εκλογές της 7ης Ιουλίου ψήφισε το κόμμα που είναι στην κυβέρνηση και δεν είδα κάποια διάψευση. 

Αναρωτιέται κανείς λοιπόν εύλογα: Αν ο κ. Δημήτρης Ινδαρές αντί για Νέα Δημοκρατία είχε ψηφίσει ΑΝΤΑΡΣΥΑ, θα είχε λιγότερα δικαιώματα; Πολύ περισσότερο, αν, όπως εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο, είχε γοητευτεί κι εκείνος από τα πανανθρώπινα μηνύματα του Μπακούνιν και του Κροπότκιν, τι θα σήμαινε αυτό για την αντιμετώπιση του από την ελληνική αστυνομία; Θα ήταν άραγε εκ προοιμίου ένοχος; Αφήνω τέλος ως ρητορικό το ερώτημα του τι θα συνέβαινε εάν στη θέση της οικογένειας Ινδαρέ βρισκόταν η οικογένεια του "ψυκτικού από το Περιστέρι" για τον οποίο τόσος λόγος είχε γίνει προεκλογικά...

Θέλω να επισημάνω όμως πως το πιο σημαντικό που πρόβλημα στην περίπτωση αυτή δεν είναι η ίδια η αστυνομική βία – «αδερφή του κράτους ήταν πάντα η βία», λένε εύστοχα οι Social Waste. Αυτή υπήρχε πάντα και θα υπάρχει πάντα. Εναπόκειται στην κοινωνία να δημιουργεί θεσμούς που την ελέγχουν και την περιορίζουν. 

Το τρομακτικό της υπόθεσης είναι το propaganda machine. Έτυχε να δω ειδήσεις στην τηλεόραση εκείνο το βράδυ και δεν πίστευα στα μάτια μου. Τόσα χοντροκομμένα ψέματα, τόση μονόπλευρη πληροφόρηση, πλήρης απουσία οποιασδήποτε δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Τα απολυταρχικά καθεστώτα πρέπει να είναι περήφανα για τα standards που έχουν δημιουργήσει.

Το επόμενο πρωί, όταν πια το ψέμα δεν μπορούσε να κρυφτεί, ο κ. Υπουργός Ανάπτυξης αναρωτιόταν στα τηλεοπτικά πάνελ «γιατί ζήτησε εισαγγελική εντολή ο κ. Ινδαρές; Τι είχε να κρύψει; Ένας νομοταγής πολίτης αφήνει την αστυνομία να περάσει.».

Σοβαρά τώρα; Έρχονται στις έξι το πρωί κάποιοι κουκουλοφόροι με διακριτικά της αστυνομίας χωρίς χαρτιά και τους αφήνεις να μπουν στο σπίτι σου χωρίς να ξέρεις ποιοι είναι και γιατί θέλουν να περάσουν; Μάλλον νομίζει ότι ζει στη ΛΔΒΚ ο κ. Υπουργός. Δυστυχώς όμως για εκείνον η Ελλάδα είναι έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, απ' όσο ξέρω, στην Ένωση αυτή οι πολίτες, ο λαός συνολικά, έχουν συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα.

Το πιο αστείο βέβαια ήταν όταν ο κ. Υπουργός Προστασίας του Πολίτη είπε ότι «σέβεται τον κ. Ινδαρέ ως πατέρα που προσπάθησε να προστατεύσει τα παιδιά του» (τα οποία δήθεν ήταν στην κατάληψη). Ένα δάκρυ κύλησε στο μάγουλο των Ελλήνων διαβάζοντας τη δήλωση αυτή... Τόσος σεβασμός που κυριολεκτικά τον σάπισαν στο ξύλο τον άνθρωπο.

Το τραγικό όμως, το πραγματικά εκφοβιστικό, είναι να βλέπει κανείς την αποτελεσματικότητα της προπαγανδιστικής μηχανής. Είδα πολλούς κατά τεκμήριο έξυπνους και μετριοπαθείς ανθρώπους να πέφτουν θύματα της. «Δεν μπορεί, κάτι θα έκαναν κι εκείνοι», σκέφτηκαν πολλοί. «Μήπως τα παιδιά ήταν όντως στην κατάληψη;» αναρωτήθηκαν άλλοι. Το μικρόβιο της αμφιβολίας είχε διαδοθεί.

Διανύουμε τον δωδέκατο χρόνο κρίσης στην Ελλάδα. Μέχρι σήμερα ποτέ, ούτε για μια στιγμή, δεν σκέφτηκα να φύγω από την χώρα. Τώρα όμως, πρώτη φορά, σκέφτομαι πολύ σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο.  Όχι, δεν θέλω να ζω σε μια χώρα που στις έξι το πρωί Πάνοπλοι αστυνομικοί εισβάλλουν στο σπίτι μου, με σαπίζουν στο ξύλο, με συλλαμβάνουν με μια κατασκευασμένη κατηγορία, δεν με αφήνουν να δω τον δικηγόρο μου και, το χειρότερο, τίθεται σε λειτουργία μια πανίσχυρη προπαγανδιστική μηχανή που εν τέλει πείθει την κοινή γνώμη ότι «κάτι θα είχα κάνει κι εγώ».

Αν κάποιος λοιπόν είναι στοιχειωδώς σοβαρός με το λεγόμενο brain drain, ας γνωρίζει ότι το κράτος δικαίου είναι το απολύτως απαραίτητο για τους δημιουργικούς ανθρώπους για αυτό και εκείνοι για δεκαετίες συνέρεαν στις δημοκρατίες της δυτικής Ευρώπης και της βόρειας Αμερικής.

Κλείνω το άρθρο αυτό θέτοντας ένα ερώτημα που επιτακτικά ζητά να απαντηθεί: Όταν η εξουσία διαθέτει τέτοιους πανίσχυρους προπαγανδιστικούς μηχανισμούς, μπορεί η δημοκρατία πραγματικά να λειτουργήσει όπως την γνωρίζαμε; Όταν σε λίγο καθένας μας στο κινητό του θα βλέπει μια διαφορετική εκδοχή των "ειδήσεων", όταν πια ακόμα και η προπαγάνδα θα είναι προσωποποιημένη, σε ποια βάση θα γίνεται ο δημόσιος διάλογος; Σε ποιο έδαφος πρώτα απ' όλα θα καλλιεργούνται οι πολιτικές απόψεις; 

Είναι μια τεράστια πρόκληση για τη δημοκρατία μας, τις πραγματικές διαστάσεις της οποίας μόλις που αρχίζουμε να φανταζόμαστε. Προσπαθώ να είμαι πάντα αισιόδοξος, στο συγκεκριμένο θέμα όμως τα υφιστάμενα δεδομένα δεν βοηθούν καθόλου.

Ποιο είναι το σύνθημα που όλους μας ενώνει;

Η Ελληνική Αστυνομία δεν είναι ένας τυχαίος οργανισμός. Είναι μια συλλογική οντότητα που έχει παίξει συγκεκριμένο ρόλο στη σύγχρονη ιστορία της χώρας.

Κάποια ερωτήματα:

— Τι έκανε η ελληνική αστυνομία στη διάρκεια της κατοχής;

— Τι έκανε η ελληνική αστυνομία στη διάρκεια του εμφυλίου;

— Τι έκανε η ελληνική αστυνομία την περίοδο του βιασμού της ελληνικής δημοκρατίας, 1949-1967;

— Τι έκανε η ελληνική αστυνομία την επταετία των συνταγματαρχών;

Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, η ελληνική αστυνομία προστάτευσε ή καταπίεσε και βασάνισε τον ελληνικό λαό;

Καθότι το ερώτημα είναι δυστυχώς ρητορικό και είναι ιστορικό δεδομένο ότι η ελληνική αστυνομία υπήρξε όργανο καταπίεσης και βασανισμού χιλιάδων Ελλήνων δημοκρατών, προκύπτει ένα απλό ερώτημα:

Έχει ζητηθεί μια θεσμική συγγνώμη; 

Έχει βγει ποτέ ο κ. Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας να απολογηθεί προς τα χιλιάδες θύματα καταπίεσης και βασανισμών των περασμένων δεκαετιών, εκ μέρους του οργανισμού του οποίου ηγείται; 

Πολλά από τα θύματα είναι ακόμα εν ζωή, ενώ για όσους δεν είναι, τα προσφιλή τους πρόσωπα θα νιώσουν σίγουρα μεγάλη συναισθηματική ανακούφιση. 

Προσωπικά δεν έχω ακούσει ούτε διαβάσει για μια τέτοια επίσημη συγγνώμη. Αν κάποιος αναγνώστης του άρθρου έχει, παρακαλείται θερμά να με ενημερώσει. 

Τέλος, με θλίψη μεγάλη, αναρωτιέμαι, τι γνώμη έχει ο μέσος πολίτης σήμερα για τη διαπλοκή της ελληνικής αστυνομίας με το οργανωμένο έγκλημα; Ακούμε κάθε τόσο για συμμετοχή αστυνομικών σε διάφορα κυκλώματα ή όχι; Έχουν γίνει κινήσεις εκκαθάρισης του σώματος; 

Ας πάψει η υποκρισία λοιπόν. Σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία η αστυνομία είναι σύμμαχος του λαού, είναι ομάδα προστασίας καθενός από εμάς και για αυτόν το λόγο δικαιούται του σεβασμού, του θαυμασμού και της διαρκούς υποστήριξης κάθε πολίτη.

Όλα αυτά όμως για την  ελληνική αστυνομία παραμένουν δικαιώματα και προνόμια που πρέπει να κατακτηθούν. 

Δυστυχώς, ιδιαίτερα με όσα βλέπουμε και διαβάζουμε τελευταία, ο δρόμος φαίνεται να είναι ακόμα μακρύς. 

Γιορτή της αστυνομίας

Το σαββατοκύριακο 19-20 Οκτωβρίου ήμουν στη Θεσσαλονίκη μαζί με τους καταπληκτικούς #StarttechRunners για να πάρουμε μέρος στους αγώνες του 8ου νυχτερινού ημιμαραθωνίου. Περάσαμε τέλεια και ήρθε η ώρα της επιστροφής, που για μένα ήταν με το τραίνο — το οποίο με εντυπωσίασε με την ταχύτητα και την ποιότητα υπηρεσιών του, το συστήνω ανεπιφύλακτα.

Έφτασα σπίτι κατά τις 8:00μμ και έκανα το μεγάλο λάθος να ανοίξω την τηλεόραση. Εκεί πληροφορήθηκα πως η μέρα εκείνη ήταν του Αγίου Αρτεμίου, προστάτη της Ελληνικής Αστυνομίας, και έτσι την Κυριακή το πρωί είχαν γίνει εντυπωσιακές επιδείξεις στο Ζάππειο Μέγαρο με στελέχη των ειδικών δυνάμεων της ΕΛΑΣ να κατεβαίνουν από ελικόπτερα που υπερίπταντο του χώρου.

Δυστυχώς όμως το επόμενο πρωί μάθαμε ότι ο αληθινός εορτασμός έγινε αλλού, στον κινηματογράφο Αελλώ, όπου μεγάλες δυνάμεις ενστόλων της ΕΛΑΣ κατέδραμαν ώστε να συλλάβουν τους ανηλίκους που έβλεπαν την ταινία Joker και να τους παραδώσουν στους κηδεμόνες τους (ή ίσως να τους στείλουν για κράτηση στο αναμορφωτήριο, ποιος ξέρει).

Για να είμαι ειλικρινής, δεν περίμενα τόσο γρήγορη επιβεβαίωση του "Νόμου 4000" για τον οποίο έγραφα τις προάλλες (ως απάντηση στην κινητοποίηση των ενστόλων για επιβολή του αντικαπνιστικού νόμου).

Προκύπτει έντονο πλέον το ερώτημα τι είδους αστυνομία θέλουμε. Πρόκειται για ομάδα που προστατεύει και υποστηρίζει τον λαό ή για ένα εργαλείο επιβολής αντιδραστικών πολιτικών. 

Η αστυνομία πράγματι έχει δύο πρόσωπα. Ο θείος μου πέθανε σε ηλικία 80 ετών και μέχρι τα γεράματα του δεν μπορούσε να περάσει μπροστά από το αστυνομικό τμήμα. Τόσο υπέροχες αναμνήσεις είχε βλέπετε από τις μαύρες δεκαετίες του '50 και του '60 όπως και από την επταετία που ακολούθησε. 

Αυτό το μαύρο πρόσωπο της αστυνομίας όμως δεν αφορά μόνο τους γέροντες και τους ιστορικούς. Το είδαμε όλοι έκπληκτοι στη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, ακούμε για αυτό καθημερινά, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε όλο τον κόσμο. 

“Η αδερφή του κράτους ήταν πάντα η βία” λένε οι Social Waste στο υπέροχο "θα 'τανε δεν θα' ταν 15" που αφιερώνουν στην μνήμη του Berkin Elvan που έπεσε στο πάρκο Gezi της Κωνσταντινούπολης χτυπημένος από την αστυνομία του Ερντογάν.

Υπάρχει όμως και ένα διαφορετικό πρόσωπο της ΕΛΑΣ, όπως έχω γράψει στο ιστολόγιο αυτό. Μια Τρίτη απόγευμα Φλεβάρη του 2017 ο πατέρας μου θα είχε πεθάνει στη θέση του συνοδηγού μου εάν τρεις "ζητάδες" δεν εμφανιζόντουσαν ως από μηχανής θεοί και δεν μου άνοιγαν δρόμο μέσα στην απίστευτη κίνηση, επιτρέποντας μου να φτάσω στο νοσοκομείο έγκαιρα, προσφέροντας την αξιοπρέπεια που δικαιούταν ένας άνθρωπος που είχε εργαστεί περισσότερα από 60 χρόνια και είχε ζήσει στο πετσί του την ελληνική ιστορία του 20ου αιώνα - από τα κολαστήρια της Γκεστάπο στο Μεγάλο Πεύκο μέχρι τον 'Παρθενώνα' της Μακρονήσου. 

Η εμπειρία μου λοιπόν δείχνει πως η ελληνική αστυνομία μπορεί να έχει πρόσωπο καλό, πρόσωπο φιλολαϊκό, πως μπορεί να έχει θετική συνεισφορά στην κοινωνία. 

Κατι τέτοιο όμως μόνο ως δεδομένο δεν μπορεί να θεωρείτε. Όσο επικρατεί η αντιδραστική ρητορική, όσο μιλάμε για "απελευθέρωση των Εξαρχείων" και απειλούμε συνανθρώπους μας ότι θα τους "ταράξουμε στη νομιμότητα", τότε πραγματικά κάνουμε βήματα προς την άβυσσο (... και για παράδειγμα αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι η προσφυγική κρίση μπορεί να αντιμετωπιστεί με αστυνομικά μέτρα). 

Όχι λοιπόν. Δεν είναι δουλειά της αστυνομίας να συλλαμβάνει ανηλίκους στα σινεμά, ούτε να κυνηγά τους καπνιστές, ούτε να "υψώνει τείχη στη θάλασσα" για να εμποδίζει απελπισμένους ανθρώπους που προσπαθούν να έρθουν στην Ευρώπη. 

Αντίθετα, δουλειά της αστυνομίας είναι να μάχεται και να κερδίζει το οργανωμένο έγκλημα και να βοηθάει τους συνανθρώπους μας με οποιονδήποτε άλλο τρόπο μπορεί. 

Οι ευθύνες της κυβέρνησης και ειδικά της πολιτικής ηγεσίας της είναι τεράστιες. Η ρητορική του μίσους θα φέρει την καταστροφή. Ας σταματήσουν πριν να είναι πολύ αργά. 

Νόμος 4000

Διάβασα χθες έκπληκτος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ σχετικά με τις ρυθμίσεις του αντικαπνιστικού νόμου ότι, άκουσον άκουσον, “Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η καθιέρωση του ένστολου προσωπικού της ΕΛΑΣ μεταξύ των αρχών επιβολής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας”.

Σοβαρά τώρα; Ένστολοι αστυνομικοί θα ελέγχουν την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου; Μια ακόμα πολύ καλή ιδέα για τους κυβερνώντες θα ήταν και να επαναφέρουν τον Νόμο 4000/1958 κατά του τεντυμποϊσμού. Μισές δουλειές θα κάνουμε δηλαδή;

Είμαι πάρα πολύ ανήσυχος βλέποντας το επικοινωνιακό επιτελείο του Βασιλέως Μητσοτάκη του Β' να θεωρεί την ελληνική αστυνομία ως φάρμακον δια πάσα νόσο.

Οι επιχειρήσεις απελευθέρωσης των Εξαρχείων συνεχίζονται με αμείωτη ένταση (αν και αμφίβολο αποτέλεσμα), η ανθρωπιστική κρίση των αυξημένων προσφυγικών ροών θα αντιμετωπιστεί - βεβαίως - με περαιτέρω εμπλοκή της ελληνικής αστυνομίας και τώρα η ελληνική αστυνομία θα επιβάλλει τον νόμο και για την διακοπή του καπνίσματος.

Ο Βασιλεύς Μητσοτάκης ο Α' στις αρχές της δεκαετίας του '90 είχε πει μιλώντας στους φοιτητές της Σχολή Αστυνομίας ότι “Το Κράτος είστε Εσείς”. Ο κληρονόμος του βασιλείου του φαίνεται πως πιστεύει ακριβώς το ίδιο.

Την ίδια ωραία βέβαια η βαριά  εγκληματικότητα καλπάζει. Κάθε μέρα ακούμε για σπείρες επικίνδυνων κακοποιών εισβάλλουν οπλισμένοι σε επιχειρήσεις, ενώ στο αληθινό άβατο, που δεν βρίσκεται στα Εξάρχεια αλλά στο Θριάσιο, εξακολουθεί να λειτουργεί ένα τεράστιο κύκλωμα ανομίας, με όλες τις παράνομες διακινήσεις που μπορεί να φανταστεί κανείς.

Η Ελληνική Αστυνομία βέβαια δεν φαίνεται να ενοχλείται ιδιαίτερα από τη δραστηριότητα του οργανωμένου εγκλήματος, τόσο στο άβατο του Θριασίου όσο και αλλού. Έχουν βλέπετε προτεραιότητα οι αναρχικοί, οι πρόσφυγες και οι καπνιστές.

Καταλαβαίνω ότι ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων (έχει οδηγηθεί να) ονειρεύεται μια Ελλάδα δίχως πρόσφυγες, δίχως μετανάστες και δίχως αναρχικούς. Εγώ πάλι θα συνταχθώ με εκείνους που ονειρευόμαστε μια Ελλάδα δίχως οργανωμένο έγκλημα, με δικαιοσύνη και προκοπή για όλους. 

Ας αναρωτηθούμε λοιπόν, για μια Ελλάδα δίχως οργανωμένο έγκλημα θέλουμε καλύτερες φυλακές ή καλύτερα σχολεία; Θέλουμε περισσότερους και καλύτερους αστυφύλακες ή περισσότερους και καλύτερους δασκάλους και καθηγητές;

Έκαστος εφ’ ω ετάχθη. 

«Που πηγαίνετε;» — Ένα μεγάλο ευχαριστώ

H ώρα ήταν περίπου 16:30. Είμαι στο γραφείο μου με τον Θανάση και τον Γιώργο. Το τηλέφωνο χτυπάει, στη γραμμή ο Βασίλης: "Κάτι τρέχει με τον μπαμπά, δεν είναι πολύ καλά". Πάρε τώρα τη Λία και έλα σπίτι. Παίρνω τηλέφωνο στο σπίτι, η Λία απαντά. Η φωνή της έχει χρώμα αγωνίας  Μου περιγράφει τα συμπτώματα. Με βάση τις οδηγίες του γιατρού, ρωτάω για τον κορεσμό οξυγόνου. "Περίπου 78 αλλά πέφτει" είναι η απάντηση. Πολύ δύσκολα τα πράγματα. Φεύγω αμέσως.

Τρέχω προς τα πάρκινγκ, μπαίνω στο αυτοκίνητο και οδηγώ όσο πιο γρήγορα μπορώ. Ευτυχώς στο ρεύμα εξόδου από Αθήνα προς Ασπρόπυργο δεν έχει κίνηση. 

Θυμάμαι, χθες το βράδυ τον είχαμε σηκώσει και, με τεράστια δυσκολία και συνεχή βοήθεια, είχε καταφέρει να περπατήσει. Το μεσημέρι είχα μιλήσει με τη Λία, μου είπε πως είχε φάει κανονικά. Βέβαια, από τα μέσα Δεκεμβρίου, λίγο μετά τα γενέθλιά μου, η κατάσταση είχε επιδεινωθεί πολύ και ήταν σαφές πως χειροτέρευε συνέχεια. Προχθές το βράδυ μιλούσα με τον γιατρό. "Έχω την εντύπωση πως έχει επιδεινωθεί απότομα η άνοια", του λέω. Η απάντηση δεν μου άρεσε, καθόλου. "Είναι πολύ πιθανό να έχει κάνει εγκεφαλικές μεταστάσεις".

Φτάνω στο σπίτι περίπου 5:10. Στο δρόμο μίλησα με τον γιατρό, δεν μου έδωσε καθόλου θάρρος. Ανεβαίνω επάνω, τον ετοίμαζαν ήδη για να φύγουμε. Η εικόνα που βλέπω εντελώς αποκαρδιωτική. Αναπνέει με δυσκολία. Έχει έναν πολύ περίεργο θόρυβο η αναπνοή του. Είναι σχεδόν αδύνατον να τον μετακινήσεις. Μέσα σε όλα, βλέπω ότι η μπουκάλα οξυγόνου στο σπίτι είχε εξαντληθεί. Απελπισία.

Αποφάσεις πρέπει να ληφθούν γρήγορα. Με μια τιτάνια προσπάθεια του Ιωσήφ κατεβαίνουμε κάτω, λίγο πριν τις 5:20 μπαίνουμε στο αυτοκίνητο. Ο μπαμπάς στο κάθισμά του συνοδηγού, η Λία από πίσω να τον στηρίζει. Αποφασίζω να πάμε στην Κεντρική Κλινική στην Αθήνα που νοσηλευόταν συχνά αυτό το διάστημα. Εκεί μας περίμεναν ήδη, ενώ στο διπλανό Θριάσιο φοβήθηκα πως θα χάσουμε πολύ χρόνο με διατυπώσεις και εξηγήσεις. 

Με το -πραγματικά,  εξαιρετικό - ΕΚΑΒ είχα μιλήσει ήδη. Εξηγώντας το περιστατικό κατάλαβα πως κατά κάποιο τρόπο δεν ήταν απόλυτη προτεραιότητα. Σήμερα καταλαβαίνω πως αυτό είναι σωστό - τότε είχα γίνει έξω φρενών. Οι πόροι πρέπει να δίνονται σε περιστατικά που η βοήθεια μπορεί να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.

Ξεκινάμε για Αθήνα. Οδηγώ όπως δεν έχω οδηγήσει ξανά στη ζωή μου. Σήμερα δεν ξέρω αν έκανα καλά. Ίσως να μην έκανα. Το βάρος της ευθύνης να πάμε στην Αθήνα και όχι στο διπλανό νοσοκομείο, τεράστιο. Η ιδέα ότι ο πατέρας μου θα καταλήξει δίπλα μου και εγώ ανήμπορος να παρακολουθώ από το διπλανό κάθισμα καρφώνεται στην σκέψη μου. Με τεράστια προσπάθεια πείθω τον εαυτό μου ότι όλα θα πάνε καλά.

Η ώρα είναι τώρα 5:25. Δεν μπορούσε να ήταν χειρότερα. Είναι Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017. Χιλιάδες εργαζόμενοι στην περιοχή του Θριασίου έχουν μόλις ολοκληρώσει την εργασία τους και επιστρέφουν στα σπίτια τους στο λεκανοπέδιο της Αθήνας. Ο κεντρικός δρόμος του Ασπροπύργου κολλημένος. Μπαίνω στους αγροτικούς δρόμους, βγαίνω γρήγορα στην εθνική, στο ρεύμα όμως προς Ελευσίνα. Ελάχιστη κίνηση προς τα έξω, σε ένα λεπτό είμαι Ελευσίνα και κάνω αναστροφή. Εδώ ξεκινά το πρόβλημα.

Ανάβω alarm, το δεξί μου χέρι κολλημένο στην κόρνα, οδηγώ συνεχώς στη ΛΕΑ ή στο πεζοδρόμιο. Αδιαφορώ για το χρώμα των φαναριών και για όλες τις προβλέψεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. 

Συμβαίνει κάτι πολύ περίεργο όμως: Κανείς, ή για την ακρίβεια ελάχιστοι, δεν διαμαρτύρεται. Οι άνθρωποι βλέπουν. Βλέπουν το μπαμπά, βλέπουν το πρόσωπό μου και το πρόσωπο της Λίας. Ανοίγουν όλοι. Σταματάνε ενώ έχουν πράσινο να περάσουμε με κόκκινο. 

Συγκινούμαι. Όχι, δεν έχει αποκτηνωθεί η κοινωνία μας. Είμαστε άνθρωποι, ζούμε μαζί με ανθρώπους.

Σε δέκα λεπτά, ή και λιγότερο, έχω φτάσει στον Σαρακάκη στην αρχή της Καβάλας, Περνάω το φανάρι Σπύρου Πάτση και δεν ανεβαίνω στη γέφυρα που ήταν κολλημένη. Από τα πεζοδρόμια φτάνω στην πλατεία Καραϊσκάκη στο μεταξουργείου. Εκεί όμως απελπισία. Μπροστά μας όλα κολλημένα, σαν ένα τεράστιο πάρκινγκ. Βλέπω το ρολόι, 5:42. Μπαίνω στην οδό Σατωβριάνδου. Κάνω μια προσπάθεια να ανέβω ξανά στο πεζοδρόμιο. Αδύνατον. Έχω κολλήσει. Απελπίζομαι ολοκληρωτικά. 

Η αναπνοή του μπαμπά όλο και πιο δύσκολη. Βλέπω να πλησιάζει μια μοτοσυκλέτα της αστυνομίας. Καταλαβαίνω ότι έχω περάσει πάνω από δέκα κόκκινα φανάρια, ότι οδηγούσα σε πεζοδρόμια και στη ΛΕΑ με μεγάλη ταχύτητα, ότι είμαι τώρα πάνω σε πεζοδρόμιο και τώρα κινούμε πάνω σε πεζοδρόμιο.

Κατεβάζω το παράθυρο και ετοιμάζομαι να εξηγήσω. Ξαφνικά ακούω το εξής:

"Που πηγαίνετε;"

Οι άνθρωποι είχαν καταλάβει. Είναι τρεις ζητάδες. Οι μηχανές μπαίνουν μπροστά και αρχίζουν να κάνουν μαγικά. Δεν μπορώ να το περιγράψω ακριβώς. Δεν καταλαβαίνω ούτε το κάνουν ούτε φυσικά πως. Βλέπω όμως ότι εκεί που ήμουν ακινητοποιημένος και ίσως να χρειαζόμουν ίσως μέχρι και 45 λεπτά με μία ώρα να φτάσω στην κλινική, ξαφνικά πήγαινα σταθερά με 30-40 χκμ/ώρα χωρίς να σταματώ πουθενά. 

Σε ένα με δύο λεπτά, στην κυριολεξία, είμαστε στην κλινική. Σταματάω με alarm στην Ασκληπιού. Οι τραυματιοφορείς περιμένουν. Σε δευτερόλεπτα ο μπαμπάς είναι στο ΤΕΠ και η προσπάθεια αντιμετώπισης της κατάστασης ξεκινά εντατικούς ρυθμούς. 

Βγαίνω από το ΤΕΠ και επιστρέφω στο αυτοκίνητο. Οι ζητάδες είναι εκεί. Τους ευχαριστώ από καρδιάς. Τους λέω "παιδιά σας παρακαλώ, θέλω να σας ευχαριστήσω εμπράκτως. Παρακαλώ θερμά, δώστε μου ονόματα ή κάποιο άλλο στοιχείο“. Η απάντηση τους με αφήνει άφωνο: «Είμαστε η ομάδα Ζ, κύριε. Ευχόμαστε περαστικά στον πατέρα σας». Με χαιρετούν και φεύγουν. 

Μένω σύξυλος. Δεν ξέρω τι να πω. Ακόμα και σήμερα, έναν χρόνο μετά, δεν ξέρω τι να πω. Παρά μόνο ένα μεγάλο ευχαριστώ στα παιδιά αυτά και σε όλους τους Δημόσιους Λειτουργούς που αντιλαμβάνονται την έννοια του καθήκοντος. 

Οι άνθρωποι αυτοί, οι ζητάδες που έσωσαν εκείνη την ημέρα τη ζωή του πατέρα μου, έγιναν το πρότυπο μου. 

Μετά από λίγες ώρες ή κατάσταση του πατέρα μου είχε σταθεροποιηθεί. Η αγωνία, η ταλαιπωρία, ήταν πια παρελθόν. Βέβαια, η πορεία ήταν πια προδιαγεγραμμένη. Μετά από ολιγοήμερη νοσηλεία ο μπαμπάς γύρισε σπίτι. Ήρεμος και γαλήνιος, το πρωινό του Σαββάτου 18 Φεβρουαρίου 2017, στα 89 του χρόνια,  πέρασε στη  αιωνιότητα, μέσα στην αγκαλιά των παιδιών του. 

Δεν ξέρω αν ένας άνθρωπος μπορεί να έχει πιο ευλογημένο τέλος. Σε μεγάλο βαθμό αυτό οφείλεται στους συνανθρώπους μας που μας βοήθησαν να φτάσουμε έγκαιρα στην κλινική εκείνο το απόγευμα της 7ης Φεβρουαρίου. 

Θέλω από τα βάθη της καρδιάς μου να τους ευχαριστήσω όλους. Τη Λία και τον Ιωσήφ.  Οδηγούς, γιατρούς, νοσηλευτές, και πάνω απ'όλα εκείνους τους τρεις δημόσιους λειτουργούς, τους τρεις ζητάδες που προσέφεραν σε έναν συνάνθρωπο τους που δεν γνώριζαν το ύψιστο των αγαθών: Ένα ανθρώπινο, ανώδυνο και γαλήνιο τέλος ανάμεσα στα αγαπημένα του πρόσωπα.