Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις ευρωπαϊκές εκλογές της 9ης Ιουνίου 2024

Αύριο γίνονται στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ευρωπαϊκές εκλογές του 2024. Είναι μια πολύ σημαντική ημέρα καθώς πρόκειται για την διαδικασία ανάδειξης του ευρωκοινοβουλίου, του μοναδικού θεσμού της ΕΕ που εκλέγεται από τους Ευρωπαίους πολίτες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως πρόκειται για τη δεύτερη μεγαλύτερη εκλογική διαδικασία σε παγκόμια κλίμακα, μετά τις εκλογές της Ινδίας (οι οποίες μάλιστα έγιναν πριν λίγες μέρες).

Οι εκλογές αυτές βρίσκουν την Ευρωπαϊκή Ένωση σε μια πολύ κρίσιμη κατάσταση. Δυστυχώς μια σειρά κοντόφθαλμων πολιτικών, ενδεχομένως και αποτέλεσμα επιρροής από τη δυτική ακτή του Ατλαντικού, έχουν προκαλέσει μια σειρά από τριγμούς στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η μακρά αυτή διαδικασία που ξεκίνησε στα απομεινάρια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και οδήγησε στην πιο αναπτυγμένη ίσως κοινωνία που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα, εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια αντιμετωπίζει σοβαρότατες προκλήσεις.

Κοιτάζοντας τις θέσεις των ανθρώπων που δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση, κοιτάζοντας τις ίδιες τις συνθήκες, καταλαβαίνει κανείς πως η πορεία ήταν προδιαγεγραμμένη για μια όλο και βαθύτερη ένωση, που ξεκίνησε οικονομική ώστε τελικά να γίνει πολιτική. Πολύ απλά διότι δεν μπορεί να υπάρξει ένα νόμισμα - όπως το Ευρώ - που φιλοδοξεί να παίξει παγκόσμιο ρόλο δίχως μια ισχυρή πολιτική εξουσία να το στηρίζει.

Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου

Δίστομο Βοιωτίας,

23 Ιουνίου 2023

Θα ήθελα να ξεκινήσω το άρθρο αυτό εκφράζοντας την τεράστια έκπληξη και απορία μου για το αποτέλεσμα των εκλογών της 21ης Μαΐου. Όσο κι αν προσπάθησα να το καταλάβω και να το ερμηνεύσω (επί παραδείγματι, «δεν κερδίζει ποτέ η αρνητική ατζέντα»), είναι τόσο μεγάλη η απόσταση του αποτελέσματος με την αίσθηση που έχω για τις απόψεις των ανθρώπων γύρω μου ώστε να συνεχίζω να τελώ σε κατάσταση έκπληξης έναν μήνα μετά. 

Παρά ταύτα, η πολιτική μου ανάλυση δεν έχει αλλάξει ουσιωδώς. Εξακολουθώ να θεωρώ αδιανόητο για οποιαδήποτε πολίτη να στηρίξει τα δυο μιζοκόμματα, τη δήθεν «Νέα Δημοκρατία» και το δήθεν «ΠΑΣΟΚ». Είναι δυο κόμματα που βαρύνονται με την οικονομική καταστροφή της χώρας, με τη  δημιουργία μιας νέας γενιάς μεταναστών και με το ‘μπλοκάρισμα’ της δημοκρατίας στη χώρα που τη γέννησε. 

— ειδικά για το λεγόμενο ‘ΠΑΣΟΚ’ θα σημειώσω τη δήλωση ενός από τους συνιδρυτές του, έναν εκ των επτά συγγραφέων της διακήρυξης της 3ης του Σεπτέμβρη 1974, του Μιχάλη Χαραλαμπίδη:

«Αυτό το μαγαζί πρέπει να κλείσει».

Όσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ ομολογώ πως μετεκλογικά τον βλέπω με περισσότερη συμπάθεια. Είναι εκπληκτικό με πόσο μένος του επιτίθεται σύσσωμο το σύστημα για να τον εξαφανίσει. Αυτό από μόνο του φανερώνει πως ο πολιτικός οργανισμός αυτός, παρά τα μεγάλα λάθη του, δεν υποτάχτηκε στην οικονομική ολιγαρχία που κυβερνά τη χώρα, πράγμα για το οποίο τα στελέχη του πρέπει να είναι υπερήφανα. Θα χαρώ πολύ εάν αντέξει ο ΣΥΡΙΖΑ και κρατήσει τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, καθότι η εναλλακτική επιλογή του ΠΑΣΟΚ μόνο τρόμο προκαλεί. 

Το ΚΚΕ στις 21 Μαΐου πέτυχε μια αξιόλογη επίδοση (και είμαι υπερήφανος που βοήθησε και η δική μου ψήφος!). Η κριτική μου στο κόμμα παραμένει δεδομένη, όμως πέρα από κάθε αμφιβολία ένα ισχυρότερο ΚΚΕ μόνο καλό θα κάνει στον ελληνικό λαό, ειδικά την στιγμή που αμφισβητούνται οι βασικές δημοκρατικές μας κατακτήσεις. 

Τέλος, όσες διαφωνίες κι αν έχει κανείς με τον Γιάνη Βαρουφάκη, σίγουρα η παρουσία του στη Βουλή θα ήταν ένα καλό νέο. Μακάρι να τα καταφέρει! Αντίθετα, δυσκολεύομαι πολύ να πω το ίδιο για τη Ζωή Κωνσταντοπούλου, η οποία εμφανίζεται να έχει παρόμοιο μίσος προς τον Αλέξη Τσίπρα με εκείνο του Γιάνη Βαρουφάκη, στερούμενη όμως τόσο ενός ιδεολογικού πλαισίου όσο και μιας ομάδας στελεχών που θα την υποστηρίξει. Είμαι πολύ επιφυλακτικός με την Πλεύση Ελευθερίας. Λογικά θα μπει στη Βουλή όποτε περιορίζομαι να πω ότι ελπίζω να διαψευσθώ. 

Για τα ακροδεξιά κόμματα (Ελληνική Λύση, Νίκη, Σπαρτιάτες, Μπογδάνος, Λατινοπούλου κλπ) δεν θα κάνω κανένα σχόλια. Η ίδια η ύπαρξη τους είναι περίτρανη απόδειξη της συντηρητικοποίησης της κοινωνίας και της παρακμής του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ελπίζω σύντομα να μπουν στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας», όπως έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Έρχομαι λοιπόν στην επιλογή μου για τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, που αυτήν τη φορά είναι πολύ εύκολη: Θα ψηφίσω της συμμαχία «Πράσινο & Μωβ», στην οποία ιδρυτικό μέλος είναι το Βολτ Ελλάδας, το μοναδικό πολιτικό κόμμα που προτάσσει την ανάγκη της άμεσης ομοσπονδιακής ένωσης της Ευρώπης. 

Καλώ με ενθουσιασμό κάθε προοδευτικό πολίτη να κάνει το ίδιο! Παρότι η είσοδος στη Βουλή είναι μάλλον δύσκολο, έχει τεράστια σημασία να καταγραφούν με ποσοστό μεγαλύτερο του 1% οι δυνάμεις της οικολογίας, του ευρωπαϊσμού και της προόδου. Αν αυτό επιτευχθεί, σύντομα μπορεί να έχουμε μια νέα σελίδα στην ελληνική πολιτική σκηνή!

Δεν σας κρύβω ότι αυτές τις μέρες η ψυχή μου έχει μαυρίσει. Περίπου 700 συνάνθρωποι μας δολοφονήθηκαν βάναυσα στα ανοιχτά της Πύλου και σχεδόν κανείς δεν ασχολείται. Είναι κατά κάποιο τρόπο ένα θέμα απαγορευμένο. Όχι, δεν είναι αυτή η Ελλάδα που ονειρευόμαστε. Ας την αλλάξουμε και ας το κάνουμε τώρα!

—

Για λόγους συνέπειας παραθέτω τα αντίστοιχα σημειώματα με τις σκέψεις μου στις προηγούμενες εκλογές:

Εκλογές Μαΐου 2023 |  Εκλογές 2019 | Ευρωεκλογές 2019 | Δημοτικές Εκλογές 2019 | Εκλογές Σεπτεμβρίου 2015 | Δημοψήφισμα 2015 | Εκλογές Ιανουαρίου 2015 | Εκλογές Ιουνίου 2012 | Εκλογές Μαΐου 2012

Γιατί ψήφισα ΚΚΕ στις εκλογές της 21ης Μαΐου

Από το 2012 και μετά έχω υιοθετήσει τη συνήθεια να δημοσιεύω τις σκέψεις μου για τις εκλογές, όποτε αυτές συμβαίνουν, εξηγώντας παράλληλα το σκεπτικό που με οδηγεί στην εκάστοτε απόφαση μου. Έχοντας πλήρη επίγνωση πως είναι μικρός ο αριθμός των αναγνωστών του ιστολογίου μου και πως πιθανότατα κανείς δεν θα επηρεαστεί από το σχετικό μου άρθρο, έχω καταλήξει πως ο κύριος λόγος που το κάνω αυτό είναι εσωτερικός. Με βοηθά να βάλω τις σκέψεις μου σε τάξη ενώ η δημοσιοποίησή τους επιβάλλει να σκεφτώ σοβαρά και, όσο γίνεται, απαλλαγμένος από συναίσθημα και πολιτικά πάθη.

Θέλω να σημειώσω πως ο Ray Dalio, ένας από τους πιο πετυχημένους επιχειρηματίες και συγγραφείς της εποχής μας, στο μνημειώδες έργο του 'Principles' προτείνει κάτι αντίστοιχο για οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνει κανείς: Να σημειώνει τις αρχές βάσει των οποίων αποφάσισε, ούτως ώστε να καταλαβαίνει τον εαυτό του, να τον καταλαβαίνουν οι γύρω του και, το σημαντικότερο, να βελτιώνει την ποιότητά των αποφάσεων του στο βάθος του χρόνου.

Έτσι λοιπόν σε αυτό το πρόσφατο άρθρο ενημέρωσα για την απόφασή μου να ψηφίσω το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στις εκλογές της 21ης Μαΐου. Όπως έγραφα χαρακτηριστικά, ένας βασικός λόγος που βρίσκεται πίσω από την απόφαση αυτή είναι πως το ΚΚΕ έχει μείνει η μόνη πραγματικά οργανωμένη και ιδεολογική πολιτική δύναμη με τη δυνατότητα να αντισταθεί πραγματικά σε μια πιθανή εκτροπή που μπορεί να συμβεί το επόμενο διάστημα. Με λίγα λόγια, αν τα πράγματα στραβώσουν πολύ, το ΚΚΕ θα είναι μια από τις τελευταίες ελπίδες του ελληνικού λαού.

Κάποιος θα μπορούσε να σημειώσει πως ο κίνδυνος της εκτροπής είναι μικρός ή και ανύπαρκτος. Δυστυχώς όμως δεν είναι καθόλου. Η ομάδα που κατέχει τους θεσμούς στη χώρα μας, η οποία μόλις υπερψηφίστηκε από περισσότερο του 40% του εκλογικού σώματος, δεν δίστασε καθόλου να παρακολουθεί παράνομα κορυφαία μέλη της, ακόμα και τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων. Ας αναρωτηθεί κανείς για τα συναισθήματα που θα αναπτύσσονται όταν συναντιόνται αυτοί οι άνθρωποι, χαμογελούν, κάνουν χειραψίες και κοιτάζονται στα μάτια, ενώ ξέρουν ότι ο προϊστάμενος τους είχε πλήρη πρόσβαση στις προσωπικές τους επικοινωνίες. Αν δεν είναι αυτό εκτροπή, τότε τι είναι;

Αν δεν είναι εκτροπή όσα συνέβησαν στην οικογένεια Ινδαρέ, χωρίς ποτέ να ζητηθεί μια επίσημη δημόσια συγγνώμη, τότε τι είναι; Αν δεν είναι εκτροπή η εργαλειοποίηση της πανδημίας για την πλήρη καταπάτηση των ατομικών ελευθεριών, τότε τι είναι; Αν δεν είναι εκτροπή το γεγονός ότι για το σκάνδαλο Novartis εν τελεί διώχθηκαν οι λειτουργοί που το ερευνούσαν, τότε τι είναι; Αν δεν είναι εκτροπή ότι δικάστηκε και καταδικάστηκε ο μόνος υπουργός που επιχείρησε να υποχρεώσει την ολιγαρχία να πληρώσει για την κατοχή των μέσων ενημέρωσης, τότε τι είναι; Ο κατάλογος είναι πολύ μακρύς και γνωστός σε όλους. Η εκτροπή συμβαίνει ήδη και είναι απολύτως δικαιολογημένος ο φόβος ότι θα συνεχιστεί και ότι θα λάβει ενδεχομένως ακόμα πιο άγριες μορφές.

Σε αυτές τις συνθήκες εκτροπής, όπως άλλωστε και σε παρόμοιες στο παρελθόν, το ΚΚΕ παραμένει το μοναδικό πολιτικό κόμμα το οποίο έχει κινηματικά χαρακτηριστικά, οργανώσεις βάσεις και ιδεολογική τοποθέτηση στα ζητήματα. Συμφωνώ σε όλα μαζί του; Βεβαίως και όχι. Το έχω κριτικάρει έντονα στο παρελθόν; Ναι, πολύ έντονα μάλιστα και θα συνεχίσω να το κάνω όποτε νομίζω πως πρέπει. Με έχει απογοητεύσει με την πολιτική του; Πολλές φορές, πρώτα και κύρια από την ατολμία του να προωθήσει τη συνεργατική/συνεταιριστική οικονομία, ιδιαίτερα σε τομείς αιχμής όπως η υψηλή τεχνολογία.

Κοιτώντας όμως το ΚΚΕ και συγκρίνοντας το με τα κόμματα δίπλα του, τα οποία όλα είναι αρχηγικά και με πολύ θολή ιδεολογική τοποθέτηση, η απόφαση είναι ξεκάθαρη. Η επιλογή της στήριξής του ήταν μονόδρομος και είμαι υπερήφανος που την έκανα, που πρώτη φορά βρέθηκα στις γραμμές του κόμματος. Από 'κει και πέρα, το προνόμιο του να αποκαλούμαι κομμουνιστής, δεν το έχω ακόμα κατακτήσει. Ίσως και να μην το καταφέρω ποτέ, ίσως πάλι και το μέλλον να επιφυλάσσει εκπλήξεις. 

Το μόνο σίγουρο είναι πως στην εποχή που ο Μακιαβέλι συναντά τον Όργουελ και από κοινού "παίζουν τα ρέστα τους" για τη χειραγώγηση της 'κοινής γνώμης' στη μικρή μας χώρα (με εντυπωσιακά αποτελεσματικό τρόπο, όπως διαπιστώσαμε), το ΚΚΕ, όσες διαφωνίες κι αν έχει ίσως κάποιος με αυτό, παραμένει το μοναδικό σημείο αναφοράς για όποιον θέλει να είναι με τους 'πολλούς'. 

Ποτέ δεν κερδίζει η αρνητική ατζέντα

Με το χθεσινό - εντυπωσιακό από κάθε άποψη - αποτέλεσμα αποδείχτηκε ακόμα μια φορά ότι στις εκλογικές διαδικασίες κερδίζουν μόνο οι θετικές ατζέντες. 

Υπάρχει πλήθος σχετικών πρόσφατων παραδειγμάτων:

• Ελλάδα 2015: Αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ θα καταστραφούμε. Βγήκε ο ΣΥΡΙΖΑ.
• Brexit referendum 2016: Αν βγούμε από την ΕΕ θα καταστραφούμε. Βγήκαν από την ΕΕ.
• Αμερικανικές εκλογές 2016: Αν βγει ο Trump θα καταστραφούμε. Βγήκε ο Trump. 

Αυτό (ή μάλλον, και αυτό) το στρατηγικό λάθος έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ στις χθεσινές εκλογές.Έλεγε συνέχεια πόσο κακός πρωθυπουργός είναι ο Μητσοτάκης ο Β’. Νομίζω πως όντως είναι τραγικά κακός. 

Ξέχασε ο ΣΥΡΙΖΑ όμως να πει τι θέλει να κάνει αυτός, το όραμα έχει. Ποιο είναι το σχέδιο του για τον λαό, την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ποιος είναι ο θετικός λόγος για τον οποίο κάποιος θα έπρεπε να τον υποστηρίξει. 

Οπότε ο κόσμος τον άφησε. Τόσο απλά και καθαρά. 

Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις εκλογές της 21ης Μαΐου

Ο ελληνικός λαός προσέρχεται αύριο στις κάλπες για να εκλέξει τους αντιπροσώπους του στο κοινοβούλιο και ταυτόχρονα, ανάλογα με τη δύναμη που θα καταγράψει κάθε κόμμα, να αναδείξει τη νέα κυβέρνηση του τόπου. Η διαδικασία αυτή λαμβάνει χώρα μετά από τέσσερα δραματικά χρόνια όπου η Ελλάδα πέρασε από την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού, την ενεργειακή και οικονομική κρίση παράλληλα με τη ρώσικη εισβολή στην Ουκρανία, πλήθος γεωπολιτικών προκλήσεων αλλά και τη σημαντικότερη αμφισβήτηση των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου μετά την πτώση της δικτατορίας το 1974.

Στις αντίστοιχες σκέψεις μου πριν τις εκλογές του 2019 είχα εκφράσει τον έντονο προβληματισμό μου για τη διαφαινόμενη τότε επικράτηση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας (νέα και δημοκρατία κατ' ευφημισμό, αφού ούτε νέα είναι ούτε ιδιαίτερη σχέση με τη δημοκρατία έχει) υπό τον διάδοχο της οικογένειας Μητσοτάκη. Πράγματι ο άνθρωπος αυτός, που προσωποποιεί όσο κανένας άλλος το πρόβλημα νεποτισμού και αναξιοκρατίας της σύγχρονης Ελλάδας, δεν δικαιούταν ιστορικά και ηθικά να είναι πρωθυπουργός. Η ιστορία τον έχει ήδη τιμωρήσει για την ύβρι αυτή αφού πέραν πάσης αμφιβολίας είναι ο χειρότερος πρόεδρος κυβέρνησης της περιόδου της μεταπολίτευσης, μακράν του επομένου. 

Στις μέρες του Κυριάκου Μητσοτάκη ζήσαμε τη γέννηση και την κυριαρχία ενός οργουελικού καθεστώτος. Είμαι βέβαιος πως ο Donald Trump και κάθε παρόμοιος 'πολιτικός' ανά τον κόσμο παίρνουν μαθήματα από τον ένοικο του Μεγάρου Μαξίμου. Η πραγματικότητα δεν έχει καμία, μα απολύτως καμία σημασία. Το μόνο που έχει σημασία είναι τι λέει η επικοινωνιακή γραμμή για την προστασία του 'Μεγάλου Αδερφού'. Όσοι τολμήσουν να έχουν άλλη άποψη, αργά ή γρήγορα θα καταλάβουν και θα αγαπήσουν και αυτοί τον Μεγάλο Αδερφό, άσχετα αν πρόκειται για κορυφαίο υπουργό και 'φίλο' του ή ακόμα και για τον Α/ΓΕΕΘΑ. Τίποτα δεν έχει αξία μπροστά στην 'επικοινωνία' (αυτονοήτως, ούτε καν η πραγματικότητα).

Θα χρειαζόμουν ώρες για να απαριθμήσω τους λόγους για τους οποίους θα έπρεπε να παραιτηθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης από Πρωθυπουργός. Από τον ξυλοδαρμό της οικογένειας Ινδαρέ στις αρχές της θητείας του μέχρι την εθνική τραγωδία των Τεμπών στα τέλη της μεσολάβησαν πολλές άλλες στιγμές αδιανόητης ασυνέπειας, ανικανότητας και παράβασης καθήκοντος. Ψιλά γράμματα για τον Άρχοντα του Λυκαβηττού και Πάσης Ελλάδος. Ετοιμάζεται να κυβερνήσει και πάλι για να ολοκληρώσει το καταστροφικό του έργο. Ο ελληνικός λαός ίσως τον ψηφίσει και πάλι, εγώ πάλι σε καμία απολύτως περίπτωση. Όχι, με τίποτα δεν θα ψήφιζα το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του 2023 και θα απέτρεπα οποιονδήποτε συμπολίτη μας έχει έστω και μια στοιχειώδη επαφή με την πραγματικότητα από υο να ψηφίσει αυτό το κόμμα.

υγ. Οφείλει νομίζω να σημειωθεί πως σε ένα ευνομούμενο κράτος το μόρφωμα που αυτοαποκαλείται 'Νέα Δημοκρατία' θα είχε από χρόνια τεθεί εκτός νόμου. Τόσο διότι αποτέλεσε μια αδιανόητη εστία διαφθοράς (ένα από τα δυο 'μιζοκόμματα', σύμφωνα με τον διανοητή και πολιτικό Μιχάλη Χαραλαμπίδη), όσο και επειδή κυβέρνησε 16 από τα 36 χρόνια της μεταπολίτευσης που οδήγησαν την οικονομική και κοινωνική κατάρρευση της χώρας το 2010 αλλά και στην απώλεια της κυριαρχίας της, όσο ακόμα τέλος και γιατί με έναν εντελώς παράλογο και εκτός του πνεύματος του νόμου τρόπο συγκέντρωσε χρέος ύψους .... 400 εκατομμυρίων ευρώ (ήτοι 0.1% του δημοσίου χρέους!), τα οποία εν τέλει θα πληρώσουν οι Έλληνες πολίτες.

Έρχομαι τώρα στο έτερο των μιζοκομμάτων, το (κατ' όνομα και μόνον) 'ΠαΣοΚ'. Όποτε σκέφτομαι αυτό το μόρφωμα μου έρχεται στο μυαλό μια φράση ενός στελέχους της αγοράς που συνήθιζε να λέει "να κλάψω γελώντας ή να γελάσω κλαίγοντας;". 

Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης υπήρξε συνιδρυτής του και εδώ και χρόνια λέει πως πρέπει να μετονομαστεί σε ΚΚΚΑΣΟΡ από τα αρχικά των λέξεων Καριερίστες, Κοσκωτάς, Κεμαλιστές, Ανάν, Σημίτης, Οτσαλάν, Ρεπούση. Έχει μεγάλο δίκιο ο δάσκαλος που εύγλωττα περιγράφει την τερατογονία που οδήγησε στη μετάλλαξη του ΠαΣοΚ, ενός μαζικού και ευγενούς κινήματος με εντυπωσιακή αυτό-οργάνωση, σε ΚΚΚΑΣΟΡ, μια χυδαία κάστα διανομής της εξουσίας που νόμιζε πως θα μπορέσει να παρκάρει για πάντα στο κράτος. Φέτος μάλιστα πρότεινε να προστεθεί και η επεξήγηση "2 ΑΦΜ", καθώς όπως συχνά γίνεται σε νυχτερινά κέντρα και ποδοσφαιρικές ομάδες, καθώς το ΠαΣοΚ συγκέντρωσε τραπεζικά χρέη αντίστοιχα της ΝΔ, μετά επινοήθηκε ο 'συνασπισμός κομμάτων' που ονομάστηκε ΚΙΝΑΛ (άλλο, νέο ΑΦΜ) και στη συνέχεια το ΚΙΝΑΛ μετονομάστηκε σε ΠΑΣΟΚ (με το νέο ΑΦΜ). Τι να πει κανείς; Αυτό το μαγαζί πρέπει να κλείσει (να τεθεί και αυτό εκτός νόμου και να γίνει μια σε βάθος εισαγγελική έρευνα). Ο ορισμός της χαμένης ψήφου είναι η ψήφος στο ΚΚΚΑΣΟΡ - 2 ΑΦΜ.

Συνεχίζω με τον ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα αυτό το είχα ψηφίζει το 2007 και το 2009 θεωρώντας πως πρέπει να υπάρχει μια φωνή της ανανεωτικής αριστεράς στο κοινοβούλιο. Ακόμα πιστεύω πως έκανα καλά. Στις δυο εκλογές του 2012 ψήφισα 'Δημιουργία Ξανά!' και έχω δημόσια απολογηθεί πολλές φορές για το τραγικό αυτό σφάλμα. Στις τρεις αναμετρήσεις του 2015 κατά σειρά ψήφισα Λευκό τον Γενάρη, ΝΑΙ στο δημοψήφισμα και Αποχή τον Σεπτέμβρη. Νιώθω την ανάγκη να μοιραστώ τα παραπάνω καθώς σε πολλούς φίλους μου, λόγω της σκληρής κριτικής που κάνω στην Α.Ε. Μητσοτάκη Β', έχει δημιουργηθεί η εντύπωση πως είμαι οπαδός του κόμματος αυτού. Όχι δεν είμαι. Δεν είμαι διότι ουδέποτε μπόρεσα να χωνέψω το συνειδητό ψέμα του 2015 ('σκίσιμο μνημονίων' κλπ) και όλη τη μεθόδευση του δημοψηφίσματος. Τους αναγνωρίζω που ζήτησαν λαϊκή εντολή για την αλλαγή πολιτικής τον Σεπτέμβρη του 2015 και πάλι όμως οι κυβερνητικές τους επιδόσεις ήταν πολύ κατώτερες των περιστάσεων. Όχι τόσο διαχειριστικά, εκεί καλά τα πήγαν ('η καλύτερη δεξιά κυβέρνηση της μεταπολίτευσης' είχε πει ένας καθηγητής μου), όσο στην πλήρη απουσία οράματος και ουσιαστικά προοδευτικής πολιτικής.

Αυτήν την απουσία τη ζήσαμε και στην αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ. Για τα πρώτα τρία χρόνια θα έλεγε κανείς πως κοιμόταν και έμενε σε έναν σποραδικό καταγγελτικό λόγο. Τον τελευταίο χρόνο απλώς ενίσχυσε τον καταγγελτικό λόγο. Δεν είπε ΤΙ θα κάνει και ΓΙΑΤΙ αυτό είναι προοδευτικό. Αφήνει να εννοηθεί πως λίγο πολύ θα εφαρμόσει την ίδια πολιτική με τη ΝΔ, απλώς με πιο ανθρώπινο τρόπο αλλά και με λιγότερη κλοπή και διαφθορά. Δεν λέω, σημαντικό να περιοριστούν η κλοπή και η διαφθορά, σε καμία περίπτωση αυτό όμως δεν αρκεί. Που είναι η συζήτηση για την οικονομία της γνώσης, της συνεργασίας και της δημιουργικότητας; Που είναι ένα νέο συνεταιριστικό κίνημα; Που είναι η οικολογία; Που είναι τα κινήματα γενικότερα; Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε μεγάλος από τα κινήματα και η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα ήταν να κάνει ένα ακόμα αρχηγικό κόμμα. Όσο κι αν είναι (πολύ) καλύτερος ως μονάδα, το μοντέλο αυτό είναι αποτυχημένο και η τύχη της προσπάθειας προδιαγεγραμμένη. 

Θα ήθελα όμως να σημειώσω το εξής: Τον Ιούλιο του 2019, όπως είχα ενημερώσει δημόσια, ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ. Δεν το έκανα για να επικροτήσω την πολιτική του αλλά για να προσπαθήσω με τις δυνάμεις μου να εμποδίσω της επιστροφή της οικογενειοκρατίας, του νεποτισμού, της αναξιοκρατίας και της ακραίας διαφθοράς που πρεσβεύει ο Μητσοτάκης Β'. Δυστυχώς τα γεγονότα με δικαίωσαν. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήταν χειρότερη και από τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Υπό την έννοια αυτή, καθώς είναι ύψιστο πατριωτικό, εθνικό και δημοκρατικό καθήκον να απαλλαγούμε από το καθεστώς που μας έχει επιβληθεί, δεν θα απέτρεπα κανέναν από το να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ σε αυτές τις εκλογές. Ίσως μάλιστα το κάνω κι εγώ, θα αποφασίσω στο παραβάν όταν πάω να ψηφίσω.

Στη συνέχεια θα ήθελα να αναφερθώ συνοπτικά στο ΚΚΕ και στο ΜέΡΑ25. 

Έχω πολλές φορές δημοσιεύσει τις ενστάσεις μου και για τα δυο. Το ΚΚΕ κατ' αρχάς μέσα στα χρόνια της κρίσης έχει χάσει μια μοναδική ιστορική ευκαιρία. Την ώρα που ο καπιταλισμός, ο ντόπιος και ο διεθνής, ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης, την ώρα που ο λαός υπέφερε, εκείνο λειτουργεί σαν να βρίσκεται σε άλλη πραγματικότητα. Οι κομμουνιστές έχουν γίνει κάτι σαν κοσμοκαλόγεροι και μελετάνε τις γραφές, προσβλέποντας τη δικαίωση σε μια άλλη ζωή. Όχι στη Δευτέρα Παρουσία των Χριστιανών αλλά στη Λαϊκή Κυριαρχία. Άλλη ορολογία, ίδιο νόημα όμως και, το κυριότερο, ίδια ερώτηση: Τώρα τι κάνουμε; Όπως έγραψα και για τον ΣΥΡΙΖΑ θα περίμενα το ΚΚΕ να έχει δώσει μεγάλη έμφαση στο συνεταιριστικό κίνημα το οποίο γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Είναι η μόνη ρεαλιστική λύση στα προβλήματα του εργαζόμενου λαού και της νεολαίας. 

Θέλω να πιστεύω πως οι σύντροφοι θα το καταλάβουν! Πρώτη φορά είμαι τόσο κοντά στο να ψηφίσω ΚΚΕ και χαίρομαι που είμαι βέβαιος πως εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι συμπολίτες μας θα το κάνουν. Θα αποφασίσω πάνω στην κάλπη, είναι όμως μια από τις τρεις επιλογές που έχω στο μυαλό μου. Δεν μπορώ τέλος να μην πιστώσω στους κομμουνιστές ότι έσωσαν την τιμή του ελληνικού λαού διαδηλώνοντας της 17η Νοέμβρη 2021 απέναντι σε μια ακόμα επίδειξη ακραίου αυταρχισμού και καταπάτησης του Συντάγματος από την κυβέρνηση της ΝΔ.

Παρόμοια για το ΜέΡΑ25, στο οποίο βρίσκομαι πολύ κοντά φιλοσοφικά ως φεντεραλιστής, θέλω να πω ότι του αναγνωρίζω πως είναι το μόνο κόμμα που είπε δυο μεγάλες αλήθειες: (α) Η Ελλάδα σήμερα είναι απολύτως χρεοκοπημένη και αναμφίβολα σε πολύ χειρότερη κατάσταση από το 2010 οπότε και προσφύγαμε στον διεθνή δανεισμό. Ακόμα, (β) ότι η δέσμευση της δημόσιας περιουσίας με το 'υπέρ-ταμείο' είναι μια κατάσταση που προσβάλλει βάναυσα το ελληνικό κράτος και κάθε Έλληνα πολίτη, απολύτως μη αποδεκτή για μια ευρωπαϊκή χώρα. Τέλος, το σύστημα 'Δήμητρα' που τόσο συστηματικά λοιδορήθηκε (λαμπρό παράδειγμα δολοφονίας χαρακτήρα) είναι μια εξαίρετη, ευφυής πρόταση που είμαι βέβαιος πως αργά ή γρήγορα θα υλοποιήσει κάποια από τις επόμενες ελληνικές κυβερνήσεις. 

Από την άλλη βέβαια δεν μπορώ να μην σημειώσω πως με ενοχλεί η ξεκάθαρη αρχηγική φύση του ΜέΡΑ25 με έναν αρχηγό που είναι χαρισματικός μεν, νάρκισσος δε. Αυτό καθόλου δεν συνάδει με τα ιδανικά της αριστεράς ούτε με τη φιλοσοφία ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κόμματος. Τέλος, η πλήρης άρνηση συνεργασιών, όπως και του ΚΚΕ, μάλλον φόβο φανερώνει παρά αυτοπεποίθηση. Σε κάθε περίπτωση, η τρίτη μου επιλογή για αύριο είναι αυτή του ΜέΡΑ25, είμαι πολύ αισιόδοξος πως θα έχει εκλογική επιτυχία και βέβαιος πως αυτό θα είναι για το καλό της χώρας.

Θέλω ακόμα να αναφερθώ σε δυο κόμματα τα οποία δύσκολα θα ψήφιζα αλλά που τα αξιολογώ θετικά για την καθαρότητα των θέσεων και τη συνέπεια τους: Η Φιλελεύθερη Συμμαχία και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Γνωρίζω πως θα ξενίσει πολλούς η περίεργη αυτή σύνδεση, κρίνω όμως πως το πολιτικό σκηνικό έχει να κερδίσει πολλά τόσο από ένα ισχυρό φιλελεύθερο κόμμα όσο και από ένα πραγματικά ριζοσπαστικό, επαναστατικό αριστερό κίνημα. Όσοι λοιπόν έχουν τέτοια πιστεύω, ας μην παρασυρθούν από τη λογική της 'χαμένης ψήφου' και ας τα στηρίξουν, θα είναι καλό για όλους και κυρίως για τη χώρα.

Δεν πρόκειται να σπαταλήσω χρόνο για να αναφερθώ στην 'Ελληνική Λύση' και σε ένα πλήθος άλλων γραφικών κομμάτων - με κάποια από αυτά εμπίπτουν στην περιγραφή 'θέλει ο φασίστας να κρυφτεί μα η χαρά δεν τον αφήνει'. Λίγη υπομονή ας κάνουν, στις επόμενες εκλογές πιθανότατα θα κατέβουν οι αυθεντικοί ναζί και θα μπορέσουν να εκφραστούν.

Κλείνοντας θέλω να καταγγείλω ακόμα μια φορά τον άδικο αποκλεισμό της συμμαχίας Πράσινο και Μωβ, την οποία θα ψήφιζα οπωσδήποτε αν της είχε επιτραπεί να πάρει μέρος. Δεν υπάρχει άλλη λύση για τον ελληνικό λαό πέρα από το να πρωταγωνιστήσει στη δημουργία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης, της 'Ευρώπης των Λαών' που λέγαμε παλιότερα, μιας υπερδύναμης ειρήνης, δικαιοσύνης, ισότητας και πολιτισμού. Το Βολτ Ελλάδας και συνολικά το Volt Europa είναι ότι πιο ελπιδοφόρο υπάρχει στην πολιτική σκηνή σήμερα. Προφανώς, βρισκόμενο στα πρώτα του βήματα, συχνά κάνει λάθη. Αυτό που έχει σημασία όμως είναι πως κινείται στη σωστή κατεύθυνση, έχει σωστή φιλοσοφία και διέπεται από σωστές αρχές και αξίες. Θέλω να πιστεύω πως τα μέλη του θα συνεχίσουν τη μεγάλη και ωραία τους προσπάθεια γιατί το έχουν ανάγκη τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη.

Οι αυριανές εκλογές είναι ιδιαίτερα κρίσιμες. Αν η Ελλάδα από το 1974 και μετά είχε επιτύχει κάτι, αυτό ήταν η λειτουργία της δημοκρατίας μας. Η απερχόμενη κυβέρνηση επιχείρησε να εγκαθιδρύσει ένα απολυταρχικό καθεστώς, αξιοποιώντας ότι πιο σύγχρονο προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία και επικοινωνία, υπό το μανδύα μάλιστα μιας υποτιθέμενα εκσυγχρονιστικής και φιλελεύθερης πολιτικής. Θα ήταν κωμικό αν δεν ήταν αδιανόητα επικίνδυνο. Έχουμε όλοι πατριωτικό, εθνικό και δημοκρατικό καθήκον να στείλουμε την κλίκα αυτή στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Ας ελπίσουμε ότι όλοι μας θα σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων.

—

Ενημέρωση 21/5, ώρα 17:00: Μετά από πολλή σκέψη επέλεξα να βρεθώ πρώτη φορά στις γραμμές του ΚΚΕ. Το επέλεξα πρώτα και κύρια για τον εξής λόγο: Στην επιχειρούμενη δημοκρατική και καθεστωτική εκτροπή το ΚΚΕ είναι μια από τις λίγες, αν όχι η μόνη, ελπίδες του λαού μας για ουσιαστική αντίσταση. 

—

Για λόγους συνέπειας παραθέτω τα αντίστοιχα σημειώματα με τις σκέψεις μου στις προηγούμενες εκλογές:

Εκλογές 2019 | Ευρωεκλογές 2019 | Δημοτικές Εκλογές 2019 | Εκλογές Σεπτεμβρίου 2015 | Δημοψήφισμα 2015 | Εκλογές Ιανουαρίου 2015 | Εκλογές Ιουνίου 2012 | Εκλογές Μαΐου 2012

Ήρθε η ώρα της συμμετοχής

 Μια ματιά στα στατιστικά των εκλογών βγάζει το εξής εκπληκτικό: 

- 2004 Ψήφισαν 7.573.368

- 2019 Ψήφισαν 5.769.644

Η παρακμή της χώρας ξεκάθαρη σε δυο γραμμές. 

Ψηφίζουμε μαζικα στις εκλογές που έρχονται, ό,τι πιστεύει καθένας. Ψηφίζουμε όμως!

Εγώ θα ψηφίσω το Βολτ με σκεπτικό που έχω εξηγήσει. Έχει όμως επιλογές για όλα: δεξιούς, κεντρώους, αριστερούς, κομμουνιστές. φιλελεύθερους, συντηρητικούς, ευρωπαϊστές, διεθνιστές, εθνικιστές, πατριωτικά κόμματα, προσωποπαγή κόμματα, τα πάντα όλα υπάρχουν. Ψάξτε τα! 

Σίγουρα βρίσκω αδιανόητο να ψηφίσει κανείς κόμματα που θα έπρεπε να είναι εκτός νόμου (τα γνωστά δυο «μιζοκόμματα»), κόμματα που δεν ξέρουν τι προτείνουν και κόμματα που …δεν θέλουν να κυβερνήσουν (αν κερδίσουν, θα το θεωρήσουν προβοκάτσια και ο νοών νοείτω). 

Επιλογές όμως υπάρχουν. Συμμετέχουμε μαζικά και στέλνουμε σπίτι τους όσους κρατούν τη χώρα στην περίοδο των κοτζαμπάσηδων — διότι εκεί είμαστε ακόμα. 

Τα μπάζα της μεταπολίτευσης πρέπει επιτέλους να πάνε στη χωματερή της ιστορίας. 

Όχι στο 'νομικό μπλόκο' στο 'μόρφωμα Κασιδιάρη'

Τον Δεκέμβριο του 2013, την επαύριο της επαίσχυντης δολοφονίας του Παύλου Φύσσα, ουδείς πια μπορούσε να υποκριθεί ότι η Χρυσή Αυγή δεν είναι παρά μια εγκληματική οργάνωση με μανδύα πολιτικού κόμματος. Τότε ήρθε στη Βουλή των Ελλήνων πρόταση νόμου για τη διακοπή της κρατικής χρηματοδότησης του νεοναζιστικού μορφώματος, η οποία και εγκρίθηκε με τεράστια πλειοψηφία. 

Μεγάλη έκπληξη τότε αποτέλεσε η διαφοροποίηση ενός εθνικού ήρωα, του Μανώλη Γλέζου. Είχε πει τότε ο μεγάλος αυτός αγωνιστής:

 "Δεν μπορώ να αποστώ από τις αρχές μου. Τους σταυρωτήδες των χριστιανικών αρχών, τους διαστρεβλωτές των Αρχαίων Ελλήνων και όλους αυτούς που θέλησαν να διαβρώσουν την ελληνική κοινωνία, δεν τους πολεμάμε με αποφάσεις, αλλά πολιτικά. Δεν τους πολεμάμε όπως αυτοί επιδιώκουν".

Ο Μανώλης Γλέζος στο Πολυτεχνείο, ηλικιωμένος και υπό βροχή, τον Νοέμβρη 2017

Ο Γλέζος πριν τρία χρόνια περίπου πέρασε στην αιωνιότητα. Εμείς πάντοτε θα τον θυμόμαστε και, αντιλαμβανόμενοι εαυτούς ως πολιτικά παιδιά και εγγόνια του, δεν μπορούμε παρά να υποστηρίξουμε και πάλι την παραπάνω άποψή του, τώρα που τίθεται το ζήτημα του 'μπλοκαρίσματος' της καθόδου στις εκλογές του 'μορφώματος Κασιδιάρη'.  

Το υποτιθέμενο αυτό μπλόκο όχι μόνο θα είναι αναποτελεσματικό, αφού όπως σωστά έλεγε ο Γλέζος τον φασισμό μόνο πολιτικά (και κινηματικά) μπορείς να τον κερδίσεις, αλλά πολύ χειρότερα θα αποτελέσει (και αυτό, όπως παλιότερα η διακοπή χρηματοδότησης της Χρυσής Αυγής) ένα πολύ κακό προηγούμενο.

Εύκολα πια αν φοβάται το κατεστημένο την εκλογική άνοδο ενός πολιτικού σχηματισμού, θα μπορεί να κατασκευάζει αδικήματα, να καταδικάζει τους 'ενόχους' και να αποκλείει έτσι από τις σχετικές διαδικασίες όποιον θεωρεί επίφοβο.

Αναρωτιόταν πρόσφατα πολιτικός του κυβερνώντος κόμματος: "Αν κάποιος είναι καταδικασμένος για ένα αδίκημα, είναι δυνατόν να μπορεί να κατεβαίνει στις εκλογές;". Η απάντηση είναι 'ξεκάθαρα ΝΑΙ'. Η στέρηση του δικαιώματος του εκλέγειν και εκλέγεσθαι είναι ένα απολύτως ακραίο μέτρο και πρέπει να εξασκείται με φειδώ αλλά και με χρήση πολλαπλών δικλείδων ασφαλείας.

Διαφορετικά, φοβάμαι, δεν θα αργήσει η στιγμή που κομμουνιστές, αναρχικοί, ακόμα και φιλελεύθεροι θα αποκλειστούν από μελλοντικές εκλογές, εννοείται και από κρατική χρηματοδότηση, επειδή η φανερή ή και η 'αφανής' ηγεσία τους θα έχει καταδικαστεί από την 'ανεξάρτητη' δικαιοσύνη για κάποιο αδίκημα.

Όχι λοιπόν: «Το φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δε θα πεθάνει μόνος τσάκισέ τον». Στις πλατείες, στους δρόμους, στους χώρους δουλειάς, οπουδήποτε. Όχι με δικαστικά μπλόκα αλλά στην ίδια τη δημόσια σφαίρα. Η συζητούμενη απόφαση απλώς θα οπλίσει το χέρι μελλοντικών, (ακόμα περισσότερο) απολυταρχικών καθεστώτων για να πολεμήσουν τους προοδευτικούς τους αντιπάλους.

Κλείνοντας πρέπει να επαναληφθεί μια άποψη που συχνά έχει εκφραστεί σε αυτό το βήμα: Εκκρεμεί μια σοβαρή συζήτηση για την Χρυσή Αυγή. Ποιος την χρηματοδότησε; Για ποιο λόγο; Τίνος και ποιες ανάγκες εξυπηρετούσε; Ας επικεντρωθούμε στις απαντήσεις που ζητούνται και ας αφήσουμε τα 'νομοθετικά νταηλίκια' που βάζουν βόμβα στα θεμέλια της - ούτως ή άλλως, βαρέως υπολειτουργούσας - δημοκρατίας μας.

Εικασίες περί των πολιτικών εξελίξεων

Σκεπτόμενος τις χθεσινές εξελίξεις περί του σκανδάλου Novartis, προσπαθώ να καταλάβω τι συμβαίνει. Κάτι δεν 'κολλάει' καθόλου καλά, όπως για παράδειγμα οι καταγγελίες της Κυρίας Ιωάννας Μάνδρου για οργανωμένη προσπάθεια παραπληροφόρησης. 

Το γνωρίζουμε όλοι ότι η λεγόμενη 'Νέα Δημοκρατία', ακολουθώντας τον πρώτο διδάξα του είδους Κώστα Σημίτη, δεν είναι παρά ένα 'τηλεοπτικό κόμμα' (για την ακρίβεια, "τηλεοπτικό κόμμα 2.0", αφού πια δεν μένει στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης αλλά εκμεταλλεύεται στο έπακρο την ψηφιακή τεχνολογία για την προπαγάνδα της) το οποίο συστηματικά παραπληροφορεί τον ελληνικό λαό, δίχως καν να προσπαθεί να το κρύψει. Οπότε εύλογα αναρωτιέται κανείς αφενός μεν τι είναι αυτό που έκανε την κα Μάνδρου να μιλήσει τώρα, αφετέρου δε, πολύ σημαντικότερο, τι ήταν αυτό οδήγησε στην μνημειώδη χθεσινή απόφαση.

Μπορεί κανείς να κάνει διάφορες εικασίες. Επί παραδείγματι:

Σενάριο - 1: Οδηγούμαστε σε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Το σύστημα εξουσίας που ελέγχει τη χώρα (κατά βάση δηλαδή οι ΗΠΑ και οι εγχώριοι υπαλληλοί τους) 'είδαν και αποείδαν' με την ανικανότητα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ζήτησαν γη & ύδωρ από τον Τσίπρα, εκείνος ευχαρίστως τα προσέφερε, οπότε τον ετοιμάζουν να επανέλθει. 

Το σενάριο αυτό όμως είναι αδύναμο, καθώς και η κυβέρνηση Τσίπρα, που είναι πολύ πρόσφατη, απεδείχθη και αυτή εξόχως ανίκανη. Γιατί λοιπόν τα αφεντικά της χώρας να την εμπιστευτούν περισσότερο, ειδικά σε μια εποχή τεραστίων γεωπολιτικών προκλήσεων;

Σενάριο -2: Οδηγούμαστε σε συγκυβέρνηση ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ (ενδεχομένως και ΠαΣοΚ). 

Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πολύ σημαντικό το αρραγές του ΝΑΤΟ, οπότε και ενοχλούνται τα μάλλα από της ελληνοτουρκικές συγκρούσεις, είναι πολύ πιθανό να ζητήσουν επιτακτικά να "δοθεί μια λύση". Δηλαδή, με κάποιο καλό πρόσχημα, να δεχτεί η Ελλάδα τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και άλλων τμημάτων της ΑΟΖ της με το φασιστικό καθεστώς της Άγκυρας. Καθώς όμως, πιθανότατα, καμιά μονοκομματική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να φέρει εις πέρας μια τέτοια αποστολή, μια ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ (με ή χωρίς το τσοντάρισμα του ΠαΣοΚ) θα ήταν ιδανική λύση για τη δύσκολη αυτή δουλειά.

Για να συμβεί αυτό όμως ο Μητσοτάκης θα πρέπει να απαλλαχθεί από τα ακδροδεξιά του βαρύδια, οπότε αν αυτό γίνει από την 'ανεξάρτηση δικαιοσύνη' μέσω διαλεύκανσης του σκανδάλου, θα είναι πιο κομψό και εύπεπτο για την κομματική του βάση από το να τους ξαποστείλει ο ίδιος. Ακριβώς στην ίδια προσέγγιση, ίσως δούμε και τον Τσίπρα με κάποιον εύσχημο λόγο να απαλλάσσεται από κάποια 'βαρύδια' και η συγκυβέρνηση να φύγει από την σφαίρα της ουτοπίας και να μπει σε εκείνη του ρεαλισμού, ακριβώς όπως έγινε και το 2012 με τους μέχρι τότε ορκισμένους αντιπάλους ΝΔ-ΠαΣοΚ που έφτασαν εν τοις πράγμασι να ταυτιστούν. 

Το γεγονός ότι εκτός από την παραπάνω ''ρύθμιση των εθνικών θεμάτων'' φαίνεται ότι η χώρα σύντομα θα χρειαστεί και νέο γύρο διεθνούς δανεισμού, αντίστοιχου με εκείνον της 'εποχής των μνημονίων', συνηγορεί υπέρ του σεναρίου μιας κυβέρνησης συνεργασίας που θα κληθεί να λάβει δύσκολες αποφάσεις.

Σενάριο-3: Έχουμε επιτέλους ανεξάρτητη δικαιοσύνη στη χώρα. Έτσι, οι χθεσινές εξελίξεις είναι απροσδόκητες και δεν εντάσσονται σε κάποιον ευύτερο σχεδιασμό.

Φοβάμαι όμως πως αυτό το σενάριο προσφέρεται μόνο ως διασκεδαστικό ευφυολόγημα. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν πολλοί τίμιοι και ανεξάρτητοι δικαστές, κάθε άλλο. Η ύπαρξή τους έχει αποδειχτεί ιστορικά, ενδεχομένως μάλιστα οι τίμιοι να αποτελούν και την πλειοψηφία. Δυστυχώς όμως, είναι τέτοια η εξάρτηση της δικαστικής από την εκτελεστική εξουσία, άρα με τη σειρά της και από την οικονομική εξουσία και τις ξένες δυνάμεις, όπου στα σημαντικά, στα ουσιώδη, η δυνατότητα παρέμβασής της είναι μηδενική. Αυτό δυστυχώς απεδείχθη πολλές φορές τα τελευταία δώδεκα χρόνια. Έτσι λοιπόν, όσο κι αν μας πληγώνει, η επίκληση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης προκαλεί έναν συνδυασμό γέλιου και κλάματος.

Τα παραπάνω σενάρια βέβαια δεν είναι παρά προϊόντα της φαντασίας μου, αφού είναι αδύνατον να έχει κανείς πλήρη πληροφόρηση επί των τεκταινομένων σε όλα τα επίπεδα. Το σίγουρο όμως είναι πως είμαστε εν όψει εξελίξεων οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν έντονα αρνητική χροιά. 

Θα ήθελα να πιστεύω πως κάνω λάθος. Ίδωμεν.

Για το αποτέλεσμα των εκλογών: Βλέποντας τα πράγματα απ' έξω

Χθες το βράδυ παρακολουθούσα τα εκλογικά αποτελέσματα και προσπαθούσα να καταλάβω τι ήταν αυτό που ώθησε τον ελληνικό λαό να επαναφέρει τα μιζοκόμματα στην κυβέρνηση. Οι ερμηνείες που μπορεί να δώσει κανείς είναι πολλές και όλες πρέπει να μελετηθούν και να αναλυθούν προσεκτικά. Το σίγουρο είναι πάντως πως το ''τρίγωνο της καταστροφής" είναι και πάλι εδώ, κρατώντας τα ηνία της χώρας.

Είναι πολύ χρήσιμο στις περιπτώσεις αυτές να κοιτάξει κανείς τα ξένα μέσα ενημέρωσης. Δυο από τα πλέον αξιόπιστα διεθνώς είναι το BBC και η Libération, για τον αγγλόφωνο και τον γαλλόφωνο κόσμο αντίστοιχα.

Ας δούμε λοιπόν τι είπαν χθες βράδυ:

BBC: Greek elections: Where did Alexis Tsipras go wrong?

"As Kyriakos Mitsotakis spoke to his cheering supporters after victory, he paused for a moment of reflection. "I feel the spirit of my parents protecting me," he said. For Greece's new slick prime minister-elect, talk of his family is not just a personal issue. He is a scion of one of the country's most powerful political dynasties: his father, Konstantinos, was prime minister, his sister is a former foreign minister and his nephew is the new mayor of Athens. No other European country has the tradition of family politics like Greece. That is one of the reasons behind its financial crisis - the culture of nepotism that plagued successive post-war governments."

Libération: Dynastie Mitsotákis : le petit «Koulis» est appelé au pouvoir

"Pour les Grecs, le vainqueur du scrutin de dimanche est un visage connu. Fils de Constantin Mitsotákis, longtemps leader de la droite, Premier ministre de 1990 à 1993, Kyriákos est aussi le frère cadet de Dóra Bakogiánnis, qui fut notamment la première femme maire d’Athènes, de 2003 à 2006, puis la première femme ministre des Affaires étrangères de 2006 à 2009, à la veille de la crise de la dette grecque, qui chamboule le paysage politique local. Le retour d’un Mitsotákis aux affaires sonne donc comme une résurrection de ces dynasties politiques (Papandréou ou Karamanlís) qui ont gouverné le pays à tour de rôle depuis plus d’un demi-siècle, pour le meilleur et plus souvent pour le pire, devenant les symboles du népotisme et du clientélisme qui ont ruiné le pays."

Και τα δυο λοιπόν έγκριτα αυτά διεθνή μέσα κάνουν την εξής παρατήρηση: Ότι το φαινόμενο του νεποτισμού στην Ελλάδα είναι εντελώς εκτός της ευρωπαϊκής κανονικότητας και ότι ξεκάθαρα ευθύνεται για την οικονομική καταστροφή της χώρας.

Στο ιστολόγιο αυτό έχω συχνά αναδείξει το ζήτημα αυτό. Ο νεποτισμός δεν είναι παρά ένα σύμπτωμα παρακμής. Η οικονομική ολιγαρχία που κυβερνά τη χώρα έχει ανάγκη από ''πολιτικούς'' και από μέσα ''ενημέρωσης'' για να χειραγωγεί τα πλήθη. Συχνά πυκνά δημιουργούν και πολιτικά μορφώματα (όπως πχ το Ποτάμι) τα οποία στέλνουν στον κάλαθο των αχρήστων μόλις επιτελέσουν την αποστολή τους. Είναι πολύ θλιβερό που δεν δίστασαν να κάνουν το ίδιο ακόμα και με μια εγκληματική οργάνωση όπως η ''Χρυσή Αυγή'', την οποία στέλνουν κι αυτήν στα αζήτητα μόλις έπαψε να τους είναι χρήσιμη.

Ο νεποτισμός στην ελληνική πολιτική με λίγα λόγια δεν είναι κάποιο περίεργο φαινόμενο αλλά μια αναγκαία προϋπόθεση για να μπορέσει η οικονομική ολιγαρχία να εξυπηρετεί με βέλτιστο τρόπο τα συμφέροντά τους. Ως εκ τούτου, η χθεσινή ημέρα ήταν μια μέρα ήττας της ελληνικής δημοκρατίας και των λαϊκών στρωμάτων, τουλάχιστον εάν κάποιος πιστέψει τα διεθνή μέσα και όχι τα εγχώρια.

Ας ελπίσουμε πως τα υγιή στοιχεία της κεντροδεξιάς θα αντιδράσουν και κάποια στιγμή θα αντιληφθούν ότι η Ελλάδα πρέπει να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία η πολιτική εξουσία δεν μπορεί αν κληρονομείται από γενιά σε γενιά ούτε διάφοροι ολιγάρχες μπορούν να είναι υπεράνω όλων.

Ας ελπίσουμε τέλος πως η αριστερά στην Ελλάδα θα αντιληφθεί πως μονόδρομος για τη χώρα - άρα και για την πολιτική της στρατηγική - είναι να πρωταγωνιστήσει στον αγώνα για την ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης. Μόνο και μόνο τότε οι ολιγάρχες και τα υποχείριά τους θα περάσουν οριστικά στην ιστορία - - σίγουρα στις πιο μαύρες σελίδες της.

Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις εκλογές της 7ης Ιουλίου

Χανιά, Κρήτη
3 Ιουλίου 2019

Γίνονται στη χώρα μας εκλογές την 7^η Ιουλίου 2019 μετά από περισσότερα από δέκα χρόνια οικονομικής κρίσης και σε μια περίοδο ιδιαίτερα έντονων και ταχέων γεωπολιτικών εξελίξεων στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι μια περίοδος που κρύβει τεράστιους κινδύνους αλλά και μεγάλες ευκαιρίες για την Ελλάδα. Δυστυχώς όμως, ακόμα μια φορά η χώρα βρίσκεται απροετοίμαστη να παίξει τον ιστορικό της ρόλο. Θέλω να ξεκινήσω το άρθρο αυτό δηλώνοντας απερίφραστα την έντονη ανησυχία μου για τις εξελίξεις των επομένων λίγων ετών.

Στις εκλογές που μας έρχονται ήθελα να ψηφίσω το Volt Europa. Ένα εντυπωσιακά δυναμικό και προοδευτικό πανευρωπαϊκό πολιτικό κίνημα, το πρώτο αληθινά πανευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα. Το Volt Europa έκανε το ντεμπούτο του στις πρόσφατες εκλογές κατεβαίνοντας σε οχτώ (8) χώρες και μάλιστα εκλέγοντας έναν ευρωβουλευτή στη Γερμανία – μια αληθινά τεράστια επιτυχία, δεδομένου του χρόνου ζωής του κόμματος, της νεαρής ηλικίας των ιδρυτών και των ελαχίστων διαθεσίμων πόρων. Δυστυχώς όμως για διάφορους λόγους – κύρια πρακτικής φύσης – το Volt Europa δεν κατέστη δυνατό να κατεβεί στις ελληνικές εκλογές αυτήν τη φορά.

Οι επιλογές μου μέχρι σήμερα

• Πρώτη φορά ψήφισα το 1996 και επέλεξα το ΠαΣοΚ του Κώστα Σημίτη. Το μετάνιωσα πικρά, ο Σημίτης ήταν με διαφορά ο χειρότερος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης διότι επί πρωθυπουργίας του χάθηκαν όλες οι μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης της χώρας. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα πει ότι ήταν τραγικά «λίγος» ο πρωθυπουργός αυτός.
• Το 2000 ψήφισα τη Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη. Μια επιλογή για την οποία είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος.
• Το 2004 ψήφισα το ΠαΣοΚ του Γιώργου Παπανδρέου. Σύντομα κατάλαβα πως ήταν μια χαμένη ψήφος.
• Το 2007 και το 2009 ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ και είμαι βέβαιος πως για τα δεδομένα της εποχής εκείνης έπραξα σωστά.
• Τον Μάιο 2012 και τον Ιούνιο 2012 ψήφισα τη Δημιουργία, Ξανά! του Θάνου Τζήμερου (τον Ιούνιο σε συνασπισμό με τη Δράση). Σίγουρα το μεγαλύτερο πολιτικό λάθος που έκανα ποτέ.
• Στις ευρωεκλογές του 2014 ψήφισα την «Κοινωνία Αξιών» του Δημήτρη Μπουραντά. Μια επιλογή για την οποία επίσης είμαι ιδιαίτερα περήφανος.
• Τον Ιανουάριο του 2015 ψήφισα λευκό.
• Στο δημοφήφισμα του Ιουλίου 2015 ψήφισα ΝΑΙ, με ένα σκεπτικό βέβαια εντελώς διαφορετικό των «μενουμευρώπηδων»
• Τέλος, τον Σεπτέμβριο του 2015 επέλεξα να απέχω.
• Στις ευρωεκλογές του 2019 δεν φήφισα, καθότι ήμουν στο εξωτερικό. Θα ήθελα να ψηφίσω το Volt Europa, αλλά δυστυχώς δεν κατέβηκε στην Ελλάδα. Αν ψήφιζα θα αποφάσιζα μέσα στο παραβάν μεταξύ ΜέΡΑ25, επειδή είναι ένα πανευρωπαϊκο κίνημα, και ...Ποτάμι, γιατί παρά τις τεράστιες διαφωνίες μου μαζί τους, αξίζει να επιβραβευτούν για την στάση τους στη συμφωνία των Πρεσπών.      

Μια σύντομη αποτίμηση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Όπως είναι γνωστό στον αναγνώστη αυτού του ιστολογίου, τον ΣΥΡΙΖΑ τελευταία φορά τον ψήφισα το 2009, όπως το είχα κάνει και το 2007, όταν λίγοι άνθρωποι ψήφιζαν αυτό το κόμμα και πολλοί λιγότεροι το έλεγαν. Ο λόγος που δεν ψήφισα το κυβερνόν κόμμα το 2012 και το 2015 ήταν πολύ απλά διότι δεν μπορούσα να ανεχθώ το ψέμα. Δεν μπορούσα να βλέπω ένα κίνημα της αριστεράς, με τις ηθικές αξίες της παράταξης αυτής, να πέφτει στο επίπεδο των μιζοκομμάτων και να εφαρμόζει την ‘εκλόγιμη πολιτική’, που έχουν διδάξει η Νέα Δημοκρατία & το ΠαΣοΚ: Να λες δηλαδή πολύ απλά τον πολίτη-πελάτη όσα θέλει να ακούσει ώστε να σε ψηφίσει και να γίνεις κυβέρνηση.

Το έκανε ο Κώστας Καραμανλής (‘αγώνας κατά της διαπλοκής’), το έκανε ο Γιώργος Παπανδρέου (‘λεφτά υπάρχουν’), το έκανε και ο Αντώνης Σαμαράς (με την γνωστή κωμωδία των ‘Ζαππείων’), για ποιο λόγο έπρεπε να το κάνει και ο Αλέξης Τσίπρας με τον περίφημο ‘αντιμνημονιακό αγώνα’; Ήταν κάτι που πραγματικά δεν το κατάλαβα ποτέ – και προφανώς αυτό ήταν που πλήρωσε στις πρόσφατες ευρωεκλογές.     

Η καλύτερη δεξιά κυβέρνηση της μεταπολίτευσης

Ο ΣΥΡΙΖΑ σε καμία περίπτωση δεν ήταν μια ‘αριστερή’ κυβέρνηση. Όπως είπε πρόσφατα ένας καλός φίλος, ήταν ‘η καλύτερη δεξιά κυβέρνηση της μεταπολίτευσης’. Για να είμαστε ίσως δίκαοι, θα έπρεπε να τονίσουμε πως είχε και μερικές φιλελεύθερες πολιτικές (όπως π.χ. το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια). Σε άλλα ζητήματα βέβαια θα έλεγα πως ήταν ‘αντι-φιλελεύθερη’ – ας μου επιτραπεί ο όρος. Το σίγουρο όμως είναι πως η χώρα σήμερα έχει ταμειακά διαθέσιμα πάνω από 30 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ τον Γενάρη του 2015 ήταν χρεοκοπημένη. Χωρίς να χρειαστεί να επεκταθούμε ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να τακτοποιήσει τα οικονομικά της χώρας, να έχει μια αξιοπρεπή εξωτερική πολιτική – με αποκορύφωμα τη συμφωνία των Πρεσπών που είναι μια τεράστια εθνική επιτυχία, να κρατήσει το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων και να αποφύγει την κοινωνική έκρηξη.

Ελήφθησαν όντως μέτρα κατά της ακραίας φτώχιας, δεν έγιναν μαζικοί πλειστηριασμοί, τα συστήματα παιδείας, υγείας, δημοσίας τάξης και δικαιοσύνης κάπως συνέχισαν να λειτουργούν (συχνά και με επιτυχίες – όπως επίσης και με μεγάλες αποτυχίες), παρά το γεγονός ότι είχαμε χρεοκοπήσει και έπρεπε να κάνουμε μια ακραία προσαρμογή.

Είμαι απόλυτα βέβαιος πως ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει ότι ο Αλέξης Τσίπρας πήρε αριθμό πολύ σκληρών μέτρων δίχως καμία κοινωνική αναταραχή, κατάφερε να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα και εν τέλει, παρά την σχετική προπαγάνδα, έβγαλε την Ελλάδα από τα μνημόνια. Όλα αυτά βέβαια δεν τον κάνουν αριστερό και θα έχει πάντα το στίγμα ότι αναγκάστηκε και αυτός να πεί ψέματα για να εκλεγεί. Τα κατάφερε όμως εκεί που όλοι οι προηγούμενοι απέτυχαν.

Το ζήτημα της αισθητικής

Το 1981, αμέσως μετά την ορκωμοσία της πρώτης κυβέρνησης ΠαΣοΚ, ένας υπουργός πήγαινε περπατώντας προς το γραφείο του και κατάλαβε πως καποιος τον παρακολουθεί. Στην αρχή ανησυχεί και μόλις είναι απόλυτα βέβαιος ότι παρακολουθείται, πανικοβάλλεται. Αρχίζει να τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί προσπαθώνας να ξεφύγει. Μετά από ώρα ακούει τον άνδρα που έτρεχε πίσω να φωνάζει «κ. Υπουργέ, σταματήστε, είμαστε ο υπεύθυνος ασφαλείας σας».

Το ΠαΣοΚ του 1981 ήταν ένα αριστερό κίνημα. Πολύ σύντομα αφομοιώθηκε από το σύστημα και έγινε η χειρότερη εκδοχή του, όπως έχουμε εξηγήσει συχνά στο ιστολόγιο αυτό. Το περιστατικό όμως με τον υπουργό, είναι ενδεικτικό του ζητήματος της αισθητικής – Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ «δεν έμοιαζαν» κυβερνητικά. Ο Νίκος Ρωμανός, σύμβουλος του Κυριάκου Μητσοτάκη, έκανε το 2005 τα πλήθη να παραληρούν τραγουδώντας «μαζί σου έχω φάει απίστευτο κόλλημα, θα πάω να κάνω τάμα στα Ιεροσόλυμα». Και όμως, φοράει το κουστούμι και «μοιάζει» να μπορεί να κυβερνήσει, κάτι που δεν θα καταφέρει πολύ ο Νίκος Καρανίκας.

Είναι σαφές πως η ελίτ της χώρας μας (δήθεν ελίτ, ένα κακέχτυπό της, για να είμαστε σαφείς) ουδέποτε αποδέχτηκε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και οι διαφωνίες της μαζί της είχαν συχνά συναισθηματικό περιεχόμενο. Συχνά τους έβλεπε κανείς να λένε «ποιοι είναι αυτοί», «πως είναι έτσι» και διάφορα άλλα χαριτωμένα. Υπήρχε ένα βαθιά ριζωμένο αίσθημα ιδιοκτησίας του κράτους – άρρηκτα δεμένο με το φαινόμενο του νεποτισμού – το οποίο δημιουργούσε απέχθεια προς αυτούς τους τόσο διαφορετικούς ανθρώπους.

Επειδή λοιπόν ένα μεγάλο τμήμα της μεσαίας τάξης αρέσκεται να αντιγράφει την ελίτ και τον τρόπο που σκέφτεται και φέρεται, ευελπιστώντας πως κάποια στιγμή θα πάρουν τη θέση της, έτσι εξηγείται γιατί είχε τόσα ευήκοα ώττα η κριτική προς τον τρόπο έκφρασης του Παύλου Πολάκη, την ώρα που υπουργοί που κατέστρεψαν τον χώρο της υγείας (πράγμα που δεν έκανε ο Πολάκης), είτε έπεσαν στα μαλακά ή παραμένουν ακόμα ιδιαίτερα δημοφιλής.

Εν πάση περιπτώσει, το ζήτημα της αισθητικής και της ενστικτώδους απέχθειας προς τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση δίχως κάποια ορθολογική ανάλυση, φανερώνει την σκληρή ταξική διαστρωμάτωση της ελληνικής κοινωνίας.

Μα επιτέλους, πως γίνεται να μας κυβερνούν αυτοί;

Το στρατηγικό αδιέξοδο της ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς

Τα τελευταία χρόνια σε όλη την ευρώπη παρατηρεί κανείς τα ακδροδεξιά κόμματα να καταγράφουν σημαντικές εκλογικές επιτυχίες. Το κάνουν με τον αγαπημένο τους τρόπο: Αναδεικνύοντας τις αδικίες της κοινωνίας (το άνοιγμα της ψαλίδας πλουσίων – φτωχών) και προτείνοντας ρηχές (ανόητες) λύσεις που είναι εύπεπτες από το χαμηλού μορφωτικού επιπέδου ακροατήριο (για όλα μας τα προβλήματα φταίνε οι τάδε [εβραίοι, μαύροι, μετανάστες, κομμουνιστές, ομοφυλόφιλοι, κλπ], ας τους εξαφανίσουμε και όλα θα πάνε καλά) – λύσεις που ταυτόχρονα είναι και πολύ βολικές για την πλουτοκρατία.

Τα κεντροδεξιά κόμματα κάνουν το τεράστιο λόγο να υιοθετούν τις αρχές της ρητορικής αυτής, ευελπιστώντας να περιορίσουν την απώλεια ψηφοφόρων προς τα δεξιά τους. Έτσι όμως νομιμοποιούν αυτήν τη ρητορική και αυτήν την πολιτική ατζέντα και τελικά αυτά τα μορφώματα ενισχύονται περαιτέρω.

Στην Ελλάδα βέβαια, που όπως πάντα είμαστε ειδική περίπτωση, τα ακροδεξιά μορφώματα [Χρυσή Αυγή, παλιότερα ΛΑΟΣ, σε κάποιο βαθμό Βελόπουλος και ΑΝΕΛ], στην πραγματικότητα ήταν τάσεις της Νέας Δημοκρατίας. Αυτονομήθηκαν και φάνηκε το αποκρουστικό τους πρόσωπο. Πλέον ο λόγος ύπαρξής τους εξέλειπε, τα βλέπουμε να υποχωρούν και σιγά σιγά να εξαφανίζονται. Πολύ θλιβερό για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να δέχεται να φιλοξενεί τους ναζί στους κόλπους του, όπως έκανε για παράδειγμα και η ΕΡΕ τη δεκαετία του 1960.

Η Ελλάδα έχει ανάγκη μιας σοβαρής, ευρωπαϊκής κεντροδεξιάς και ενός μαζικού, αληθινά φιλελεύθερου κινήματος. Ας ελπίσουμε σύντομα να τα δούμε, διότι Μάκης Βορίδης και δημοκρατία δεν πάνε μαζί, όπως δεν πάει ούτε ο Γεράσιμος Γιακουμάτος με τον φιλελευθερισμό.

Ποια θα έπρεπε να ήταν η ελληνική πολιτική

Αν κοιτάξουμε τα ζητήματα της οικονομίας, της άμυνας, της εξωτερικής πολιτικής αλλά και ευαίσθητους τομείς όπως η δικαιοσύνη, η υγεία και η παιδεία θα δούμε ότι καμία άλλη λύση δεν υπάρχει για την Ελλάδα, εάν θέλει να προοδεύσει, παρά μόνο να πρωταγωνιστήσει στην ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης. Δεν χρειάζεται να είναι ειδικός κανείς για να καταλάβει ότι η μικρή μας χώρα όσο παραμένει ‘μόνη της’ κάθε άλλο παρά ανεξάρτητη είναι. Αυτό είναι αλήθεια τόσο για την Ελλάδα όσο και για όλα τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το συμφέρον όλων μας είναι να ‘ενώσουμε’ τις ανεξαρτησίες μας ώστε εν τέλει αυτές να πραγματωθούν.

Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία 4.5 χρόνια η Ελλάδα ανέκτησε κάποιο κύρος στην Ευρώπη το οποίο τα μιζοκόμματα του ΠαΣοΚ και της Νέας Δημοκρατίας είχαν απωλέσει πλήρως. Πλέον μας παίρνουν λίγο πιο σοβαρά, τόσο στην ΕΕ όσο και διεθνώς. Απέχουμε όμως πολύ από το σημείο που έπρεπε να έχουμε φτάσει. Αποτύχαμε να αναδείξουμε το νέο ανατολικό ζήτημα, την τεράστια παθογένεια του τουρκικού μορφώματος που είναι η ρίζα του κακού τόσο στη Συρία, όσο και στην Κύπρο όσο και, σε μεγάλο βαθμό, ευρύτερα στη Μέση Ανατολή.

Θα περίμενε πράγματι λοιπόν  κανείς από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί στην πρωτοπορία του αγώνα για μια αληθινή ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης. Δυστυχώς δεν το είδαμε αυτό, όπως δεν το είχαμε δει ούτε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Αντίθετα, είδαμε την Ελλάδα να προσδένεται ακόμα πιο δοκιμά, ακόμα πιο μόνιμα, στο άρμα των ΗΠΑ και του Ισραήλ, κάτι που φαίνεται να βολεύει προσωρινά, όλοι όμως αντιλαμβανόμαστε τι θα συμβεί εάν κάποια στιγμή η υπερδύναμη αποφασίσει (και πάλι) ότι η Τουρκία είναι πιο σημαντική για τα συμφέροντά της απ’ ότι η Ελλάδα.

Δικαιοσύνη

Αν υπάρχει μια μεγάλη απογοήτευση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι τελικά ότι οι προσδοκίες του ελληνικού λαού ότι εν τέλει θα λειτουργήσει η δικαιοσύνη, δεν ευωδόθηκαν. Όχι βεβαίως διότι η κυβέρνηση προσπάθησε να ΄χειραγωγήσει’ τη δικαιοσύνη όπως κραύγαζε το ‘τρίγωνο της καταστροφής’ (οικονομική ολιγαρχία – μέσα ‘ενημέρωσης’ – μιζοκόμματα) αλλά επειδή ακριβώς ο έλεγχος του κατεστημένου αποδείχτηκε τόσο ισχυρός που η ελληνική δικαιοσύνη δεν μπόρεσε να ανταποκριθεί στην αποστολή της.

Υπήρχαν τεράστια σκάνδαλα στις αμυντικές προμήθειες. Υπήρχαν τεράστια σκάνδαλα στο χώρο της υγείας και του φαρμάκου. Υπήρχαν τεράστια σκάνδαλα στον υπερ-δανεισμό των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων. Υπήρχαν τεράστια σκάνδαλα στις κατασκευές. Υπήρχαν τεράστια σκάνδαλα σχεδόν παντού και το γνωρίζουν όλοι. Δικαιοσύνη όμως δεν αποδόθηκε. Ούτε καν για τον δανεισμό με ...200 εκατομμύρια ευρώ για τη ΝΔ και άλλα τόσα και περισσότερα για το ΠαΣοΚ δεν μάθαμε τελικά ποιοι ήταν οι υπεύθυνοι και πως θα λογοδοτήσουν. Ήταν αυτό άραγε μια αδυναμία της κυβέρνησης ή μια προσπάθεια ένοχης συναλλαγής με το κατεστημένο; Αυτό θα μας το δείξει η ιστορία. Το βέβαιο όμως είναι πως ο ελληνικός λαός περίμενε πολύ πιο ουσιαστικές εξελίξεις στην απονομή δικαιοσύνης οι οποίες μέχρι σήμερα δυστυχώς δεν έλαβαν χώρα.

Διαπλοκή, μιζοκόμματα, νεποτισμός

Έχει πολλές φορές αναφερθεί στο ιστολόγια αυτό ότι την πραγματική εξουσία στη χώρα μας την ασκεί το ‘τρίγωνο της καταστροφής’, δηλαδή με οικονομική ολιγαρχία με σαφή εγκληματικά χαρακτηριστικά η οποία έχει για πιόνια της τα μέσα ‘ενημέρωσης’ και τα ‘πολιτικά’ κόμματα. Δεν είναι λάθος λοιπόν αυτό που είπε πριν κάποιο διάστημα η Μπέττυ Μπαζιάνα, ότι όντως ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε την κυβέρνηση αλλά δεν πήρε την εξουσία.

Η διαφθορά στην Ελλάδα είναι σκληρή και βαθιά. Είναι λατινο-αμερικανικού ή/και αφρικανικού τύπου. Η κοινωνία την έχει βιώσει σε τέτοια έκταση και σε τόσο μακρύ χρονικό διάστημα που έχει φτάσει να τη θεωρεί σχεδόν φυσιολογική. Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν δει στην πραγματικότητα κανένα άλλο μοντέλο διοίκησης στη ζωή τους, πέραν αυτού που υπερισχύει πάντοτε το συμφέρον και ο γνωστός. Αυτό όμως δεν περιγράφει μια ευρωπαϊκή χώρα. Είναι μια άθλια παρακμή που πρέπει κάποια στιγμή να πάψουμε να αποδεχόμαστε.

Ένα ξεκάθαρο σύμπτωμα του παραπάνω φαινομένου είναι εκείνο του νεποτισμού. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι Πρωθυπουργός εν αναμονή, θέση που είχε παλιά ο πατέρας του, ενώ ο ανιψιός του μόλις εξελέγη Δήμαρχος Αθηναίων, θέση που είχε παλιά η μητέρα του. Είναι πραγματικά να γελά κανείς και να κλαίει ταυτόχρονα. Έφτασε σε σημείο πρόσφατα η κυρία Μπακογιάννη να μιλήσει υπέρ της αξιοκρατίας και κατά της οικογενειοκρατίας. Είναι πράγματι απολύτως βέβαιο πως ο Λουδοβίκος ο 14^ος θα συμφωνούσε απόλυτα μαζί της.

Πιστεύω πραγματικά πως αυτό είναι το δεύτερο διακύβευμα των εκλογών της 7^ης Ιουλίου: Εάν ο Ελληνικός λαός αποδέχεται τον νεποτισμό ως μια αποδεκτή πρακτική για τη διακυβέρνησή του.

Η αναστήλωση των μιζοκομμάτων

Στις 6 Μαΐου του 2012 ήμουν καλεσμένος την ημέρα των εκλογών στο στούδιο του Αντένα και είπα πως μελλοντικά εκείνη την ημερομηνία θα γίνονται παρελάσεις, εννοώντας πως επιτέλους απελευθερωθήκαμε από τα μιζοκόμματα – τα οποία διαχρονικά συγκέντρωναν αθροιστικό ποσοστό γύρω στο 80% ή και παραπάνω, ενώ τότε έπεσαν κάτω από το 30%.

Σήμερα η Ελλάδα διατρέχει τον τεράστιο κίνδυνο το ένα εκ των δυο μιζοκομμάτων να αναστηλωθεί και να έρθει στην εξουσία – δεδομένου ότι το δεύτερο έχει μπει οριστικά και αμετάκλητα στο ‘χρονοντούλαπο της ιστορίας’, για να χρησιμοποιήσω μια φράση του ιδρυτή του.

Αυτό κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι και το πρώτο και κύριο διακύβευμα των εκλογών της 7^ης Ιουλίου: Θα επαναφέρει στην εξουσία ο Ελληνικός λαός εκείνους που κατέστρεψαντην Ελλάδα για 40 χρόνια, από το 1974 έως και το 2014;

Υπάρχουν άλλες επιλογές;

Ο Ελληνικός λαός καλείται να διαλέξει ανάμεσα σε ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία. Τα άλλο κόμματα δυστυχώς δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση ορθολογική επιλογή. Εξηγώ:

-          ΠαΣοΚ: Όπως και αν το μεταμφιέσουν (ΚΙΝΑΛ, Δημοκρατική Συμπαράταξη, Ελιά, κλπ), η ένοχη κάστα αυτή δεν είναι παρά ένα πολιτικό πτώμα. Βρωμάει και προκαλεί αποτροπιασμό, καθώς φέρει την κύρια ευθύνη της καταστροφής, μεγαλύτερη και από εκείνη της ΝΔ.

-          Χρυσή Αυγή: Συνήθως στους Έλληνες Ναζί δεν αναφέρομαι κάν, για να μην λερώνονται τα κείμενά μου. Αξίζει όμως να σημειωθεί πως πλέον γίνεται ξεκάθαρο πως οι άνθρωποι αυτοί υπήρχαν πάντοτε, απλά ήταν κρυμένοι μέσα στο μαντρί. Δυστυχώς είναι οι φασίστες που απαρτίζουν την ακροδεξιά συνιστώσα της Νέας Δημοκρατίας. Αυτονομήθηκαν λίγο, φάνηκε το αποκρουστικό τους πρόσωπο και σιγά σιγά επιστρέφουν στο μαντρί.

-          ΚΚΕ. Έχω αναφερθεί αναλυτικά στις αναλύσεις μου για προηγούμενες εκλογές και δεν έχω να προσθέσω κάτι. Το ΚΚΕ χάνει την ιστορική του ευκαιρία να επανέλθει στην πρωτοπορία και αυτο-περιορίζεται στον ξύλινο λόγο και στο βολικό του 5%, μην αντιδρώντας παρά μόνο όταν θίγονται συμφέροντα μελών της κάστας του. Δεν έδωσαν όμως για αυτό το αίμα τους οι εκατοντάδες χιλιάδες των λαϊκών αγωνιστών. Είναι μια κατάσταση παρακμής που προκαλεί θλίψη.

-          Ποτάμι. Είχα γράψει για το Ποτάμι όταν δημιουργήθηκε. Ήταν ένα κόμμα – τέχνασμα (όπως και η Χρυσή Αυγή σε κάποιο βαθμό, όσο κι αν ήταν τόσο διαφορετικά), που μόλις εξέλειπε η ανάγκη που το δημιούργησε, οι χορηγοί του απλώς το εξαφάνισαν.

-          ΜέΡΑ25. Παρότι μου αρέσει πολύ η ευρωπαϊκή στρατηγική του [είναι ένα ευρωπαϊκό κίνημα] καιο Γιάνης Βαρουφάκης είναι ένας αναμφισβήτητα χαρισματικός άνθρωπος, δεν μπορεί κανείς παρά να διακρίνει ότι προσπαθεί το κόμμα αυτό να γίνει ένας νέος ΣΥΡΙΖΑ-2014. Δηλαδή λέει τι θα ήθελε να συμβεί χωρίς να δίνει μια ξεκάθαρη πολιτική κατεύθυνση για το πως αυτή η θέληση τελικά θα πραγματωθεί.

-        Λοιπά κόμματα: Γραφικότητες που για λόγους οικονομίας χώρου και χρόνου δεν αναλύω. Θα περιοριστώ να πω ότι αν κάποιος παραμένει ρομαντικός σοσιαλιστής, αν πιστεύει στο αναγκαίο της ουτοπίας, μόνο ΑΝΤΑΡΣΥΑ μπορεί να ψηφίσει.

Το λευκό και η αποχή

Τον Ιανουάριο του 2015 η αντίστοιχη ανάλυσή μου οδήγησε στο λευκό ενώ τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους στην αποχή. Ξαναδιάβασα πρόσφατα τα κείμενα αυτά, δεν έχω μετανιώσει καθόλου. Αυτή εκτιμώ ήταν τότε η ορθολογική απάντηση στα διακυβεύματα των δυο εκείνων εκλογικών αναμετρήσεων. Σήμερα όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, οπότε και η ανάλυσή μου οδηγεί σε διαφορετικό συμπέρασμα.

Η επόμενη κυβέρνηση έχει τεράστιες προκλήσεις

Όποιος και να εκλεγεί, θα περάσει πολύ δύσκολα χρόνια στην κυβέρνηση. Το ζήτημα των κόκκινων δανείων είναι φλέγον και κανείς δεν ξέρει πως να το αντιμετωπίσει. Φαίνεται πως οι μαζικοί πλειστηριασμοί δεν θα μπορέσουν να αποφευχθούν. Στην Ανατολική Μεσόγειο έχουμε εμπλακεί σε γεωπολιτικά παιχνίδια που υπερβαίνουν κατά πολύ τις οικονομικές, διπλωματικές και στρατιωτικές μας δυνατότητες, έχοντας τελικά πλήρη εξάρτηση από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ (δηλαδή τελικά μόνο από τις ΗΠΑ).

Οι διαχρονικές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας παραμένουν. Πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν πως η κρίση δεν ήταν το αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών, συγκεκριμένων ηγεσιών και με πλατιά λαϊκή υποστήριξη, αλλά αντίθετα ότι ήταν ένα κακό όνειρο που κάποια στιγμή θα τελειώσει και θα ξυπνήσουμε όλοι μαζί στο 2009. Δυστυχώς όμως αυτό απέχει τραγικά πολύ από την πραγματικότητα, όποια πολιτική αφετηρία κι αν έχει κανείς.

Για να έχει έστω και μια ελπίδα η χώρα να ανταποκριθεί στις προκλήσεις αυτές, θα έπρεπε να είναι ενωμένη. Δυστυχώς όμως φαίνεται περισσότερο διχασμένη από ποτέ και η διαφαινόμενη αναστήλωση του μιζοκόμματος μόνο θα επιδεινώσει τον διχασμό αυτόν. Δυστυχώς ένας αντικειμενικός παρατηρητής δεν μπορεί παρά να είναι ιδιαίτερα ανήσυχος.

Η επιλογή μου στις 7 Ιουλίου

Με πολύ βαριά καρδιά, θα ψηφίσω ΣΥΡΙΖΑ στις 7 Ιουλίου, πρώτη φορά μετά το 2009 και με πλήρη επίγνωση ότι πιθανότατα θα ηττηθεί στην αναμέτρηση αυτή (κρατώ μια μικρή ελπίδα να διαψευσθώ ευχάριστα, αλλά είναι όντως ιδιαίτερα απίθανο). Το κάνω όμως για να τα έχω καλά με τη συνείδησή μου και με τον μελλοντικό συνομιλητή μου που θα με ρωτά για τις αποφάσεις που πήρα στις κρίσιμες καμπές της πολύπαθης χώρας μας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν γενικά μια κακή κυβέρνηση. Σαν πολίτης νιώθω απογοήτευση και σε κάποιο βαθμό προδοσία. Μεγάλωσα με τα ιδανικά της σύγχρονης, ανανεωτικής, δημοκρατικής, ευρωπαϊκής αριστεράς. Περίμενα κάτι πολύ καλύτερο από την κυβέρνηση της αριστεράς. Όλοι περιμέναμε.

Σε καμία των περιπτώσεων όμως δεν μπορώ να συνεισφέρω ούτε στο ελάχιστο στην αναστήλωση των μιζοκομμάτων, στην ασυλία των ενόχων, στην προώθηση της Ελλάδας της αναξιοκρατίας και της παρακμής. Όχι, δεν μπορώ να ανεχθώ τον νεποτισμό. Η διακυβέρνηση της χώρας δεν μπορεί να είναι ούτε ταξικό ούτε, πολύ περισσότερο, κληρονομικό προνόμιο.

Μια πρόβλεψη

Έχω την ελπίδα πως ο ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει την έκπληξη. Γνωρίζω πολύ καλά όμως ότι οι πιθανότητες δείχνουν μια κυβέρνηση ΝΔ, μάλλον δε αυτοδύναμη. Η πρόβλεψή μου είναι πως στο ενδεχόμενο αυτό η Νέα Δημοκρατία, όπως της αξίζει, θα ακολουθήσει το ΠαΣοΚ στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Στις εκλογές που θα γίνουν μετά, εάν έχει ενδιάμεσα κυβερνήσει, θα εκπλαγώ εάν έχει διψήφιο ποσοστό. Θα καταρρεύσει υπό το ασήκωτο βάρος των τεραστίων ευθυνών της.

Πάντοτε αγωνιστικά και αισιόδοξα,

Δημήτρης Τσίγκος

Ο θρίαμβος του Νεποτισμού

Σήμερα είναι μια ημέρα θλίψης για την ελληνική δημοκρατία. Μια ημέρα θλίψης, καθώς ζήσαμε έναν θρίαμβο του νεποτισμού. Ο Νεποτισμός, όπως αυτός εμβληματικά εκφράζεται από τον νέο Δήμαρχο Αθηναίων Κώστα Μπακογιάννη, είναι ένα χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας που δεν την αφήνει να εξελιχθεί, δεν την αφήνει να αναπτυχθεί αλλά την κράτα εγκλωβισμένη κάπου μεταξύ του τρίτου και του αναπτυγμένου κόσμου.

“Με τον Κυριάκο στη Βουλή, με Δήμαρχο την Ντόρα και Μητσοτάκη Πρόεδρο θα σώσουμε τη χώρα”

Αυτό ήταν ένα σύνθημα που είχε ακουστεί συχνά στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, όταν ο νυν αρχηγός της ΝΔ έκανε τα πρώτα του πολιτικά βήματα, η αδερφή του ήταν Δήμαρχος Αθηναίων (που τώρα εξελέγη ο γιος της) και ο μπαμπάς του, στη δύση της καριέρας του εποφθαλμιούσε τη θέση του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Τελικά μπορεί ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης να μην έγινε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όμως ο εγγονός του είναι ήδη Δήμαρχος Αθηναίων (ένας Δήμος — οικογενειακή υπόθεση, ως φαίνεται), ο γιος του ετοιμάζεται να γίνει Πρωθυπουργός (εδώ θα μου πείτε έγιναν πρωθυπουργοί ο Γιωργάκης και ο Σαμαράς, γιατί να μην γίνει και ο Κυριάκος...) και ποιος ξέρει τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια.

Φως εκ φωτός, πολιτικός αληθινός εκ πολιτικού αληθινού, τα πάντα εν σοφία φτιαγμένα.

Δηλαδή, πρόκειται για μια τραγωδία ανείπωτη. Τι είναι η ελληνική πολιτική; Τρεις οικογένειες (Καραμανλής, Παπανδρέου, Μητσοτάκης) και οι εκάστοτε παρατρεχάμενοι τους.

Φυσικά, ότι γίνεται στην κορυφή αντικατοπτρίζεται και στη συνέχεια της πυραμίδας. Τα παιδιά των υπουργών και των βουλευτών γίνονται υπουργοί και βουλευτές. Τα παιδιά των δημάρχων, φυσικά δήμαρχοι. Τι άλλο δηλαδή; Έτσι δεν γινόταν και με τους μπέηδες και τους κοτζαμπάσηδες;

Φτάσαμε όμως σχεδόν 200 χρόνια από την επανάσταση του 1821. Τι λες, ελληνικέ λαέ; Δεν είναι ώρα να τελειώνουμε με τα κατάλοιπα της τουρκοκρατίας;

Μόνη απάντηση στη μάστιγα του νεποτισμού είναι η ανάκτηση της ιδιότητας του πολίτη. Αρκετά πια με τους ψηφοφόρους — θέλουμε πολίτες με την αυθεντική έννοια του όρου, ώστε να έχουμε και πολιτική με την αντίστοιχη έννοια.

Μέχρι να συνειδητοποιήσουμε την παραπάνω πραγματικότητα, η Ελλάδα δυστυχώς θα παραπαίει κάπου μεταξύ τρίτου κόσμου και Ευρώπης και ο νεποτισμός θα ζει και θα βασιλεύει.

Ελάχιστος κοινός παρονομαστής

Με τον Στέφανο Μάνο πάντα ένιωθα ότι με χωρίζει ιδεολογική άβυσσος. Εξακολουθώ να το νιώθω ακόμα. Δεν πιστεύω στην "ελεύθερη αγορά" - πρέπει να υπάρχει κοινωνική στρατηγική, αλλιώς πάμε σε ζούγκλα. Δεν πιστεύω στην "ανταγωνιστική οικονομία", αντίθετα νομίζω πως πρέπει να αναπτύξουμε την "οικονομία της συνεργασίας" ή την "οικονομία της δημιουργικότητας".

Δεν χωρά καμία αμφιβολία όμως πως ο Στέφανος Μάνος προσπαθεί να μιλά με λογική, να εκφράζει Ορθό Λόγο. Στο πλαίσιο αυτό θέλω να του πω ένα ΜΕΓΑΛΟ ΜΠΡΑΒΟ γιατί το γεγονός ότι δέχτηκε τον Συνασπισμό με τη Δημιουργία, Ξανά! αναγνωρίζοντάς την την πρωτοβουλία λόγω του εκλογικού αποτελέσματος συνιστά πράξη μεγάλου πολιτικού θάρρους και παράδειγμα προς μίμηση.

Όλοι εμείς διαφέρουμε σε πολλά. Ερχόμαστε από διαφορετικές αφετηρίες, ενδεχομένως έχουμε άλλους στόχους. Την ώρα αυτή όμως που κινδυνεύουμε με την απόλυτη καταστροφή, ας μας ενώσει η κοινή λογική: Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, Οικονομία της Δημιουργικότητας, Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής κάθε προοδευτικού Έλληνα.

Η νέα ελληνική προοδευτικότητα και η συνέχεια της νίκης της 6ης Μαΐου

Πριν ένα περίπου χρόνο, στις 23 Απριλίου 2011, έγραφα ότι "Η νέα προοδευτικότητα είναι η ανάκτηση της σχέσης του ανθρώπου με τη δημιουργία" προσπαθώντας να δω από θετική σκοπιά την κατάρρευση του αμερικάνικου καπιταλισμού όπως αυτή ιστορικά συνδέεται πλέον με την πτώχευση της Lehman Brothers στις 15 Σεπτεμβρίου 2008, κάτι λιγότερο από 17 χρόνια μετά την κατάρρευση του αντίπαλου δέους του Αμερικάνικου καπιταλισμού που δεν ήταν άλλο από τη Σοβιετική Ένωση.

Ο μεγάλος διανοητής Μιχάλης Χαραλαμπίδης είχε από τη δεκαετία του '80 προειδοποιήσει με ένα προφητικό κείμενο "Ομοιότητες Δυτικού Καπιταλισμού - Υπαρκτού Σοσιαλισμού" (περιλαμβάνεται στο βιβλίο "Προλεχθέντα", εκδόσεις Γόρδιος) πως τα δυο αυτά συστήματα εν τέλει ταυτίζονταν στα προβλήματά τους, με κυριότερο την αδιαφορία τους για το υποκείμενο - δημιουργό. Η πτώχευση της Lehman Brothers και στη συνέχεια τη εντυπωσιακή αδυναμία των ΗΠΑ να ανορθώσουν την οικονομία τους όπου παρά τις "ενέσεις ρευστότητας" (έτσι λένε politically correct το "τυπώνω χρήμα") η ανεργία παραμένει > 10%, είναι μια απόλυτη επιβεβαίωση της πρόβλεψης Χαραλαμπίδη και άλλων κοινωνικών επιστημόνων.

Η διαπίστωση αυτή οδηγεί μαθηματικά στην επόμενη που δεν είναι άλλη από εκείνη της ψεύτικης συνείδησης  που έχει βασανίζει εκατομμύρια κόσμου αυτο-χαρακτηριζόμενου ως "αριστερού" σε όλη την Ευρώπη - χωρίς η Ελλάδα να αποτελεί εξαίρεση. Πολύς ιδρώτας, πολλή φαιά ουσία, πολύ & άδικα χυμένο αίμα για αυτήν την ψεύτικη συνείδηση. Για μια κοσμοθεωρία που με περίσσεια εγωισμού επιδεικτικά αγνόησε την παράμετρο του Τόπου στην ανάλυσή της. Όχι λοιπόν: Δεν ήταν το ίδιο η Ελλάδα του '30 με τη Γερμανία και τη Γαλλία του '30! Η Ελλάδα ουδέποτε πέτυχε την εσωτερική της ενσωμάτωση, ουδέποτε ανέπτυξε βιομηχανία, ουδέποτε είχε πραγματική εργατική τάξη, όπως είχαν στο μυαλό τους οι θεμελιωτές της "αριστερής ιδεολογίας". Για τη μεταλλαγμένη εκδοχή της οποίας, για τη "Σοβιετική εκτροπή" ας την ονομάσω, όπου οι κυριαρχία των κεφαλαιούχων απλώς αντικαταστάθηκε από την κυριαρχία των γραφειοκρατών, δεν αξίζει κανείς να κάνει σοβαρή ανάλυση.

Δυο λοιπόν είναι οι θεμελιώδεις έννοιες μιας προοδευτικής πολιτικής σήμερα: Η ανάκτηση της ηθικής, κοινωνικής & συναισθηματικής σχέσης του υποκειμένου-δημιουργού με το αντικείμενο της εργασίας του και η τοπική διάσταση στη χάραξη & υλοποίηση συλλογικών αναπτυξιακών στρατηγικών. Επιπλέον αυτών θα προσέθετα με έμφαση τα ανθρώπινα δικαιώματα με σεβασμό στη διαφορετικότητα και την οικολογική προσέγγιση φέρουσα τη βιωσιμότητα ως κυρίαρχο παράγοντα οποιασδήποτε οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής στρατηγικής.

Έχοντας αυτές τις έννοιες στο μυαλό μας πρέπει πρώτα απ'όλα να πετύχουμε μια κοινά αποδεκτή ερμηνεία της παρούσας κατάστασης. Ποια είναι η κρίση, πως φτάσαμε σε αυτή, πως μπορούμε να βγούμε. Σε ένα πρόσφατο άρθρο μου στο ιστολόγιο αυτό υποστήριξα πως στην Ελλάδα έχουμε την "τύχη" να βιώνουμε ταυτόχρονα τρεις κρίσεις: Την Παγκόσμια που είναι η νομισματική, την Ευρωπαϊκή που είναι εκείνη της ανταγωνιστικότητας και την Ελληνική που είναι η Πολιτική.

Ειδικά όσον αφορά την Ελληνική κρίση η ανάλυσή μου στο παραπάνω άρθρο λέει τα ακόλουθα: "Στη χώρα μας κυριαρχεί μια οικονομική ολιγαρχία με ξεκάθαρα εγκληματικά χαρακτηριστικά, τόσο στην προέλευση του πλούτου της όσο και στις πρακτικές διατήρησής του. Η οικονομική αυτή ολιγαρχία έχει δυο βασικά εργαλεία: Αφενός τα μέσα μαζικής "ενημέρωσης", αφετέρου μαριονέττες που συνηθίσαμε να ονομάζουμε "πολιτικούς". Το τρίγωνο αυτό, σε αγαστή συνεργασία, κάνει ότι είναι αναγκαίο ώστε πρωτίστως η οικονομική ολιγαρχία να διατηρεί τα κεκτημένα της, ακόμα και να τα ενισχύει, και δευτερευόντως οι μαριονέττες να απολαμβάνουν το ναρκωτικό της εξουσίας και τα αποφάγια της ολιγαρχίας."

Δεν χωρά αμφιβολία λοιπόν: Πρόοδος σήμερα στην Ελλάδα είναι η αντίσταση στην οικονομική αυτή ολιγαρχία και στους υπηρέτες της, "πολιτικούς" και μέσα "ενημέρωσης". Ο "δικομματισμός", το ίδιο κόμμα με τα δυο πρόσωπα δηλαδή που "κυβέρνησε" την Ελλάδα για περίπου 40 χρόνια ήταν το εμβληματικό εργαλείο της οικονομικής ολιγαρχίας. Ακριβώς για το λόγο αυτό πιστεύω ότι σε ορατό μέλλον η 6η Μαΐου 2012 θα γιορτάζεται ως ημέρα απελευθέρωσης. Τη μέρα εκείνη πολλά εκατομμύρια Έλληνες απελευθερώθηκαν. Κατάφεραν να αποδράσουν από τον δικομματισμό, έσπασαν τις αλυσίδες του οράματος του διορισμού, αδιαφόρησαν για το προνόμιο της μικρο-διαφθοράς και έκαναν κάποια άλλη επιλογή. Πολύ εντυπωσιακά, περίπου 19% των ψηφοφόρων αψήφισε την απειλή του πολιτικού ευνουχισμού που το σύστημα ονόμαζε "χαμένη ψήφο" και επέλεξε κόμματα που ήταν κάτω του φράγματος του 3%.

Το αποτέλεσμα των εκλογών της 6ης Μαΐου κρίνεται συγκλονιστικό!

Το ζητούμενο τώρα, όσον αφορά τις επερχόμενες εκλογές της 17ης Ιουνίου, είναι να ολοκληρώσουμε αυτό που όλοι μαζί ξεκινήσαμε εκείνη τη μεγαλειώδη Κυριακή. Για να είμαι απολύτως σαφής, τα συγκλονιστικά στοιχεία του αποτελέσματος της 6ης Μαΐου 2012, εκείνα που φανερώνουν την απελευθέρωση του ελληνικού λαού, είναι τα ακόλουθα δυο: α) Ο περιορισμός του "δικομματισμού" στο ~ 30%, έναντι 80% που έπαιρνε στον ιστορικό κύκλο της μεταπολίτευσης, και, β)  Το 19% που συγκέντρωσαν τα "μικρά κόμματα" [με προεξάρχουσα περίπτωση της "Δημιουργία, Ξανά!", ένα κόμμα μόλις δυο μηνών με μηδενικούς οικονομικούς πόρους και κανένα γνωστό πολιτικό στη σύνθεσή του που συγκέντρωσε 2.15% των ψήφων].

Αντίθετα τα αυξημένα ποσοστά του ΣυΡιζΑ και των Ανεξαρτήτων Ελλήνων δεν έχουν καμία πολιτική σημασία. Ήταν απλά οι αθεράπευτοι του πελατειακού συστήματος που πίστεψαν πως τα ξύλινα τείχη είναι γύρωθεν της Ακρόπολης - Έκαναν λάθος όμως και η επερχόμενη πραγματικότητα θα τους διαψεύσει με τρόπο σκληρό.

Ειδικό ενδιαφέρον αξίζει το εντυπωσιακό 7% της Χρυσής Αυγής. Όχι, ας μην ανησυχούμε: Δεν έχουμε 500.000 νεοναζί στην Ελλάδα. Το ποσοσό αυτό φανερώνει απελπισία, φανερώνει ανυπέρβλητα προβλήματα σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, το οποία μη μπορώντας να επεξεργαστεί τη δυσχερέστατη κατάσταση οδηγείται σε μια μη-ορθολογική επιλογή. Είναι περίσσεια η υποκρισία των συστημικών κομμάτων, προεξαρχόντων των μιζοκομμάτων ΠαΣοΚ & ΝΔ όταν επιτίθενται στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής. Φασιστική πολιτική ήταν ο παραγωγικός ευνουχισμός της χώρας, φασιστική ήταν η δολοφονία των λέξεων, φασιστική ήταν η μετατροπή των πόλεων σε ζούγκλες μπετόν. Οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής είναι συμπολίτες μας απελπισμένοι και πολύ καλά θα κάνουμε να επιχειρήσουμε συλλογικά, με αλληλεγγύη, να τους βοηθήσουμε για να ξεπεράσουν τα εμπόδια που τώρα έχουν μπροστά τους και φαντάζουν ανυπέρβλητα.

Ποιά λοιπόν είναι η επιλογή Προόδου στην Ελλάδα σήμερα;

Για να φτάσει καθένας μας στην απάντηση του ερωτήματος αυτού, πρέπει να κάνουμε μια σοβαρή, δημόσια συζήτηση για την Πρόοδο στην Ελλάδα και την Ευρώπη σήμερα. Τι είναι πρόοδος και τι αντίδραση στην Ευρώπη του 2012. Όπως αναλύσαμε στην αρχή αυτού του άρθρου, αυτό που παραδοσιακά αντιλαμβανόταν η κοινωνία ως "αριστερό" ή "δεξιό", αντίστοιχα ως "πρόοδο" και "συντήρηση" συνήθως, είναι πια εντυπωσιακά κενό περιεχομένου. Δυστυχώς στην Ελλάδα η Αριστερά ήταν στην πραγματικότητα πολλές φορές δεξιότερη της Δεξιάς.

Αυτό αποδεικνύεται ακόμα και σήμερα με τη μνημειώδη αδυναμία της "αριστεράς" να δώσει σαφείς απαντήσεις σε ερωτήματα όπως  αυτά που τέθηκαν σε πρόσφατο άρθρο μου:  "Τα κόμματα της λεγόμενης αριστεράς - ΚΚΕ, ΣυΡιζΑ και Δημ.Αρ.- στην πραγματικότητα είναι βαθιά συντηρητικά, δεξιά σχήματα. Μένοντας στην στείρα άρνηση και την ανέξοδη διαμαρτυρία δεν δίνουν ΚΑΝΕΝΑ ρεαλιστικό σενάριο προόδου και ανάπτυξης για τον ελληνικό λαό. Με απομονωμένες από τον λαό συνδικαλιστικές μασωνίες σοβιετικού τύπου κατοχυρώνουν τα κεκτημένα τους, παίρνουν την χρηματοδότησή τους από το "κράτος" και πουλάνε ξοφλημένα επαναστατικά όνειρα σε απελπισμένους συνανθρώπους μας. α) Που είναι η συζήτηση για την ανάπτυξη, την πρόοδο, τη δημιουργία, την οικονομία από την αριστερά; β) Που είναι η συζήτηση για την προώθηση μιας νέας σχέσης με την εργασία που θα έχει στο επίκεντρό της τη δημιουργικότητα; γ) Που είναι η θέση για ένα νέο συνεταιριστικό κίνημα που θα δώσει πνοή στην ύπαιθρο με βάση τη συνάντηση του παραδοσιακού με το σύγχρονο; δ) Που είναι τελικά η συζήτηση για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση των λαών στη γειτονιά μας και σε ολόκληρο τον κόσμο; ε) Ποιες είναι οι ξεκάθαρες απόψεις για το τι αληθινά σημαίνει ΠΡΟΟΔΟΣ και τι είναι η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ στην Ελλάδα, την Ευρώπη, το 2012;"

Κύριο σημείο αναφοράς μιας προοδευτικής πολιτικής στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη σήμερα είναι ο Άνθρωπος. Πρέπει να δώσουμε πνοή σε ένα νέο κύμα ανθρωπισμού το οποίο θα έχει ως κύριο πρόσταγμα την ανάπτυξη μιας νέας σχέσης με την εργασία εχοντας στο επίκεντρο τη δημιουργία. Στο πλαίσιο αυτό οραματίζομαι την επιχειρηματικότητα ως μια νέα λαϊκότητα, ως μια μαζική, καθολική κοινωνική επιλογή. Σαν ένα κίνημα που θα συμβάλλει στη δυνατότητα κάθε ανθρώπου να αλλάξει τη μοίρα του και τη μοίρα των συνανθρώπων του πραγματώνοντας τη δημιουργικότητά του. Η ηθική & συναισθηματική σχέση του υποκειμένου με το αντικείμενο της εργασίας του είναι δικλείδες ασφαλείας απαραβίαστες έναντι της διαφθοράς και έναντι της στρέβλωσης.

Μεγάλο σημείο αναφοράς είναι το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης. Το όραμα δημιουργίας μιας υπερδύναμης ισότητας, δημιουργικότητας, ειρήνης, δικαιοσύνης και πολιτισμού που θα δημιουργήσει συνθήκες πρωτόγνωρης ευημερίας για το μισό δισεκατομμύριο των κατοίκων της και θα είναι καθοριστικά θετικός παράγοντας για τις παγκόσμιες εξελίξεις. Μια αληθινά ενωμένη, αληθινά δημοκρατική Ευρώπη, που μπορεί να έχει τη μορφή της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας με ηγεσία εκλεγμένη απευθείας από τα 500 εκ. των Ευρωπαίων πολιτών. Η μεγάλη δύναμη της Ευρώπης, το αδιαμφισβήτητο ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, είναι το ασυναγώνιστο Συμβολικό Κεφάλαιό της, διαπίστωση εξαιρετικά θετική για την Ελλάδα.

Τέλος, δεν μπορεί να μην αποτελεί στοιχείο προόδου και χαρακτηριστικό του νέου ευρωπαϊκού ανθρωπισμού η έννοια της αρμονίας όπως εκείνη ιδανικά εκφράζεται από το κίνημα της οικολογίας. Η φύση σοφά μας βάζει όρια, όρια που τόσο εγωιστικά οι άνθρωποι πολλές φορές ξεπεράσαμε πρόσκαιρα, πληρώσαμε όμως σύντομα βαρύτατο τίμημα.Το κίνημα της οικολογίας είναι ένα ξεκάθαρο οικονομικό & επιχειρηματικό κίνημα. Το ότι η Γερμανία σήμερα πρωταγωνιστεί στη διεθνή βιομηχανία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν είναι αποτελέσμα κάποιου "στρατηγικού σχεδίου" αλλά του ίδιου του πολιτικού κινήματος των πρασίνων - Μια ιστορική διαπίστωση που μας δείχνει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πως αυτό που βιώνουμε στην Ελλάδα από το '74 και μετά μόνο "πολιτική" δεν είναι.

Το τρίπτυχο λοιπόν της προοδευτικής πολιτικής για την Ελλάδα σήμερα δεν είναι άλλο από την Οικονομία της Δημιουργικότητας, την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, όλα μέσα σε ένα πλαίσιο αρμονίας & βιωσιμότητας.

Υπάρχουν δυνάμεις στην Ελλάδα σήμερα που μπορούν να εκφράσουν αυτόν τον πολιτικό ορθό λόγο, που μπορούν να αναιρέσουν τη δολοφονία των λέξεων και να μας επιτρέψουν να συνομιλήσουμε παράγοντας Πολιτική, δημιουργώντας Πολιτισμό. Είναι καθήκον κάθε Πολίτη να βοηθήσει ώστε οι δυνάμεις αυτές να ωριμάσουν, να συγκλίνουν και ενωμένες με δυναμισμό να διεκδικήσουν την εντολή του ελληνικού λαού για να οδηγήσουν τη χώρα μας στην κατεύθυνση της Προόδου.

Είναι μια ευθύνη στην οποία είμαι βέβαιος πως θα ανταποκριθούμε θετικά.

Ο αρχιτέκτονας & ζωγράφος Θάνος Τσίγκος, οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής και η κατ’επιλογή ηλιθιότητα

Ο Αρχιτέκτονας & Ζωγράφος Θάνος Τσίγκος (1914-1965) είναι ένας μακρινός συγγενής μου για τον οποίο είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος - όπως πιθανολογώ και κάθε Καλυβιώτης. Έχοντας σπουδάσει Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και στη συνέχεια διακριθεί στη Μέση Ανατολή, καταδικάστηκε σε θάνατο για την αντιστασιακή του δράση, του δόθηκε χάρη και στη συνέχεια μετακόμισε στη Βραζιλία, συμμετέχοντας στην ομάδα που σχεδίαση τη Μπραζίλια. Έζησε αργότερα στο Παρίσι όπου και σχεδίασε μερικούς από τους πιο γνωστούς του πίνακες. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του τα έζησε στην Αθήνα όπου και πέθανε πάμφτωχος το 1965. Γιατί πάμφτωχος ένας άνθρωπος που τα έργα του είναι ανυπολόγιστης αξίας; Διότι είχε ένα μεγάλο πάθος: Το αλκοόλ. Ήταν αλκοολικός λοιπόν ο Θάνος Τσίγκος και είναι γνωστό ότι πουλούσε έργα που σήμερα κοστολογούνται σε υψηλότατα ποσά - στην κυριολεξία - για ένα μπουκάλι κονιάκ. Δεν χωρά καμία αμφιβολία λοιπόν: Ο Θάνος Τσίγκος ήταν ηλίθιος.

Μια συμφοιτήτριά μου είχε ιδιαίτερα εντυπωσιακές ακαδημαϊκές & ερευνητικές επιδόσεις. Δεν ήταν έκπληξη για όσους την ήξεραν πως συνέχισε να είναι το ίδιο καλή και στην επαγγελματική σταδιοδρομία της. Με απίστευτη θέληση και εργατικότητα συνδυαζόμενη με πραγματικά καινοτόμο σκέψη και ικανότητα να σκέφτεται νέες, πρωτότυπες λύσεις σε περίπλοκα ζητήματα όπως αναγνωρίζουν όλοι οι συνεργάτες της. Έχει περάσει τα 30 και από τα 17 της καπνίζει αδιάκοπα και με αυξανόμενο ρυθμό, πλέον περίπου ενάμισι πακέτο την ημέρα. Γνωρίζει πολύ καλά τις επιπτώσεις του καπνού στον οργανισμό και ότι οι βλάβες που ήδη έχουν προκληθεί στα πνευμόνια της είναι μάλλον ανεπανόρθωτες. Γνωρίζει πολύ καλά επίσης πως αν ποτέ - όπως λέει ότι το θέλει - κάνει παιδιά, τα έχει ήδη καταδικάσει να γεννηθούν με μια σειρά προβλημάτων καθώς από τον οργανισμό της μητέρας θα περάσουν στο νεογνό μια σειρά επιβλαβών ουσιών. Δεν χωρά καμία αμφιβολία λοιπόν: Η φίλη μου αυτή είναι ηλίθια.

Σήμερα το πρωί ανέβηκα στη ζυγαριά και είδα να αναγράφεται ο αριθμός 111,7. Με ύψος 180cm, αυτό οδηγεί σε δείκτη BMI 34,47 το οποίο είναι πολύ πάνω του 30 που είναι το όριο της "παχυσαρκίας" και μια ανάσα από το "35" που είναι το όριο της "νοσογόνου παχυσαρκίας". Τον ερχόμενο Δεκέμβριο κλείνω τα 35 και όλα μου τα χρόνια είχα βάρος πολύ πάνω του κανονικού. Δεν υπάρχει καμία απολύτως αμφιβολία πως τα αγγεία μου έχουν ήδη αρχίσει να έχουν στένωση και διάφορα ζωτικά όργανα ασφυκτιούν μέσα σε ένα περίβλημα λίπους, όπως έχει ήδη διαπιστωθεί με μια σειρά εξετάσεων. Και όμως, γνωρίζω σε βάθος τα προβλήματα που λειτουργεί η κατάσταση αυτή εδώ και τουλάχιστον δέκα χρόνια, δεν έχω όμως κάνει τίποτα να την αντιμετωπίσω επί της ουσίας. Δεν χωρά καμία αμφιβολία λοιπόν: Είμαι ηλίθιος.

Στις εκλογές της 6ης Μαΐου περίπου 450.000 Έλληνες ψήφισαν τον συνδυασμό της Χρυσής Αυγής, παρότι είναι γνωστό σε όλους πως ο δημιουργός της οργάνωσης αυτής ήταν προσωπική επιλογή του επίορκου αξιωματικού Γεωργίου Παπαδόπουλου, βιαστή της Ελληνικής Δημοκρατίας και ηθικού αυτουργού αμέτρητων δολοφονιών, βασανισμών και εξορίσεων συνανθρώπων μας το διάστημα 1967 - 1974 και, πάνω απ'όλα, κυρίου υπευθύνου της Τουρκικής εισβολής και παράνομης κατοχής περίπου του μισού Κυπριακού εδάφους με χιλιάδες νεκρούς και αγνοούμενους. Δεν χωρά καμία αμφιβολία λοιπόν: Οι 450.000 συμπολίτες μας είναι ηλίθιοι.

Είναι όμως πραγματικά έτσι;

Ο Θάνος Τσίγκος θεωρείται αναμφίβολα ιδιοφυΐα στην Αρχιτεκτονική & τη Ζωγραφική. Αν πείτε σε όσους γνωρίζουν τη συμφοιτήτριά μου ότι είναι "ηλίθια", θα σας προτρέψουν να επισκεφθείτε ψυχίατρο. Για το αν είμαι εγώ ή όχι ηλίθιος, το αφήνω στην κρίση του αναγνώστη.

Οι 450.000 συμπολίτες μας που ψήφισαν την Χρυσή Αυγή δεν είναι ηλίθιοι, σίγουρα τουλάχιστον το ποσοστό των ηλιθίων ανάμεσά τους είναι ίδιο με εκείνο των υπολοίπων κομμάτων. Είναι απλοί άνθρωποι των οποίων η υπομονή εξαντλήθηκε. Που δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν ορθολογικά μια δύσκολη κατάσταση και βρήκαν διέξοδο σε μια παράλογη επιλογή, όπως ο Θάνος Τσίγκος στο ποτό, η συμφοιτήτρια στο τσιγάρο και εγώ στο φαγητό. Ποια είναι αυτή η δύσκολη κατάσταση; Μα δεν θέλει και σκέψη! Ένα εκρηκτικό μείγμα διαψευσμένων υποσχέσεων, γκρεμισμένων ονείρων, φτώχειας στη μεσαία τάξη, εγκληματικότητας και αισθήματος ανασφάλειας. Τι άλλο πρέπει να γίνει δηλαδή για να εκραγεί ο κόσμος;

Είναι κοινωνικά αυτοκτονικό να επιτίθεται κανείς στους συμπολίτες μας που ψήφισαν Χρυσή Αυγή. Μόνη λύση η αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων.

Απευθυνόμενος σε όλους αυτούς του 450.000 συμπολίτες έχω να πω το εξής: Ο Θάνος Τσίγκος είχε έναν οικτρό θάνατο από το αλκοόλ. Το ίδιο θα έχει η συμφοιτήτρια μου αν δεν διακόψει το κάπνισμα και εγώ αν δεν αλλάξω τη διατροφή μου. Ο τελευταίος λαός που ακολούθησε τον εθνικοσοσιαλισμό, ένας λαός εργατικός, αποδοτικός, με ιδιαίτερα μεγάλες ικανότητες, πολύ απλά οδηγήθηκε στην ολοσχερή καταστροφή και στην απόλυτη ισοπέδωση, όπως μαρτυρούν τα ερείπια της Δρέσδης.

Με πλήρη κατανόηση λοιπόν για την επιλογή που έκαναν, τους καλώ να αναλογιστούν τις συνέπειες για τους ίδιους και όσους για τους οποίους νοιάζονται. Η πιθανή άνοδος του εθνικοσοσιαλισμού στην εξουσία πολύ απλά θα σημάνει το τέλος της Ελλάδας, όπως σήμανε πριν περίπου 75 χρόνια και το τέλος της Γερμανίας.

Είναι ίσως μέρος της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όταν δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ορθολογικά μια απαιτητική κατάσταση, να γινόμαστε σε κάποια άλλη πτυχή της ζωής μας κατ'επιλογή ηλίθιοι. Η πράξη αυτή, δεν μας χαρακτηρίζει σαν προσωπικότητες και όποιος ισχυρίζεται κάτι τέτοιο είναι φασίστας. Όσοι μας αγαπούν πρέπει να προσπαθήσουν να καταλάβουν τι είναι αυτό που μας ταλαιπωρεί και να μας βοηθήσουν να το ξεπεράσουμε.

Οι 450.000 Έλληνες που ψήφισαν την Χρυσή Αυγή, είτε το κάνουν συνειδητά ή όχι, φωνάζουν με όλη τους τη δύναμη ότι αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα προβλήματα Ο στοιχειώδης σεβασμός στους συμπολίτες μας επιβάλλει να τους βοηθήσουμε να τα ξεπεράσουν. Τότε ο γραφικός νοσταλγός του Αδόλφου θα ξαναγυρίσει στις γελοιογραφίες.

Ας προσπαθήσουμε να ανακαλύψουμε εκ νέου την Πολιτική ως την ύψιστη των τεχνών. Ας παλέψουμε να ανακτήσουμε την ιδιότητα του Πολίτη, να αλλάξουμε τις ζούγκλες που ζούμε και να τις ξανακάνουμε Πόλεις, να ανακαλύψουμε πάλι τον Πολιτισμό.

Πάνω απ'όλα είναι η ώρα της μεγάλης επιστροφής στον Ορθό Λόγο.

Προσωπικά είμαι απολύτως βέβαιος πως η επιστροφή αυτή θα γίνει από τη μεγάλη πλειοψηφία των Πολιτών και ότι ο νέος ιστορικός κύκλος που ξεκινά θα είναι κύκλος προόδου, ισότητας, δικαιοσύνης και ευημερίας όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη την Ευρώπη.