H αποστολή της Starttech Ventures

Ο Μάνος Μοσχούς μεγάλωσε στη Ρόδο, ο Θανάσης Παπαγγελής στην Έδεσσα και ο Βαγγέλης Μιχαλόπουλος στον Άγιο Δημήτριο (Μπραχάμι). Μεγάλωσαν σε οικογένειες της μεσαίας τάξης και φοίτησαν σε δημόσια σχολεία. Ξεκίνησαν τις σπουδές τους σε δημόσια πανεπιστήμια όπου πέρασαν μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων. 

Ποτέ δεν διδάχτηκαν την επιχειρηματικότητα, ούτε είχαν  πάρει μέρος σε σχετικούς διαγωνισμούς και σίγουρα δεν είχαν φανταστεί ότι σε λίγα χρόνια θα ήταν συνιδρυτές και CEOs μερικών από τις καλύτερες νεοφυείς επιχειρήσεις της χώρας (των AbZorba Games, Epignosis και Yodeck).

Αποστολή μας στην Starttech Ventures είναι να βοηθάμε ανθρώπους σαν κι αυτούς να εκφράζουν και να αξιοποιούν τις αστείρευτες δυνατότητες τους, να εξελίσσονται σε εξαίρετους δημιουργούς και ηγέτες, βοηθώντας έτσι τους τους εαυτούς και τις οικογένειες τους, τις υπέροχες ομάδες που δημιούργησαν και, τελικά μετά απ’ όλη τη διαδρομή αυτή, να βελτιώνουν την κοινωνία συνολικά. 

Σκοπός μας είναι να συνεχίσουμε να κάνουμε το ίδιο και το 2024, ανταποκρινόμενοι θετικά στην αγαθή τύχη της συνεργασίας μας με ανθρώπους όπως ο Θάνος, ο Βαγγέλης και ο Μάνος, στο ταλέντο και στην επιμονή των οποίων οφείλουμε όσα έχουμε πετύχει. 

Θέλουμε ακόμα σήμερα να στείλουμε ένα πολύ καθαρό μήνυμα στους νέους κάθε ηλικίας: 

Ξεπεράστε, αφήστε πισω τα στερεότυπα. 

H οικονομία της συνεργασίας, της γνώσης και της δημιουργικότητας έχει χώρο για όλους. Επίσης, το σημαντικότερο, τους αφορά όλους και είναι προς το συμφέρον όλων, ανεξάρτητα του αν τελικά θα εξελιχθούν σε διεθνούς επιπέδου CEOs, όπως τα έκαναν ο Μάνος, ο Βαγγέλης και ο Θάνος. 

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι τα συναισθηματικά

Πριν περίπου τριάμιση χρόνια, ένας καλός φίλος και συνεργάτης που είχε πει ότι ενθουσιάστηκε παρακολουθώντας αυτό εδώ το video, με τον ευφάνταστο τίτλο "How to Make a Million Dollars a Year" το οποίο μου πρότεινε ενθέρμως να δω και εγώ. Παρότι ο τίτλος από μόνος σου προσέφερε επαρκείς λόγους για να το αγνοήσω, αποφάσισα να σεβαστώ τη συμβουλή του φίλο μου και να το δω. 

Το είδα λοιπόν αλλά στην αρχή δεν μου άρεσε. Για την ακρίβεια, δεν μου άρεσε καθόλου. Είναι θα έλεγα πολύ «αμερικανιά», σε σημείο που με ενοχλούσε πολύ και δεν μπορούσα να το δω αντικειμενικά. Καθώς όμως πραγματικά εκτιμούσα πολύ τον συνεργάτη που μου το έστειλε, προσπάθησα να το ξαναδώ προσπαθώντας να αποβάλλω όλα τα στερεότυπα που δεν με άφηναν να δω την ουσία. 

Είχε, τελικά, μεγάλο ενδιαφέρον και σας προτρέπω να κάνετε το ίδιο.

Αν λοιπόν κάποιος ξεπεράσει αυτήν τη συναισθηματική/στερεοτυπική αντίδραση, νομίζω πως το video λέει κάποια  ενδιαφέροντα πράγματα:

1. Η επιχειρηματικότητα, η οποία δεν είναι ποτέ ατομική δραστηριότητα αλλά ομαδική, είναι ο μοναδικός τρόπος να αλλάξει κανείς θεμελιωδώς την οικονομική του μοίρα (τουλάχιστον στο οικονομικό & κοινωνικό σύστημα που ζούμε). Αυτό δεν το κάνεις μόνο για να ανεβάσεις το βιοτικό σου επίπεδο (για να "βγάλεις λεφτά") αλλά και να έρθεις σε θέση να βοηθήσει τους δικούς σου ανθρώπους αλλά και άλλες ομάδες ή σκοπούς που σε ενδιαφέρουν - ακόμα και την κοινωνία συνολικά.
2. Πριν ξεκινήσεις κάτι, πρέπει να είσαι όσο γίνεται σίγουρος ότι "βγαίνουν τα νούμερα". Ότι δηλαδή το πρόβλημα που πάμε να λύσουμε είναι όντως επιλύσιμο. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσα εγχειρήματα ξεκινούν δίχως να έχει γίνει ούτε μια στοιχειώδης ανάλυση των δεδομένων της αγοράς (customer validation, target addressable market size estimation).
3. Το μεγαλύτερο εμπόδιο δεν είναι τα πραγματικά δεδομένα (αριθμοί) αλλά το συναίσθημα. Πάντα κάτι μας φταίει, κάτι άλλο, και το προβάλλουμε στα προβλήματα της δουλειάς. Συνήθως η ανασφάλεια και η χαμηλή αυτοπεποίθηση είναι που μας οδηγούν σε σπασμωδικές κινήσεις.
4. Δίνει τέλος μερικές συγκεκριμένες συμβουλές:

• Out-work: Πρέπει να δουλέψεις πολύ. Δεν θα είναι εύκολο.
• Out-improve: Πρέπει διαρκώς να μαθαίνεις και συνεχώς να βελτιώνεσαι (Αναρωτηθείτε: Ποιο ήταν το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε; έχετε διαβάσει αρκετά φέτος; ένα τον μήνα είναι το λιγότερο;  -- μιλάμε για business and/or tech books, οχι video, online articles, YouTube videos, etc)
• Out-last: Δεν αρκεί να προσπαθήσεις πάρα πολύ για λίγο χρόνο. Πρέπει η προσπάθεια να γίνει σε βάθος χρόνου - για αυτό και δεν χρειάζονται 12-ωρα και 14-ωρα, θα κλατάρεις. Μπορείς να δουλεύεις *αληθινά* 8 ωρες τη μέρα, για μερικά χρόνια; (δεν βάζω μέσα commuting, lunches etc, μιλάω για δουλειά). Τότε θα κάνεις τη διαφορά.

Αν κάποιος καταφέρει να κάνει και τα 3 παραπάνω βήματα, έρχεται μετά το 4ο

• Out-strategize. Την στρατηγική, όπως και οτιδήποτε άλλο, την μαθαίνεις μόνο με την εξάσκηση. Πρέπει να πάθεις για να μάθεις, η εμπειρία δεν μαθαίνεται, μόνο αποκτάται.

Θα αναρωτηθεί, δικαίως, κάποιος τι σχέση έχει η επιθυμία για "ετήσιο εισόδημα ενός εκατομμυρίου" με την ίδρυση μιας νεοφυούς επιχείρησης. Σκεφθείτε το ξανά! Στην περίπτωσή μας δεν μιλάμε για $1Μ annual income of an individual αλλά, όσον αφορά τον τομέα που έχω πρακτική εμπειρία, για μια B2B SaaS company με $1Μ ARR. Αυτή η εταιρεία έχει enterprise value που, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, μπορεί να φτάνει και τα ~ $10M (εάν παράλληλα καταφέρνει να έχει και μια στοιχειωδώς καλή κερδοφορία). 

Αυτό το επίτευγμα, η δημιουργία μιας τέτοιας εταιρείας, δεν είναι παρά ένα 'future truth' στην ορολογία του video, στο οποίο καθένας μπορεί αν φτάσει μέσα από την γνώση, τη δημιουργικότητα και, πάνω απ' όλα, μέσα από τη συνεργασία. 

Αρκεί, σαν πρώτο βήμα, να πιστέψει ότι είναι εφικτό ώστε να ξεκινήσει.

Η επιδημία του κορωνοϊού θα είναι μια νίκη του ανθρώπου

Για χιλιάδες χρόνια ο άνθρωπος όποτε ερχόταν αντιμέτωπος με μια επιδημία παγκόσμιας κλίμακας όπως αυτή του κορονοϊού, με απόγνωση έστρεφε το βλέμμα του στον ουρανό, ζητούσε βοήθεια από τον Θεό.

Είναι πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία που ο άνθρωπος στρέφει το βλέμμα στον διπλανό του. Ζητά βοήθεια από τον ίδιο τον άνθρωπο. βρίσκει λύσεις στην επιστήμη και την τεχνολογία. Βοήθεια αληθινή, όπως αποδεικνύουν τα νούμερα.

Όταν θα δούμε τα πράγματα από απόσταση, η επιδημία του κορωνοϊού θα είναι μια τεράστια νίκη του ανθρώπου, θα συμβολίζει την ανύψωση του σε ένα ανώτερο επίπεδο.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ και ένα μεγάλο μπράβο σε όλους εκείνους που συναποτελούν την κοινωνία της γνώσης, της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. 

Όσο πηγαίνουμε σ' αυτήν την κατεύθυνση το μέλλον την ανθρωπότητας θα είναι όλο και καλύτερο.

Μια συμβουλή προς του νέους δημιουργούς κάθε ηλικίας

Πρώτη μέρα του 2020 σήμερα και θα ήθελα να μοιραστώ το συμπέρασμα μιας συζήτησης που πρόσφατα είχαμε στο γραφείο όπου επιχειρήσαμε να απαντήσουμε σε ένα απλό ερώτημα: "Γιατί κάποιος να γίνει δημιουργός";

Στη δική μας ορολογία ταυτίζουμε τον δημιουργό με τον άνθρωπο που επιχειρεί, το υποκείμενο δηλαδή που πραγματώνει την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι ο δρόμος της δημιουργίας, ο δρόμος του επιχειρείν, δεν είναι ποτέ μοναχικός.

Στο ιστολόγιο αυτό υπάρχει πλήθος αναφορών για την εθνική παράνοια του φροντιστηρίου. Πράγματι, πίσω από τα δυο δισεκατομμύρια ευρώ που δαπανά η ελληνική οικογένεια σε ετήσια βάση - ποσό που λίγο μειώθηκε τα χρόνια της κρίσης καθώς αντιμετωπίζεται ως 'είδος πρώτης ανάγκης' - βρίσκεται ένα ένοχο κοινωνικό συμβόλαιο που λίγο-πολύ λέει "εμείς (οι γονείς) θα πληρώσουμε (το φροντιστήριο) και εσύ (το σύστημα) θα εξασφαλίσεις τα παιδιά μας (θα τους βάλεις σε μια 'σίγουρη' δουλειά). 

Κάπως έτσι φτάσαμε να θεωρούμε τις πανελλήνιες ως μάλλον τον μόνο αξιόπιστο θεσμό της χώρας (ως αδιάβλητο) και τη μονιμότητα στο δημόσιο ως ένα θρησκευτικού τύπου ζήτημα που ουδείς τολμά να αγγίξει.

Η Ελλάδα βγήκε ολοκληρωτικά κατεστραμμένη από τον Β' ΠΠ και τον τραγικό εμφύλιο που ακολούθησε. Είναι κατανοητό που οι γενιές αυτές αξιολογούσαν τόσο ψηλά την ασφάλεια και την σταθερότητα. Δυστυχώς όμως, δεκαετίες μετά, η στρέβλωση έχει φτάσει σε ασύλληπτα επίπεδα. Φτάσαμε να δημιουργούμε γενιές ανθρώπων χωρίς αυτοπεποίθηση, που η ζωή τους όλη περιστρέφεται γύρω από το αποτέλεσμα μιας εξέτασης (πανελλήνιες). Τα φαινόμενα αδιαφορίας και μηδενισμού είναι απολύτως φυσικά επακόλουθα.

Στις συνθήκες που διαμορφώνονται το 2020 κρίνω πως η οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας (μάλλον πια θα έβαζα και το επίθετο 'βιώσιμη' πριν το οικονομία) είναι ο καλύτερος δρόμος που μπορεί να ακολουθήσει κανείς ώστε να ζήσει μια ζωή με νόημα.

Ποιο είναι λοιπόν το σχέδιο; Ποιο το roadmap που πρέπει να έχει ένας νέος δημιουργός - σε όποια ηλικία κι αν αποφασίσει να κάνει το βήμα; Η εμπειρία μου λέει πως υπάρχουν τρια στάδια ενθουσιασμού τα οποία θα πρέπει να συνεπάρουν την ομάδα των δημιουργόν ώστε να ταξίδι τους να είναι έμπλεο νοήματος:

1. Πρώτα πρέπει να τους ενθουσιάσει το προϊόν.
2. Μετά πρέπει να τους ενθουσιάσει η ομάδα.
3. Τέλος πρέπει να τους ενθουσιάσει η κουλτούρα.

Για να ενθουσιαστεί κάποιος με το προϊόν πρέπει να υπάρχουν τρεις παράγοντες: Να λύνει ένα ουσιαστικό πρόβλημα με οικονομικά (και περιβαλλοντικά) βιώσιμο τρόπο, να έχει μεγάλη αγορά - δηλαδή οι συνάνθρωποι μας που αντιμετωπίζουν το εν λόγω πρόβλημα προς επίλυση είναι πολλοί σε αριθμό, και, το σημαντικότερο, η ανάπτυξη του προϊόντος προσφέρει στην ομάδα των δημιουργών τη χαρά της δημιουργίας. Έχει δηλαδή τεχνικό και επιστημονικό ενδιαφέρον. Η επιτυχία στη διαδικασία αυτή θα καθορίσει εάν θα γεννηθεί ένα αληθινό προϊόν που θα διαγράψει μια πορεία στην αγορά ή αν θα μείνουμε, ως συνήθως συμβαίνει, στην εκτέλεση ενός πειράματος (χωρίς βεβαίως να υπάρχει τίποτα κακό στο τελευταίο - κάθε άλλο).

Στη συνέχεια, αφού το προϊόν αναπτυχθεί επιτυχώς και αρχίσει να κάνει τα πρώτα του βήματα στην αγορά ανταποκρινόμενο με επιτυχία στις ανάγκες των χρηστών του, οι δημιουργοί σύντομα καταλαβαίνουν πως πρέπει να πλαισιωθούν από μια ομάδα συνεργατών για να μπορέσουν να ανταποκριθούν με επιτυχία στα καθήκοντα του οργανισμού που δημιουργούν. Η επιλογή των καταλλήλων ανθρώπων για τις κατάλληλες εργασίες και η δημιουργία ενός ισχυρού ομαδικού πνεύματος βασισμένου στις αρχές τις ισότητας, της διαφάνειας και της δικαιοσύνης μέσα στην ομάδα είναι αυτό που θα καθορίσει το αν η δραστηριότητα θα αναπτυχθεί και θα ωριμάσει ή θα μετατραπεί σε μια ακόμα 'χαμένη ευκαιρία'.

Έρχεται όμως μια στιγμή που οι ιδρυτές - δημιουργοί αντιλαμβάνονται πως δεν θα είναι πάντα τμήμα της συλλογικής οντότητας στην οποία έδωσαν σάρκα και οστά. Είτε οι ίδιοι θα αντιληφθούν ότι δεν έχουν πλέον άλλα να προσφέρουν οπότε θα πρέπει να κλείσουν αυτόν τον κύκλο και να ξεκινήσουν κάποιον άλλο (όπως π.χ. ο Bill Gates), ή θα μεγαλώσουν αρκετά ώστε να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να αποσυρθούν (όπως π.χ. ο Ray Dalio) ή δυστυχώς κάποιους θα τους πάρει νωρίς κοντά του ο Μεγαλοδύναμος (όπως π.χ. ο Steve Jobs). Πολύ περισσότερο, πέρα από τη συνειδητοποίηση του εφήμερου της ύπαρξης των ιδίων, οι ιδρυτές - δημιουργοί σύντομα θα καταλάβουν ότι ακόμα και όλοι οι συνεργάτες που οι ίδιοι είχαν επιλέξει αρχικά μετά από κάποιο διάστημα δεν θα είναι στον οργανισμό, ακριβώς για τους ίδιους λόγους. Τι λοιπόν οριοθετεί μια ομάδα ανθρώπων που αποτελούν μια επιχείρηση, όταν κανείς από τους ιδρυτές και τους αρχικούς εργαζομένουν δεν εργάζεται πια εκεί και όταν, πιθανότατα, τα προϊόντα της εταιρείας είναι πια εντελώς διαφορετικά από αυτά που δημιούργησαν στην αρχή οι ιδρυτές;

Η κουλτούρα.

Με τη λέξη κουλτούρα αναφέρομαι σε ένα σύνολο αρχών και συμπεριφορών που καθορίζουν "πως γίνονται τα πράγματα" σε μια ομάδα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πόσο ισχυρή μπορεί να είναι αυτή η έννοια. Πόσο μπορεί να καθορίσει λίγο - πολύ τα πάντα σε μια επιχείρηση και, εάν έχει δημιουργηθεί σωστά, να συνεχίσει να εξελίσσεται όπως εξελίσσονται οι ίδιες οι συνθήκες στις οποίες ζει το συλλογικός οργανισμός. "Culture eats strategy for breakfast" έλεγε ένα άρθρο και δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο. Ακόμα, εάν το περιεχόμενο που δίνεται στη λέξη κουλτούρα θυμίζει στον αναγνώστη κάποιας μορφής 'γενετικό κώδικα' ή DNA, πολύ καλά κάνει. Περί αυτού ακριβώς πρόκειται.

Η μεγάλη ευθύνη των δημιουργών - ιδρυτών είναι να καθορίσουν το Βήμα-0, τη γέννηση δηλαδή της κουλτούρας του οργανισμού που δημιουργούν. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο κάθε πράξη των ιδρυτών έχει τριπλό περιεχόμενο: (α) το πρακτικό/πραγματολογικό. Τι πραγματικά περιέχει και σημαίνει και που οδηγεί η κάθε πράξη, (β) το παραδειγματικό: Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας τείνουν να αντιγράφουν τις πράξεις των ιδρυτών, ανεξάρτητα του τι λένε οι ιδρυτές προς τα μέλη της ομάδας, ακριβώς όπως τα παιδιά τείνουν να αντιγράφουν τους γονείς τους, και τέλος, (γ) το μαθησιακό: οι πράξεις ενός ιδρυτή-δημιουργού έχουν τεράστια σημασία γιατί εκείνες καθορίζουν την κουλτούρα του οργανισμού. Θα έχουν δηλαδή επίδραση στην επιχείρηση σε τεράστιο βάθος χρόνου, πολύ αργότερα από την στιγμή που οι ίδιοι οι ιδρυτές και όλοι οι συνεργάτες που εκείνοι είχαν επιλέξει έπαψαν πια να εργάζονται στην επιχείρηση.

Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τον γενετικό κώδικα, οι ικανότητες της διαρκούς μάθησης και προσαρμογής είναι εκείνες που εν τέλει θα καθορίσουν τις πιθανότητες μακροπρόθεσμης επιτυχίας του οργανισμού - Για αυτό και στην 'Ηγεσία' μαθαίνουμε πως το μοναδικό πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας επιχείρησης είναι η ικανότητά της να μαθαίνει (και να προσαρμόζεται).

Στο δεύτερο βήμα παραπάνω ειπώθηκε πως η ομάδα αρχικά πρέπει να χτιστεί πάνω στις έννοιες της ισότητας, της διαφάνειας και της δικαιοσύνης. Κάποιος υποψιασμένος περί εξέλιξης των ειδών μπορεί να βρει μια αντίφαση ανάμεσα σε αυτό και στην εξελικτική οργανωσιακή προσέγγιση διαρκούς μάθησης και προσαρμογής. Πράγματι η αντίφαση αυτή υπάρχει και είναι που καθιστά την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας τόσο εντυπωσιακά ενδιαφέρουσα και για αυτό ο συγγραφέας του άρθρου πιστεύει πως οι δημιουργοί δεν πρόκειται να αντικατασταθούν από αλγορίθμους 'anytime soon'.

Προσωπικά δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι περισσότερο ενδιαφέρον από το να συν-δημιουργήσω συλλογικούς οργανισμούς που θα δημιουργούν, θα μαθαίνουν και θα προσαρμόζονται σε ατέλειωτους κύλους συνεργασίας, στους οποίους αρχικά θα παίρνω μέρος μα θα συνεχίσουν να λαμβάνουν χώρα και πολύ αργότερα από εμένα - - Και όλα αυτά ενώ μέσα από τη διαδικασία αυτή βελτιώνονται σημαντικά οι ζωές των ανθρώπων που ζούνε εντός (εργαζόμενοι) αλλά και εκτός (πελάτες, προμηθευτές, κοινωνία) των οργανισμών αυτών.

Δεν μπορώ λοιπόν παρά ενθέρμως να συμβουλεύσω τους υποψήφιους δημιουργούς κάθε ηλικίας να κάνουν το μεγάλο βήμα προς την πραγμάτωση της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας!

Μαζί με τις θερμότερες ευχές μου για το έτος 2020, κλείνω με το εκπληκτικό ποίημα "Για τα παιδιά" του Χαλίλ Γκιμπράν, τον πρώτο στίχο του οποίου θα μπορούσαν να παραφράσω ως "Η εταιρεία σου δεν είναι εταιρεία σου".

"Για τα Παιδιά"
Χαλίλ Γκιμπράν (1883-1931)

Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
είναι οι γιοι και οι κόρες
της λαχτάρας της Ζωής για Ζωή.

Δημιουργούνται μέσα από εσένα,
αλλά όχι από εσένα.
Και αν και βρίσκονται μαζί σου, δεν σου ανήκουν.

Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,
αλλά όχι τις σκέψεις σου.
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.

Μπορείς να προσπαθήσεις
να τους μοιάσεις αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα.

Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε στα όνειρα σου.


Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω
ούτε ακολουθεί
στο δρόμο του το χθες.

Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,
αλλά όχι και στις ψυχές τους.

Είσαι το τόξο από το οποίο
τα παιδιά σου σαν ζωντανά βέλη
ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.

Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς
προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με την δύναμή του
τα βέλη μπορούν να πάνε γρήγορα
και μακριά.

Ας χαροποιεί τον τοξότη
ο κομπασμός του.

Αφού ακόμα και αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το τόξο που μένει στάσιμο.

Ποιες εταιρείες είναι scale-ups;

Πριν δύο χρόνια σε ένα εστιατόριο στο Σαν Φρανσίσκο ένας σύμβουλος επιχειρήσεων με ρώτησε "είστε μέσα στον κανόνα του 40%"; Δεν είχα ιδέα τι εννοούσε. Παρότι είναι πάντοτε άβολο να αποδεικνύεις την άγνοια σου, τον ρώτησα περί τίνος πρόκειται και εκείνος ευγενικά εξήγησε.

Το "rule of 40%" αναφέρεται σε εταιρείες οι οποίες μπορούν σχετικά εύκολα να εξαγοραστούν κι αυτό διότι τα τελευταία χρόνια το άθροισμα του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης και των ετήσιων κερδών προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων είναι μεγαλύτερο ή ίσο με 40%.

Αν το σκεφτείς είναι έξυπνος κανόνας. Αξιολογεί θετικά τόσο μια εταιρεία που αναπτύσσεται με 50% καθ έτος αλλά "μπαίνει μέσα" 10% όσο και μια άλλη που αναπτύσσεται 'μόνο' με 10% αλλά έχει μια ισχυρή κερδοφορία 30% ή και περισσότερο.

Βέβαια, εξήγησε ο συνομιλητής μου, οι εταιρείες πρέπει να έχουν κάποιο ελάχιστο μέγεθος για να ισχύει ο κανόνας. Εκείνος τότε έθεσε τον πήχη στα "$10,000,000 annual recurring revenues".

Παρότι ο ορισμός αυτός απέχει πολύ από το να είναι γενικός ή αυστηρός τυπικά, νομίζω δίνει μια πολύ καλή διαισθητική αντίληψη του τι είναι ένα scale-up. Μια επιχείρηση που έχει μέγεθος και επιτυγχάνει ταυτόχρονα να αναπτύσσεται και να είναι κερδοφόρα.

Αν κοιτάξουμε την ελληνική πραγματικότητα νομίζω πως πρέπει να χαλαρώσουμε λίγο τα κριτήρια. Θα έλεγα πως αν μιλούσαμε για επιχειρήσεις λογισμικού SaaS, μια εταιρεία για να αποκαλείται scale-up ενδεχομένως να πρέπει να πρέπει να πληροί τα παρακάτω κριτήρια:

- Να καλύπτει τον κανόνα του 40%
- Να έχει annual recurring revenues ύψους €2.000.000 ή περισσότερο
- Να λειτουργεί ήδη για δύο - τρία χρόνια
- Ακόμα και να έχει ίσως 20 άτομα προσωπικό ή περισσότερα

Σίγουρα αυτά δεν είναι τυπικά / αυστηρά κριτήρια, δίνουν όμως μια καλή διαισθητική αντίληψη. Σημειώστε πως ούτε στη διεθνή ούτε στην ελληνική πραγματικότητα παίζει κανένα ρόλο η χρηματοδότηση. Scale-up σε κάνει η εμπιστοσύνη των πελατών, των προμηθευτών και των εργαζομένων. Όχι όμως των επενδυτών.

Πρέπει ακόμα να σημειώσει κανείς πως και επιχειρήσεις, τεχνολογίας ή μη, με διαφορετικό business model από το SaaS κάλλιστα μπορούν να είναι scale-ups. Αρκεί να συνδυάζουν μέγεθος, ανάπτυξη, κερδοφορία και σχετικά μακρόχρονη παρουσία.

Ποια είναι τελικά τα scale-ups στην Ελλάδα; Είναι μια ερώτηση στην οποία εργάζομαι ώστε να μπορέσω να δώσω μια σχετικά τεκμηριωμένη απάντηση. 

Δυστυχώς όμως οι επιχειρήσεις αυτές είναι ακόμα ιδιαίτερα σπάνιες — απελπιστικά λίγες θα έλεγα.

Πρέπει όμως να είμαστε αισιόδοξοι. Πριν λίγα χρόνια δεν υπήρχε σχεδόν (?) κανένα scale-up ενώ τώρα το Scale-up Greece meetup έχει ήδη φιλοξενηθεί από τρεις εταιρείες που εμπίπτουν στον ορισμό από την αρχή του 2019.

Ηδη βλέπουμε λοιπόν τα πρώτα ελληνικά scale-ups και σύντομα θα δούμε πολλά περισσότερα. Η επιτυχία της κοινότητας που πραγματώνει την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας προς την κατεύθυνση αυτή θα έχει τελικά καθοριστική σημασία για την πρόοδο της χώρας.

Όλοι, από τους εργαζόμενους μέχρι τους κρατικούς φορείς, χρειαζόμαστε περισσότερες, καλύτερες και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις. 

Επιχειρήσεις που θα δημιουργήσουν ποιοτικές θέσεις εργασίας, που θα κάνουν ξανά την Αθήνα κέντρο της Ανατολικής Μεσογείου, που θα πληρώσουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.

Αυτές οι επιχειρήσεις είναι τα ελληνικά scale-ups, τα οποία είναι οι πυλώνες της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας.

Καριέρα, χολέρα και νεοφυείς επιχειρήσεις

«Η καριέρα είναι χολέρα», είχε πει ο πρωθυπουργικός σύμβουλος Νίκος Καρανίκας και όλοι έπεσαν να τον φάνε. Δεν είναι σκοπός μου στο άρθρο αυτό να υπερασπιστώ αυτόν τον άνθρωπο, που ένα γύρισμα της τύχης τον έφερε σε μια καίρια θέση κατά τρόπο μάλλον απρόσμενο. Εξάλλου οι άριστοι γνωρίζουν καλύτερα. Βασισμένος σε τι να έχω άποψη εγώ, εφόσον έχουν ήδη μιλήσει εκείνοι; Εν πάση περιπτώσει, πολλά έχουν δει τα μάτια μας – το είδαμε κι αυτό, μα ειδικά στην στην φράση του αυτή ο κ. Καρανίκας έχει δίκιο. Έστω και εάν, είναι πιθανό, φτάνει στο ίδιο συμπέρασμα ερχόμενος από άλλο μονοπάτι.

Ναι λοιπόν, η «καριέρα» είναι χολέρα. 

Ποια καριέρα όμως; Ποιοι είναι λοιπόν οι «καριερίστες»; Είναι εκείνοι που επιθυμούν και καταφέρνουν πάντα να επιπλέουν και να «ανεβαίνουν», δίχως ποτέ, μα ποτέ, να αναλαμβάνουν οποιαδήποτε ατομική ευθύνη για την επιτυχία του εγχειρήματος μέσα στο οποίο υποτίθεται πως λειτουργούν. «Πρώτα ο εαυτούλης μου», αυτή είναι η ιδεολογία του καριερίστα. Αυτός ο φορέας της ιδιότυπης  ενδιαφέρεται πρώτα και κύρια για την πάρτη του. Θέλει να έχει υψηλές αποδοχές, μεγάλα μπόνους και πρώτα απ' όλα βαρύγδουπο τίτλο και «αναγνώριση». Απαιτεί να του μιλάς με σεβασμό, συχνά στον πληθυντικό, και είναι πρώτος στις επιτυχίες μα τελευταίος στις αποτυχίες.

Αυτό που θέλω να πω με απλά λόγια είναι το εξής: Οι «καριερίστες», στο πλαίσιο του παραπάνω ορισμού, είναι είναι ένα μεγάλο πρόβλημα όχι μόνο για τις επιχειρήσεις και την επιχειρηματικότητα αλλά συνολικά για την κοινωνία μας. Η νίκη έχει πολλούς πατέρες, η ήττα κανέναν. Η διάσημη αυτή ρήση θα μπορούσε να έχει λεχθεί για τους καριερίστες. Αν δει κανείς τα ελληνικά επιχειρηματικά «success stories» των τελευταίων δεκαετιών, θα ανακαλύψει μεγάλο πλήθος από δαύτους.

Διάβαζα πρόσφατα το εκπληκτικό βιβλίο του Χρόνη Μίσσιου «Το κλειδί είναι κάτω από το γεράνι». Λέει σε ένα σημείο ο συγγραφέας για την έννοια της ατομικής ευθύνης. Ότι από τη μια, ο κόσμος θα αλλάξει μόνο αν πρώτα καθένας μας αποφασίσει να αλλάξει μόνος του και από την άλλη, είναι τόσοι πολλοί αυτοί που ποτέ δεν ανέλαβαν καμία ατομική ευθύνη περιμένοντας τη ζωή τους να περάσει.

Αυτοί είναι οι καριερίστες. Είναι εκείνοι που τρέμουν την ατομική ευθύνη. Είναι οι μισθοφόροι που με την κατάλληλη αμοιβή δεν θα διστάσουν να κάνουν οτιδήποτε – και, ταυτόχρονα, οι πρώτοι που θα εγκαταλείψουν το σκάφος στην πιο δύσκολη στιγμή. Πάνω απ' όλα, αυτό που πρέπει να γίνει απόλυτα σαφές σε όλους, είναι τα άτομα με αυτήν τη συμπεριφορά  καμιά απολύτως σχέση δεν έχουν με την επιχειρηματικότητα.

-    Ο επιχειρηματίας, ο δημιουργός, ο μάστορας, πάνω απ' όλα βάζει την ομάδα. Ο καριερίστας πάνω απ' όλα βάζει τον εαυτούλη του, την «καριέρα του».

-    Τον δημιουργό τον ενδιαφέρει τι γίνεται στην πραγματικότητα. Τον καριερίστα τον ενδιαφέρει τι φαίνεται ότι γίνεται. Να «φανεί» ότι έκανε τη δουλειά, όχι να την κάνει στην πράξη.

-    Ο μάστορας πρώτα και κύρια αναλαμβάνει πάντα την ευθύνη των πράξεων του. Αντίθετα, ο καριερίστας δεν φταίει ποτέ. Εκείνος, πάντα έκανε τη δουλειά του σωστά. Για τα άλλα δεν ήξερε, δεν γνώριζε, δεν ρωτήθηκε. Σίγουρα πάντως, δεν έφταιγε ποτέ σε τίποτα.

Τα είχε πει λοιπόν καλά ο πρωθυπουργικός σύμβουλος. Αμφιβάλλω βέβαια αν είχε κάνει την ίδια ανάλυση, όμως το συμπέρασμα είναι ίδιο. Η «καριέρα» είναι χολέρα.

Στην κοινωνία αυτή θέλουμε δημιουργούς. Θέλουμε ανθρώπους που επιζητούν την ατομική ευθύνη στο πλαίσιο της συλλογικής προσπάθειας. Θέλουμε ανθρώπους που εμπνέονται από τη δημιουργία και θέλουν να νιώσουν τη χαρά της. Θέλουμε ανθρώπους που μπορούν να είναι χρήσιμοι στο κοινωνικό σύνολο και να βρίσκουν δίκαιη ανταμοιβή για την προσπάθεια που κάνουν και για τα αποτελέσματά της.

Φτάνει πια με τον ατομισμό. Αυτός είναι που ενσαρκώνεται στην κυρίαρχη αντίληψη περί καριέρας, αυτός είναι η χολέρα. Στο μέτρο που η ανθρωποκεντρικότητα είναι η πλέον απάνθρωπη φιλοσοφία, ομοίως ο ατομισμός οδηγεί στη άρνηση της ατομικής ευθύνης και στην ουσιαστική διάλυση κάθε ομάδας.

Η πρόοδος όμως είναι πάντα αποτέλεσμα δουλειάς ομαδικής.

Γκαρσόνια της Ευρώπης

Πολύς λόγος έχει γίνει για το σύνθημα της δεκαετίας του '80 που έλεγε ότι «δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης». Δικαίως θα έλεγα καθώς η φράση αυτή έχει ερμηνεία διττή, μπορεί να είναι από πολύ θετική έως πολύ αρνητική.

Εξηγώ:

Δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης μπορεί κάλλιστα να σημαίνει πως το όραμα μας για την Ελλάδα υπερβαίνει εκείνο της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού. Πράγματι στη χώρα μας υφίστανται όλες οι δυνατότητες για δυναμική ανάπτυξη πολλών άλλων κλάδων της οικονομίας, όπως για παράδειγμα οι μεταφορές, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες, η διατροφή και, κυρίως, οι διαφορές βιομηχανίες έντασης γνώσης. Κανένας χώρος λοιπόν δεν πρέπει να υπάρχει για ηττοπάθεια και για μια αντίληψη που λέει πως ο τουρισμός είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε και μάλιστα με χαμηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία — όπως για παράδειγμα οι διεθνείς αλυσίδες ξενοδοχείων all inclusive.

Ταυτόχρονα όμως η φράση δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης μπορεί να έχει και μια ιδιαίτερα αρνητική διάσταση καθώς υπονοεί ότι υπάρχει κάτι κακό στο να είναι κανείς εργαζόμενος στον τουριστικό κλάδο, είτε ως σερβιτόρος ή ως οτιδήποτε άλλο. Μάλιστα δεν είναι δύσκολο να δει κανείς πως στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η ποιότητα των σχετικών υπηρεσιών είναι χαμηλή — ποιος είναι αυτός που σαν πελάτης επιχείρησης εστίασης δεν έχει νιώσει λίγο πολύ να δυσανασχετεί ο συνάνθρωπός του που τον εξυπηρετεί, ακριβώς επειδή τον εξυπηρετεί.

Σε ενα παλιότερο άρθρο στο ιστολόγιο αυτό έχω μιλήσει για την εντυπωσιακή στρέβλωση γύρω από τις πανελλήνιες εξετάσεις και τον θεσμό του φροντιστηρίου. Θεωρώ πως η αρνητική διάσταση της φράσης «δεν θα γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης» Ευρώπης είναι άρρηκτα δεμένη με την παρανοϊκή κατάσταση που περιγράφει εκείνο το άρθρο. Βλέπετε, σε μια χώρα που υποτίμησε τόσο δραματικά το ιδανικό της εργασίας, πράγματι κανείς δεν ήθελε να γίνει σερβιτόρος, όπως δεν ήθελε ούτε νοσηλευτής, ούτε οικοδόμος, ούτε υδραυλικός.

Ας κρατήσουμε λοιπόν τη θετική διάσταση της φράσης και ας φροντίσουμε η χώρα μας να αναπτύξει μια πολυεπίπεδη και πολυσχιδή, ανταγωνιστική οικονομία τον 21ο αιώνα. Για να το καταφέρουμε αυτό πρέπει να ανακτήσουμε μια ειλικρινή, ηθική και συναισθηματική σχέση με την εργασία, είτε αυτή αφορά την ανάπτυξη πρωτοποριακών φαρμάκων ή και το σερβίρισμα καφέ.

Από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ: Οι σκέψεις μου για τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου

Ο Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς είναι εκείνος που το 1993 αποστάτησε και έριξε την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας του Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο οποίος είχε προσχωρήσει στη Νέα Δημοκρατία με το μικρό Κόμμα των Φιλελευθέρων το οποίο είχε δημιουρήσει μεταπολιτευτικά αφού προδικτατορικά είχε αποστατήσει από την Ένωση Κέντρου ρίχνοντας την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου.

Αυτοί δεν είναι πολιτικοί. Είναι γυρολόγοι.

Σοβαρή συζήτηση για τη Νέα Δημοκρατία δεν μπορεί να γίνει. Πρώτα απ' όλα δεν είναι ούτε νέα, ούτε δημοκρατία. Υποτίθεται πως είναι το κόμμα του ευρωπαϊσμού και των μεταρρυθμίσεων. Ούτε ευρωπαϊσμό είδαμε όμως ούτε μεταρρυθμίσεις. Είδαμε Αργύρη Ντινόπουλο και Μάκη Βορίδη. Είδαμε Άδωνη Γεωργιάδη. Είδαμε άλλους, υποτίθεμενα, και μερικούς πράγματι, σοβαρούς ανθρώπους να μιλούν για το έργο των μεταρρυθμίσεων μην παρουσιάζοντας ούτε έναν αριθμοδείκτη προόδου. Φτάσαμε να θεωρούμε την αλλαγή μετόχου επιχειρήσεων ("ιδιωτικοποιήσεις") ως, άκουσον άκουσον, ...διαρθρωτικές αλλαγές! Είδαμε πάλι τη λεγόμενη 'αντιμνημονιακή' ρητορική να εκπορεύεται εκ νέου από το ... Μέγαρο Μαξίμου. Έλεος κάπου.

Τη λεγόμενη "Νέα Δημοκρατία" δεν την περιμένει τίποτα άλλο παρά αυτό που περνάει το λεγόμενο "ΠαΣοΚ" από το 2012 μέχρι σήμερα.

Το ίδιο διάστημα που είδαμε την αγωνίστρια του δημοκρατικού σοσιαλισμού Άντζελα Γκερέκου να συντάσσεται με τον προοδευτικό ευρωπαϊστή Αντώνη Σαμαρά και τα βήματά της να ακολουθεί ο Βασίλης Οικονόμου, παρακολουθήσαμε εμβρόντηροι την ανεξάρτητη ελληνίδα Ραχήλ Μακρή να αφήνει το κίνημα εναντίον των ψεκασμών για να βρει εκλογική στέγη στη φιλόξενη αγκαλιά της ριζοσπαστικής αριστεράς, την κορυφαία θέση στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του οποίου έχει ο γίγαντας του εκσυγχρονισμού Κωνσταντίνος Τσουκαλάς. Ούτε λόγος να γίνεται βέβαια για τα εκατοντάδες τριτοκλασάτα ανθυπολαμόγια που προσμένουν την "κυβέρνηση της αριστεράς" για να "βοηθήσουν" όπως τόσο καλά εκπαιδεύτηκαν να κάνουν στη διάρκεια της πράσινης σοσιαλιστικής διακυβερνήσεως.

Αυτό δεν είναι πολιτική. Είναι πορνεία.

Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που καθορίστηκε από τους αγώνες της αριστεράς. Ψήφισα ΣΥΡΙΖΑ  το 2007 και το 2009, όταν το έκαναν πολύ λίγοι από εμάς και σίγουρα ένα μικρό ποσοστό μόνο από τους αυριανούς του ψηφοφόρους. Συναισθηματικά ενθουσιάζομαι στην προοπτική μιας αριστερής κυβέρνησης. Θα ήθελα να είναι η εκδίκηση της αρετής, η δικαίωση της εντιμότητας. Ελπίζω όντως να είναι. Οι πιθανότητες όμως λένε άλλα. Ο τρόπος που αντιπολιτεύεσαι καθορίζει το πως μπορείς να κυβερνήσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ, δυστυχώς, από το 2012 μέχρι σήμερα ακολουθεί την "εκλόγιμη στρατηγική". Όπως έκανε ο Γ. Παπανδρέου το 2009 και ο Α. Σαμαράς το 2012. Είναι άδικο και κρίμα, δεν ταιριάζει στην αριστερά, δεν ταιριάζει στο ήθος των αγωνιστών που θεμελίωσαν αυτόν το χώρο.

Υπάρχουν άνθρωποι που θαυμάζω στο ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα αν συμφωνώ σε όλα ή όχι μαζί τους (που προφανώς δεν συμφωνώ σε όλα). Δραγασάκης, Σταθάκης, Μηλιός, Τσακαλώτος είναι ποιότητες και ποσότητες που απουσιάζουν από τα άλλα κόμματα που διεκδικούν την εξουσία. Τόσο απλά. Ελπίζω να βρουν τις ηγετικές θέσεις που τους αξίζουν στην αυριανή κυβέρνηση, ελπίζω να τους δοθεί η ευκαιρία να κυβερνήσουν. Δεν είμαι σίγουρος. Όπως είπα, ο τρόπος που έχει αντιπολιτευτεί ο ΣΥΡΙΖΑ με καθιστά απαισιόδοξο.

Δεν μπορώ τελικά σε καμία περίπτωση να ψηφίσω το ψηφοδέλτιο που έχει των Κωνσταντίνο Τσουκαλά στην κορυφή του επικρατείας. Δεν θα το κάνω.

Η περίοδος του Κωνσταντίνου Σημίτη ήταν η πλέον τραγική της μεταπολίτευσης. Ο Κωνσταντίνος Σημίτης είναι ο κύριος υπεύθυνος της τραγωδίας. Δεν είναι δυνατόν την επόμενη μέρα να θέλουμε να την ξεκινήσουμε έχοντας στην πρώτη γραμμή ανθρώπους, όπως ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, που έδωσαν σάρκα και οστά στα σχήματα, τις πολιτικές και τις πρακτικές που μας έφεραν υπό του μηδενός. Δυστυχώς μάλιστα, δεν είναι μόνο αυτός που φιλοξενείται στα ψηφοδέλτια της ριζοσπαστικής αριστεράς δίχως να έχει κανένα λόγο να βρίσκεται εκεί.

Ενδεχομένως βέβαια να πρέπει να κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ για να κλείσει οριστικά και αμετάκλητα ο κύκλος της μεταπολίτευσης. Το ερώτημα είναι αν για να γίνει αυτό, να κλείσει ο κύκλος δηλαδή και να προχωρήσουμε στην επόμενη μέρα, θα πρέπει πρώτα να προηγηθεί μια καταστροφή. Ελπίζω να την αποφύγουμε.

Σημειώνω μόνο πως η θέση αυτή σε καμία περίπτωση δεν υιοθετεί την καταστροφολογία της λεγόμενης Νέας Δημοκρατίας, η οποία αντίθετα είναι η κύρια υπεύθυνη μαζί με το άλλο μιζοκόμμα για αυτόν τον κίνδυνο. Αν παραμείνει στην κυβέρνηση το μόρφωμα αυτό, η καταστροφή είναι βέβαιη. Με το ΣΥΡΙΖΑ, είναι απλώς πιθανή. Αμφότερες οι επιλογές όμως, δυστυχώς, απέχουν μακράν της βέλτιστης για τη χώρα.

Στις συνθήκες αυτές, ο αρχηγός του διεθνούς σοσιαλιστικού κινήματος Γεώργιος Παπανδρέου ο νεώτερος, αφού κατάφερε να καταστρέψει πρώτα ένα κόμμα και στη συνέχεια μια χώρα, διεκδικεί με το κεφάλι ψηλά το δικαίωμα στην ...99η ευκαιρία έχοντας μαζί του μια σειρά λαμπρών στελεχών, ιδιαίτερα νέων, για τους  οποίους διάφοροι κακεντρεχείς που τους ξέρουν από τα χρόνια της Νεολαίας ΠαΣοΚ λένε πως είχαν 'διαπρέψει' στην περιβόητη 'Ομάδα Άκη' αλλά και αλλού. Αυτήν τη φορά ίσως τα καταφέρει ο Γεώργιος Παπανδρέου ο νεώτερος. Το γεγονός ότι ξεπουλά όποιο συμβολικό πολιτικό κεφάλαιο είχε απομείνει στο οικογενειακό του όνομα για να ξεπεράσει το όριο του 3% λέει πολλά για εκείνον και την κατάσταση που βρίσκεται, σύμφωνα με τους ίδιους κακεντρεχείς σχολιαστές.

Αυτοί δεν είναι πολιτικοί. Είναι γυρολόγοι.
Αυτό δεν είναι πολιτική. Είναι πορνεία.

Το πιο εντυπωσιακό φαινόμενο των εκλογών αυτών όμως δεν ήταν άλλο από τον Αμαζόνιο, το Νείλο και το Δούναβη της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Το ανεπανάληπτο, το ασύγκριτο, το ασυγκράτητο και ασταμάτητο ποτάμι! Έχει μαζέψει ότι πετάει και ότι κολυμπάει. Από δογματικούς "φιλελεύθερους" μέχρι νεωτεριστές "σοσιαλιστές". Η αποθέωση του ότι-να-ναι. Να τα αλλάξουμε όλα δίχως να γκρεσμίσουμε τη χώρα, λέει. Το μόρφωμα αυτό έχει φύση και ρόλο αντίστοιχο με εκείνο της χρυσής αυγής, στη νομιμοποίηση της οποίας ο υποτιθέμενος επικεφαλής του ποταμιού έπαιξε όπως θυμόμαστε όλοι πρωταγωνιστικό ρόλο.

Στο σημείο αυτό θα επιμείνω καθώς πολύ λογικά θα ξενίσει τους αναγνώστες. Όσο και να διαφωνώ με το ποτάμι, είναι δυνατόν να το συγκρίνω με την χρυσή αυγή; Έλεος κάπου! Οι δεύτεροι είναι ναζί και δολοφόνοι!

Για να διευκολύνω λοιπόν παραπέμπω στο μόλις χθεσινό άρθρο μου για την προστασία που το ναζιστικό αυτό μόρφωμα προσφέρει στην ολιγαρχία που κυβερνά τη χώρα με δυο βασικούς τρόπους: Πρώτα εμφανίζοντας ένα τέρας, συγκρινόμενοι με το οποίο ξαφνικά όλοι γίνονται ανεκτοί και, κυρίως, υιοθετώντας, κάνοντας απόλυτη οικειοποίηση, τη ρητορική κατά της διαφθοράς και υπέρ της απόδοσης δικαιοσύνης, ζητήματα που είναι κόκκινο πανί για το εν λόγω σύστημα εξουσίας.

Κατά απολύτως τον ίδιο τρόπο το ποτάμι οικειοποιείται τη ρητορική και την αισθητική της προόδου, της επόμενης μέρας, ώστε το σύστημα που το δημιούργησε και το στηρίζει απολύτως και δίχως κανένα πρόσχημα να μπορέσει να προστατευτεί. Πράγματι, η παγίδευση ενός πολύ σημαντικού αριθμού νέων και δυναμικών ανθρώπων, οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι (και σίγουρα θα είναι στην επόμενη φάση) τα ιστορικά υποκείμενα της επιστροφής της πολιτικής στη χώρα που τη γέννησε, είναι μιας πρώτης τάξεως υπηρεσίας στο τρίγωνο της καταστροφής που κυβερνά τη χώρα και νέμεται το δημόσιο πλούτο.

Αυτή δεν είναι πολιτική. Αυτοί δεν είναι πολιτικοί. Είναι λίγοι μισθοφόροι και πολλοί απελπισμένοι και πολιτικά αμόρφωτοι.

Για το υποτιθέμενο ΠαΣοΚ και το υποτιθέμενο ΚΚΕ, καθότι και οι δυο πια είναι λαθρεπιβάτες των ιστορικών τους ονομάτων, δεν έχω πολλά να προσθέσω στις σκέψεις που είχα παραθέσει για τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012. Ας πω μόνο ότι το λεγόμενο ΠαΣοΚ πολύ σύντομα θα αφορά αποκλειστικά και μόνο τη δικαιοσύνη, για δεκάδες λόγους αλλά και για τα τεράστια δάνεια που έχει πάρει και δεν θα μπορέσει να επιστρέψει φορτώνοντάς τα στον ελληνικό λαό. Από την άλλη, είναι μεγάλη η θλίψη για την κατάντια του ΚΚΕ. Έχασε οριστικά και αμετάκλητα το ραντεβού του με την ιστορία. Η κρίση που περάσαμε προσέφερε την ευκαιρία της ιστορικής πραγμάτωσης, της επιβεβαίωσης του λόγου ύπαρξης του ΚΚΕ. Τι έκανε εκείνο; Τίποτα! Προσμένει την ημέρα της λαϊκής κυριαρχίας, όπως ο παπικός μεσαίωνας προσέμενε τη δευτέρα παρουσία. Είναι κρίμα μεγάλο για το ατελείωτο αίμα των αγωνιστών που χύθηκε για το μεγάλο αυτό κίνημα που κάποτε ήταν της προόδου και κατήντησε να είναι της άρνησης και της αντίδρασης, απομονωμένο πλήρως από τον παλμό της κοινωνίας, από τις αγωνίες και τις αναζητήσεις των νέων ανθρώπων - και των υπολοίπων.

Μια αναφορά θέλω να κάνω για τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Ένα κόμμα που το 2012 το τοποθετούσα στις παρυφές του φασισμού. Ο μόνος λόγος που κάνω την αναφορά αυτή είναι επειδή είδα μερικούς ανθρώπους που εκτιμώ και θαυμάζω ιδιαίτερα, όπως ο Νεκτάριος Μουμουτζής, να είναι στα ψηφοδέλτιά τους. Όσο κι αν στους ψηφοφόρους των ΑΝ.ΕΛ. συγκαταλέγονται πολίτες που έχουν απελπιστεί από το αισχρά διεφθαρμένο 'τρίγωνο της καταστροφής' δεν μπορώ παρά να διαφωνήσω κάθετα με την υιοθέτηση του διπόλου μνημόνιο/αντιμνημόνιο, το οποίο στερείται κάθε λογικής και ιστορικής βάσης, όσο και με τις διεθνείς συμμαχίες με ανθρώπους που ξεκίνησαν σαν γραφικοί και εξελίχθηκαν σε επικίνδυνους όπως ο Nigel Farage και ο Beppe Grillo. Ανθρώπους δηλαδή που πια έχουν ξεπεράσει τις παρυφές του φασισμού και κινούνται προς τον σκληρό πυρήνα του.

Το γεγονός αυτό της συνεργασίας με τέτοια και τόσο αντι-ευρωπαϊκά, άρα και ανθελληνικά, στοιχεία αρκεί για να σταματήσει οποιαδήποτε συζήτηση για την κίνηση αυτή, ειδικά μάλιστα αν μελετηθεί σε σύγκριση με τη διακήρυξη της ΔΠΕ για τις Ευρωεκλογές 2004, που είναι η πληρέστερη ίσως ανάλυση για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και το όραμά μας για την Ευρώπη.

Πολύ περισσότερο, η αντίληψη περί των εθνικών θεμάτων ότι δηλαδή στηρίζονται σε κάποια ιδιαίτερη αγάπη και πάθος για την πατρίδα (την οποία οι υπόλοιποι άραγε στερούμαστε;) και όχι στην πραγματικότητα της οικονομικής και πολιτιστικής ισχύος και δράσης για επιρροή στις γεωπολιτικές ισορροπίες, δεν είναι μόνο ξεπερασμένη αλλά και πολύ επικίνδυνη όπως και ανθελληνική. Ιστορικά, ήταν η επάρκεια πόρων και η υψηλή αισθητική, η πολιτιστική δηλαδή υπεροχή, οι δυο πυλώνες στους οποίους στηρίχτηκε ο ελληνισμός τις περιόδους της ακμής του. Στους ΑΝ.ΕΛ. όμως, στο επίπεδο της ηγεσίας τους, οποιαδήποτε σοβαρή συζήτηση απουσιάζει.

ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠαΣοΚ, ΚΚΕ, Ποτάμι, ΑΝ.ΕΛ και ΚιΔηΣο δεν αποτελούν λοιπόν σε καμία περίπτωση ορθολογική επιλογή. Η Χρυσή Αυγή ουδέποτε υπήρξε. Τι μένει λοιπόν;

ΔΗΜΑΡ: Εδώ γελάμε. Ή κλαίμε. Σίγουρα πάντως δεν ψηφίζουμε, εκτός αν είμαστε διχασμένες προσωπικότητες.

Δράση: Την απορρόφησε το Ποτάμι. Στην αρχή η απορρόφηση αυτή μου έκανε τεράστια εντύπωση. Πως μπορούν ο Τάσος Αβραντίνης και ο Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης να είναι στην ίδια στέγη με τον Σπύρο Λυκούδη και τον Γρηγόρη Ψαριανό; Ανήκουστο δεν είναι; Μετά όμως θυμήθηκα πως ο ιδρυτής της Δράσης Στέφανος Μάνος δεν είχε κανένα πρόβλημα να εκλεγεί βουλευτής του "Πανελληνίου", "Σοσιαλιστικού", "Κινήματος"! Κάπου εκεί σταμάτησα να το ψάχνω το ζήτημα. Η Δράση είχε μερικά εξαιρετικά στελέχη, δυστυχώς όμως ενώ υποτίθεται πως δημιουργήθηκε για να εκφράσει το νέο, συνέχιζε να χρησιμοποιεί λεξιλόγιο του παλιού. Όλα αυτά πριν απορροφηθεί πρώτα από τη Δημοκρατική Συμμαχία, βέβαια.

Δημιουργία, Ξανά!: Μας τελείωσε. Ευτυχώς. Τη θεωρούσα μια ιδιαίτερα ελπιδοφόρα κίνηση. Την ψήφισα δυο φορές το 2012. Είδα με ενθουσιασμό πολλούς άξιους συμπολίτες μας να την στελεχώνουν. Ξαφνικά άρχισαν να φεύγουν, ο ένας μετά τον άλλο. Το νεοσύστατο κόμμα άφησε να εννοηθεί ότι του περνούσε από το μυαλό μέχρι και να ...συγκυβερνήσει με τη ΝΔ. "Φαίνονται αυθεντικοί," έγραφα σε έναν φίλο το 2012, "η ανάλυσή τους όμως συχνά είναι ρηχή και ως εκ τούτου μπορεί να γίνει επικίνδυνη". Δεν ξέρω αν δικαιώθηκα ως προς το επικίνδυνο του ζητήματος, σίγουρα όμως η αν έπρεπε να διαλέξω μία λέξη για την εξέλιξη αυτού του εγχειρήματος θα ήταν η απογοήτευση.

Οικολόγοι: Διασπάστηκαν εις τα εξ ων συνετέθησαν. Κρίμα. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα σοβαρό κίνημα οικολογίας. Θλίψη για την εξέλιξη αυτή.

ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Κίνηση που τη σέβομαι και τιμώ πολύ. Ενθουσιάζομαι όταν την ακούω να μιλά για το "σοσιαλισμό που δεν ζήσαμε". Είναι αυθεντικοί. Δεν έχουν την υποκρισία του ΚΚΕ. Διαφωνώ σε πολλά σημεία της ανάλυσής τους, διαφωνώ στις στρατηγικές κατευθύνσεις. Τους αναγνωρίζω καθαρότητα, ειλικρίνεια και ευθύτητα. Δεν μπορώ να κατανοήσω κάποιον που αυτοπροσδιορίζεται ως κομμουνιστής και ψηφίζει κάτι διαφορετικό. Εύχομαι να μπουν στη Βουλή, θα είναι μόνο καλό για τη χώρα.

Πειρατές: Δεν κατεβαίνουν στις εκλογές. Νιώθω την ανάγκη να ζητήσω συγγνώμη διότι δεν έχω μελετήσει τις κινήσεις και τις θέσεις τους. Ο ρόλος που μπορεί να παίξει η Πληροφορική στη δημοκρατία είναι τεράστιος και καθοριστικός. Ο Νεκτάριος Μουμουτζής, για τον οποίο μίλησα νωρίτερα, είναι από εκείνους που έχει μελετήσει το ζήτημα αυτό. Ελπίζω οι Πειρατές να οργανωθούν περισσότερο, να διευρύνουν τον κύκλο τους και να παίξουν ρόλο στις εξελίξεις της επόμενης μέρας.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να πω δυο λόγια για την Ένωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη. Είναι πράγματι άξια θαυμασμού η επιμονή του ανθρώπου αυτού επί περισσότερα από 20 χρόνια και μετά από διαδοχικές επιτυχίες. Επίσης, ο συστηματικός χλευασμός του από το σύστημα εξουσίας μάλλον μπορεί να θεωρηθεί 'παράσημο'. Οι προβλέψεις του που δικαιώθηκαν δεν είναι για μένα ιδιαίτερα σημαντικές καθώς δεν εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ανάλυσης. Του αναγνωρίζω όμως ότι προέταξε την αντιδιαφθορά ως κύρια πολιτική του και στο σημείο αυτό έχει απόλυτο δίκιο!

Σκέφτηκα σοβαρά να ψηφίσω την Ένωση Κεντρώων ως μια θετική ψήφο διαμαρτυρίας. Ειδικά θέλω να τονίσω σε όλους αυτούς που για δεκαετίες των χλευάζουν και τον γελοιοποιούν, ότι ο Βασίλης Λεβέντης είναι πιο σοβαρός από τους πολιτικούς αρχηγούς των 'μεγαλυτέρων' κομμάτων, καθώς εκείνοι είναι που έχουν χάσει κάθε σχέση με τη σοβαρότητα. Δεν μπορώ να το κάνω όμως. Αναζήτησα το συγγραφικό του έργο, να δω διατυπωμένη την πολιτική του πρόταση. Βρήκα ένα βιβλίο που καυτηριάζει το ρόλο των Εκδοτών και των Δημοσιογράφων. Έχει απόλυτο δίκιο, δεν αρκεί όμως. Επίσης, δεν είδα άλλα στελέχη. Δείχνει one-man-show. Δεν μπορεί να είναι αυτή η επόμενη μέρα. Σε κάθε περίπτωση όμως είμαι βέβαιος πως η Ένωση Κεντρώων θα συγκεντρώσει τις ψήφους ενός μεγάλου αριθμού συμπολιτών μας, οι οποίο έτσι θα διαμαρτυρηθούν έμπρακτα για το πολιτικό σύστημα και τις μεταμορφώσεις τους που διέλυσαν τη χώρα - και πολύ καλά θα κάνουν.

Τι μένει λοιπόν; Τίποτα. Απολύτως τίποτα.

Ο ορθός λόγος λοιπόν, η πορεία από το ΤΙ στο ΓΙΑΤΙ, κατά την γνώμη μου οδηγεί σε τρεις και μόνο επιλογές: Αποχή, άκυρο ή λευκό.

Στις κρίσιμες στιγμές, εκεί που η λύση δεν είναι προφανής, οφείλουμε να ανατρέχουμε στα βασικά. Στο πλαίσιο αρχών και αξιών που ορίζουν μια κατάσταση, την κοινωνία και το πολίτευμά μας εν προκειμένω. Έτσι, στην ανάλυση αυτή, η αποχή και το άκυρο δεν έχου καμία θέση. Είναι κινήσεις υπεκφυγής, είναι μορφές πολιτικού στρουθοκαμηλισμού.

Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία έχει έναν κύριο κανόνα: Ψηφίζεις το κόμμα που επιθυμείς να σε αντιπροσωπεύσει. Αν κανένα από τα κόμματα της πολιτικής σκηνής δεν μπορεί να το κάνει,τότε μένεις με δυο επιλογές: Είτε δημιουργείς το δικό σου κόμμα ή ψηφίζεις λευκό.

Προσωπικά δεν είχα τους απαραίτους πνευματικούς και υλικούς πόρους για να ενταχτώ με σοβαρότητα στην προσπάθεια επιστροφής στην πολιτική μέσω της δημιουργίας ενός νέου, αυθεντικού, μαζικού, ανοιχτού δημοκρατικού κόμματος. Είναι μια κίνηση η πραγματοποίηση της οποίας αποτελεί ιστορική νομοτέλεια. Θα συμβεί και θα πετύχει. Ίσως απλά να μην έχει έρθει ακόμα η ώρα.

Δεν μένει τίποτα άλλο λοιπόν παρά το λευκό. Μια ψήφος - κραυγή απόγνωσης και αγωνίας. Μια ψήφος - διαμαρτυρία για την κατάντια εκείνου που στο όνομα μόνο απέμεινε να λέγεται πολιτική. Η αυθεντική πολιτική είναι απούσα από τη χώρα, η πολιτική ως πρόλογος, η πολιτική ως επιστήμη. Δεν υπάρχει. Απουσιάζει και το κενό της είναι τεράστιο. Οφείλει να επιστρέψει και θα επιστρέψει.

Προσδοκώ να είναι μεγάλος ο αριθμός των συμπολιτών μου που θα κάνουν παρόμοια επιλογή. Ένας μεγάλος αριθμός λευκών ψηφοδελτίων στην κάλπη της 25ης Ιανουαρίου μπορεί να λειτουργήσει ως κάλεσμα σε δράση, ως αφύπνιση της κοινωνίας. Η επιστροφή της πολιτικής προϋποθέτει την ανάκτηση από όλους εμάς των δικαιωμάτων αλλά και των υποχρεώσεων του πολίτη. Άλλο πολίτης όμως και άλλο ψηφοφόρος. Η ψήφος είναι ένα μόνο από τα πράγματα που πρέπει να διαχειριστεί ο πολίτης. Προηγούνται άλλα, πολύ σημαντικότερα. Προηγείται η σκέψη, προηγείται ο λόγος, προηγούνται οι όμιλοι. Έτσι θα επιστρέψει η πολιτική.

Κλείνω την παρουσίαση των σκέψεών μου για τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, παρουσιάζοντας ένα σύντομο πλαίσιο ως προς το δέον γενέσθαι κατά την γνώμη μου:

1. Συγκρότηση κυβέρνησης ειδημόνων με τουλάχιστον διετή εντολή και ευρεία κοινοβουλευτική στήριξη για τη διαχείριση της κρίσης και προώθηση των μεταρρυθμίσεων
2. Παραγωγική ανασυγκρότηση, ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας & της δημιουργικότητας, προώθηση ενός νέου, υγιούς & ισχυρού συνεταιριστικού κινήματος

3. Πολιτική πρωτοπορία στην αληθινή, δημοκρατική και ισότιμη ένωση της Ευρώπης σε ένα ομόσπονδο κράτος

4. Συνταγματική καθιέρωση απλής και ανόθευτης αναλογικής

5. Προώθηση αξιοκρατίας και ανάκτηση εμπιστοσύνης στη διοίκηση με θέση των μιζοκομμάτων εκτός νόμου και καθιέρωση πολιτικού φόρου - έκτακτης εισφοράς κακοδιοίκησης

6. Απόλυτος σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, στη διαφορετικότητα και στις προσωπικές ελευθερίες

Πιστεύω ακράδαντα πως ένα πλαίσιο σαν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο για να μπορέσει η χώρα μας να γυρίσει σελίδα. Είμαι ειλικρινά αισιόδοξος. Η οικονομική ολιγαρχία με τα εγκληματικά χαρακτηριστικά που κυβερνά τη χώρα μας έχει ήδη χάσει το παιχνίδι. Ίσως μας ταλαιπωρήσει λίγο ακόμα, η κατάληξη όμως είναι προδιαγεγραμμένη.

Οι Έλληνες θα επιστρέψουν στην πολιτική, η Ελληνική Άνοιξη θα ξεκινήσει. Σύντομα.

Αντιμετωπίζοντας το καρκίνωμα των επιδοτήσεων

Από το 1981 που η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωπαϊκή οικογένεια εξαιρετικά μεγάλα ποσά ενισχύσεων έχουν έρθει στη χώρα μας σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Θυμάμαι που ήμουν στο δημοτικό σχολείο και άκουγα να μιλούν στην τηλεόραση για τα "Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα". Μετά ήρθα τα διάφορα κοινοτικά πλαίσια στήριξης. Μεγαλώσαμε με το Β' και το Γ' ΚΠΣ. Τέλος ήρθε το Δ' ΚΠΣ που έγινε rebranded ως ΕΣΠΑ. Δισεκατομμύρια επί δισεκατομμυρίων ευρώ για να ενισχύσουν την εθνική οικονομία. Ποιο ήταν τελικά το αποτέλεσμα;

Απλό: Πτωχεύσαμε.

Συνέβη όμως κάτι ακόμα χειρότερο από την πτώχευση: Μαζί με τον όποιο παραγωγικό ιστό της χώρας καταστράφηκε και η κουλτούρα της δημιουργίας. Μας εκπαίδευσαν - στην πράξη και στα λόγια - στην κουλτούρα του "δώσε".  Μάλιστα, για να μην νομίζουμε πως είμαστε μοναδικοί στον κόσμο, παρόμοια προβλήματα και στρεβλώσεις εμφανίστηκαν σχεδόν σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες.

Είναι απολύτως σαφές: Όχι μόνο οι επιδοτήσεις δεν αποδίδουν αλλά έχουν αρνητική επίδραση στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας. Είναι αναμφίβολα κάτι σαν τον καρκίνο της οικονομίας.

Για δεκαετίες δημιουργούσαμε επιχειρήσεις και πολίτες που αντί να διοχετεύουν τη δημιουργικότητα και τη συνεργατικότητά  τους σε δραστηριότητες βιώσιμες και με πραγματικές προοπτικές, αντίθετα έγιναν ειδικοί, ειδήμονες, στη λήψη των επιδοτήσεων! Το έχουμε ζήσει όλοι: Ακόμα και για τα πιο απλά προβλήματα, είναι απολύτως απαραίτητος ο "ειδικός". Τόσο για να σε καθοδηγήσει στο λαβύρινθο της γραφειοκρατίας, όσο και για να διαχειριστεί την όποια "προστιθέμενη αξία" απαιτείτο από ένα αισχρό σύστημα διανομής των ενισχύσεων.

Ποια είναι όμως μια πιθανή λύση στην περίπλοκη αυτή κατάσταση;

Πρώτα και κύρια πρέπει με θάρρος και με παρρησία να εξηγήσει κανείς ότι οι επιδοτήσεις πρέπει να σταματήσουν και θα σταματήσουν! Είναι μια στρέβλωση ανεπίτρεπτη. Από εκεί και πέρα μπορεί να δει κανείς τρεις τρόπους εφαρμογής πολιτικών ενισχύσεων οι οποίες πρέπει να συνεχίσουν να υπάρχουν ως εργαλεία υλοποίησης οικονομικών στρατηγικών:

1. Πρώτος και υγιέστερος όλων των μεθόδων είναι εκείνος των φοροαπαλλαγών. Η φιλοσοφία είναι απλή και ξεκάθαρη: Δημιούργησε μια βιώσιμη, κερδοφόρο εταιρεία και, αν κινείσαι σε ένα πεδίο στρατηγικού χαρακτήρα, τότε θα μειώσουμε τη φορολογία σου ώστε να μπορέσεις να επανεπενδύσεις τα κέρδη σου για να ενισχύσεις ακόμα περισσότερο την ανάπτυξή σου.
2. Δεύτερη μέθοδος είναι εκείνη των soft loans: Πολύ απλά, αντί να δώσουμε τα χρήματα ως κοινωνία σε μια επιχείρηση και μετά να τα ξεχάσουμε, σπρώχνοντας έτσι την εταιρεία να τα θεωρήσει ως μια μορφή "εσόδου", αντίθετα δίνουμε τα χρήματα με μορφή δανείου δίχως κάποια μορφή εμπραγμάτων εγγυήσεων τύπου προσημειώσεων, υποθηκών κλπ.  Διεθνώς αυτή η μέθοδος όταν συνδυάζεται με δομές mentoring έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, από τα χρήματα των φορολογουμένων θα επιστρέφονται στην κοινωνία και θα μπορούν να επανεπενδύονται.
3. Τρίτη μέθοδος  είναι εκείνη των κεφαλαιακών ενισχύσεων όπου χρήματα του δημοσίου θα μπορούν να συνεπενδύονται μαζί με χρήματα ιδιωτών σε αυξήσεις κεφαλαίων επιχειρήσεων. Η μέθοδος αυτή είναι η πλέον πολύπλοκη και πρέπει σίγουρα να χρησιμοποιείται μόνο σε πολύ ειδικές περιπτώσεις και πάντα με ιδιαίτερη προσοχή ώστε τα χρήματα να επενδύονται τελικά στις ίδιες τις επιχειρήσεις και να μην απομειώνονται σε δαπάνες τύπου management fees σε VC funds κ.α.

Τα χρόνια που πέρασαν το πολιτικό μας σύστημα, όπως και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, βασίστηκε στην κουλτούρα των επιδοτήσεων. Κατά κάποιο τρόπο δημιουργήθηκε η εντύπωση πως υπάρχει μια αστείρευτη πηγή χρημάτων και ρόλος των πολιτικών είναι απλά να κανονίζουν πως θα μοιραστεί. Μια διαδικασία στην οποία η διαφθορά σε όλα ανεξαιρέτως θα επίπεδα έφτασα να θεωρείται περίπου φυσιολογική.

Αυτή όμως δεν είναι παρά η ψευδεπίγραφη πολιτική, είναι η "πολιτική" της πτώχευσης και της καταστροφής.

Η αυθεντική πολιτική, στην οποία είναι ώρα να επιστρέψουμε και είμαι βέβαιος πως σύντομα θα επιστρέψουμε μαζικά και δυναμικά, πρέπει να δει την ουσία του ζητήματος και να απαλλάξει την κοινωνία και την οικονομία από το καρκίνωμα των επιδοτήσεων.

Η Ελλάδα είναι η χώρα της Ευρώπης που χρειάζεται μια τέτοια εντυπωσιακή στροφή στρατηγικής των εθνικών και ευρωπαϊκών ενισχύσεων, περισσότερο από καμία άλλη. 

Η τελευταία ευκαιρία

Δεν πρέπει να είσαι ειδικός για να αντιληφθείς την απόγνωση. Μιλάς με κόσμο και είναι το πρώτο που σου λένε. "Δηλαδή, τι μπορεί να γίνει;", ρωτούν. Την κυβέρνηση, καλώς ή κακώς, σοβαρά δεν την παίρνουν. Σοβαρά όμως δεν παίρνουν ούτε την αντιπολίτευση και κάπου εκεί αρχίζει η χώρα να κινείται μεταξύ κινδύνου και τραγωδίας.

Η αριστερά. Περιμένουν κάτι από την αριστερά. Τι είναι όμως αυτό που όντως μπορεί να γίνει;

Στη χώρα μας, η αριστερά ηττήθηκε σε έναν εμφύλιο πόλεμο που δεν έπρεπε να γίνει και η μισή Ελλάδα έμεινε με ένα "γιατί;" και ένα "αν". Μετά, ύστερα από περίπου 30 χρόνια, ήρθε ο Ανδρέας Παπανδρέου να φέρει τη δικαίωση. Τους ψήφους της δικαίωσης βεβαίως τους πήρε, δικαίωση όμως δεν έφερε. Αντίθετα, αυτός και οι επίγονοί του, έφεραν καταστροφή, οικονομική, κοινωνική και πολιτική. 


Κάπως έτσι φτάσαμε στο 2010. Από τότε η "αριστερά", μέσω του ΣΥΡΙΖΑ, είχε και έχει μια τελευταία ευκαιρία να απαντήσει στο ιστορικό "αν" και να δυναμώσει το ιστορικό "γιατί;". Να αναδείξει την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. Μια νέα πολιτική και ηθική της εργασίας. Αυτή είναι η ευκαιρία, είναι απόλύτως ξεκάθαρο. 

Τι βλέπουμε να συμβαίνει όμως; Είναι τραγικό. Αντί να δούμε την εκκίνηση μιας μορφωτικής επανάστασης που θα δημιουργήσει το απαραίτητο υπόβαθρο για τη θεμελίωση της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, ακούγεται λόγος που έτη φωτός απέχει από αυτήν την προοπτική. Για όλα μαθαίνουμε πως φταίει το μνημόνιο.

Πριν το μνημόνιο βλέπετε ζούσαμε σε μια χώρα αγγελικά πλασμένη. Οι Έλληνες είχαν βρει την ευτυχία στη χαρά της δημιουργίας, όλοι προσέφεραν σύμφωνα με τις δυνατότητές τους και ελάμβαναν σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Ζούσαμε στον παράδεισο και δεν το είχαμε καταλάβει! Ήρθε μετά η κακιά τρόικα σταλμένη από τον εωσφόρο με τη μορφή ανατολικογερμανίδας και το όνειρο κατέρρευσε.

Τι πρέπει να κάνεις εσύ Πολίτη; Είναι απλό! Να ψηφίσεις ΣΥΡΙΖΑ, να πάει ο Φωτόπουλος στη Βουλή, να σκίσει το μνημόνιο και έτσι ο εωσφόρος θα γυρίσει στην κόλαση και εμείς στον παράδεισο που ζούσαμε πριν το τραγικό μνημόνιο.

Υπερβάλλω, θα πείτε. Υπερβάλλω όμως; Φοβάμαι πως όχι. Το σχέδιο που έχει μοιραστεί ο ΣΥΡΙΖΑ με την ελληνική κοινωνία είναι αντιστοίχου επιπέδου με την παραπάνω παράγραφο.

Η Ελλάδα, όπως και κάθε χώρα, έχει ανάγκη την ΑΛΗΘΕΙΑ. Έχει ανάγκη δηλαδή να πει ένα όχι στη λήθη. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε, δεν πρέπει να εκλογικεύσουμε. Όχι, το μνημόνιο δεν είναι η αιτία των δεινών μας. Αιτία των δεινών μας είναι οι πολιτικές (ο Θεός να τις κάνει) που ακολουθήσαμε για δεκαετίες και ζούσαμε με δανεικά και ψεύτικο πλούτο.

Που βρίσκεται η λύση; Η λύση βρίσκεται μόνο στην εργασία και πουθενά αλλού. Η λύση βρίσκεται στην παραγωγή. Την ανταγωνιστική παραγωγή με όρους 21ου αιώνα και πλήρη αξιοποίηση του συμβολικού, του ανθρωπίνου και του οικονομικού κεφαλαίου της χώρας μέσα σε μια δυναμική διαδικασία ολοένα και βαθύτερης Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Η αριστερά πάντα είχε να κάνει με τη σχέση του υποκειμένου με το αντικείμενο της εργασίας του. Με την αναζήτηση της πλήρωσης στη δημιουργία και όχι στην κατανάλωση. Η σημερινή συγκυρία είναι η καλύτερη δυνατή για την αριστερά ως ευκαιρία πρόταξης και πανευρωπαϊκής προώθησης ενός νέου οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου που περιγράφεται από την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. 

Μιας φιλοσοφίας της αυτονομίας, όπως θα έλεγε ένας μεγάλος διανοητής του 20ου αιώνα, που δεν έχει μελετηθεί όσο του αξίζει.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια τελευταία ευκαιρία να ξυπνήσει από το λήθαργο του λαϊκισμού και της βεβαιότητας της επερχόμενης νίκης. Υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ του να κερδίσεις μια εκλογική αναμέτρηση και του να κυβερνήσεις μια χώρα. 

Αν δεν προταθεί ένα συγκεκριμένο σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης και αν δεν υπάρχει μέριμνα το σχέδιο αυτό να είναι στην κορυφή της πολιτικής συζήτησης, αν όχι να τη μονοπωλεί, η τελευταία ευκαιρία της αριστεράς θα είναι δυστυχώς μια ακόμα χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα.

Είναι τελικά “cool” να έχεις startup; H Gisele, o Zuckerberg και η πραγματική ευτυχία

Αναδημοσίευση από το http://hellenicstartups.gr/?p=687

Όλο και περισσότερα startup events γίνονται στην Ελλάδα. Μόνο το περασμένο Σ/Κ πρέπει να είχε 3-4 διαφορετικά μόνο στην Αθήνα. Θα έλεγε κανείς πως τα startup events είναι τα νέα hot spots. Τι πρέπει να κάνεις για να γνωρίσεις τη γυναίκα των ονείρων σου; Στα 70s έπρεπε να είσαι πολιτικοποιημένος και να πηγαίνεις στο “Ρήγα Φεραίο”. Στα 80s να σου αρέσει η Rock μουσική και στα 90s να είσαι fit και να χαίρεσαι να πληρώνεις μεγάλους λογαριασμούς στο Κολωνάκι και στη Μύκονο. Σήμερα; Δεν χωρά καμία αμφιβολία: Για να είσαι cool πρέπει να είσαι σε κάποιο startup event! Από το TEDx, το open-coffee μέχρι το StartupLive και το Entrepreneur Week.

Είναι πολύ cool να είσαι “entrepreneur”!

Σοβαρά; Δυστυχώς όχι και τόσο.

Τα άτομα που στα 70s “σύχναζαν” στο Ρήγα Φεραίο έγιναν οι πιο ακραίοι νεοφιλελεύθεροι, οι rockers των 80s έκαναν άλμα από τον Alice Cooper προς τον Πλούταρχο και οι fit λεφτάδες των 90s έμειναν από “καύσιμα” στις πιστωτικές τους. Βάσιμα μπορεί να ανησυχεί κανείς λοιπόν πως οι σημερινοί “startup entrepreneurs” (πολλοί από αυτούς, για να είμαστε δίκαιοι) θα κάνουν παρόμοια στροφή 180°, πάντοτε “εξ’ανάγκης” (όπως ισχυρίζονται και όλοι οι προηγούμενοι).

Τι σε κάνει τελικά cool;

 

Σίγουρα το να είσαι sexy είναι cool! Ποιος λοιπόν δεν θα ήθελα να είναι μαζί με τη Gisele; Πιθανότατα οι περισσότεροι άντρες (ενδεχομένως και γυναίκες – πάντοτε ανοιχτόμυαλοι οι επιχειρηματίες) θα ήθελαν πολύ. Αν όμως μείνουν σε αυτόν τον στόχο, να είναι με τη Gisele, μάλλον θα μείνουν μόνοι τους με πολύ συγκεκριμένες δυνατότητες έκφρασης των συναισθημάτων τους. Πολύ περισσότερο, γυναίκες που θα ήθελαν να μοιάσουν στη Gisele, μάλλον θα ακολουθήσουν μια πορεία που δεν θα τις κάνει καθόλου περήφανες – ούτε καθόλου ευτυχισμένες.

Σίγουρα το να είσαι επιτυχημένος είναι cool! Ποιος λοιπόν δεν θα ήθελε να είναι τόσο πετυχημένος όσο ο Mark Zuckerberg και από ένα φοιτητικό όνειρο να δημιουργήσεις μια εταιρεία αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων;  Θα το ήθελαν πολλοί – ίσως όλοι. Όχι λίγες φορές ακούμε διαφόρους, ειδικούς και “ειδικούς”, να μιλούν για το “ελληνικό facebook”, την “ελληνική google” και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Φανερώνεται μεγάλη άγνοια του οικοσυστήματος των startups και αναμφίβολα ένας επιχειρηματικός επαρχιωτισμός. Είναι βέβαιο πως αν ο μέσος νεοφυής επιχειρηματίας γινόταν γνώστης όλων των συμβιβασμών και των καταστάσεων που απαιτούνται για ένα τέτοιο εγχείρημα (μια μικρή γεύση πήραμε από τη “βουτιά” της μετοχής), μάλλον θα έβλεπε πως δεν είναι και τόσο cool.

Τι μπορεί τελικά να σε κάνει cool; Σίγουρα το να είσαι ευτυχισμένος είναι cool! Ποιος είναι λοιπόν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στη γη; Όπως ίσως θυμάστε από το σχολείο, το ερώτημα αυτό είχε τεθεί και απαντηθεί πριν περισσότερα από 2.500 χρόνια:

Ο Κροίσος λοιπόν είχε ρωτήσει το Σόλωνα, ποιος είναι ο ευτυχέστερος των ανθρώπων στη γη, αναμένοντας από τον επισκέπτη να αναγνωρίσει την ευτυχία του οικοδεσπότη. Περιέργως όμως ο Σόλων απάντησε πως οι πλέον ευτυχείς άνθρωποι στη γη ήταν δυο, ο Κλέοβις και ο Βίτων.  Η συνομιλία τους έληξε με το γνωστό “μηδένα πρό του τέλους μακάριζε” – Που μάλλον αφορά τους “αριστερούς”, τους “rockers” και τους “πλούσιους” που αναφέραμε νωρίτερα.

Ποιος λοιπόν θα ήταν ο Κλέοβις και ο Βίτων του 21ου αιώνα στην Ελλάδα;  

Δεν χωρά αμφιβολία πως παρόμοια ευτυχία μπορεί να βιώνει ένας Έλληνας δημιουργός ο οποίος παρά τις τόσο αντίξοες συνθήκες εξακολουθεί να έχει μια ευημερούσα παραγωγική δραστηριότητα, καλύπτοντας τις προσωπικές και οικογενειακές βιοποριστικές του ανάγκες, δίνοντας θέσεις εργασίας που βοηθούν άλλους συμπολίτες και τις οικογένειές τους να καλύψουν τις δικές τους βιοποριστικές τους ανάγκες και, πάνω απ’ όλα, παράγει προϊόντα / υπηρεσίες που καλύπτουν πραγματικές ανάγκες συνανθρώπων του, οι οποίοι το αναγνωρίζουν έμπρακτα αγοράζοντας τα.

Κλέοβις και Βίτων λοιπόν είναι σήμερα κάθε συνάνθρωπός μας που καταφέρνει να είναι πραγματικά χρήσιμος, που καλύπτει μια ανάγκη συνανθρώπων του, οπουδήποτε και αν είναι αυτοί στον πλανήτη,πραγματώνοντας της δημιουργικότητά του.

Αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που θέλουμε να δώσουμε με την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων:  Το επιχειρηματικό μας ίνδαλμα δεν είναι ο Mark Zuckerberg αλλά ο απλός επιχειρηματίας, καθένας από εμάς, που πραγματώνοντας τη δημιουργικότητά του δίνει ποιοτικές θέσεις εργασίας και αυξάνει την ανταγωνιστικότητα της χώρας – Όπως ίσως η γυναίκα της ζωής μας δεν είναι η Gisele αλλά η απλή κοπέλα που είναι δίπλα μας στο πανεπιστήμιο, στη δουλειά και οπουδήποτε αλλού.

Είναι απλό: Θα κάνουμε τα πάντα για να γίνουμε χρήσιμοι, βέβαιοι πως έτσι θα γίνουμε και ευτυχισμένοι.

Ελάχιστος κοινός παρονομαστής

Με τον Στέφανο Μάνο πάντα ένιωθα ότι με χωρίζει ιδεολογική άβυσσος. Εξακολουθώ να το νιώθω ακόμα. Δεν πιστεύω στην "ελεύθερη αγορά" - πρέπει να υπάρχει κοινωνική στρατηγική, αλλιώς πάμε σε ζούγκλα. Δεν πιστεύω στην "ανταγωνιστική οικονομία", αντίθετα νομίζω πως πρέπει να αναπτύξουμε την "οικονομία της συνεργασίας" ή την "οικονομία της δημιουργικότητας".

Δεν χωρά καμία αμφιβολία όμως πως ο Στέφανος Μάνος προσπαθεί να μιλά με λογική, να εκφράζει Ορθό Λόγο. Στο πλαίσιο αυτό θέλω να του πω ένα ΜΕΓΑΛΟ ΜΠΡΑΒΟ γιατί το γεγονός ότι δέχτηκε τον Συνασπισμό με τη Δημιουργία, Ξανά! αναγνωρίζοντάς την την πρωτοβουλία λόγω του εκλογικού αποτελέσματος συνιστά πράξη μεγάλου πολιτικού θάρρους και παράδειγμα προς μίμηση.

Όλοι εμείς διαφέρουμε σε πολλά. Ερχόμαστε από διαφορετικές αφετηρίες, ενδεχομένως έχουμε άλλους στόχους. Την ώρα αυτή όμως που κινδυνεύουμε με την απόλυτη καταστροφή, ας μας ενώσει η κοινή λογική: Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, Οικονομία της Δημιουργικότητας, Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής κάθε προοδευτικού Έλληνα.

Η γυναίκα-γλάστρα και η γυναίκα-άντρας

Πρόσφατα ήμουν καλεσμένος σε μια συνάντηση για την προώθηση της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την "ημέρα της Γυναίκας" που ήταν πρόσφατα (8 Μαρτίου) με ώθησε να σκεφτώ για τη θέση της Γυναίκας στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης.

Πολύ συνοπτικά, νομίζω πως δυο ήταν τα πρότυπα που κυριάρχισαν στη χώρα μας για τη Γυναίκα τα τελευταία 40 χρόνια: Η γυναίκα-γλάστρα και η γυναίκα-άντρας.

Με πολύ απλά λόγια δηλαδή, είτε η Γυναίκα αντιμετωπίζεται αποκλειστικά και μόνο ως σεξουαλικό αντικείμενο - άντε ως διακοσμητικό αντικείμενο χώρου στην καλύτερη περίπτωση - ή θεωρείται πως έχει απωλέσει κάθε θηλυκότητα και είναι πλέον "ισότιμη" - ένας ακόμα άντρας.

Η παρανόηση (ή μήπως παράνοια;) αυτή μας έχει κάνει να μιλάμε για τη "γυναικεία επιχειρηματικότητα" και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Όπως όμως τα σχολεία αρρένων & θηλέων ανήκουν πια οριστικά στην ιστορία, το ίδιο συμβαίνει και για τέτοιες διακρίσεις στην επιχειρηματικότητα.

Η κάστα που κυριαρχούσε στην Ελλάδα μετά τη χούντα, η οικονομική εκείνη ολιγαρχία που χρησιμοποιούσε τους (κατ'όνομα και μόνο) πολιτικούς-μαριονέττες, δεν διακρίνεται για το πολιτιστικό της επίπεδο. Θα έλεγα πως τα εγκληματικά της χαρακτηριστικά γίνονται γρήγορα προφανή χωρίς ιδιαίτερα βαθιά ανάλυση. Η παραπάνω οπισθοδρομική αντίληψη για τη Γυναίκα λοιπόν δεν ήταν τίποτα άλλο από την αντίληψη του θέματος που επικρατούσε στην ελίτ (ο Θεός να την κάνει) της χώρας.

Θυμόμαστε όλοι το περιστατικό του Νοεμβρίου με την "καλτσοδέτα". Ας αναρωτηθούμε με ποιά κριτήρια επελέγη η συγκεκριμένη βουλευτής από τον "μηχανισμό" και ας δούμε τι πραγματικά πίστευαν για τις κριτικές της ικανότητες εκείνοι που την επέλεξαν.

Το γεγονός ότι τελικά - ακόμα και αν λοιδωρήθηκε - ύψωσε το ανάστημά της και απάντησε είναι προς τιμή της. Αποδείχτηκε όμως πως εκείνος που διαλέγει τη γυναίκα-γλάστρα, ενοχλείται βαθιά όταν η γυναίκα ανακαλύπτει πως είναι άνθρωπος σκεπτόμενος με γνώμη και άποψη.

Χρειαζόμαστε μια νέα αντίληψη για τη Γυναίκα. Να αντιληφθούμε το αυτονόητο: Μια Γυναίκα μπορεί να είναι δυναμική, ηγετική, δημιουργική και να παραμένει ελκυστική και στοργική.

Η Γυναίκα έχει το προνόμιο από τη Φύση να μπορεί να βιώσει την απόλυτη δημιουργικότητα, την απόλυτη ευτυχία: Να γεννήσει και να μεγαλώσει μια νέα ανθρώπινη ύπαρξη. Η Γυναίκα λοιπόν όχι μόνο έχει θέση στην επιχειρηματικότητα μα ενσαρκώνει την επιχειρηματικότητα.

Οι περισσότεροι από εμάς τα έχουμε δει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά στη μητέρα μας, ας τα δεχτούμε στη συνεργάτιδα και τη συνδημιουργό μας.

Θα είναι ένα μεγάλο βήμα προόδου για όλη την κοινωνία.

Nash Equilibrium και Βιώσιμη Δημιουργικότητα: Η προσέγγιση του Επιχειρηματικού Οικοσυστήματος Virtual Trip

Ξεκινήσαμε το 2000 δημιουργώντας τη Virtual Trip στο Ηράκλειο. Δεν ξέραμε τι ακριβώς θέλουμε να κάνουμε, είχαμε όμως μια ασταμάτητη δύναμη μέσα μας "να κάνουμε πράγματα". Η πραγματικότητα σύντομα ήρθε και κατέρριψε όλους τους μύθους που η κοινωνία έχει καλλιεργήσει. Δουλεύαμε περισσότερο, ρισκάραμε περισσότερο, αμοιβόμασταν λιγότερο, δεν μπορούσαμε να μετακινήσουμε ευθύνες, δεν μπορούσε ποτέ να φταίει "κάποιος άλλος". Δεν υπήρχαν ωράρια, δεν υπήρχαν αργίες.

Περιέργως μας άρεσε. Όχι, δεν ήμασταν μαζοχιστές. Ήταν όντως πολύ ωραία - Κάναμε πράγματα. Είναι αυτό που είπαμε μετά ότι "απολαμβάναμε τη χαρά της δημιουργίας". Στο ποδήλατο όμως αν σταματάς πέφτεις. Σύντομα λοιπόν ήρθαμε αντιμέτωποι με ένα αμείλικτο ερώτημα: Πώς θα μεγαλώσουμε;

Από την αρχή το ένστικτο μας οδήγησε στη σωστή κατεύθυνση. "Δεν θέλουμε ποτέ να γίνουμε μια εταιρεία 500 ατόμων", είπαμε το 2004, θα θέλαμε όμως να γίνουμε ένα "δίκτυο 10 επιχειρήσεων που καθεμία από αυτές θα έχει περίπου 50 άτομα". Μαγική σύλληψη - Όχι και τόσο μαγική όμως για έναν επιστήμονα υπολογιστών: Η παραπάνω λογική είναι η βασική αρχή για την επίτευξη του scalability, της δυνατότητας δηλαδή να αυξάνουν τα μεγέθη μιας δραστηριότητας χωρίς να δημιουργούνται ουσιαστικά προβλήματα στη λειτουργία της.

Ήδη από το 2003 είχαμε δώσε σάρκα και οστά σε μια ιδέα που ξεκίνησε από μια επίσκεψη στην Πάτρα τον Μάρτιο του 2001, ιδρύοντας την Επίγνωσις ΕΠΕ που έμελλε να γίνει η κατάσκευάστρια εταιρεία του eFront e-Learning.

Η ιδέα είναι απλή: Πρέπει ο οργανισμός μας να έχει ισχυρό επιχειρηματικό κίνητρο. Ακόμα, πρέπει να έχει μικρές, ευέλικτες ομάδες, πολύ εξειδικευμένες που αναπτύσσουν προϊόντα απευθυνόμενα στη διεθνή αγορά.

Οι ομάδες αυτές δημιουργούν προϊόντα πάνω σε ένα έργο ή μια ιδέα που υπήρχε στην εταιρεία, πιθανότατα βλέποντας την ως ανάγκη σε έναν ή περισσότερους πελάτες. Έτσι, ένα από τα μέλη της ομάδας αναλάμβανε να "τρέξει" τη νέα επιχείρηση, παίρνοντας - δωρεάν!- ένα σημαντικό μειοψηφικό πακέτο και συνεχίζοντας να παίρνει κανονικά το μισθό του.

Δίχως να το καταλάβουμε λοιπόν, αρχίσαμε να δημιουργούμε επιχειρήσεις spin-out λειτουργώντας σαν early-stage investors.

Σιγά-σιγά οι επιχειρήσεις αυτές αποκτούσαν ουσιαστική δραστηριότητα. Ήθελαν λογιστήριο, γραμματεία, ήθελαν κάποιο βασικό web development και έναν system administrator. Μετά ήθελαν και έναν δικηγόρο, κάποιον να κάνει business development και να βλέπει θέματα διαχείρισης προσωπικού. Αρχικά σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε αυτές τις δομές σε κάθε spin-out. Υπήρχαν όμως ήδη στη Virtual Trip οπότε κάναμε το προφανές: Τις επαναχρησιμοποιήσαμε.

Και πάλι δίχως να το καταλάβουμε γίναμε ένα incubator. Ή, για να είμαστε πιο ευθυγραμμισμένοι με τη μόδα της εποχής, ένα start-up accelerator. Το ονομάσαμε "επιχειρηματικό οικοσύστημα", κάναμε την σχετική καταχώρηση στη wikipedia και τυποποιήσαμε τις ακόλουθες δέκα υπηρεσίες σε όλα τα μέλη του: 1. Στρατηγική, 2. Χρηματοδότηση, 3. Επιχειρηματική Ανάπτυξη, 4. Νομική Υποστήριξη, 5. Διαχείριση Προσωπικού, 6. Λογιστικά & Οικονομικά, 7. Επικοινωνιακό Marketing, 8. Yποδομές Πληροφοριακών Συστημάτων & Δικτύων, 9. Γραμματειακή & Οργανωτική Υποστήριξη, 10. Χώροι Γραφείων.

Πολύ σημαντικό ρόλο στον παραπάνω οργανισμό παίζει η εταιρεία υπηρεσιών - Δηλαδή η Virtual Trip. Δεν είναι ένα start-up με βάση έναν τυπικό ορισμό, όμως είναι εκεί που γεννιέται η καινοτομία. Μέσα από τα projects στους πελάτες βλέπεις πια είναι η αληθινή ανάγκη, τι είναι αυτό που δεν καλύπτεται από τα προϊόντα της αγοράς. Ακόμα, η επιχείρηση υπηρεσιών (consulting, development & integration services) είναι εκείνη που παίζει το ρόλο του preferred beta tester, δοκιμάζοντας τα πρϊόντα των start-ups σε αληθινές συνθήκες, ενώ με τα μεγέθη που δημιουργεί και τις δυνατότητες μόχλευσης που έχει παίζει καθοριστικό ρόλο στη χρηματοδότηση του  accelerator και εν συνεχεία των start-ups.

Ακόμα, στην πλήρη του μορφή ο οργανισμός έχει κάποια "antenna offices" ανά τον κόσμο. Μικρές μονάδες σε αγορές υψηλού ενδιαφέροντος, πχ ΗΠΑ, Αγγλία, Ινδία, Κίνα, Αυστραλία, κλπ, όπου ένα-δυο έμπειρα στελέχη sales & marketing προωθούν τα προϊόντα των start-ups του οικοσυστήματος στις κατά τόπους αγορές δημιουργώντας δίκτα μεταπωλητών και μιλώντας με στρατηγικής σημασίας πελάτες.

Είχαμε λοιπόν φτάσει πια να έχουμε περίπου 10 μέλη στο accelerator, κάποια είχαν ήδη αποκτήσει εταιρική υπόσταση ενώ κάποια άλλα παρέμεναν business units. Τότε φάνηκε ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα: Η ιδιοτέλεια. Τα μέλη κάθε ομάδας, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον κρίσης που η επιβίωση μόνο εξασφαλισμένη δεν ήταν, αρχισαν να έχουν πολύ φυσιολογικά μια ιδιοτελή συμεπριφορά.

"Δεν χρειάζομαι όλες αυτές τις υπηρεσίες". "Χάνουμε πολλούς πόρους σε αυτό το μέλος του οικοσυστήματος, ενώ είναι προφανές ότι θα αποτύχει". Τέτοιες ήταν οι συζητήσεις που ελάμβαναν χώρα - Με άλλα λόγια, ο καρκίνος της ιδιοτέλειας εξαπλωνόταν στη συλλογική οντότητά μας.

Το αντιμετωπίσαμε με μια διπλή υπέρβαση: Αφενός, μέσα - ξαναλέω - στο περιβάλλον της σκληρότατης κρίσης, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε έστω και στοιχειωδώς το θέμα της χρηματοδότησης του οργανισμού. Αφετέρου και κύρια όμως, προχωρήσαμε σε μια μεγάλη καινοτομία:

Δεν θα συμμετέχει μόνο η μητρική επιχείρηση στα μέλη του accelerator αλλά θα συμμετέχουν και τα μέλη στη μητρική επιχείρηση! Με τον τρόπο αυτό, ο μέτοχος της εταιρείας μέλους έχει προφανώς άμεσο συμφέρον να "πάει καλά" η επιχείρησή του έχει όμως ομοίως μεγάλο συμφέρον να πάνε καλά και οι υπόλοιπες!

Σίγουρα είναι ακόμα πρώιμο, κινούμαστε όμως σε μια κατεύθυνηση της επίτευξης ενός Nash Equilibrium σε ένα start-up accelerator: Κάθε μέλος του accelerator καταστρώνει την στρατηγική του με γνώμονα τι είναι το βέλτιστο για εκείνο, δεδομένου του βέλτιστου για όλα τα υπόλοιπα μέλη.

Είναι απλό, μα είναι μαγικό. Είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας και θα κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας για να την κάνουμε πραγματικότητα!

Στο πλαίσιο αυτό, ακριβώς όπως δεν θέλαμε να γίνουμε μια εταιρεία 500 ατόμων αλλά 10 εταιρείες των 50 ατόμων, έτσι δεν θέλουμε να γίνουμε και ένα accelerator με 100 μέλη, αλλά 10 accelerators με 10 μέλη! Ξεκινώντας την πορεία μας στην κατεύθυνση αυτή συνεργαζόμαστε με co-working spaces, εκεί δηλαδή που θα αναπτύσσεται η καινοτομία την επόμενη δεκαετία, παρέχοντας pre-incubation περιβάλλον και παρακολουθώντας από κοντά τα επόμενα πετυχημένα ελληνικά start-ups.

Προσπαθούν πολλοί να μας πείσουν ότι το παιχνίδι είναι χαμένο. Οι Πληροφορικοί και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας της Virtual Trip έχουμε άλλη άποψη. Το ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας μας είναι πολύτιμο και πανίσχυρο. Με σωστή οργάνωση, επιμονή και τήρηση της στρατηγικής, μπορούμε να επιτύχουμε στις διεθνείς αγορές.

Πολύ περισσότερο, μπορούμε να πετύχουμε οικονομικά βιώνοντας τη χαρά της δημιουργίας. Σε ίσους όρους, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο μέλος της ομάδας. Πράγμα που τελικά θα σημάνει και την επιτυχία μας!