Τι θα έλεγε ο Ρήγας στον Ταγίπ

Σήμερα που ο σφαγέας των Κούρδων και των Αρμενίων έρχεται στην Αθήνα, σήμερα που ο μελλοντικός υπόδικος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου θα συναντηθεί με την ελληνική πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, είναι καλή στιγμή να θυμηθούμε τα λόγια του φλογερού επαναστάτη του 18ου αιώνα, του Ρήγα του Βελεστινλή, που μέσα στη χειρότερη σκλαβιά οραματίστηκε ένα μεγάλο, πολυεθνικό, ομόσπονδο, λαϊκό και δημοκρατικό κράτος νότια από τον Δούναβη.

Το όραμα του ήταν το καύσιμο για τον μεγάλο ξεσηκωμό του 1821. Δυστυχώς υλοποιήθηκε μισό. Ο Ρήγας Φεραίος όμως εξακολουθεί να εμπνέει κάθε ελεύθερο άνθρωπο οπουδήποτε στη γη. 

Σ’ ανατολή και δύση, και νότον και βοριά,

για την πατρίδα όλοι, να `χωμεν μια καρδιά.

Στην πίστην του καθ’ ένας, ελεύθερος να ζει,

στην δόξαν του πολέμου, να τρέξωμεν μαζί.

Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,

Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,

Για την ελευθερίαν, να ζωσωμεν σπαθί,

πως είμαστ’ αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθεί.

Μα όσοι θα τολμήσουν, αντίκρυ να σταθούν,

εκείνοι και δικοί μας, αν είναι, ας χαθούν.

Σουλιώτες και Μανιάτες, λιοντάρια ξακουστά

ως πότε στες σπηλιές σας, κοιμάστε σφαλιστά;

Μαυροβουνιού καπλάνια, Ολύμπου σταυραητοί,

κι Αγράφων τα ξεφτέρια, γεννήστε μια ψυχή.

Ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσετε για μια,

και αίμα των τυράννων, ρουφήξτε σαν θεριά.

Του Σάββα και Δουνάβου, αδέλφια Χριστιανοί,

με τα άρματα στο χέρι, καθ’ ένας ας φανεί,

Το αίμα σας ας βράσει, με δίκαιον θυμόν,

μικροί μεγάλοι ομώστε, τυράννου τον χαμόν.

Και συ που στο Χαλέπι, ελεύθερα φρονείς

πασιά καιρόν μη χάνεις, στον κάμπον να φανείς.

Με τα στρατεύματά σου, ευθύς να σηκωθείς,

στης Πόλης τα φερμάνια, ποτέ να μη δοθείς.

Κλείνω με το εξής: Πολλοί λένε "να τα βρούμε με την Τουρκία". Κάνουν ολέθριο λάθος. Δεν διαβάζουν σωστά την ιστορία. Το - λεγόμενο - σύγχρονο τουρκικό κράτος είναι το πρώτο φασιστικό κράτος της νεότερης ιστορίας. Ο Χίτλερ, ο Μουσολίνο, ο Φράνκο και άλλοι δεν ήταν παρά οι καλύτεροι μαθητές του Κεμάλ.

Ο κατευνασμός ποτέ δεν απέδωσε απέναντι στον φασισμό. Όπως λέει και το τραγούδι "τον φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον". 

Η δημοκρατία πρέπει να επιστρέψει στη Μικρά Ασία και σε όλη την Ανατόλια.

H ανολοκλήρωτη επανάσταση

Η Ελλάδα γιόρτασε στις 25 Μαρτίου 2021 την επέτειο 200 ετών από το ξέσπασμα της επανάστασης του 1821 η οποία λίγα χρόνια αργότερα οδήγησε στη δημιουργία του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους, εξέλιξη του οποίου είναι η σημερινή Ελληνική Δημοκρατία.

Θα ήθελα με αφορμή τη σημαντική αυτή επέτειο να σας καλέσω να μελετήσετε το έργο του Ρήγα Βελεστινλή, του ανθρώπου στον οποίο περισσότερο από κάθε άλλον χρωστάμε την ελευθερία μας σήμερα. Στις απαιτητικές μέρες που ζούμε, είναι καλό θα θυμηθούμε ότι ο Ρήγας και οι συναγωνιστές του ονειρεύτηκαν ένα μεγάλο, δημοκρατικό και κοσμικό, πολυ-εθνικό και πολυ-πολιτισμικό ευρωπαϊκό κράτος στα εδάφη της αλλοτινής Ρωμαϊδας (δηλαδή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), ίσως μια "Γαλλία της Ανατολής".

Οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής εκείνης μάλλον είδαν απειλητικά το όραμα αυτό και μετά από μια σειρά εξελίξεων προέκυψε το ελληνικό κράτος ως προτεκτοράτο στον νότο της Βαλκανικής χερσοννήσου. Από τότε, τα εδάφη μας πολλαπλασιάστηκαν, παραμένει όμως ερώτημα, ή μάλλον στόχος, να καταστούμε πραγματικά ανεξάρτητοι.

Ίσως τελικά ο Ρήγας να έχει δίκιο. Ίσως εάν ενώσουμε δυνάμεις "Βουλγάροι, κι΄ Ἀρβανῆτες, Ἀρμένοι καὶ Ρωμιοί", τότε ίσως και να υπάρχει μια ελπίδα το όραμα των αγωνιστών του '21 να γίνει πραγματικότητα: Να είμαστε πραγματικά ελεύθεροι.

H ελπίδα μου είναι πως στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης τόσο ο ελληνικός λαός θα έιναι για πρώτη φορά στη σύγχρονη εποχή πραγματικά ανεξάρτητος αλλά και ότι όλοι οι λαοί που ενέπνευσε ο Ρήγας θα απολαύσουν κι αυτοί για πρώτη φορά την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ευημερία μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Κατά την γνώμη μου αυτός πρέπει να είναι ο κύριος στοχος της ελληνικής πολιτικής.

Ρήγας Βελεστινλής
Πίνακας του Ανδρέα Κριεζή

Για το λεγόμενο Μακεδονικό, σκέψεων συνέχεια

Έγραψα πολύ πρόσφατα συνοπτικά τις απόψεις μου για το λεγόμενο "Μακεδονικό" ζήτημα. Με βάση τα σχόλια που πήρα, έκρινα πως πρέπει να εξειδικεύσω μερικές από τις θέσεις μου πράγμα που επιχειρώ να κάνω παρακάτω. 

Στο λεγόμενο μακεδονικό ζήτημα, κατά την γνώμη δύο προσεγγίσεις υπάρχουν:

— Η μία είναι του Ρήγα Βελεστινλή: Οι λαοί της περιοχής είμαστε αδέρφια. Έχουμε προφανές συμφέρον να ενωθούμε αποδεχόμενοι ως μόνη αρχή τον νόμο, την ισότητα και τη δικαιοσύνη, ανεξάρτητα θρησκείας, γλώσσας κλπ.

— Η άλλη προσέγγιση είναι των 'τρίτων', των κέντρων εξουσίας δηλαδή που πριν 200 χρόνια ήταν σε Λονδίνο, Παρίσι, Μόσχα και Βιέννη και όλοι γνωρίζουν που είναι σήμερα. Αυτή είναι εκείνη του διαίρει και βασίλευε. Ότι δηλαδή κάποιοι λαοί της χερσονήσου μας είμαστε πιο καλοί από τους άλλους κι έτσι βλακωδώς μπορούμε να σφαζόμαστε μεταξύ μας όσο εκείνοι εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους.

Βασικό εργαλείο του διαίρει και βασίλευε είναι η ανάπτυξη της ψεύτικης συνείδησης. Για παράδειγμα, εμείς πάψαμε να είμαστε Ρωμιοί και γίναμε Έλληνες. Η Ρούμελη έγινε Ελλάδα. Μας έπεισαν δηλαδή πως οι 25 αιώνες που μεσολάβησαν από την κλασική εποχή μέχρι σήμερα είναι αδιάφοροι. Επίσης, Αρβανίτες, Βλάχοι, Σαρακατσάνοι και τόσοι άλλοι που έδωσαν το αίμα τους για την ελευθερία του λαού μας ξαφνικά απέκτησαν μια κρίση ταυτότητας που τους βασανίζει μέχρι και σήμερα.

Εφτασαν για παράδειγμα να μας πείσουν πως είναι δυνατόν ο λαός της χώρας με το πορφυρό λάβαρο με τον δικέφαλο αετό, τη σημαία δηλαδή της Ρωμαΐδος, ότι είναι εχθρός μας (εννοείται να πείσουν για το ίδιο κι εκείνους... Παντού βλέπετε υπάρχουν οι χρήσιμοι ηλίθιοι).

Στα βόρεια σύνορα μας υπάρχει ένα κρατίδιο, όπου ζουν βασικά Σλάβοι και Αλβανοί, όπου η καλλιέργεια της ψεύτικης συνείδησης έχει πάρει την πιο ακραία, γελοία εκδοχή της.

Αν εμείς την αποδεχτούμε ως τετελεσμένη, ουσιαστικά πάμε κόντρα στο όραμα του Ρήγα. Ουσιαστικά λέμε πως εκείνοι που επεδίωξαν και πέτυχαν την κατάτμηση της χερσονήσου μας σε μικρά, αντιμαχόμενα κρατίδια, έπραξαν σωστά.

Θα ήταν τραγικό λάθος να το κάνουμε αυτό.

Οι λαοί της χερσονήσου αξίζουν την αυτονομία τους, αξίζουν την ελευθερία. Κι αυτό δεν μπορεί να στηθεί πάνω σε ψεύτικες ταυτότητες. Αυτό δεν μπορεί να στηριχτεί σε κράτη ετερόφωτα, σε προτεκτοράτα του 21ου αιώνα.

Όχι, η Ελληνική Δημοκρατία δεν μπορεί κατά κανέναν απολύτως τρόπο να αποδεχτεί τη χρήση της λέξης Μακεδονία σε κράτος στα βόρεια σύνορα της. Δεν μπορεί η λογική της κατάτμησης σε αντιμαχόμενα κρατίδια να γίνεται δεκτή στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.

Αυτό όμως δεν σημαίνει κανένα μίσος, καμία μισαλλοδοξία. Το όραμα του φωτισμένου, φλογερού επανάσταση (περιγραφή του Βρετανού ιστορικού Μαρκ Μαζάουερ για τον Ρήγα Βελεστινλή) παραμένει ζωντανό.

Μόνο αυτή μπορεί να είναι η πολιτική μας: Ένωση της χερσονήσου στη βάση της αλήθειας, του αλληλοσεβασμού, της ισότητας και της δικαιοσύνης. Πράγμα που με την προοπτική της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης είναι περισσότερο ρεαλιστικό από ποτέ.

Για τη δικαίωση των αγωνιστών του '21

Το 2021 συμπληρώνονται 200 χρόνια από τότε που λίγοι άνθρωποι εμπνευσμένοι από το όραμα του Ρήγα ξεκίνησαν μια τιτάνια προσπάθεια για να δημιουργήσουν μια ευρωπαϊκή δημοκρατία στη ΝΑ Ευρώπη.

Δυστυχώς, απέτυχαν. Το Ναβαρίνο έδωσε σάρκα και οστά σε ένα μικρό προτεκτοράτο.

Αν σεβόμαστε έστω και λίγο εκείνους τους αγωνιστές πρέπει η επέτειος των 200 ετών από την έναρξη του αγώνα τους να τους βρει δικαιωμένους.

Πως;

Με μια πραγματικά ανεξάρτητη Ελλάδα μέσα σε μια ισχυρή, δημοκρατική Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία και με πλήρη ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερία στους αρχαίους, αυτόχθονους λαούς της Ανατολίας.

Είναι απλό και είναι στο χέρι μας.

Περί εθνικής κυριαρχίας

Σε κάτι που πολύ απέχει από αυτό που περιγράφει η φράση "δημόσια συζήτηση" ακούγονται άναρθρες κραυγές για την "απώλεια εθνικής κυριαρχίας" που υποτίθεται πως θα υποστεί η χώρα μας αν, ή μάλλον, όταν προχωρήσει η ουσιαστική ενοποίηση της Ευρώπης.

Στο πρόσφατο 40 under 40 European Young Leaders seminar που έγινε στο Βερολίνο εκφράστηκε μια άποψη που με εκφράζει απόλυτα: "Δεν είπε κανείς να απωλέσουμε την εθνική κυριαρχία μας, αλλά να την μοιραστούμε στο επίπεδο της Ευρώπης. Αυτός άλλωστε είναι και ο μόνος τρόπος να τη διατηρήσουμε".

Δεν χωράει καμία αμφιβολία για την ορθότητα της άποψης αυτής, ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας. Άραγε το νέο Ελληνικό Κράτος ως αποτέλεσμα της επανάστασης του 1821 υπήρξε ποτέ πραγματικά ανεξάρτητο; Δυστυχώς κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατον αφού η απελευθέρωσή μας έγινε από τους ξένους στο Ναυαρίνο και στη συνέχεια μας 'φόρτωσαν' Βαυαρό και στη συνέχεια Δανό μονάρχη ενώ μετά μπήκαμε στην εποχή των Πρεσβειών, πρώτα της Βρετανικής και μετά των ΗΠΑ.

Αν η χώρα μας, ακόμα και στη μεταπολίτευση, ήταν ανεξάρτητη φάνηκε στην Κύπρο, στο Νταβός, στα Ίμια και στη Μαδρίτη. Φάνηκε στο νταβατζιλίκι με τα πανάκριβα μεν άχρηστα δε εξοπλιστικά προγράμματα. Τελικά η χώρα δεν ήταν ανεξάρτητη γιατί ουδέποτε είχε, στην σύγχρονη ιστορία της, μια πολιτική ελίτ με αυτόχθονη σκέψη στην εξουσία.

Έτσι λοιπόν προβληματίζομαι ιδιαίτερα όταν βλέπω εκπροσώπους της κακιστοκρατίας, της οικονομικής ολιγαρχίας, των "πολιτικών" κομμάτων και των μέσων "ενημέρωσης" να επιχειρηματολογούν για τη "διατήρηση της εθνικής κυριαρχίας έναντι των Βρυξελλών" (ή ίσως του Βερολίνου).

Κάποιο λάκο έχει η φάβα. Συνεχίζουν τελικά να μας περνούν για ηλίθιους.

Μοναδική προοδευτική και συνάμα μοναδική βιώσιμη λύση για την Ελλάδα παραμένει η πλήρης, βαθιά, ομοσπονδιακή ενοποίηση της Ευρώπης. Η δημιουργία μιας νέας μεγάλης πατρίδας, του ισχυρότερου κράτους του κόσμου πολιτιστικά, οικονομικά και αμυντικά.

Αυτή εξάλλου είναι και η ορθή μεταφορά του οράματος του εμπνευστή του νέου Ελληνικού Κράτους στα σημερινά μέτρα. Η ευθύνη μας απέναντι στον Ρήγα Βελεστινλή και την κληρονομιά του είναι να προχωρήσει η Ένωση της Ευρώπης με όρους ισότητας, ισονομίας, σεβασμού και δικαιοσύνης.

Τα επιχειρήματα για το αντίθετο είναι εκ του πονηρού και σκοπό έχουν να κρατήσουν την Ελλάδα στη σημερινή της κατάσταση: Εκείνης του τριτοκοσμικού προτεκτοράτου.

Η επικαιρότητα του Βελεστινλή και η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

Από όλη την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 αναμφίβολα ξεχωρίζει η ανεπανάληπτη φυσιογνωμία του Ρήγα Βελεστινλή για δεκάδες λόγους, πάνω απ'όλα όμως γιατί η εμπνευσμένη σκέψη του είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρη από ποτέ.

Με την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ξεκίνησε ένας σκοτεινός ιστορικός κύκλος για την Ανατολική Ευρώπη την στιγμή που η Δυτική έμπαινε στην Αναγέννηση η οποία με εφαλτήριο τον Πολιτισμό οδήγησε και στην πολιτική της αναγέννηση με τη Γαλλική Επανάσταση το 1789.

Ο Βελεστινλής θέλησε με τον Λόγο και την Δράση του να αναπαράξει τη Γαλλική Επανάσταση στην Ανατολική Ευρώπη. Να δημιουργήσει δηλαδή ένα ισχυρό, Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό κράτος στην Ανατολή, μια νέα υπερδύναμη από το Δούναβη μέχρι την Κρήτη. Τη δημοκρατική εξέλιξη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Δυστυχώς, κοντόφθαλμες πολιτικές των Ευρωπαϊκών δυνάμεων εμπόδισαν την πραγμάτωση του οράματος του Βελεστινλή. Αντί για το ισχυρό, Ανατολικό Ευρωπαϊκό κράτος οδηγηθήκαμε σε μια σειρά  μίζερων προτεκτοράτων που πήραν τη θέση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Ελλάδα, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Αλβανία, κλπ, παρέμειναν μικρά και αδύναμα πιόνια των Δυτικών & Κεντρικών δυνάμεων της Ευρώπης.

Μικρά και αδύναμα πιόνια παραμένουν μέχρι σήμερα.

Τις συνέπειες αυτής της πολιτικής τις πλήρωσαν πολύ ακριβά οι Λαοί της Ευρώπης, τις πληρώνουν ακόμα και σήμερα. Η Γεωπολιτική και η Γεωοικονομία επιτάσσουν ακόμα την ανάγκη για έναν ισχυρό πόλο στην Ανατολική Ευρώπη.

Είτε σαν αυτόνομο κράτος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ή σαν μια ισχυρή Περιφέρεια στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, το όραμα για ένωση, δημοκρατία και ανάπτυξη στην Ανατολική Ευρώπη είναι περισσότερο επίκαιρο από ποτέ.

Όπως πολύ σωστά οραματίστηκε ο Βελεστινλής, η αποκατάσταση της ισορροπίας και ισοτιμίας μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι μια ιστορική αναγκαιότητα για την πραγμάτωση της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.