Για τον δημοσιογράφο των startups, τον Κώστα Τσαούση

Είναι Νοέμβριος του 2010 και η κρίση έχει ήδη κάνει την εμφάνισή της στην Ελλάδα. Μια νέα γενιά δημιουργών δεν το βάζει κάτω: Παρά τα μαύρα σύννεφα που έχουν σκεπάσει τον οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό ορίζοντα, ένα κίνημα γενιέται. Εκείνο της νεοφυούς επιχειρηματικότητας! Η αρχή είχε γίνει το 2009 με το πρώτο συνέδριο των ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων (Greek Startup Forum), εκείνη την χρονιά όμως γίνεται ένα μεγάλο βήμα με ένα συνέδριο ελληνικών startups, το τρίτο κατά σειρά, που αφιερώνεται στα νέα εγχειρήματα του αγροδιατροφικού κλάδου και διοργανώνεται στο ΣΕΦ.

Η προσπάθεια είναι μεγάλη, το αποτέλεσμα όμως είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό. Η Μαρία Βλάχου εντυπωσιάζει με τη Φερέοικος. Ο Ζαφείρης Τρικαλινός παραδίδει μαθήματα με το ομώνυμο αυγοτάραχο. Μηνύματα αισιοδοξίας βγαίνουν από τις ομιλίες του Θωμά Δούζη της Ergon και της Άννας Λαγού από τον Αριούσιο Οίνο. Το κοινό ενθουσιάζεται! Παρά ταύτα, υπάρχει ανησυχία. Γνωρίζουμε πως ζούμε σε έναν μικρόκοσμο. Θα καταφέρει το μήνυμά μας να φτάσει παρακάτω;

Σε λίγες μέρες μια μεγάλη έκπληξη: Το συνέδριό μας φτάνει στο πρωτοσέλιδο των μεγαλυτέρων εφημερίδων πανελλήνιας κυκλοφορίας. Ένας εμπνευσμένος τίτλος μιλά για τη "nouvelle vague της ελληνικής επιχειρηματικότητας". Ποιος είναι ο 'υπεύθυνος' για αυτό; Ο Κώστας Τσαούσης.

Με τον Κώστα γνωριστήκαμε το μακρινό 2006. Τότε κάναμε τα πρώτα μας βήματα στην αγορά των έργων πληροφορικής. Ο Κώστας ήταν υπεύθυνος του ένθετου Economist στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Θεωρήσαμε πως πολλοί από τους υποψηφίους πελάτες μας διάβαζαν το ένθετο αυτό και αποφασίσαμε να κάνουμε μια πολύ επιθετική κίνηση ενημέρωσης και προβολής, σίγουρα απρόσμενη για ένα startup όπως το δικό μας (ακόμα και αν ο όρος 'startup' ήταν ακόμα σχεδόν άγνωστος στην Ελλάδα). Ο Κώστας με την ομάδα του κατάφερε να μας βοηθήσει να κάνουμε το βήμα αυτό πραγματικότητα. Έτσι ξεκίνησε μια συνεργασία που συνεχίστηκε μέχρι πολύ πρόσφατα.

Στον Κώστα Τσαούση οφείλω πολλά για τη βοήθεια που έδωσε σαν άψογος επαγγελματίας. Πολύ περισσότερο όμως βοήθησε σαν φίλος. Μερικοί από τους στενότερούς μου συνεργάτες ήρθαν στον οργανισμό μας από συστάσεις του Κώστα και παραμένουν ακόμα μαζί μας, πυλώνες στα διάφορα επιχειρηματικά μας βήματα. Με πολύ απλά λόγια, ο Κώστας ήταν ένας εξαίρετος άνθρωπος.

Το 2011 ο πατέρας μου - στα 83 του χρόνια - τυχαία μου μιλά για έναν παλιό, καλό του φίλο. Τον Τσαούση από την Ελευσίνα - Βασίλη, αν θυμάμαι καλά - που αργότερα δούλευε εργάτης στη Χαλυβουργική. Τηλεφωνώ στον Κώστα να ρωτήσω. Η ζωή τελικά παίζει περίεργα παιχνίδια: Οι πατεράδες μας αποδεικνύονται παιδικοί φίλοι.

Θα μπορούσα να γράψω πολλά για την άριστη επαγγελματική συνεργασία με τον Κώστα, το σημαντικότερο όμως είναι αυτό με το οποίο ξεκίνησα το κείμενο αυτό: Ο Κώστας ήταν από τους πρώτους δημοσιογράφους - σίγουρα ο πρώτος της εμπειρίας και του βεληνεκούς του - που πραγματικά αγκάλιασε το κίνημα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας που γεννήθηκε στη χώρα μας λίγο πριν το 2010, στη συνέχεια άνθισε και τώρα αποδίδει καρπούς. Δίχως καμία αμφιβολία, αν κάποιος δικαιούται να αποκαλείται "Ο Δημοσιογράφος των Ελληνικών Startups", αυτός είναι ο Κώστας Τσαούσης. Δεν είναι μόνο ότι έδωσε βήμα και προβολή σε αμέτρητες νεοφυείς επιχειρήσεις, σχεδόν με όρους κοινωνικής προσφοράς. Είναι πως ήταν πάντα ανοιχτός, συζητήσιμος, δίχως κανένα αποκλεισμό και με μια ειλικρινή προσπάθεια να ενισχύσει το επιχειρηματικό οικοσύστημα.

Ο Κώστας Τσαούσης δεν έκρυβε την ταυτότητα και τις επιλογές του. Αυτό όμως του έδινε μεγάλη αξιοπιστία: Ήξερες τι πρεσβεύει και, ακόμα και αν διαφωνούσες μαζί του, ήταν πάντα πρόθυμος να βοηθήσει. Άνθρωπος καλοπροαίρετος, μια ποιότητα που πλέον έχει γίνει εξαιρετικά σπάνια.

Του είχα πει ότι διαφωνούσα με τις πολιτικές απόψεις του των τελευταίων χρόνων. Προτιμούσα να κρατώ στο μυαλό μου τα πρώτα χρόνια της πορείας του. Σεβόμουν όμως απόλυτα τις θέσεις του, όπως έκανε και εκείνος. Η συνεργασία μας συνεχιζόταν όμορφα και απρόσκοπτα. 

Το τελευταίο διάστημα δεν είχαμε συχνή επαφή. Μια από τις τελευταίες φορές που μιλήσαμε ήταν το 2019 για να τον ευχαριστήσω για ένα άρθρο που έγραψε για την Επίγνωσις. Είχαν περάσει ήδη 13 χρόνια από τότε που μου έδωσε για πρώτη φορά βήμα στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ και ένιωσα σαν να μην πέρασε μια μέρα. Στη διάρκεια της πανδημίας 'χαθήκαμε'. Πρόσφατα άκουσα μια φήμη ότι ασθένησε και το βράδυ της Δευτέρας 16/5/2022 πληροφορήθηκα τα τραγικά νέα.

Η σκέψη μου πάει στην 87-χρονη μητέρα του. Στερεύουν τα λόγια παρηγοριάς στις περιπτώσεις αυτές. Εύχομαι μέσα της να βρει τη δύναμη να αποδεχτεί την τραγωδία αυτή δίχως να μισήσει τη ζωή - όσο κι αν αυτό φαντάζει δύσκολο σε τέτοιες καταστάσεις. Ελπίζω πάνω απ' όλα οι δικοί του άνθρωποι να τον θυμούνται πάντα με αγάπη.

Το σίγουρο είναι πως η ελληνική κοινότητα της νεοφυούς επιχειρηματικότητας δεν θα ξεχάσει ποτέ τον Κώστα Τσαούση. Ένα από τα σημαντικότερα μέλη της, έναν πυλώνα και μέντορα. 

Θέλω να πιστεύω πως οι νεότεροι δημοσιογράφοι θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Κώστα. Το σίγουρο είναι πως η μνήμη του θα είναι πάντα ζωντανή μέσα μας.

Το Ισραήλ και η απόλυτη ανάγκη του εθνικού μας branding

Ο Πρόεδρος του Ισραήλ είπε χθες, Δευτέρα 29/1/2018, κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα:

“Κάθε 8 ώρες γεννιέται στο Ισραήλ μια start up επιχείρηση και οι ιδρυτές της θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Είναι κάτι που μας κάνει υπερήφανους.”

Το ενδιαφέρον δεν είναι στο ίδιο το στατιστικό, το οποίο εκτός των άλλων είναι θεμελιωδώς λάθος (ο Daniel Isenberg, εκ των δημιουργών του "Ισραηλινού θαύματος", έχει αποδείξει ότι ο μεγάλος αριθμός startups είναι γενικά αρνητικός δείκτης, αυτό που μετράει είναι ο αριθμός των scale-ups), αλλά στην απόλυτη συνέπεια με την οποία ο Πρώτος Πολίτης μιας χώρας εξυπηρετεί την εθνική στρατηγική branding που οι ειδικοί έχουν επιλέξει (“startup nation”).

Να προσέξουμε λοιπόν τον επαρχιωτισμό μας. Σκοπός δεν είναι να αρχίσουμε να μετράμε κι εμείς τα start-ups που δημιουργούνται για να γίνουμε το "Ισραήλ των Βαλκανίων". Σκοπός είναι να επιλέξουμε ένα ξεκάθαρο εθνικό branding, να επικοινωνηθεί και να εξηγηθεί σε όλους τους φορείς (από τον ΠτΔ και τον ΠΘ μέχρι τους πρέσβεις και του ΟΕΥ) ώστε να μπορέσουν να την υπηρετήσουν.

To παραπάνω ακριβώς προσπαθούμε να κάνουμε στην Starttech Ventures με τις μικρές μας δυνάμεις. Στην κατεύθυνση αυτή επίσης  - και μάλιστα αποκλειστικά σε αυτήν - έχω προτείνει να κινηθούν όλοι οι φορείς και οι ενώσεις, όπως πχ έχω προτείνει στον ΣΕΚΕΕ, όπου έχω την τιμή να είμαι μέλος ΔΣ.

Εθνικό branding λοιπόν. Σε αυτό να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Ισραήλ.

Startups και αφοσίωση

Ξέρω πάρα πολλούς που «ξεκίνησαν ένα startup» παράλληλα με την 9-to-5 εργασία τους ή παράλληλα με κάποια άλλη επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Δεν ξέρω όμως κανέναν που να πέτυχε κάτι αξιόλογο, επιχειρώντας στο παραπάνω πλαίσιο.

Ακόμα και να υπάρχουν μερικοί, θα είναι οι εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. 

Η επιτυχία μπορεί να προϋποθέτει διάφορα πράγματα, το πρώτο και σημαντικότερο όμως είναι η απόλυτη αφοσίωση.

Focus λοιπόν αγαπητοί μου φίλοι. Απόλυτο focus κι επιμονή. Η επιτυχία τότε, αργά ή γρήγορα θα έρθει.

Αφού δημοσίευσα τα παραπάνω στο LinkedIn, ένας φίλος σχολίασε:

"Αυτό σημαίνει και χρημματοδότιση. Πως θα κάνεις και θα αφήσεις το 9-7 (ποτέ δεν είναι 5) χωρίς κεφάλαιο για να ζήσεις μέχρι (και αν) να αποδώσει το startup;"

Η απάντησή μου στην παρατήρηση αυτή είναι ξεκάθαρη: 

H παραπάνω άποψη είναι η πιο κλασική δικαιολογία. Δυστυχώς όμως, κατά την γνώμη μου πάντα, είναι απλά μια δικαιολογία. Συνοπτικά σημειώνω τα εξής:

1. Η επιχειρηματική δραστηριότητα σημαίνει την ανάληψη ρίσκου. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι φτιαγμένοι για αυτό. Εάν το ρίσκο σε καταβάλει, τότε απλά δεν πρέπει να κάνεις αυτήν την επιλογή — και δεν υπάρχει τίποτα κακό σε αυτό.
2. Στο, πολύ πιθανό πλέον, ενδεχόμενο όπου δεν έχεις κάποιο μικρό κεφάλαιο για να ξεκινήσεις (σημειώνω πως με μεθοδολογίες όπως το Lean Startup, Customer Development κλπ το απαραίτητο κεφάλαιο συχνά είναι πολύ μικρό) τότε η λύση είναι προφανής: Δουλεύεις κάποιο διάστημα και κάνεις αποταμίευση. Βρίσκεις ακόμα έναν ή δύο ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεσαι το ίδιο όραμα και κάνουν κι αυτοί το ίδιο. Βάζετε όλα τα δικά σας λεφτά, πηγαίνετε σε συγγενείς και φίλους και δίνουν ότι μπορούν. Με όσα μαζεύετε ξεκινάτε την εταιρεία, μειώνοντας τα προσωπικά σας έξοδα στο απολύτως ελάχιστο δυνατό. 

Είναι εύκολο; Δεν είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολο. Είναι όμως απολύτως εφικτό. Ας μείνει το εξής συμπέρασμα: Πολύ σημαντικότερη απόφαση από το "τα θα κάνεις" στην καριέρα σου είναι το "τι δεν θα κάνεις".

Το να προσπαθήσεις να έχεις και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο, είναι από λίγη που σπάνια αποδίδει, στην επιχειρηματικότητα μάλιστα συχνά έχει καταστροφικά αποτελέσματα. 

Είτε θα δημιουργήσεις λοιπόν ένα startup ή θα έχεις μια full-time εργασία. Μαζί και τα δύο, δεν γίνεται.

Η χρονιά των μεγάλων ευκαιριών – Σήμανε η ώρα της συνεργασίας

Πέρα από κάθε αμφιβολία το 2018 είναι η χρονιά των μεγάλων ευκαιριών για το ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων. Μεγάλες ευκαιρίες που ταυτόχρονα είναι και μεγάλες προκλήσεις όχι μόνο για τις ίδιες τις επιχειρήσεις αλλά και για όλους τους άλλους συντελεστές της αγοράς όπως οι επενδυτές, οι διαχειριστές κεφαλαίων, οι ερευνητές και γενικότερα ο ακαδημαϊκός κλάδος, οι διάφοροι συμβουλευτικοί οργανισμοί και γενικά για όλους όσους ασχολούνται με τη συγκεκριμένη υπόθεση στη χώρα μας.

Οι μεγάλες αυτές ευκαιρίες πηγάζουν από τη σύμπτωση πολλών θετικών παραγόντων. 

Ενδεικτικά, κάποιοι από αυτούς είναι οι ακόλουθοι:

1. Η αύξηση των αμερικανικών επενδύσεων στο χώρο της τεχνολογίας στην Ευρώπη.

2. Η βελτίωση της διεθνούς αξιοπιστίας του ελληνικού brand στον χώρο μέσα από μια σειρά επιτυχιών.

3. Η συνεχής ροή όλο και περισσότερων, όλο και μεγαλύτερων εξαγορών επιχειρήσεων ελληνικών συμφερόντων.

4. Η κατακόρυφη αύξηση της διαθεσιμότητας επενδυτικών κεφαλαίων μέσα από το πρόγραμμα EquiFund.

5. Η γενικότερη (σχετική, βεβαίως) βελτίωση των προσδοκιών για την ελληνική οικονομία.

6. Η ανάδειξη της επιχειρηματικότητας ως μιας κεντρικής επιλογής καριέρας για τους νέους αποφοίτους.

7. Η αυξανόμενη τάση Ελλήνων ιδιωτών επενδυτών (Business Angels) να ενισχύσουν ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις, κυρίως ωθούμενη από την ύπαρξη πλέον της “προηγούμενης γενιάς”, δηλαδή ιδιωτών που έβγαλαν χρήματα από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα και τώρα είναι διατεθειμένοι να επανεπενδύσουν μέρος αυτών σε νέες προσπάθειες.

Είναι πραγματικά σπάνια τύχη να συνυπάρχουν τόσες πολλές και τόσο σημαντικές θετικές παράμετροι για την ανάπτυξη ενός κλάδου της οικονομίας, οπότε η αισιοδοξία μπορεί να θεωρηθεί βάσιμη. 

Βεβαίως, την χρονιά αυτή ακριβώς την μεγάλων ευκαιριών είναι που όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά αυτή πρέπει να κάνουν και μερικά μεγάλα βήματα μπροστά ξεπερνώντας τις χρονιές παθογένειες που τη βασανίζουν, με πρώτη και σημαντικότερη εκείνη της κουλτούρας της συνεργασίας — Ή, για να ακριβολογεί κανείς, της απόλυτης έλλειψης της.

Η οικονομία που αναπτύσσουν οι νεοφυείς επιχειρήσεις για να επιτύχουν είναι εκείνη της συνεργασίας πράγμα που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν κατάφεραν να το αποδείξουν στην πράξη. 

Επενδυτές και επιχειρηματίες πρέπει το 2018 να αποδείξουν με τις πράξεις τους ότι επιτέλους κατανόησαν πως στην αγορά αυτή δεν υπάρχει τίποτα να χωριστεί και ότι το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων είναι η ανάδειξη του ελληνικού brand ως μιας αξιόπιστης διεθνούς επιλογής.

Πράγματι, για να ειπωθεί όσο πιο απλά γίνεται, στο μοντέλο που παράγουμε στην Ελλάδα και πουλάμε στον κόσμο, αυτά που μας χωρίζουν είναι ελάχιστα και σχετικά ασήμαντα ενώ αυτά που μας ενώνουν είναι πολλά και ιδιαίτερα σημαντικά. 

Στο μετρό που οι κύριοι παίχτες του οικοσυστήματος θα ενστερνιστούν τη θέση αυτή, θα μπορέσουμε όλοι να δούμε την αισιοδοξία μας να επιβεβαιώνεται και το 2018 να γίνεται μια χρονιά ορόσημο για τις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. 

Η προσέγγιση Stra.Tech.Man. ως αναγκαία προϋπόθεση επιτυχίας στις Νεοφυείς Επιχειρήσεις

Φρανκφούρτη, Γερμανία
24 Μαΐου 2016

Θα ήθελα πρώτα απ’ όλα να ευχαριστήσω θερμά τον καλό φίλο και εξαίρετο επιστήμονα και πανεπιστημιακό δάσκαλο Χάρη Βλάδο για τη μεγάλη τιμή που μου κάνει φιλοξενώντας κείμενό μου στο νέο του πόνημα, το βιβλίο "Στρατηγική Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων σε Συνθήκες Κρίσης: Η προσέγγιση Stra.Tech.Man" που σύντομα θα κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Κριτική, το οποίο θεωρώ πως έχει μεγίστη χρησιμότητα τόσο σε φοιτητές και ερευνητές όσο και σε επιχειρηματίες. 

Η εμπνευσμένη προσέγγιση Stra.Tech.Man., που μπορεί να είναι μια αποτελεσματική πυξίδα σε κάθε είδους επιχείρηση, βρίσκει ιδανικό πεδίο εφαρμογής στη νεοφυή επιχειρηματικότητα – Στις επιχειρήσεις δηλαδή που είναι νέες σε ηλικία, έχουν κάποια προϊοντική ή διαδικαστική καινοτομία και στοχεύουν σε ταχεία ανάπτυξη των μεγεθών τους.

Στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια βιώνουμε την άνθιση των νεοφυών επιχειρήσεων και, πολύ περισσότερο, μια ολοένα και αυξανόμενη συζήτηση γύρω από αυτές. Ξαφνικά πολλοί και διάφοροι φορείς στη δημόσια σφαίρα, ιδιώτες και οργανισμοί, με ενθουσιασμό αναφέρονται στη νεοφυή επιχειρηματικότητα ως μια από τις λίγες διεξόδους που υφίστανται στην παρούσα κατάσταση της οικονομίας που χαρακτηρίζεται από τέλμα και απαισιοδοξία.

Έχοντας εργαστεί τα τελευταία δεκαέξι χρόνια στον τομέα, αρχικά ως επιχειρηματίας και στη συνέχεια ως επενδυτής, σίγουρα δεν θα μπορούσα να είμαι αντίθετος στη νεοφυή επιχειρηματικότητα – πολύ περισσότερο μάλλον αφού έδωσα σημαντικό ποσοστό του χρόνου, της ενέργειας και των πόρων μου για την προώθησή της στην Ελλάδα, μέσα από την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων, αλλά και στην Ευρώπη, μέσα από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Νέων Επιχειρηματιών.

Παρά ταύτα, δεν μπορώ να είμαι ανήσυχος με τις εξελίξεις που παρατηρώ στην πολύπαθη χώρα μας – και όχι μόνο – κατά τα τελευταία δυο χρόνια. Μου θυμίζει τα φοιτητικά μου χρόνια στο Ηράκλειο Κρήτης όπου με έκπληξη άκουγα ανθρώπους στο κυλικείο του πανεπιστημίου, σε καφετέριες στο κέντρο της πόλης, ακόμα και σε περίπτερα και super market, να συζητούν για το χρηματιστήριο και για το νέο «δυνατό χαρτί» που είχαν μόλις αγοράσει και ήταν «βέβαιοι» πως σε ελάχιστο χρόνο θα τους απέφερε σημαντικότατα κέρδη – Διότι ήταν έξυπνοι και δεν χρειαζόταν πια να «ταλαιπωρούνται» με τις σπουδές ή τις εργασίες τους.

Αυτή ακριβώς ήταν η «κουλτούρα της αρπαχτής» που κατέστρεψε όχι μόνο την ελληνική οικονομία αλλά και, σε μεγάλο βαθμό, τα ίδια τα θεμέλια της κοινωνίας μας.

Δεν μπορώ να μην διαπιστώσω πως παρόμοια φαινόμενα παρατηρούνται στην σκηνή της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η αποθέωση της «καταπληκτικής ιδέας» και του μεγάλου «κύκλου χρηματοδότησης». 

Πρόκειται για μια ζάλη, μια μορφή ναρκωτικού, που μας κάνει να ξεχνάμε το προφανές: Ότι το επίθετο «νεοφυής» έπεται του ουσιαστικού «επιχείρηση» – και, όπως πολλές φορές έχει αποδειχτεί ιστορικά με τους πιο εντυπωσιακούς τρόπους, όπως για παράδειγμα με το «dotcom bubble» στις αρχές του αιώνα μας – ακριβώς όταν ξεκινούσα την επιχειρηματική μου διαδρομή – οι νόμοι της αγοράς και των επιχειρήσεων παραμένουν αμείλικτοι ανεξαρτήτως των αλλαγών ή εξελίξεων στις διάφορες παραμέτρους του επιχειρηματικού γίγνεσθαι.

Ο Χάρης Βλάδος, παρέχοντας σημαντικότατη υπηρεσία στον κλάδο του επιχειρείν τόσο από την ακαδημαϊκή & ερευνητική  όσο και την εφαρμοσμένη εκδοχή του έχει προτείνει την προσέγγιση Stra.Tech.Man. ως εργαλείο / μπούσουλα για τη δημιουργία και διοίκηση των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στο υφιστάμενο περιβάλλον μας, εκείνο δηλαδή των μεσαίων, μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που είναι η κύρια μορφή επιχειρηματικότητας στον Ελλαδικό χώρο και μάλιστα στο περιβάλλον της οικονομικής (και κοινωνικής, πολιτικής, αξιακής, κ.ο.κ.) κρίσης που βιώνουμε, ή ορθότερα που έγινε ευρύτερα αντιληπτή, από το 2009 και έπειτα.

Είναι εξαιρετικά μεγάλης σημασίας για τους νεοφυείς επιχειρηματίες η προσέγγιση Stra.Tech.Man., τόσο για όσους έχουν ήδη ξεκινήσει όσο και για τους επίδοξους, διότι έχει δυο βασικότατα χαρακτηριστικά – προϋποθέσεις για επιτυχία: Είναι σφαιρική και ορθολογική. Καταφέρνει να συνοψίζει τρεις βασικότατους άξονες για την ορθή διοίκηση και χάραξη στρατηγικής της επιχείρησης – Στρατηγική, Τεχνολογία και Μάνατζμεντ – προωθώντας τον ορθολογισμό ως κριτήριο λήψης αποφάσεων (κάτι που τόσο έντονα έχει λείψει από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα).

Ακούω συχνά επίδοξους επιχειρηματίες να μιλούν για ιστορίες επιτυχίας (κύρια προερχόμενες από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού) όπου έγιναν εξαγορές νεοφυών επιχειρήσεων σε υψηλότατο τίμημα, όπως για παράδειγμα του WhatsApp και του Instagram, την στιγμή που οι εξαγοραζόμενες επιχειρήσεις είχαν από ελάχιστα έως μηδενικά έσοδα. Δημιουργούνται έτσι ψευδαισθήσεις ότι το φαινόμενο αυτό μπορεί να επαναληφθεί και μάλιστα στην Ελλάδα. Καλώς η κακώς – καλώς κατά την άποψή μου – οι περιπτώσεις αυτές ούτε μπορούν ούτε πρέπει να αντιγραφούν.

Οι επιχειρήσεις αυτές απλώς έτυχε να αναπτύξουν κάποια χαρακτηριστικά συμπληρωματικότητας προς μια άλλη, ευημερούσα και ταχέως αναπτυσσόμενη επιχείρηση – εν προκειμένω το facebook – η οποία προτίμησε να τις εξαγοράσει παρά να αναπτύξει αυτές τις υπηρεσίες εσωτερικά τόσο για λόγους χρόνου/κόστους όσο και για να «γλυτώσει» έναν αυριανό ανταγωνιστή. Δεν υπάρχει όμως τίποτα επαναλήψιμο στις στρατηγικές του WhatsApp & του Instagram. Αντίθετα, η στρατηγική του τύπου «θέλω να έχω πολλούς χρήστες και μετά θα δω πως  θα βγάλω χρήματα» έχει οδηγήσει στο κλείσιμο δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες, ή και χιλιάδες σε παγκόσμια κλίμακα,  νεοφυείς επιχειρήσεις. Η ίδια η σύγκριση της πορείας του facebook με εκείνης του twitter είναι ιδιαιτέρως αποκαλυπτική: Καλές επιχειρήσεις είναι εκείνες που καταφέρνουν να αυξάνουν τα έσοδα και τα κέρδη τους στη βάση μιας μέσο- και μακροπρόθεσμης στρατηγικής.

Πλήθος μελετών καταλήγει σε συμπεράσματα που κάθε επιχειρηματίας με στοιχειώδη εμπειρία και ανοιχτό μυαλό θεωρεί προφανή: Καλές επιχειρήσεις είναι εκείνες που είναι τακτοποιημένες. Που κάνουν προγραμματισμό και προϋπολογισμό. Που οι κινήσεις τους είναι υπολογισμένες. Που προσέχουν τις σχέσεις τους με πελάτες και προμηθευτές. Που παρακολουθούν προσεκτικά και σέβονται τον ανταγωνισμό. Που δαπανούν χρόνο, ενέργεια και πόρους για να καταλάβουν τις τάσεις της αγοράς τους. Που σκέφτονται το σήμερα, το αύριο και το μεθαύριο, βασιζόμενες σε μια ορθολογική ανάλυση του τι συνέβη χθες και προχθές. Που δίνουν απόλυτη έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό τους και κάνουν ότι μπορούν για να το υποστηρίξουν με συστήματα και διαδικασίες.

Τελικά, επιτυχημένες επιχειρήσεις δημιουργούν οι άνθρωποι που προσέχουν όλα τα παραπάνω αλλά κάνουν και κάτι ακόμα, που προϋποθέτει ανοιχτό μυαλό (ορθολογισμό) και παραμερισμό των εγωισμών:  Καταφέρνουν να προσλαμβάνουν συνεργάτες που είναι καλύτεροι από εκείνους.

Μίλησα παραπάνω για την ανάγκη προϋπολογισμού. Θα ήθελα να δώσω μεγίστη έμφαση στο σημείο αυτό: Η ορθή  διαχείριση των οικονομικών, λογιστικά, φορολογικά, ταμιακά και καθ οιονδήποτε άλλο τρόπο, είναι προϋπόθεση απαραίτητη για την επιτυχία των επιχειρήσεων, είτε παραδοσιακών ή νεοφυών. Πολλές φορές ακούω νέους επιχειρηματίες να λένε ότι «βαριούνται» τα λογιστικά, «δεν καταλαβαίνουν» τα φορολογικά και θεωρούν τους προϋπολογισμούς και απολογισμούς ως «περιττή γραφειοκρατία». Ειλικρινά, δεν γνωρίζω συνταγή άλλη για πιο βέβαιη αποτυχία σε μια επιχείρηση. Όσο σημαντικός είναι ο πελάτης, όσο σημαντικό είναι το προϊόν, άλλο τόσο σημαντική είναι και η διαχείριση των οικονομικών.

Ο Καθηγητής Daniel Isenberg του Harvard Business School σε μια διάλεξή του που είχα την τύχη να παρακολουθήσω συνέκρινε τις επιχειρήσεις SEGWAY και ACTAVIS. Η πρώτη είχε εξαιρετική προϊοντική καινοτομία (το γνωστό δίτροχο όχημα που «μένει όρθιο μόνο του» χάρη σε γυροσκοπικούς μηχανισμούς κ.α.), εντυπωσιακή χρηματοδότηση (άνω των $400 εκ.), και συμβούλους & επενδυτές τα μεγαλύτερα ονόματα του παγκοσμίου επιχειρηματικού κύκλου. Η ACTAVIS ήταν μια μικρή εταιρεία στην Ισλανδία που παρήγαγε αντίγραφα (γενόσημα) φάρμακα. Οι δυο επιχειρήσεις ξεκίνησαν το 2009. Η μια με την επένδυση των $400 εκ, η άλλη με εξαγορά περίπου $12 εκ. Λιγότερο από δέκα χρόνια μετά, η SEGWAY είχε πρακτικά χρεοκοπήσει, ενώ η ACTAVIS αύξησε την αξία της κατά χίλιες φορές και πουλήθηκε περίπου $12 δις. Η ACTAVIS  μπορεί εξ ορισμού να μην είχε προϊόντική καινοτομία, καθότι παρήγαγε αντίγραφα φαρμάκων, ήταν μια εταιρεία με πολύ προσεγμένα οικονομικά, καταπληκτική διαχείριση ανθρωπίνου δυναμικού, εξαιρετικές πωλήσεις και απίστευτα logistics. Με λίγα λόγια ήταν μια εταιρεία που αξιοποίησε πλήρως την τεχνολογία, χάραξε ορθή στρατηγική και είχε άριστη διοίκηση.

Όπως φανερώνει το παραπάνω παράδειγμα, και πάμπολλα άλλα στη βιβλιογραφία αλλά και στο εξαίρετο αυτό βιβλίο του Χάρη Βλάδου, η μεθοδολογική, ορθολογική προσέγγιση είναι αυτή που μπορεί να αποδώσει καρπούς με τρόπο προβλέψιμο. Είναι η βάση του επιχειρείν, τόσο παραδοσιακού όσο και νεοφυούς, που θα επαναφέρει την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη συνολικά στην τροχιά της ανάπτυξης και της προόδου.  

Η ανάγκη θεσμικής εκπροσώπησης των startups σε σχέση με τα "νέα σεμινάρια"

Αναδημοσίευση από το EMEA.gr

Είχα μιλήσει πρόσφατα για τον Μανωλιό που ντύθηκε ...incubator. Το βασικό μήνυμα του άρθρου ήταν ξεκάθαρο: Οι γνωστοί κύκλοι του «ιδιωτικοδημοσίου», εκείνοι που ανδρώθηκαν με τον δήθεν ιδιωτικό τομέα που είχε κύριο πελάτη του το κράτος, «μυρίστηκαν» ότι θα «πέσουν λεφτά για τα start-ups» και, όπως ήταν αναμενόμενο, «τοποθετήθηκαν» στην αγορά. Εξάλλου, η τεχνογνωσία τους στη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος είναι πραγματικά διεθνούς επιπέδου. Για την ακρίβεια, με εξαίρεση τους «συναδέλφους» στην Ιταλία, δεν συγκρίνονται με κανέναν άλλο στην Ευρώπη και με ελάχιστους άλλους διεθνώς. Όπως ήταν φυσικό, το άρθρο αυτό προκάλεσε πλήθος σχολίων και δημιούργησε γενικότερα ενδιαφέρον.

Ακόμα πιο ενδιαφέρον όμως είναι το ποιοι είναι οι «μπροστινοί» στη νέα αυτή διασπάθιση του δημοσίου χρήματος. Αποδεικνύεται ότι μακράν ο καλύτερος τρόπος σε αυτή τη χώρα να πάρεις κρατικό χρήμα είναι να βρίζεις το κράτος!  Υπάρχουν πια όχι λίγα παραδείγματα. Διάφοροι με υποτιθέμενες φιλελεύθερες ιδέες, «αγνοί»  και «αμόλυντοι», οι οποίοι βεβαίως υπάρχουν μόνο και μόνο επειδή διαχειρίζονται τα χρήματα του κράτους, ελληνικού και ευρωπαϊκού – ενώ φυσικά συνεχίζουν να καταγγέλλουν τον κρατισμό μετά βδελυγμίας.

Η κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων τι κάνει για να αντιδράσει στην αστεία αυτή κατάσταση; Μέχρι στιγμής λίγα πράγματα καθώς είναι πολυδιασπασμένη και ιδιαίτερα υπανάπτυκτη σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Αδυνατούν δυστυχώς πολλοί start-up επιχειρηματίες να αντιληφθούν τη θεμελιώδη αρχιτεκτονική διαφορά μεταξύ «οργανισμού» και «association». To δεύτερο είναι by definition inclusive, open to All με transparency και governance rules. Είναι αυτό που έχει λειτουργήσει πολύ καλά σε οικονομίες όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία και απουσιάζει σχεδόν τελείως από οικονομίες όπως η Ελλάδα. Είναι το απαραίτητο θεσμικό εργαλείο για να δημιουργηθεί ένα οικοσύστημα. Ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελούν τα open source communities που έχουν συγκεκριμένους κανόνες «citizenship» και «governance» (πχ http://www.ow2.org).

Στην πολύπαθη χώρα μας έντεχνα έχει προωθηθεί η έννοια της «αγνής» και «ανόθευτης» πρωτοβουλίας που, όλως τυχαίως, δεν έχει κανένα κανόνα διακυβέρνησης και πολύ απλά μια μικρή παρέα «λύνει και δένει». Η πλάκα είναι πως τέτοια παρεάκια, που ξαναλέμε δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν παρά στον εαυτό τους, εμφανίζονται και ως «εκπρόσωποι του community» λέγοντας μάλιστα πως είναι οι αυθεντικοί εκφραστές του. Με τις υγείες μας!

Επιμένω ότι είναι εντυπωσιακό που άνθρωποι γενικά μορφωμένοι αγνοούν ότι οι κοινωνίες (πχ startup ecosystem) συγκροτούνται από κανόνες (κλασικό παράδειγμα οι ΗΠΑ: «Α Nation or rules»), οι οποίοι κανόνες προδιαγράφονται, εξελίσσονται και επιβάλλονται από ανοιχτά συλλογικά υποκείμενα με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Αν και είναι πολύ απλή η παραπάνω έννοια, λόγω του σταδίου ωρίμανσης που βρισκόμαστε στην κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων φαίνεται ότι περισσότεροι δεν την έχουν ακόμα συνειδητοποιήσει. Μπερδεύονται, δεν μπορούν για παράδειγμα να καταλάβουν τη διαφορά ενός μη κερδοσκοπικού ιδρύματος ενίσχυσης των start-ups με μια ένωση, με το συλλογικό αντιπροσωπευτικό φορέα δηλαδή, της κοινότητάς τους. Εκτός από υπανάπτυκτη χώρα είμαστε δυστυχώς και υπανάπτυκτη κοινωνία.

Μην έχοντας λοιπόν ακόμα όλοι συμφωνήσει ότι η start-up κοινότητα πρέπει να έχει και μια θεσμική υπόσταση με όρους transparency & proper governance η οποία να εκφράζει τη συνισταμένη των απόψεων των μελών της, δεν δίνουμε έτσι τη δυνατότητα να υπάρξει κάποιος ισχυρός φορέας για να προστατεύσει το - σε βρεφικό στάδιο ακόμα - οικοσύστημα από τους αετονύχηδες που εφορμούν για να το εκμεταλλευτούν - και όχι για να το «ενισχύσουν», όπως ξεδιάντροπα διατυμπανίζουν. 

Παραμένουν δυστυχώς ανοχύρωτα τα start-ups απέναντι στους γνωστούς-αγνώστους που εφορμούν για να 'φάνε' τα χρήματα που ο Ευρωπαίος φορολογούμενος - πολύ σωστά - δίνει για την ενίσχυση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Μια πρώτη επιλογή είναι να πούμε «έτσι γίνεται στην Ελλάδα», να σηκωθούμε να φύγουμε (;) ή, αν μείνουμε, να κλαίμε την άτιμη τη μοίρα μας. Μια άλλη επιλογή είναι να θεωρητικολογήσουμε, όπως συχνά πολλοί κάνουν σε αυτή τη χώρα. Η τρίτη επιλογή, αυτή που προσωπικά ένθερμα υποστηρίζω, είναι να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας.  Πολλοί είναι αυτοί που «θέλουν το καλό των start-ups». Ας το ακούσουν καλά: Δεν θα τους το δώσουμε!

Τι θα κάνουμε λοιπόν; Αντί να τα παρατήσουμε ή να θεωρητικολογούμε, θα δημιουργήσουμε έναν θεσμό. Έναν μαζικό, συλλογικό, ανοιχτό και αντιπροσωπευτικό φορέα για την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα. Έναν φορέα από τα start-ups και για τα start-ups. Έναν φορέα που θα είναι η συλλογική φωνή της κοινότητας και που θα εκφράζει με αξιοπιστία την άποψή της για το πως μπορεί το οικοσύστημα να ενισχυθεί για το συμφέρον όλων των εμπλεκομένων και της χώρας συνολικά!

Μόνο τότε φαινόμενα όπως τα γραφικότατα «accelerators», τα «νέα ΚΕΚ» και τα «νέα σεμινάρια», θα αποτελέσουν μια μικρή κωμική παρένθεση στην προσπάθεια που γίνεται από τόσους πολλούς, που σύντομα θα είναι εντυπωσιακά περισσότεροι, για την ανάπτυξη ενός ισχυρού start-up ecosystem στην Ελλάδα, για την πραγμάτωση δηλαδή της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας.

Άλλαξε ο Μανωλιός" και ντύθηκε... incubator!

Αναδημοσίευση από το ΕΜΕΑ.gr

Ξαφνικά, εκεί που δεν υπήρχε τίποτα, η Ελλάδα γέμισε incubators, accelerators και άλλα ευφάνταστα στην ονομασία τους προγράμματα για την προώθηση της «νεοφυούς επιχειρηματικότητας». Έχουμε πολύ περισσότερα τέτοια προγράμματα από όσα χρειαζόμαστε. Από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς μέχρι το Δήμο Αθηναίων και άλλους φορείς, εκατομμύρια ευρώ ανακοινώνονται πως θα διατεθούν για τον ιερό σκοπό της ενίσχυσης των start-ups!

Θα αναρωτηθείτε, «πως μπορεί να σε ενοχλεί αυτό;». Με ενοχλεί πολύ η ουσία, όχι το φαίνεσθαι. Η ουσία είναι πως το γνωστό κρατικοδίαιτο κατεστημένο, αυτό που μάθαμε να λέμε «ιδιωτικοδημόσιο τομέα», έχει βρει νέο πεδίον δόξης λαμπρό: Την (υποτιθέμενη) ενίσχυση της επιχειρηματικότητας!

Μεταξύ σοβαρού και αστείου μπορώ να πω ότι το μόνο ίσως θετικό που βλέπω στην κίνηση αυτή είναι πράγματι η χρήση του όρου «νεοφυής επιχείρηση» για να περιγράψει τα start-ups, ο οποίος εισήχθη από την ΕΕΝΕ και συγκριμένα τον Γενικό Γραμματέα της Γιώργο Παπαδόπουλο. Είναι εξάλλου γνωστό πως όποιος ονομάζει τα πράγματα, συνήθως καθορίζει και την εξέλιξή τους.

Αν ψάξετε λοιπόν λίγο καλύτερα, πίσω από την κουρτίνα της «αφιλοκερδούς προσπάθειας» θα δείτε τους ίδιους ανθρώπους που επί δεκαετίες «αξιοποιούν» εθνικά και κοινοτικά κονδύλια. Θα δείτε προκηρύξεις απίστευτες. Έφτασαν να ζητούν ..15ετή εμπειρία σε προγράμματα ενίσχυσης start-ups, όταν το 1998 καλά-καλά δεν χρησιμοποιούταν η ορολογία αυτή - ειδικά στην Ελλάδα. Μάθαμε ακόμα πως οι … διαφημιστικές εταιρείες είναι οι πλέον ειδικές για τα προγράμματα αυτά και πολλά άλλα ευτράπελα.

Το Β' και το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης αντί να δημιουργήσουν την οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας, διασπαθίστηκαν εν πολλοίς στα «σεμινάρια», προς άγραν «εργασιακής σταθερότητας» και σε τήρηση του ακλόνητου κοινωνικού συμβολαίου: Εσύ (πολίτη) θα με ψηφίζεις και εγώ (κράτος) θα σε «εξασφαλίζω». Ποιος δεν θυμάται το όργιο που είχε γίνει με τα επιδοτούμενα σεμινάρια; Ποιος ξέχασε ότι το πρόγραμμα «ψηφιακό άλμα», για venture capital σε high tech, το 2008 ακυρώθηκε ενώ προωθήθηκαν τα προγράμματα ... «e-Μηχανικοί», «e-Γονείς» και η διανομή των netbooks για τους μαθητές; Δυστυχώς ή ευτυχώς, είμαστε πολλοί αυτοί που τα θυμόμαστε καλά.

Υποτίθεται πως το Δ' ΚΠΣ, αυτό που όλοι μάθαμε σαν «ΕΣΠΑ», θα ήταν σε διαφορετική βάση. Πράγματι, άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του ... διαφορετικώς. Υπάρχει λοιπόν ένα φαινόμενο που θα το έλεγα «τα νέα ΚΕΚ και ΙΕΚ» ή ίσως «τα νέα σεμινάρια». Η πλάκα είναι πως πολλές από τις προκηρύξεις που ανέφερα για «acceleration programs» στην πραγματικότητα φωτογραφίζουν κάποια ΚΕΚ για υποψηφίους αναδόχους. Με άλλα λόγια, πάμε για τα «νέα σεμινάρια» όχι μόνο de facto αλλά και de jure.

Στην εποχή του ΕΣΠΑ λοιπόν, ειδικά με το άγχος της απορρόφησης, οι «εκπαιδεύσεις» δεν λέγονται πια «σεμινάρια» αλλά «acceleration programs», άσε που πολλές φορές συμπληρώνονται και με πενταήμερη εκδρομή στη Ρόδο! - Sorry, στο "silicon valley" εννοώ. Είμαι βέβαιος πως σε λίγο καιρό, τα ταξιδιωτικά γραφεία που τώρα παίζουν Κωνσταντινούπολη και Αγίους Τόπους, θα βάλουν στους προορισμούς τους και «Πανόραμα Σίλικον Βάλλεϋ - Πάλο Άλτο - Μάουντεν Βιού».

Ζούμε στη χώρα του παραλόγου, στη χώρα του «ότι δηλώσεις, είσαι». Είναι όμως κρίμα μεγάλο την στιγμή που βρισκόμαστε μια ανάσα πριν την απόλυτη καταστροφή να επιτρέπουμε σαν κοινωνία την ύπαρξη τέτοιων φαινομένων. Είναι έγκλημα τόσο προς την κοινότητα των start-ups όσο και προς τις επόμενες γενιές.

Τα κάθε λογής υποτιθέμενα «accelerators», τα «νέα ΚΕΚ» και τα «νέα σεμινάρια» δηλαδή, πρέπει να αποτελέσουν μια μικρή κωμική παρένθεση στην προσπάθεια που γίνεται από τόσους πολλούς, οι οποίοι σύντομα θα είναι εντυπωσιακά περισσότεροι, για την ανάπτυξη ενός ισχυρού start-up ecosystem στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει κανένας άλλος δρόμος για τη χώρα, μόνη διέξοδος είναι η ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας.

Αν η κοινότητα των start-ups δεν αντιδράσει τώρα και δυναμικά εναντίον όλων αυτών που την εκμεταλλεύονται για να πλουτίσουν δίχως να προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό, θα έχει διαπράξει ένα πολύ μεγάλο λάθος.

Υπό τις παρούσες κρίσιμες συνθήκες όμως, λάθος που επαναλαμβάνεται πολλοστή φορά, πλέον είναι ασυγχώρητο.

Επαναφέροντας το ιστορικό κέντρο της Αθήνας στη φυσική του θέση

Αναδημοσίευση από το HellenicStartups.gr

Περίπου 35 διακεκριμένοι επισκέπτες από 10 χώρες, επενδυτές και νέοι επιχειρηματίες, τίμησαν με την παρουσία τους την Entrepreneur Week Greece, όπως ονομάσαμε πέρσι το Ετήσιο Συνέδριο των Ελληνικών Νεοφυών Επιχειρήσεων, μια προσπάθεια που ξεκίνησε από τον Νοέμβρη του 2009 με την πρωτοβουλία One Hundred Start-ups και επί της ουσίας οδήγησε στη γέννηση του Hellenic Start-up Association.

Όλοι αυτοί οι φίλοι από τις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Ρωσία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Αυστραλία,  τη Σαουδική Αραβία, την Ουγγαρία, το Βέλγιο και τη Σερβία δυσκολεύονταν να μας καταλάβουν όσο μιλούσαμε με χρώματα μελανά για την κρίση και την αδυναμία μας να βγούμε από αυτήν. “Δεν είστε καλά“, είπε κάποια στιγμή αυστηρά ο Alex Mitchell ενώ περπατούσαμε κάπου κοντά στο Θησείο, αργά το βράδυ της Παρασκευής 24 Φλεβάρη.  ”Εντάξει όλα αυτά που λέτε“, συνέχισε, “όμως μάλλον δεν έχετε καταλάβει που βρίσκεστε!” ολοκλήρωσε την φράση του και το βλέμμα του ήταν προς τον φωτισμένο βράχο της Ακρόπολης.  Αφού τον κοιτάξαμε με απορία, εξήγησε “Παγκοσμίως η Αθήνα είναι συνυφασμένη με τη δημιουργία. Καμία άλλη πόλη σε ολόκληρο τον κόσμο δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι καν πλησιάζει το συμβολικό κεφάλαιο της Αθήνας στο θέμα της δημιουργικότητας. Με πολύ απλές κινήσεις θα μπορέσετε να κάνετε την Αθήνα μια παγκόσμια πρωτεύουσα δημιουργικότητας.  Είμαι βέβαιος πως μεγάλος αριθμός από start-ups όλων των κλάδων πολύ ευχαρίστως θα ερχόταν να εργαστεί, να δημιουργήσει στην Αθήνα εάν κάποια απλές κινήσεις γίνονταν εδώ“.

Μείναμε όλοι άναυδοι. Η περιοχή που φοβόμαστε να κυκλοφορήσουμε, ένα πεδίο ρατσισμού, βίας, εξαθλίωσης και παραβατικότητας, στα μάτια του Άγγλου προσκεκλημένου μας μπορούσε εύκολα να γίνει η Παγκόσμια Πρωτεύουσα Δημιουργικότητας.

Την επόμενη μέρα, μετά το πολύ πετυχημένο B2B Match-Making eventσυζητήσαμε σε μεγαλύτερο βάθος το θέμα αυτό. Ο Alex είπε πως κάτι παρόμοιο είχε γίνει με πολύ μεγάλη επιτυχία στο Ανατολικό Λονδίνο. Ο Alvaroμίλησε για το πως παρόμοια μέτρα έδωσαν πνοή στις πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Μαδρίτης. Τέλος, ο Gary μετέφερε παρόμοιες εμπειρίες από τοSan Francisco και συγκεκριμένα το twitter project.

H συζήτηση κατέληξε σε κάποια πολύ απλά συμπεράσματα:

1. Στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας υπάρχει σήμερα μεγάλο πλεόνασμα, αφθονία γραφειακών χώρων προς ενοικίας
2. Τα ενοίκια τους είναι ήδη πολύ χαμηλά
3. Στην Ελλάδα ολόκληρη και κατ’ εξοχήν στην Αθήνα υπάρχει ανθρώπινο δυναμικό υψηλής ποιότητας
4. Η αγορά εργασίας δεν μπορεί να απορροφήσει το δυναμικό αυτό και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να το πληρώσει όσο αξίζει
5. Δυστυχώς μάλιστα φαίνεται πως ουδέποτε μπορούσε, αφού και προ κρίσης οι περισσότεροι πτυχιούχοι υποαπασχολούνταν σε θέσεις πολύ κατώτερες των δυνατοτήτων τους
6. Το κράτος δεν πρέπει να δώσει χρήματα, διότι πολύ απλά το κράτος δεν έχει χρήματα, έχει χρεοκοπήσει
7. Το κράτος όμως, σε συνεργασία με τον Δήμο, μπορεί να δώσει ισχυρά φορολογικά και εισφορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας
8. Μέσω του κανόνα de minimis και άλλων τέτοιων εργαλείων θα διασφαλιστεί πως τα όποια κίνητρα θα ληφθούν μόνο από όσους τα δικαιούνται – Δηλαδή από αυθεντικά νεοφυείς επιχειρήσεις οι φορείς των οποίων δεν έχουν παράλληλες δραστηριότητες
9. Πολύ απλά οι επιχειρήσεις αυτές θα λάβουν πενταετή φοροαπαλλαγή και οι φορείς τους για το αντίστοιχο διάστημα μια γενναία έκπτωση στις εισφορές τους στον ΟΑΕΕ.
10. Ούτως ή άλλως, το πιο πολλά start-ups αποτυγχάνουν πριν γίνουν κερδοφόρα. Τα λίγα που θα γίνουν κερδοφόρα, συνήθως μεγάλα κέρδη έχουν μετά την πενταετία. Άρα, ουσιαστική απώλεια φόρου εισοδήματος δεν υπάρχει.
11. Η έκπτωση στις εισφορές στον ΟΑΕΕ θα μπορούσε να επιστρέφετε σταδιακά μετά την πενταετία, στην περίπτωση που το start-up έχει μπει σε κερδοφορία.
12. Τα οφέλη από τα μέτρα αυτά θα είναι πάρα πολλά σε πλήθος διαφορετικών επιπέδων:
i. Οι νέοι θα γυρίσουν στο κέντρο της Αθήνας!,
ii. Ακίνητα που τώρα ρημάζουν άδεια, θα αποκτήσουν ζωή ξανά,
iii. Δημιουργούνται μαζικά νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας,
iv. Προσελκύονται start-ups από την Κεντρική/Βόρεια Ευρώπη να έρθουν στην Αθήνα,
v. Αντιμετωπίζεται ουσιαστικά το πρόβλημα της εγκληματικότητας μέσα από την ανάπτυξη της περιοχής

Τελειώνοντας αυτή τη συζήτηση το μεσημέρι του Σαββάτου 25 Φλεβάρη 2012, όλοι αναρωτηθήκαμε αν τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να περάσουν από την Τρόικα. Αναζητήσαμε τηλεφωνικά το Paulo Andrez, Πρόεδρο του EBAN που νωρίτερα την Πέμπτη 23 Φλεβάρη είχε μιλήσει στην ιδρυτική συνάντηση τωνHellenic Angels. Μας είπε πως στην Πορτογαλία, επί μνημονίου και επιτήρησης ΔΝΤ, έχουν περάσει πολύ πιο επιθετικά μέτρα με παράδειγμα την κρατική ενίσχυση του co-investment από πιστοποιημένους business angels σε αυθεντικά νεοφυείς επιχειρήσεις. Μας πρότεινε μάλιστα την εφαρμογή του μέτρου αυτού στην Ελλάδα, τόσο στο κέντρο των Αθηνών όσο και αλλού.

Αργότερα, στις 17 Οκτωβρίου στη Γενική Συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων, τα ελληνικά start-ups με ενθουσιασμό υιοθέτησαν την παραπάνω πρόταση που προέκυψε από την εμπειρία της νεοφυούς επιχειρηματικότητας σε Ευρώπη και Αμερική και ζήτησαν την προώθησή της σε όλους τους αρμόδιους φορείς. Υλοποιώντας την απόφαση αυτή, σήμερα ξεκινάμε πρωτοβουλία για την θέσπιση της παραπάνω δέσμης μέτρων που θα μετατρέψουν το ιστορικό κέντρο της Αθήνας από πεδίο βίας και ρατσισμού σε Παγκόσμια Πρωτεύουσα Δημιουργικότητας. Αναμένουμε από τον Δήμο Αθηναίων, το Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, τον Εμπορικό Σύλλογο Αθηνών, καθώς και όλους τους άλλους φορείς της Πόλης να στηρίξουν την πρόταση αυτή. Το ίδιο φυσικά περιμένουμε και από Εθνικούς φορείς όπως ο ΣΕΒ, η ΓΣΕΒΕΕ, η ΕΣΕΕ, το Τεχνικό, το Οικονομικό και το Επαγγελματικό Επιμελητήριο.

Τέλος, θα θέλαμε πολύ τα Υπουργία Οικονομικών και Ανάπτυξης να αγκαλιάσουν την πρωτοβουλία αυτή η οποία γυρίζει σελίδα για την ελληνική οικονομία. Είναι πράγματι μια ειδική οικονομική ζώνη. Στα μέσα ενημέρωσης, στη δημόσια συζήτηση, η αναφορά σε “ειδικές οικονομικές ζώνες” ανακαλεί εικόνες εργοστασίων βαριάς βιομηχανίας κάπου στην Θράκη, τη Μακεδονία ή την Ήπειρο όπου κεφαλαιούχοι θα εκμεταλλεύονται απελπισμένους μετανάστες για να δουλεύουν χειρωνακτικά με “μισθούς Βουλγαρίας” ή και χαμηλότερους. Τα οράματα και τα ιδανικά μας δεν έχουν απολύτως τίποτα κοινό με την απαίσια αυτή εικόνα. Η Ελλάδα του αύριο που οραματιζόμαστε χτίζεται πάνω στην οικονομία της συνεργασίας και της δημιουργικότητας. Χτίζεται αξιοποιώντας τους δυο ισχυρότερους πυλώνες του εθνικού μας πλούτου: Το συμβολικό και το ανθρώπινο κεφάλαιό μας. Με μέτρα απλά όπως τα παραπάνω η Αθήνα θα δώσει το παράδειγμα στις υπόλοιπες ελληνικές πόλεις και σιγά σιγά θα λάβει σάρκα και οστά η δημιουργική επανάσταση που απαιτείται για να σωθεί η χώρα.

Οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις αναζητούμε συμμάχους & συνοδοιπόρους σε μια πορεία επαναφοράς της Αθήνας στη φυσική ιστορική  της θέση.

Εσύ, έχεις άποψη; Έχεις κάτι να πεις;

Αναδημοσίευση από το HellenicStartups.gr

Όχι σπάνια μου τίθεται το ακόλουθο ερώτημα: "Γιατί το start-up μου να γραφτεί στην ΕΕΝΕ; Τι έχω να κερδίσω;". Η αυθόρμητη απάντηση είναι  πως "δεν έχεις να κερδίσεις τίποτα, αν όμως νιώθεις αρκετά αποφασισμένος να προσφέρεις κάτι, τότε προχώρησε με την εγγραφή του start-up σου".

Σύντομα όμως κατάλαβα πως η βάση αυτής της ερώτησης δεν είναι μόνο ο ατομικισμός που είναι τόσο διάχυτος στην ελληνική κοινωνία μα κάτι εντελώς διαφορετικό: Ότι στη χώρα μας είναι πλήρως στρεβλωμένη και υπερφορτωμένη με αρνητικό περιεχόμενο η έννοια του "συλλογικού υποκειμένου". 

Αυτό βεβαίως δεν συμβαίνει άδικα. Πράγματι, για δεκαετίες πολλοί φρόντισαν να καταστρέψουν την έννοια αυτή και με κύριο χαρακτηριστικό την ιδιοτέλειά τους να δημιουργήσουν μια εύλογη κοινωνική αποστροφή προς κάθε τι έχει αυτή τη λέξη.

Η οικειοποίηση των συμβόλων εξάλλου είναι διαχρονικά μια πολύ αποτελεσματική τακτική καταστροφής της αξίας και του περιοχομένου τους. Έτσι λοιπόν λέξεις όπως "ένωση", "σύλλογος", "σύνδεσμος", "συνεταιρισμός" κλπ, οικειοποιήθηκαν από ανθρώπους και φορείς τελείως ξένους ως προς το αυθεντικό τους περιεχόμενη και τελικά, δολοφονήθηκαν.

Η αλήθεια όμως ήταν και παραμένει μια: Όλοι εμείς, ως Πολίτες και ως Επιχειρηματίες, έχουμε λόγο και άποψη. Λόγο και άποψη που θέλουμε να εκφράσουμε.  Το να βλέπουμε διάφορους απίθανους συμβούλους / αναλυτές / παιδιά-για-τα-πολιτικά-θελήματα να μας λένε "τι πρέπει να γίνει για την επιχειρηματικότητα", είναι το σύγχρονο "έλα παππού μου να σου δείξω τα αμπέλια σου". Δεν μπορούμε να το αποδεχτούμε.

Εσύ λοιπόν, start-up entrepreneur και αναγνώστη αυτού του άρθρου, έχεις άποψη για το τι πρέπει να γίνει; 

Αν ναι, όπως είναι το λογικό αφού εσύ είσαι ο φορέας της επιχειρηματικότητας, εσύ είσαι αυτός που παλεύει και ονειρεύεται κάθε μέρα, γιατί να μην δώσεις αξία στην άποψή σου;  Πώς λοιπόν μπορεί να γίνει αυτό;

Η πιο συνηθισμένη παρανόηση είναι πως η άποψη αυτή ενός επιχειρηματία, οσοδήποτε επιτυχημένος και αν είναι, μπορεί να έχει οποιαδήποτε τύχει να αλλάξει τα πράγματα αν εκφραστεί ατομικά. Το να πεις την άποψή σου σε ένα blog, σε ένα event, ή ίσως και σε μια προσωπική σου συνάντηση με έναν decision maker (ας πούμε με τον Υπουργό Ανάπτυξης), πολύ μικρή σημασία έχει. Δεν είσαι τίποτα διαφορετικό από ένα άτομο. Οι κοινωνίες όμως δεν καθορίζονται από τις απόψεις των ατόμων - καθορίζονται και ρυθμίζονται αντίστοιχα από τις απόψεις των ομάδων.

Η μετατροπή καθενός από εμάς σε μέλος μιας χαοτικής μάζας ιδιωτών είναι ότι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε όλους εκείνους που φέρουν την ευθύνη για το κατάντημα της χώρας.

Αν λοιπόν εσύ start-up entrepreneur έχεις άποψη, πρέπει να την εκφράσεις. Πρέπει να την εκφράσεις - και να τη δοκιμάσεις - πρώτα και κύρια συζητώντας με τη φυσική ομάδα σου: Τους άλλους start-up entrepreneurs. Αφού η άποψή σου περάσει αυτήν τη δοκιμασία του debate, θα συντεθεί με τις απόψεις των υπολοίπων start-up entrepreneurs και θα δημιουργηθεί έτσι η συλλογική άποψη του community - Έτσι λοιπόν η κοινωνική ομάδα των επιχειρηματιών νεοφυών επιχειρήσεων θα λάβει σάρκα και οστά. Έτσι θα μπορέσουμε οι ίδιοι οι start-up entrepreneurs να περάσουμε από την γκρίνια για το περιβάλλον, στην ουσιαστική αλλαγή του περιβάλλοντος.

Πολλούς είχε ξενίσει η συνεχής και πολλαπλή αναφορά μας στις έννοιες της μαζικότητας, της συλλογικότητας και της αντιπροσωπευτικότητας. Λέξεις και έννοιες που δεν ακούγονται συχνά από start-ups. Είναι όμως καθοριστικής σημασίας για την αυθεντικότητα της συλλογικής έκφρασης των start-ups. Για να είμαστε σίγουροι δηλαδή, τόσο εμείς όσο και εκείνοι που μας ακούν, πως όσα λέει η ΕΕΝΕ είναι όντως αυτά που λένε τα start-ups (σε δυστυχώς πλήρη αντίθεση με τους "συλλογικούς" οργανισμούς των περισσοτέρων κλάδων, όπως γνωρίζουμε όλοι).

Είναι δύσκολο το team-working, το αναγνωρίζω! Δεν υπάρχει όμως καμία μα καμία άλλη λύση αν όντως πιστεύουμε στους εαυτούς μας, λέμε την άποψή μας με ειλικρίνεια - και δεν τρέμουμε στο ενδεχόμενο αυτή η άποψη να λάβει δημοσιότητα ή ακόμα και να εφαρμοστεί.

Πιστεύω βαθιά πως οι start-up entrepreneurs όλων των κλάδων στην Ελλάδα έχουν και λόγο και άποψη. Είναι μάλιστα από τους λίγους που μιλούν αυθεντικά και ειλικρινά. Ήρθε η στιγμή απλά να καταλάβουμε πως η άποψη του καθενός από εμάς πρέπει να συγκεραστεί και να συντεθεί με τις απόψεις των υπολοίπων ώστε να αποκτήσει ισχύ και βαρύτητα. Ώστε από λόγος να γίνει πράξη.

Αυτή είναι η κύρια αποστολή της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων και αυτός είναι ο λόγος που εσύ start-up entrepreneur πρέπει να αναλάβεις την ευθύνη του μέλους της.

Η startup επιχειρηματικότητα μπορεί να 'ξανανιώσει' την Ευρώπη

Μία συνέντευξη στο ΕΜΕΑ.gr

Το 2012 διεκδικεί με πολύ μεγάλες αξιώσεις το έτος – "στροφή" στα οικονομικά-επιχειρηματικά πρότυπα στην Ελλάδα. Ένεκα της σημαντικότερης οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα από την εποχή της Μεταπολίτευσης, η δραματική συρρίκνωση των εισοδημάτων, του βιοτικού επιπέδου και των προοπτικών απασχόλησης ώθησε εκατοντάδες νέους να "ανακαλύψουν" τη startup επιχειρηματικότητα ως διέξοδο. Ως αποτέλεσμα, η "έκρηξη" των καινοτόμων ελληνικών νεοφυών επιχειρήσεων που διακρίνονται τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Από την άλλη, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το 2012 ήταν το έτος κατά το οποίο για πρώτη φορά απειλήθηκε το project της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι πολιτικές λιτότητας στην ευρωζώνη και η φημολογία για έξοδο της Ελλάδος από το ευρώ "κλόνισαν" τα θεμέλια συνοχής μεταξύ των ευρωπαϊκών εταίρων, ενώ η συζήτηση που διεξάγεται αυτήν την στιγμή στα κορυφαία forums της Ευρώπης αφορά στο πώς θα προστατευθεί το εγχείρημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με ποιον τρόπο θα ξεπεράσει τον "σκόπελο" της κρίσης προς μία οικονομική ανάπτυξη και βαθύτερη πολιτική και δημοσιονομική ολοκλήρωση.

Ο Δημήτρης Τσίγκος, ως πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων και της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών, βρέθηκε στο "κέντρο" και των δύο αυτών εξελίξεων και μίλησε στο EMEA, στέλνοντας το μήνυμα πως η startup επιχειρηματικότητα μπορεί να "ξανανιώσει" την Ευρώπη, αλλά και να βγάλει την Ελλάδα από το "τέλμα" της οικονομικής κρίσης.

EMEA: Ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Νέων Επιχειρηματιών (YES), πώς εκλαμβάνετε την κατάσταση αυτήν την στιγμή στην Ευρώπη;

Δ. Τσίγκος: Ολόκληρος ο κόσμος κοιτάζει την Ευρώπη αυτήν την στιγμή και όλη αυτή η συζήτηση για την οικονομική κρίση στην Ευρώπη και στην Ελλάδα είναι ένας πολύ ωραίος συνδυασμός, γιατί είμαι ένας νέος Έλληνας επιχειρηματίας με ευθύνες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και συμμετέχω στην παγκόσμια συζήτηση της G20 Young Entrepreneurs Alliance. Είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία.

Υπάρχουν δύο βασικά προβλήματα για τους Ευρωπαίους νέους επιχειρηματίες.

Το πρώτο είναι η έλλειψη χρηματοδότησης κινδύνου και δεύτερο είναι το γεγονός ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση προς το παρόν παραμένει σε ένα διακυβερνητικό επίπεδο και σε ένα επίπεδο χρηματοπιστωτικών θεσμών. Είναι ολοκλήρωση για τις κυβερνήσεις, τις τράπεζες και τις πολυεθνικές. Για τη μέση μικρότερη επιχείρηση, για το μέσο ατομικό επιχειρηματία δεν υπάρχει ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.

Ως YES λέμε ότι αυτό είναι γελοίο, έχουμε 500 εκατ. ανθρώπους και εσωτερική αγορά 13 τρισ. ευρώ, επομένως ο στόχος είναι κάθε μία ευρωπαϊκή επιχείρηση να θεωρεί στο business plan της ως εσωτερική αγορά αυτήν την τεράστια οικονομία, γιατί με βάση τους αριθμούς είναι η νούμερο ένα οικονομία του πλανήτη.

Αυτός είναι ο κύριος στόχος και γι’ αυτό βλέπω μεγάλη σχέση ανάμεσα στο βραβείο Νόμπελ προς την ΕΕ, την οικονομική ευημερία και την νεανική επιχειρηματικότητα στην Ένωση και την κρίση. Πρέπει να φέρουμε πίσω το ευρωπαϊκό ιδεώδες, εμείς, η νέα γενιά Ευρωπαίων, η "γενιά του ‘10" όπως μου αρέσει να λέω, πρέπει να επανεξετάσουμε και να αναθεωρήσουμε τις κινήσεις μας και να φέρουμε πίσω ένα πολύ δυνατό κίνημα για τη βαθειά ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Είναι το μόνο βήμα προς τα μπροστά και ειλικρινά είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα το κάνουμε.

EMEA: Αυτή η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση τόσο για τους χρηματοπιστωτικούς θεσμούς όσο και τους μικρότερους επιχειρηματίες θα μπορούσε να βοηθήσει την Ευρώπη να ξεφύγει από την κρίση; 

Δ. Τσίγκος: Φυσικά και μπορεί! Αν κοιτάξουμε τους αριθμούς σε ένα πανευρωπαϊκό επίπεδο, δεν υπάρχει κρίση στην Ευρώπη. Η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ πανευρωπαϊκά είναι φανταστική, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα! Και το έλλειμμα είναι εντάξει.

Έχουμε "νησιά" κρίσης στην Ευρώπη και ο λόγος που έχουμε τέτοια "νησιά" είναι ότι δεν υπάρχει μία εναρμόνιση της οικονομίας. Ο λόγος που δεν υπάρχει αυτή η εναρμόνιση είναι γιατί υπάρχουν επιχειρήσεις που σκέφτονται ότι κάνουν εξαγωγές από το ένα μέλος της Ένωσης στο άλλο.

Οι "φραγμοί" υπάρχουν στο μυαλό μας. Πρέπει να ξεπεράσουμε αυτούς τους ανύπαρκτους, νοητούς "φραγμούς" και, πραγματικά, υπάρχουν πελάτες εκεί έξω για τα προϊόντα μας, το μόνο που χρειάζεται είναι να το αντιληφθούμε και να πάμε να πουλήσουμε σε αυτούς και αυτοί να πουλήσουν σε εμάς. Με αυτόν τον τρόπο θα εναρμονίσουμε την οικονομία.

Δεν πιστεύω ότι χρειάζονται κανονισμοί από τις κυβερνήσεις, ένα όργανο κεντρικού ελέγχου ή κάποιο "ενορχηστρωτικό" σχήμα. Είναι ένα διανεμητικό σύστημα, οι άνθρωποι πρέπει απλώς να αντιληφθούν ότι δεν είναι "ξένοι" μέσα στην Ευρώπη. Η επιχειρηματικότητα είναι μία θεμελιώδης κοινωνική δραστηριότητα, πρέπει απλώς να πάμε και να κάνουμε συναλλαγές.

EMEA: Πώς θα μπορούσε αυτή η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να βοηθήσει συγκεκριμένα την Ελλάδα και την ελληνική επιχειρηματικότητα; 

Δ. Τσίγκος: Η βαθύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση στην ουσία απαιτεί ένα "βήμα", σε μεγάλο βαθμό, πολιτικό. Αυτό που είναι απαραίτητο σήμερα είναι μία πολύ ισχυρότερη και βαθύτερη πολιτική ολοκλήρωση.

Η θεωρία που λέει ότι δεν μπορούμε να έχουμε εθνικές κυβερνήσεις με τη δική τους στρατηγική που να συνυπάρχουν με ευρωπαϊκές αρχές με τη δική τους στρατηγική, νομίζω ότι δεν μπορεί να σταθεί σοβαρά.

Στο παράδειγμα της Ελλάδος υπάρχει ένα "τρίγωνο", στην κορυφή του οποίου βρίσκονται οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες οι οποίες ελέγχουν από τη μία τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και από την άλλη χρηματοδοτούν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα. Αυτό το σύστημα πρέπει να "σπάσει" για να έχουμε οποιαδήποτε πρόοδο.

Αυτό που έχει συμβεί στην Ελλάδα τα τελευταία 3-4 χρόνια είναι οι μάζες να πληρώνουν ένα πολύ επώδυνο τίμημα, ενώ αυτή η οικονομική "ολιγαρχία" κατέχει ακόμη την εξουσία και παρότι έχουν πληρώσει και αυτοί ένα τίμημα, αναλογικά έχουν μείνει "ανέγγιχτοι".

Σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν αυτά τα μικρά "κέντρα" συμφερόντων  που πρέπει να με κάποιον τρόπο να αντικατασταθούν από μία κεντρική ευρωπαϊκή αρχή, η οποία θα ήταν φυσικά πολύ πιο "διαφανής" και πιστεύω πως στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη υπάρχει μία κουλτούρα διαφάνειας και διακυβέρνησης πολύ καλύτερη από αυτήν στην Ελλάδα ή στα Βαλκάνια.

EMEA: Μπορεί η νεανική επιχειρηματικότητα να είναι μία λύση στα προβλήματα της Ελλάδος, είναι ένα "όχημα" ώστε η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση και με ποιον τρόπο; 

Δ. Τσίγκος: Η νεανική επιχειρηματικότητα δεν είναι μία λύση για την Ελλάδα, είναι η μόνη λύση για την Ελλάδα, και στην πραγματικότητα είναι η μόνη λύση και για την ίδια την Ευρώπη.

Η ελληνική κρίση είναι καθαρά μία πολιτική κρίση. Είναι μία κρίση του μοντέλου διακυβέρνησης και συγκέντρωσης μεγάλου ποσοστού της εξουσίας σε λίγα "χέρια", αυτή είναι η πραγματική αιτία πίσω από την κρίση.

Στην Ευρώπη, υπάρχει μία κρίση αποτελεσματικότητας.  Η Ευρώπη δεν είναι αρκετά αποδοτική. Η Ευρώπη έχει τεράστια γραφειοκρατία, πολύ χαμηλή αποδοτικότητα και η κρίση είναι ένα "κάλεσμα" σε δράση για να γίνουμε αποδοτικοί. Πρέπει να εμπνεύσουμε αποδοτικότητα στην ευρωπαϊκή οικονομία και οι startup εταιρείες, δηλαδή εταιρείες που στοχεύουν στο να έχουν υψηλή ανάπτυξη και να είναι καινοτόμες, είναι μία πολύ καλή λύση στο να μετατρέψουν την ευρωπαϊκή οικονομία σε μία αποδοτική οικονομία.

Ο Αμερικανός υπουργός Ράμσφελντ είχε μιλήσει πριν εννιά χρόνια για τη "γηραιά Ευρώπη". Η Ευρώπη είναι όντως γερασμένη, συμπεριφέρεται ως ένας γέρος άνθρωπος, κινείται πολύ αργά και είναι πολύ συντηρητική. Αυτό είναι το πραγματικό πρόσωπο της ευρωπαϊκής οικονομίας σήμερα. Για αυτό λέμε ότι θέλουμε να ξανακάνουμε την Ευρώπη "νέα" και για να το κάνουμε αυτό πρέπει να εμπνεύσουμε "κίνηση", ενθουσιασμό και δημιουργικότητα και η startup επιχειρηματικότητα είναι ο τρόπος για να "ξανανιώσουμε" την Ευρώπη.

Χρειαζόμαστε να εμπνεύσουμε μία νέα σχέση με την εργασία, που να βασίζεται στη δημιουργικότητα, και η startup επιχειρηματικότητα είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να το επιτύχουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, η startup επιχειρηματικότητα είναι μία πολύ προοδευτική νοοτροπία και πρόσληψη της κοινωνίας και της οικονομίας: πώς να βοηθήσεις τους ανθρώπους να είναι χαρούμενοι στο τέλος της ημέρας μέσω της εργασίας. Εάν είσαι χαρούμενος με αυτό που κάνεις, το κάνεις πολύ καλά, είσαι παραγωγικός και αποδοτικός.

Αυτό είναι το ζήτημα και η απάντηση σε αυτό είναι οι βιώσιμες startups.

EMEA: Αυτή η "Γενιά του '10", όπως την χαρακτηρίζετε, μπορεί να βοηθήσει προς αυτήν την κατεύθυνση;

Δ. Τσίγκος: Τώρα είναι η στιγμή για τη "Γενιά του '10" να διεκδικήσει την εξουσία και την ευθύνη για να εμπνεύσει και πάλι τα ευρωπαϊκά ιδεώδη ως κάτι το φυσικό. Το γεγονός ότι οδηγούμαστε προς μία πραγματικά ενωμένη Ευρώπη θα πρέπει να είναι για τη "Γενιά του ‘10" το πιο φυσικό πράγμα και εάν η "Γενιά του ‘10" αποφύγει να διεκδικήσει την ευθύνη και την εξουσία, τότε φοβάμαι πως με την αρνητική έννοια ριζοσπαστικές δυνάμεις – στην Ελλάδα βλέπουμε πολλές από αυτές τελευταία – ίσως πάρουν αυτές την εξουσία. Εάν δεν κάνεις εσύ κάτι, θα έρθει κάποιος άλλος και θα το κάνει.

Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι η "Γενιά του '10" θα αναλάβει την ευθύνη και θα κάνει αυτό που πρέπει γιατί ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος, δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε το ευρωπαϊκό project.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας νέος "ευρωπαϊκός εθνικισμός", να σκεφτόμαστε ευρωπαϊκά. Πρέπει να αντιληφθούμε ότι τα ευρωπαϊκά συμφέροντα είναι υπεράνω των βραχυπρόθεσμων εθνικών μας συμφερόντων και ότι αυτό είναι προς το συμφέρον των ίδιων των κρατών μας.

Είμαι κατάφωρα υπέρ της Ευρώπης και πιστεύω ότι η Ευρώπη είναι μία "σιωπηλή δύναμη". Πιστεύω ότι η πλειονότητα των ανθρώπων είναι υπέρ της Ευρώπης και είναι τσατισμένοι με όλην αυτήν τη μέχρι τώρα γραφειοκρατική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία δεν έχει καμία σχέση με τα ευρωπαϊκά ιδεώδη. Και πιστεύω πως η επιχειρηματικότητα είναι κατά βάθος είναι ο καλύτερος και ο μόνος τρόπος για να ενοποιήσουμε με επιτυχία την Ευρώπη.

Το μήνυμα, λοιπόν, είναι αυτό: με την επιχειρηματικότητα μπορούμε να "ξανανιώσουμε" την Ευρώπη.

EMEA: Μπορείτε να μας πείτε ορισμένους τομείς στους οποίους η Ελλάδα θα έπρεπε να επικεντρωθεί; 

Δ. Τσίγκος: Με την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων (HSA), έχουμε καταλήξει σε πέντε γεωοικονομικούς και γεωπολιτικούς τομείς που επειδή συνδυάζουν ανθρώπινο και συμβολικό κεφάλαιο κάνουν πολύ "σοφή" την επιλογή δραστηριοποίησης σε αυτούς:

- Πολιτισμός και τουρισμός.

- Γεωργία και γαστρονομία, όπου η Ελλάδα έχει τεράστιο συμβολικό κεφάλαιο.

- Ενέργεια: Η Ελλάδα μπορεί να γίνει "παράδεισος" στις νέες και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

- Υψηλή τεχνολογία: Όχι μόνο στο IT, αλλά και στη βιοτεχνολογία και τη βιοϊατρική.

- Μεταφορές: Κυρίως στη ναυτιλία, αλλά και σε άλλα μέσα μεταφορών, λόγω της στρατηγικής θέσης της Ελλάδος.

EMEA: Για την Ευρώπη γενικότερα; 

Δ. Τσίγκος: Το συμβολικό κεφάλαιο που συνδυάζει ιστορία, πολιτισμό και αξίες δίνει στην Ευρώπη απεριόριστες δυνατότητες που δεν συγκρίνονται με καμία άλλη περιφέρεια του κόσμου. Για παράδειγμα, ο χώρος της μόδας στην Ιταλία και στη Γαλλία.

Σε κάθε περιοχή της Ευρώπης υπάρχει μία τεράστια παράδοση που μπορεί να τροφοδοτήσει βιώσιμες επιχειρήσεις πάνω στην ιδέα του συμβολικού κεφαλαίου. Πρέπει να σκεφθούμε τα "περιουσιακά στοιχεία" κάθε μέλους-κράτους και να έχουμε μία στρατηγική περιφερειακής ανάπτυξης. Έχω την εντύπωση ότι σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη το κάνουν ήδη αυτό εδώ και δεκαετίες, για αυτό και η Ευρώπη μετά την ολοκληρωτική της καταστροφή στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έχει και πάλι το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο.

Για παράδειγμα, η Ιταλία με την Τοσκάνη ή η Ισπανία με τις αυτόνομες περιφέρειες, παρότι τώρα έχουν κάποια προβλήματα χρέους, οι οικονομίες τους είναι δυνατές. Η περιφερειακή προσέγγιση έχει αναπτύξει την ιδέα του περιφερειακού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, είναι ένα ευρωπαϊκό "κεκτημένο" εδώ και πολλές δεκαετίες και τώρα πρέπει να γίνει πραγματικότητα και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, έχουμε ξεχάσει την περιφερειακή οικονομία και τις αγροτικές περιοχές και επικεντρώνουμε όλη την οικονομική δραστηριότητα στην Αθήνα.

EMEA: Έρχεσθε σε επαφή με πολλούς νέους επιχειρηματίες. Τι "ακούτε" από αυτούς;

Δ. Τσίγκος: Από το 2000 έως το 2005 δεν υπήρχε τίποτα, υπήρχε μία "έρημος". Κανείς δεν ήξερε τίποτα για τις startups και για την επιχειρηματικότητα. Το 2005 και το 2006 έγιναν κάποια πρώτα "βήματα" και μετά το 2008 έγινε η "έκρηξη". Τώρα κάθε εβδομάδα έχουμε 2 ή 3 startup events στην Αθήνα. Υπάρχει ένα μεγάλο "κύμα" προς την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Αυτό, φυσικά, δημιουργεί κάποιες φορές και ένα είδος "θορύβου", "μόδας" και wanna-be επιχειρηματιών, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Αν συγκρίνω τις ποιοτικές startups σήμερα σε σχέση με πέντε χρόνια πριν, η πρόοδος είναι πραγματικά εντυπωσιακή. Για να είμαι ειλικρινής, όμως, δεν είναι ικανοποιητική ακόμα, δεν είναι ακόμα σε ώριμο στάδιο. Οι ομάδες είναι ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο, αλλά έχουν πολύ ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα.

Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι αν συνεχισθεί αυτή η τάση, δεν θα αργήσουμε να δούμε πολλές ελληνικές startups ικανές να ανταγωνισθούν στην παγκόσμια αγορά. Και αυτό που με κάνει περισσότερο αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι δεν βλέπουμε startups μόνο στον τομέα του IT – κάτι που είναι πολύ συνηθισμένο – αλλά βλέπουμε και πολλές startups στον τομέα του πολιτισμού, του τουρισμού, της αγροτικής βιομηχανίας και αυτό είναι ένα πολύ αισιόδοξο μήνυμα.

To 2013 οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις ενώνουμε τις δυνάμεις μας!

Αναδημοσίευση από το http://hellenicstartups.gr/?p=1564

Το 2012 ήταν μια πολύ σημαντική χρονιά για τη νεοφυή επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Ζώντας στον και παρακολουθώντας τον χώρο από το 2000, πολύ πριν γίνει μόδα, μπορώ να πω ότι είναι πρώτη φορά που βλέπω τόσες πολλές, καλές και αποφασισμένες ομάδες. Είναι τώρα η στιγμή που η νεοφυής επιχείρηση μπορεί να βγει από την σφαίρα του ιδιαίτερου, να πάψει δηλαδή να είναι η εξαίρεση και να γίνει ο κανόνας.

Η Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων ιδρύθηκε σαν αποτέλεσμα της ανάγκης των δημιουργών των νεοφυών επιχειρήσεων να εκφραστούν και να συνεργαστούν. Να μιλήσουν τα start-ups για τα start-ups και όχι κάθε λογής “σύμβουλοι” που έβλεπαν – και συνεχίζουν να βλέπουν – μια νέα, χρυσή ευκαιρία αποκόμισης υψηλού κέρδους δίχως παροχή υπηρεσιών με ουσιαστικό περιεχόμενο. Η προώθηση της συνεργασίας των start-ups παραμένει ο μεγάλος στόχος μας, η σημαντικότερη πρόκλησή μας.

Υπάρχει μεγάλη σύγχυση, δυστυχώς. Δεν φταίνε οι δημιουργοί των νεοφυών επιχειρήσεων, φταίνε αντίθετα όλοι εκείνοι που για δεκαετίες δολοφόνησαν τις λέξεις με αποτέλεσμα να έχουν υποστεί αλλοίωση του αυθεντικού τους νήματος. Λέξεις όπως η “συλλογικότητα”, η οποία είναι στην καρδιά της επιχειρηματικότητας, είναι δυστυχώς και δικαίως overloaded with negative context.

Αυτό το negative context είναι που εμποδίζει πολλούς να λειτουργήσουν ομαδικά. Να αντιληφθούν το προφανές: Ότι μόνο οι οικονομίες κλίμακας μπορούν να δώσουν ελπίδες επιτυχίες στο εγχείρημα της υγιούς νεοφυούς επιχειρηματικότητας στη χώρα. Με απλά λόγια: Τα start-ups είτε θα συνεργαστούν ή θα αποτύχουν.

Για να μπορέσουν τα start-ups εν τέλει να συνεργαστούν, πρώτα και κύρια απαιτείται ειλικρίνεια. Στη συνέχεια, απαιτείται να χρησιμοποιηθεί το κατάλληλο εργαλείο για την εκάστοτε δουλειά. Υπάρχει μια ξεκάθαρη ανάγκη βελτίωσης του ευρυτέρου περιβάλλοντος για τα start-ups, των παραμέτρων του οικοσυστήματος όπως θα λέγαμε. Για τη δουλειά αυτή απαιτείται ένας ανοιχτός, μαζικός, διαφανής, αντιπροσωπευτικός, συλλογικός οργανισμός. Αυτό επιδιώκουμε να καταστήσουμε την Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων.

Πρέπει να ξεπεράσουμε τις ψευδαισθήσης. Μια ψευδαίσθηση είναι ότι υπάρχουν πιθανότητες κάποιος να τα καταφέρει μόνος του, άρα γιατί να ασχολείται με το οικοσύστημα; Μια δεύτερη ψευδαίσθηση είναι ότι το κράτος δεν μπορεί να κάνει τίποτα για την επιχειρηματικότητα, άρα γιατί να ασχολούμαστε μαζί του;

Για την πρώτη ψευδαίσθηση, δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Γίνεται απόλυτα ξεκάθαρο πως η οριζόντια ανάπτυξη της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, η δημιουργία του ολοκληρωμένου οικοσυστήματος δηλαδή, κατακόρυφα αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας κάθε ενός ξεχωριστά start-up!

Για τη δεύτερη ψευδαίσθηση, πολύς λόγος έχει γίνει. Θυμάμαι μεγάλο πλήθος συζητήσεων σε διάφορα start-up events όπου ούτε λίγο ούτε πολύ το κράτος ήταν ο εχθρός και οποιαδήποτε συζήτηση για αιτήματα των start-ups προς το κράτος και τους συνδεδεμένους φορείς απορρίπονταν λίγο πολύ ως “παλαιο-συνδικαλιστικού” τύπου και “τι σχέση έχουμε εμείς με αυτά;”. Ευτυχώς ήρθε τοπρόγραμμα Jeremie! Εκεί, το ελληνικό δημόσιο, βάζοντας το 70% των κεφαλαίων των τεσσάρων funds που δημιουργήθηκαν έδωσε ένα λαμπρό παράδειγμα του τι μπορεί να πετύχει το δημόσιο όταν λειτουργεί σωστά!

Το καθήκον μας τώρα είναι να δυναμώσουμε τη συλλογική οντότητά μας για να μπορέσουμε να επιτύχουμε τον κεντρικό μας στόχο: Τη μαζική δημιουργία νέων, ποιοτικών θέσεων εργασίας στις ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις. Υπενθυμίζω πως τον όρο “ελληνικές” νεοφυείς επιχειρήσεις τον αντιλαμβανόμαστε με τη μέγιστη δυνατή ευελιξία: Είτε οποιαδήποτε εταιρεία, ελλήνων ή αλλοδαπών, που έχει ιδρυθεί στην Ελλάδα, ή εταιρεία που έχει ιδρυθεί οπουδήποτε στον κόσμο από Έλληνες, ή ακόμα και εταιρεία που για οποιοδήποτε λόγο “νιώθει ελληνικό start-up” – όπως π.χ. θα μπορούσε να είναι η εξαιρετική Babelverse.

H στρατηγική μας παραμένει απλή και ξεκάθαρη: Βλέπουμε πέντε τομείς που η γεωοικονομία και το ανθρώπινο κεφάλαιο καθιστούν την Ελλάδα ιδανική για ανάπτυξη νεοφυούς επιχειρηματικότητας: α) Πολιτισμός & Τουρισμός, β) Αγροτική Οικονομία & Γαστρονομία, γ) Ενέργεια, δ) Υψηλή Τεχνολογία, ε) Μεταφορές & Ναυτιλία.  Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πράγματα που είναι στο χέρι μας και θα τα κάνουμε και άλλα που πρέπει να τα κάνουν τρίτοι, οπότε θα κάνουμε ότι μπορούμε για να τα προωθήσουμε.

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς:

1 – Να βοηθήσουμε στη δικτύωση και τη συνεργασία των νεοφυών επιχειρήσεων. Για να το πετύχουμε αυτό στην ΕΕΝΕ οργανώνουμε ανά δίμηνο τις ανοιχτές συναντήσεις “Είμαι – Κάνω – Θέλων” όπου κάθε συμμετέχων έχει 2 λεπτά να παρουσιάσει ποιος είναι, με τι ασχολείται και τι τύπου συνεργασία αναζητά από την κοινότητα. Οι συναντήσεις αυτές έχουν ήδη γίνει θεσμός στην Αθήνα και σύντομα θα πραγματοποιούνται και σε άλλες πόλεις στην Ελλάδα.

2- Να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας των νεοφυών επιχειρήσεων. Για να το πετύχουμε αυτό στην ΕΕΝΕ προχωρήσαμε στη δημιουργία του “HSA University” όπου πάλι ανά δίμηνο οργανώνουμε workshops για τα μέλη όπου ειδήμονες παρουσιάζουν την άποψή τους και στη συνέχεια ακολουθεί ανοιχτή συζήτηση πάνω σε σημαντικά ζητήματα για τη δημιουργία, τη λειτουργία και την ανάπτυξη των νεοφυών επιχειρήσεων. Ήδη τον Δεκέμβριο έγινε το πρώτο τέτοιο workshop για την χρηματοδότηση υψηλού ρίσκου στις νεοφευείς επιχειρήσεις και σύντομα θα έχουμε νέα HSA University στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις.

3 – Να καταγράψουμε, να αναλύσουμε και τελικά να εκφράσουμε τις απόψεις των start-ups! Για να το κάνουμε αυτή στην ΕΕΝΕ οργανώνουμε ανά τρίμηνο “open brainstorming meetings”, όπως έχουμε κάνει πολλές φορές με τελευταία φορά τον Οκτώβριο 2012.

4 – Να συνδέσουμε την κοινότητα των νεοφυών επιχειρήσεων με εκείνη των ιδιωτών επενδυτών, προωθώντας τον θεσμό των Business Angels στην Ελλάδα ως μόνη βιώσιμη διέξοδο για την σταθερή χρηματοδότηση των start-ups. Στο πλαίσιο αυτό τον Φεβρουάριο ιδρύσαμε τους Hellenic Angels και από το 2013 θα οργανώνουμε εξαμηνιαία pitching events όπου επιλεγμένα start-ups θα παρουσιάζονται σε επιλεγμένους ιδιώτες επενδυτές οι οποίοι έχουν δεσμευτεί να  κάνουν επενδύσεις πρώϊμου σταδίου.

5 – Να παρουσιάσουμε την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα στην κοινωνία και στο εξωτερικό καθώς και να κάνουμε μια μεγάλη δημόσια συζήτηση για τα start-ups. Έχοντας ξεκινήσει με τα Greek Start-up Forum το 2009 και 2010, στις αρχές του 2012 κάναμε την Entrepreneur Week Greece, με αποστολές 35 ατόμων από 10 χώρες και περισσότερους από 800 συμμετέχοντες στην Αθήνα. Συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση καθιερώνοντας το Ετήσιο Συνέδριο Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας το οποίο θα γίνεται κάθε Απρίλιο στην Αθήνα.

Πέρα από τις παραπάνω “δικές μας” δράσεις, μέσα από την ανοιχτή συζήτηση των start-up entrepreneurs έχουν προκύψει συγκεκριμένες προτάσεις για την οριζόντια ανάπτυξη της οικονομίας της συνεργασίας και της δημιουργικότητας:

1. Προώθηση της ιδιωτικής χρηματοδότησης στις νεοφυείς επιχειρήσεις μέσα από την υιοθέτηση φοροαπαλλαγών για επενδύσεις που πιστοποιημένα γίνονται σε start-ups. Αυτό μπορεί να ισχύει τόσο για ιδιώτες (angel investors) όσο και για επιχειρήσεις (corporate venturing). Eίναι σημαντικό πως τέτοια μέτρα φοροαπαλλαγών έχουν περάσει με μεγάλη επιτυχία τόσο σε ισχυρές οικονομίες όπως η Ολλανδία και η Μεγάλη Βρετανία όσο και σε πιο αδύναμες, όπως η Πορτογαλία σε καθεστώς μνημονίου με το ΔΝΤ.

2. Δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών / ζωνών καινοτομίας στα κέντρα των πόλεων, με προεξάρχουσα την περίπτωση της Αθήνας. Στο σχέδιο αυτό θα δίνονται πολύ ισχυρά φορολογικά και εισφορολογικά κίνητρα σε νεοφυείς επιχειρήσεις που εγκαθίστανται σε συγκεκριμένες ζώνες στα κέντρα των πόλεων, λύνοντας με τον τρόπο αυτό πολλαπλά προβλήματα όπως η ανεργία των νέων, η καθίζηση της αγοράς ακινήτων και η εγκληματικότητα. Συγκεκριμένα για την Αθήνα, όπως παρατήρησαν οι ξένοι επισκέπτες της Entrepreneur Week Greece, θα μπορούσε το κέντρο από πεδίο παραβατικότητας, εξαθλίωσης και εγκληματικότητας να γίνει και πάλι μια παγκόσμια πρωτεύουσα δημιουργικότητας αξιοποιώντας το τεράστικο συμβολικό κεφάλαιο του τόπου αυτού. Αξίζει να σημειωθεί πως παρόμοια προγράμματα είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία στο Λονδίνο, τη Μαδρίτη και το San Francisco.

3. Σταθμοί εξυπηρέτησης επιχειρηματικότητας. Οραματιζόμαστε ένα “Start-up ΚΕΠ”, μια δομή one-stop-shop όπου ο δημιουργός της νεοφυούς επιχείρησης θα είχε όλες τις συναλλαγές τους με τη δημόσια διοίκηση ενώ ταυτόχρονα θα μπορούμε να λαμβάνει ενημέρωση / συμβουλές για φορολογικα, λογιστικά και νομικά ζητήματα για το start-up του.

Πέραν των παραπάνω προτάσεων, η ΕΕΝΕ έχει ακόμα μιλήσει για κίνητρα επαναπατρισμού κεφαλαίων υπό τον αυστηρό όρο επένδυσής τους στην οικονομία της συνεργασίας & της δημιουργικότητας καθώς και την αξιοποίηση των υποδομών σε ΟΤΑ για τη δημιουργία “κυψελών επιχειρηματικότητας” – μικρών co-working spaces δηλαδή σε τοπικό επίπεδο όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η νεοφυής επιχειρηματικότητα.

Κλείνοντας το 2012 το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι start-up entrepreneurs είναι στην στρατηγική τους να διαχωρίσουν με σαφήνεια το non-profit από το for-profit strategy. Κάθε νεοφυής επιχείρηση όχι απλώς δικαιούται αλλά είναι ο λόγος ύπαρξής της να έχει την ιδιωτική της ατζέντα ώστε να επιβιώσει στον ανταγωνισμό και να αναπτυχθεί. Ταυτόχρονα όμως η κοινή λογική προτάσσει ότι η νεοφυής επιχείρηση πρέπει να έχει και μια συλλογική ατζέντα. Εκεί δηλαδή που θα ενώσει τις δυνάμεις της με τις άλλες νεοφυείς επιχειρήσεις και με τις δημιουργούμενες οικονομίες κλίμακας να μπορέσει να αλλάξει, να βελτιώσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί, αυξάνοντας έτσι κατακόρυφα και τις πιθανότητες επιτυχίας της.

Όλοι εμείς στην Ελληνική Ένωση Νεοφυών Επιχειρήσεων είμαστε απόλυτα δεσμευμένοι να προχωρήσουμε στην κατεύθυνση αυτή και αναμένουμε όλες τις νεοφυείς επιχειρήσεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους στη μεγάλη αυτήν προσπάθεια!