"Δεν έχω οξυγόνο" — Για το έγκλημα των Τεμπών

Σήμερα γίνονται διαδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα για την Τραγωδία των Τεμπών - ή μάλλον για το Έγκλημα των Τεμπών, καθότι περί ενός εγκλήματος πρόκειται.

Πρώτα απ’ όλα πρέπει να έχουμε όλοι βαθύ σεβασμό στην μνήμη των αδικοχαμένων θυμάτων. Πολλά απο τα θύματα ήταν νέα παιδιά, η τραγωδία είναι αδιανόητη. Τον ίδιο σεβασμό πρέπει να έχουμε για τον πόνο, για τον θρήνο των δικών τους. Είναι απώλειες που δεν ξεπερνιούνται ποτέ.

Στη συνέχεια οφείλουμε όλοι να απαιτήσουμε, μένοντας ακλόνητα σταθεροί στην απαίτηση μας μέχρι τέλους, να αποδοθεί δικαιοσύνη. Αληθινή δικαιοσύνη και όχι σαν αυτή με την οποία μας έχει συνηθίσει το νεοελληνικό κράτος. Η τραγωδία αυτή μπορεί να γίνει μια στιγμή κάθαρσης.

Τέλος, τίποτα δεν θα μπορούσε να τιμήσει την μνήμη των αδικοχαμένων αυτών ανθρώπων καλύτερα από μια συλλογική απόφαση να αποκτήσει η Ελλάδα έναν πραγματικά σύγχρονο, ευρωπαϊκό σιδηρόδρομο.

Διότι, μην το ξεχνά κανείς, δύο χρόνια μετά το έγκλημα οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι παραμένουν απαρχαιωμένοι και επικίνδυνοι.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ως αναρχικός

Διάβαζα αυτό το άρθρο για τον θανόντα Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο και μου έκανε εντύπωση το παρακάτω σύντομο απόσπασμα από παλαιότερο του λόγο:

«Μόνο η εξουσία της αγάπης μπορεί να νικήσει την αγάπη για εξουσία»

Πιστεύω θα συμφωνήσετε μαζί μου πως μπορούσε να είναι και ένα όμορφο αναρχικό σύνθημα. Το οποίο υποχρεωτικά μας φέρνει στο μυαλό την αναρχική διάσταση της χριστιανικής πίστης, υπό την έννοια πως ανώτερος μας είναι μόνο ο Θεός και ο Θεός δεν είναι τίποτα άλλο από Αγάπη.

Μεγάλη εντύπωση ακόμα μου έκανε το εξής:

«Η βία στο όνομα της θρησκείας βιάζει την ουσία της θρησκείας», είχε πει χαρακτηριστικά. Και είχε συνεχίσει με τη δήλωση πως η ειρήνη συνδέεται με τη δικαιοσύνη, η οποία στην εποχή μας είναι συνώνυμο της ανάπτυξης. «Η φτώχεια είναι ο χειρότερος τύπος βίας».

Αναλογιζόμενος τις παραπάνω θέσεις, δυστυχώς θλίβομαι για την υπαρκτή εκκλησία, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Μεγάλη προσωπικότητα ο Αναστάσιος αναμφίβολα. Ας ελπίσουμε να δούμε και άλλους τέτοιους ιεράρχες.

Όσο για τον «χριστιανικό αναρχισμό», χωρίς φυσικά να γνωρίζω εάν ο Αναστάσιος τον υποστήριζε ή όχι, θα επανέλθω σύντομα αφού τον μελετήσω καθότι μου φαίνεται εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό και φιλοσοφικό ρεύμα.

Το Ομοσπονδιακό Μέλλον της Ευρώπης: Η Αμοιβαιοποίηση του Κρατικού Χρέους ως Κλειδί για την Ενότητα

Η μετατροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης από ένωση ανεξάρτητων κρατών σε μια αληθινή ομοσπονδία, την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδική Ένωση, έχει συζητηθεί για δεκαετίες. Ένα μέτρο που φαίνεται να αναδεικνύεται ως καταλύτης για αυτή τη μετάβαση είναι η αμοιβαιοποίηση του κρατικού χρέους. Με την ενοποίηση των χρεών των κρατών-μελών σε μια κοινή ευθύνη, η Ευρώπη μπορεί να εξασφαλίσει όχι μόνο οικονομική σταθερότητα, αλλά και βαθύτερη πολιτική ενοποίηση.

Γιατί είναι αναγκαία η αμοιβαιοποίηση;

Οι μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ —Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία— βρίσκονται αντιμέτωπες με αυξανόμενα δημόσια χρέη. Η αδυναμία τους να εξυπηρετήσουν ή να αντλήσουν κεφάλαια θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή αστάθεια στις αγορές. Η αμοιβαιοποίηση του χρέους αποτελεί λύση όχι μόνο για τη διατήρηση της αξιοπιστίας της ΕΕ αλλά και για την αποφυγή κρίσεων που θα έθεταν σε κίνδυνο την ενιαία αγορά.

Τα οφέλη της αμοιβαιοποίησης

• Χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού: Τα κράτη θα επωφεληθούν από τη συλλογική δύναμη της ΕΕ στις αγορές.
• Eπενδύσεις σε κρίσιμους τομείς: Αντί να δαπανούν τεράστια ποσά για την εξυπηρέτηση του χρέους, τα κράτη θα μπορούν να επενδύουν σε υποδομές, κοινωνικά προγράμματα και καινοτομία.
• Πολιτική συνοχή: Το κοινό χρέος προάγει την αλληλεγγύη και τη συλλογική ευθύνη, ανοίγοντας τον δρόμο για μια πραγματική ομοσπονδία.

Το πολιτικό μήνυμα

Η αμοιβαιοποίηση δεν είναι απλώς μια οικονομική λύση, αλλά μια δήλωση δέσμευσης για την ενότητα και την αλληλεγγύη. Απαιτείται όμως ισχυρή ομοσπονδιακή διακυβέρνηση, με ενισχυμένους θεσμούς όπως ένας ενιαίος θησαυροφυλακίος και ένα ομοσπονδιακό κοινοβούλιο.

Προς ένα ομοσπονδιακό μέλλον

Η μετάβαση σε ένα ομοσπονδιακό μοντέλο θα ενίσχυε τη θέση της ΕΕ ως παγκόσμιου ηγέτη, ικανής να ανταπεξέλθει σε προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή, η τεχνολογική καινοτομία και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός. Παράλληλα, ακόμα και το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να επανενταχθεί, εκμεταλλευόμενο τα οικονομικά οφέλη ενός ισχυρού ευρωπαϊκού ομοσπονδιακού μοντέλου.

Η αμοιβαιοποίηση του κρατικού χρέους δεν είναι απλώς εργαλείο οικονομικής σταθερότητας. Είναι το μονοπάτι για ένα πιο ενωμένο, ισχυρό και ανθεκτικό ευρωπαϊκό μέλλον, που θα αντανακλά το όραμα μιας ηπείρου έτοιμης να δράσει ως μία φωνή στην παγκόσμια σκηνή.

Το παραπάνω, μια αληθινά ενωμένη Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση, αποτελεί τον απώτερο στόχο του κινήματος Together for Europe.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Remote work και εργασιακά δικαιώματα

Πολλοί θιασώτες της απομακρυσμένης εργασίας ισχυρίζονται πώς η (συν)εργασία σε γραφείο ισοδυναμεί με υιοθέτηση του παραδοσιακού μοντέλου «Δευτέρα - Παρασκευή, 09:00 - 17:00»

Η δική μου οπτική είναι πως το να έχεις την τύχη (μελλοντικά, φοβάμαι, θα είναι προνόμιο…) να συνεργάζεσαι με άλλους ανθρώπους σε έναν σωστά οργανωμένο και εξοπλισμένο χώρο εργασίας δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως θα ακολουθείται το παραδοσιακό μοντέλο που είπαμε παραπάνω — χωρίς αυτό να σημαίνει πως μερικές φορές δεν θα παραμείνει υποχρεωτικό για πρακτικούς λόγους.

Η πρόβλεψη μου είναι πως θα κινηθούμε μάλλον σε εβδομάδα τετραήμερη εργασία, πιθανότατα προς το γνωστό «35-ωρο». Η τεχνολογία ήδη προσφέρει τα εργαλεία παραγωγικότητας που καθιστούν κάτι τέτοιο εφικτό, όσον αφορά τις περισσότερες μορφές εργασία.

Επίσης τα αυστηρά ωράρια ανήκουν ήδη στο παρελθόν, παρότι βέβαια εξακολουθεί να αποτελεί κοινό τόπο πως μια ομάδα θέλει να συνυπάρχει σε ένα χρονικό διάστημα για να συνεργάζεται καλά.

Όπως έγραφα σε προηγούμενο άρθρο, ισχυρίζομαι πως η «απομακρυσμένη εργασία» είναι ο δούρειος ίππος του ‘συστήματος’ για την απομείωση της αξίας της εργασίας και την πλήρη αποξένωση του υποκειμένου-εργαζόμενου τόσο από το αντικείμενο όσο και από τον οργανισμό-φορέα της εργασίας του (και φυσικά από τους συναδέλφους του — οπότε ‘τέρμα’ οι ομαδικές διεκδικήσεις).

Για αυτό λοιπόν προτείνω σε εργαζόμενους οποιαδήποτε επιχείρησης, σε κάθε κλάδο, μέγεθος και τόπο, να είναι πραγματικά επιφυλακτικοί προς την απομακρυσμένη εργασία.

Είναι μια προοπτική που εμφανίζεται ελκυστική, πιθανότατα όμως αποτελεί παγίδα τόσο στο επίπεδο της αμοιβής όσο και των υπολοίπων δικαιωμάτων. Πολύ περισσότερο ενδέχεται να απομειώσει τη χαρά και την πληρότητα που προσφέρει η εργασία, με άγνωστο ακόμα ψυχολογικό αντίκτυπο.

Νεοφυείς επιχειρήσεις: H απομακρυσμένη εργασία ως ψυχική κακοποίηση

Στο προηγούμενο άρθρο μου αναφέρθηκα σε μια ενδιαφέρουσα συνομιλία με μια εξαίρετη συνάδελφο για την απομακρυσμένη εργασία υπό το πρίσμα της αποδοχής της διαφορετικότητας, των ίσων ευκαιριών και της συμπεριληπτικότητας. 

Ως συνέχεια στην παραπάνω συζήτηση θέλω να σας καλέσω να δείτε την απομακρυσμένη εργασία ως μια τάση που οδηγεί στην απομόνωση, στην αποξένωση και τελικά σε πλήθος ψυχολογικών προβλημάτων.

Νομίζω θα ήταν χρήσιμο σε όλους μας να ανακαλύψουμε εκ νέου τη σωματική διάσταση της ύπαρξής μας. Πρέπει να σταματήσει η διανοητικοποίηση των πάντων (έγραφα για αυτό πρόσφατα). 

Κατά Αριστοτέλη είμαστε "ζώα πολιτικά". Ο δάσκαλός μου Μιχάλης Χαραλαμπίδης έλεγε πως αν αφαιρέσεις το "πολιτικά", μένει μόνο το "ζώα". Είναι ένας μεγάλος κίνδυνος που αντιμετωπίζουμε όλοι.

Η ψυχική και σωματική μας ευδαιμονία προϋποθέτει τη φυσική συνύπαρξη με άλλους ανθρώπους. Η πέρασμα από τη μοναχική εργασία στη συνεργασία, την εργασία στον ίδιο χώρο, είναι για μένα ένα βήμα πολιτισμού. Ένα βήμα προς το 'πολιτικό όν'.

Κλείνω με την εξής πρόβλεψη, που σε πολλούς μπορεί να φανεί ακραία, για μένα όμως είναι σχεδόν βεβαιότητα:

Δεν θα αργήσει η στιγμή που εργαζόμενοι θα κινηθούν νομικά εναντίον επιχειρήσεων που τους ωθούν στην απομακρυσμένη εργασία καταγγέλοντάς τις για ψυχική κακοποίηση. Διότι περί αυτού ακριβώς πρόκειται το μοντέλο της μοναχικής, απομακρυσμένης εργασίας: Μια καλά καμουφλαρισμένη ψυχική κακοποίηση.

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Αντί για remote work απλώς ζητήστε περισσότερα χρήματα

Στον εργασιακό κόσμο, η συζήτηση για την ενσωμάτωση της ευελιξίας στην εργασία έχει αποκτήσει μεγάλη δυναμική, καθώς όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι αναζητούν ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Μια καλή συνάδελφος στην Επίγνωσις, η Έρη Πανσεληνά, δημοσίευσε πρόσφατα ένα κείμενο στο LinkedIn, στο οποίο ανέδειξε τη σημαντικότητα της ευελιξίας για εργαζόμενους με αναπηρίες αλλά και, κυριώτερα, εργαζομένους που φροντίζουν ανθρώπους που έχουν ανάγκη, όπως ηλικιωμένους, ασθενείς, βρέφη και μικρά παιδιά. Η Έρη υποστήριξε πως το μεγαλύτερο περιθώριο για remote work της επιτρέπει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς της, χωρίς να περιορίζεται η συνεισφορά της στην εργασία. Τέλος, το σημαντικότερο νομίζω, η Έρη εξέφρασε την άποψη ότι μια εταιρεία δεν μπορεί να ισχυρίζεται πως είναι συμπεριληπτική ούτε ίσων ευκαιριών εάν απαιτεί από τους εργαζομένους της να προσέρχονται σε έναν συγκεκριμένο χώρο εργασίας.

Παρόλο που εκτιμώ την άποψή της και συμφωνώ με την ανάγκη ενσωμάτωσης τέτοιων πρακτικών, ιδιαίτερα για τους συμπολίτες μας που ανήκουν στην ομάδα των ατόμων με αναπηρία, βλέπω το ζήτημα από μια διαφορετική οπτική γωνία. Το remote working μπορεί να προσφέρει οφέλη, αλλά δεν αποτελεί πανάκεια για όλες τις περιπτώσεις, ιδιαίτερα μάλιστα όταν μιλάμε για το βάρος της φροντίδας άλλων ατόμων.

Για να το υποστηρίξω αυτό, θα μοιραστώ δύο διαφορετικές εμπειρίες μου: 

Στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2010, μετά τον θάνατο της μητέρας μου το 2011, ανέλαβα τη φροντίδα του πατέρα μου, ο οποίος ήταν ήδη άνω των 80 και πάλευε με την άνοια. Παρόλο που είχα προσλάβει έναν επαγγελματία φροντιστή, υπήρξαν αρκετές περιπτώσεις που χρειάστηκε να αναλάβω πλήρως τη φροντίδα του για μερικές ημέρες. Όταν περιθάλπεις κάποιον με άνοια, είναι πρακτικά αδύνατο να κάνεις οτιδήποτε άλλο. Η ιδέα του remote working υπό αυτές τις συνθήκες ήταν απλώς ανέφικτη.

Μια άλλη εμπειρία προέρχεται από τη φροντίδα της μικρής μου κόρης τα τελευταία χρόνια. Το να είμαι γονέας είναι η μεγαλύτερη ευλογία που είχα ποτέ, αλλά απαιτεί επίσης πολύ χρόνο και αφοσίωση. Υπήρξαν φορές που προσπάθησα να συμμετάσχω σε τηλεδιασκέψεις ή να ολοκληρώσω εργασία ενώ πρόσεχα την κόρη μου. Σχεδόν κάθε φορά, χρειάστηκε να διακόψω τις επαγγελματικές μου υποχρεώσεις λόγω κάποιας απρόβλεπτης ανάγκης.

Η φροντίδα, είτε πρόκειται για ηλικιωμένους γονείς είτε για μικρά παιδιά, απαιτεί την πλήρη προσοχή και ενέργεια του φροντιστή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η απομακρυσμένη εργασία δεν είναι η λύση που χρειάζεται. Αυτό που πραγματικά χρειάζονται οι άνθρωποι σε αυτές τις καταστάσεις είναι περισσότερος ελεύθερος χρόνος και καλύτερες οικονομικές απολαβές. Χρόνος για να αφιερωθούν στους αγαπημένους τους και χρήματα για να μπορούν να προσλάβουν επαγγελματική βοήθεια.

Αυτό μας οδηγεί σε ένα σημαντικό ερώτημα: Τι είναι ευκολότερο για μια μέση εταιρεία να προσφέρει; Μεγαλύτερες άδειες, ελεύθερο χρόνο και υψηλότερες απολαβές ή απλώς τη δυνατότητα απομακρυσμένης εργασίας; Φοβάμαι πως το remote working είναι μια εύκολη και οικονομική λύση για τις επιχειρήσεις, αλλά συχνά αφήνει τους εργαζόμενους χωρίς την ουσιαστική στήριξη που χρειάζονται.

Η συμβουλή μου, λοιπόν, είναι σαφής: Ζητήστε περισσότερες ημέρες άδειας. Ζητήστε ειδική αποζημίωση για τα σχετικά έξοδα φροντίδας. Ζητήστε υψηλότερους μισθούς. Αυτά είναι τα πράγματα που κάνουν πραγματική διαφορά και υποστηρίζουν ουσιαστικά όσους έχουν αυξημένες ευθύνες φροντίδας.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Σημάδια επικείμενης κατάρρευσης της ελληνική οικονομία

Διάβαζα σήμερα στο Euro2day.gr αυτό το άρθρο με τίτλο «Ελλειμμα-μαμούθ 11,5 δισ. στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών».

Το πιο ουσιώδες απόσπασμα του άρθρου είναι το εξής:

““Την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2024, το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαίων διευρύνθηκε κατά 2,4 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και διαμορφώθηκε σε 11,6 δισ. ευρώ.””

Τι σημαίνει αυτό σε απλά ελληνικά; Τίποτα άλλο πέραν του ότι η οικονομία της χώρας καταρρέει και μάλιστα η κατάρρευση συμβαίνει με ταχύτατο ρυθμό.

Οχι μόνο αυτά που εισάγουμε είναι περισσότερα από αυτά που εξάγουμε κατά ένα αδιανόητο ποσό ύψους €11.6Β, αλλά, άκουσον - άκουσον, αυτός ο δείκτης της οικονομικής παρακμής αυξήθηκε κατά …26% μέσα σε ένα μόλις έτος!

Τα παραπάνω νούμερα είναι απλώς αδιανόητα. Ο μέσος έλληνας ζει σε μια εικονική πραγματικότητα που έχουν δημιουργήσει οι ολιγάρχες με τις ισχυρές προπαγανδιστικές μηχανές τους και αντλεί «επιβεβαίωση» από την άνευ προηγουμένου φούσκα των ακινήτων, η οποία ήδη είναι πολύ χειρότερη της προηγούμενης του 2009.

Εκτός από  το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι μόνο σε χώρες μπανανίες βλέπει κανείς το πρωτογενές πλεόνασμα (2,5%,  ήτοι 6 δισ. ευρώ), να είναι μεγαλύτερο από το  ποσοστό ανάπτυξης (που είναι 2,3% του ΑΕΠ). Πως όμως προκύπτει το γιγάντιο αυτό ποσό πλεονάσματος; Προκύπτει από τον ΕΝΦΙΑ (2,3 δισ. ευρώ) και από τον (ΦΠΑ 2,1 δισ. ευρώ). Σημειωτέον, ο ΦΠΑ στη χώρα μας έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ευρώπη (24%). Αυτό που συμβαίνει λοιπόν στην Ελλάδα είναι μια ακραία υπερφορολόγηση και μάλιστα επί δικαίων και αδίκων, κάτι που την καθιστά κατάφωρα άδικη.

Ο ελληνικός λαός οφείλει να ξυπνήσει και να δει την πραγματικότητα πριν να είναι πολύ αργά — εάν δεν είναι ήδη. Οι παθογένειες που μας οδήγησαν στην κατάρρευση του 2010 είναι ακόμα εκεί, σχεδόν όλες. Η διαφορά είναι πως στη νέα, επερχόμενη κατάρρευση δεν θα υπάρχει πια κανείς πρόθυμος να μας βοηθήσει.

Τι πρέπει να γίνει;

Πρώτα και κύρια πρέπει να υπάρξει μια βαθιά συνειδητοποίηση ότι η οικονομική κρίση δεν είναι παρά αποτέλεσμα της κρίσης της πολιτικής. Η πολιτική ως πρόλογος, η πολιτική ως σχέδιο, η πολιτική ως ύψιστη των τεχνών, η οποία στη χώρα που τη γέννησε κατάντησε να είναι μια διαρκής "επικοινωνία". Δηλαδή, ας μη γελιόμαστε, ένας μηχανισμός προπαγάνδας για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων ξένων δυνάμεων και των ντόπιων μαριονετών τους, είτε οι τελευταίοι παριστάνουν τους 'πολιτικούς' ή τους 'επιχειρηματίες'.

Είναι λοιπόν καιρός ο Έλληνας να πάψει να αποδέχεται τον ρόλο του «ψηφοφόρου» και να ανταποκριθεί στις ευθύνες εκείνου του «Πολίτη». Αυτό βεβαίως είναι δύσκολο καθότι ο Πολίτης οφείλει να σκέφτεται και να αναλαμβάνει δράση με βάση όσα ορίζουν οι αρχές του και η ανάλυση του για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Είναι ένας ρόλος ενεργητικός, σε αντίθεση με εκείνος του ψηφοφόρου που είναι παθητικός.

Θα το κάνει αυτό ο κυρίαρχος ελληνικός λαός; Θα επανέλθει η πολιτική στον τόπο που τη γέννησε; Θα αποκτήσουμε εκ νέου πόλεις και πολιτισμό, ώστε να έχουμε πολίτες και πολιτική;

Δύσκολο, δεν παύει όμως να είναι η μόνη λύση.

Ίδωμεν.

Άνθρωπος: Πρώτα σώμα και μετά πνεύμα

Τα τελευταία χρόνια μου δημιουργείται όλο και πιο έντονα η πεποίθηση ότι η φιλοσοφία, η επιστήμη και η κοινωνία μας γενικότερα δίνουν απόλυτη έμφαση στο πνεύμα, ξεχνώντας σε κάποιο βαθμό το σώμα.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ζούμε μία διανοητικοποίηση των πάντων.

Φτάνουν κάποιοι να νομίζουν ότι με κάποιο τρόπο θα μπορούσαν να «κάνουν download» το πνεύμα τους, να το «σώσουν» σε κάποιον υπολογιστή και η ύπαρξή τους να συνεχίσει αναλλοίωτη στο διηνεκές.

Το τελευταίο το θεωρώ μόνο ως μία εξαιρετική αφορμή για επιστημονική σάτιρα.

Συνολικά όμως η διανοητικοποίηση των πάντων στερείται επιστημονικής βάσης, αφού το πνεύμα δεν είναι κάτι διαφορετικό από το σώμα. Τα δεκάδες τρισεκατομμύρια κύτταρα που συγκροτούν το σώμα μας επιτελούν πάμπολλες λειτουργίες, μεταξύ των οποίων και αυτές που μεταξύ των οποίων και εκείνες που σε έναν τρίτο, ή ακόμα και σε εμάς από τη θέση του παρατηρητή, φαντάζουν ως ‘πνεύμα’ ή ‘ψυχή’ ή ‘συνείδηση’ ή όπως αλλιώς το ονομάσει κανείς

Αν όμως το δούμε αυστηρά αυτές οι λειτουργίες δεν είναι πάρα αποτέλεσμα της λειτουργίας κάποιων εκ των κυττάρων μας. Ας μην ξεχνάμε μάλιστα ότι όλα προέρχονται από τα δύο αρχικά μας κύτταρα, ένα της μητέρας και ένα του πατέρας μας, είναι λοιπόν άπαντα αποτελέσματα της σωματικής μας λειτουργίας.

Το 1999 και το 2000 επιχείρησα να διασκεδάσω κάνοντας σκι, στο πλαίσιο εκδρομών που οργάνωσε ο σύλλογος φοιτητών του τμήματος επιστήμης υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Δεν ήταν μια εμπειρία ευχάριστη, έπεσα πολλές φορές, τα χτυπήματα ήταν επώδυνα με αποτέλεσμα για 25 χρόνια να μην το επιχειρήσω ξανά.

Σήμερα, στην εταιρική μας εκδρομή στο χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού, αποφάσισα να δοκιμάσω εκ νέου. Η επίδοση μου ήταν από μέτρια εώς ίσως και χαμηλή. Η απόλαυση όμως ήταν μέγιστη!

Ξεπερνώντας τον φόβο μου και ερχόμενος σε επαφή και πάλι με το χιόνι, κατά κάποιο τρόπο και ένιωσα ιδιαίτερα ζωντανός με έναν τρόπο που είναι δύσκολο να περιγράψω.

Σίγουρα ζωντανός με την πλήρη σωματική έννοια της λέξης, με όλες μου τις αισθήσεις σε εγρήγορση και σε προσπάθεια αρμονικής συνεργασίας του μυαλού με το υπόλοιπο σώμα μου.

Να λοιπόν που μια δραστηριότητα τόσο απλή, έλαβε μια διάσταση πολύ σημαντικότερη. Με βοήθησε να ξαναδώ στο βάθος που πρέπει τη σωματική μας διάσταση. Δεν είναι όλα μόνο σκέψη και λόγος, υπάρχουν εξίσου σημαντικά η κίνηση, η προσπάθεια, η πτώση, η κόπωση, η επανάληψη και όλα αυτά που συνολικά προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία.

Μου έγινε σαφές λοιπόν πως αξίζει να ξαναθέσουμε τη φυσική δραστηριότητα, την σωματική διάσταση της ύπαρξης μας, στο επίπεδο που της αξίζει.

Εκ των πραγμάτων το σώμα προηγείται του πνεύματος, διότι το πνεύμα το ίδιο δεν είναι πάρα αποτέλεσμα της σωματικής δραστηριότητας.

Πολύ καλά θα κάνουμε λοιπόν να αγαπήσουμε εκ νέου και να προσέχουμε αυτό το μοναδικό δώρο που μας δόθηκε άπαξ: Το σώμα μας.

Δύο κρίσιμες και αναγκαίες μαρτυρίες

Ο στενότερος συνεργάτης του αποθανόντος τέως Πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη ήταν ο κ. Θεόδωρος Τσουκάτος. Για τον πολιτικό αυτό υπάρχει λήμμα στην ελληνική έκδοση της Wikipedia το οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής:

«Το 2008 εθνικές διαστάσεις πήρε το σκάνδαλο Siemens για το οποίο ο Θόδωρος Τσουκάτος μεσολάβησε να μεταφερθεί 1 εκ μάρκα στο ταμείο του ΠΑΣΟΚ από την εταιρεία Siemens και δη από τον Μιχάλη Χριστοφοράκο. Τα χρήματα είχαν κατατεθεί σε λογαριασμούς άλλων προσώπων και στη συνέχεια σταδιακά μπήκαν στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ.».

Ένας ακόμα πολύ στενός συνεργάτης του Κώστα Σημίτη ήταν ο κ. Τάσος Μαντέλης. Η ελληνική έκδοση της Wikipedia αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:

«Τον Μάιο του 2018 καταδικάστηκε σε ποινή κάθειρξης πέντε ετών με τη κατηγορία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Λόγω της μείωσης της πρωτόδικης ποινής των οκτώ ετών, δεν οδηγήθηκε στη φυλακή.».

Οι δυο αυτοί πολιτικοί, που βρίσκονται ακόμα στη ζωή, γνωρίζουν πολλά. Έχουν καθήκον απέναντι στην πατρίδα, στους εαυτούς τους, στη δημοκρατική παράταξη και, κυρίως, απέναντι στις επόμενες γενιές να μιλήσουν. Να καταθέσουν τι πραγματικά συνέβη.

Να μας διαφωτίσουν για το πώς πρώτα χρεοκόπησε η ίδια η πολιτική και μετά χρεοκόπησε και η οικονομία της χώρας. Είναι ένα μεγάλο εθνικό καθήκον στο οποίο οφείλουν να ανταποκριθούν.

Μια πρώτη αποτίμηση της διαδρομής του Κώστα Σημίτη

Ο Κώστας Σημίτης, Πρωθυπουργός της χώρας για δύο τετραετίες, πέρασε σήμερα στην αιωνιότητα. Εκφράζω τα απολύτως ειλικρινή, θερμά συλλυπητήρια μου στην οικογένειά του.

Θέλω να πιστεύω ότι οι ιστορικοί με αντικειμενικότητα, νηφαλιότητα και ερευνητική επάρκεια θα μελετήσουν και θα γράψουν για την διαδρομή του καθηγητή και πολιτικού Κώστα Σημίτη.

Ως φοιτητής και νέος επιστήμονας την περίοδο της πρωθυπουργικής θητείας του, μου επιτρέπεται νομίζω να σταθώ στα σημαντικότερα γεγονότα της οκταετούς διακυβέρνησης του.

Σε αυτά ξεχωρίζουν η κρίση των Ιμίων, η συμφωνία της Μαδρίτης, η παράδοση του Οτζαλάν, το κράχ του χρηματιστηρίου,το συμβούλιο Κορυφής στο Ελσίνκι και η απόφαση για ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Ακόμα η είσοδος της χώρας στην νομισματική ένωση και η προετοιμασία της χώρας για τους ολυμπιακούς του 2024

Κρίνω σήμερα πως ο Κώστας Σημίτης ήταν αμφιλεγόμενη πολιτική προσωπικότητα.

Σίγουρα πέτυχε την είσοδο της χώρας στην Οικονομική & Νομισματική Ένωση. Ομοίως σημαντική επιτυχία ήταν η ένταξη της Κύπρου ως πλήρες μέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ στα θετικά του πιστώνεται και η οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων αλλά και η έναρξη της γενικότερης συζήτησης για τον εκσυγχρονισμό της χώρας.

Από την άλλη, η εκτίμηση μου είναι ότι η ιστορία θα σταθεί σκληρή έναντι του Κώστα Σημίτη σε μια σειρά ζητημάτων:

Υπήρξε ο ίδιος το πρώτο, κορυφαίο «πολιτικό προϊόν» της «τηλεκρατίας».

Ενός σκοτεινού συμπλέγματος μεταπρατικών οικονομικών συμφερόντων με «εργαλεία» τα μέσα «ενημέρωσης» αλλά και τις «ποδοσφαιρικές ομάδες», οι οποίοι μετέτρεψαν τους πολιτικούς σε μαριονέτες.

Η οικονομική κατάρρευση του 2010 δεν ήταν παρά το αποτέλεσμα της πολιτικής κατάρρευσης του συστήματος που τοποθέτησε τον Κώστα Σημίτη στην εξουσία το 1996.

Η διαφθορά λοιπόν επί Σημίτη γιγαντώθηκε, έγινε θεσμική και τελικά συστημική, με αποτέλεσμα να καταστεί σχεδόν ανίκητη και να καθορίζει μέχρι και σήμερα τις εξελίξεις στη μικρή μας χώρα.

Στα ζητήματα της εθνικής και διεθνούς πολιτικής τα πράγματα ηταν ακόμα χειρότερα Το γκριζάρισμα του αιγαίου, η αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας στα Ίμια ,οι συμφωνίες της Μαδρίτης, έστρωσαν το χαλί για μια σειρά τουρκικών διεκδικήσεων.

Η παράδοση του Οτζαλάν στο φασιστικό καθεστώς της άγκυρας, ήταν το αποκορύφωμα της ένοχης συνενοχής των Αθηνών και προσβολής του ιερού ονόματος της Ελλάδας.

Η τακτική του δεδομένου συμμάχου (που με ενθουσιασμό συνεχίζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης) δεν μας οδήγησε παρά στα Ίμια, τις συνέπειες των οποίων πληρώνουμε ακόμα.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τη θετική διάσταση των οποίων αναγνωρίσαμε παραπάνω, ήταν μια οικονομική καταστροφή. Η διαχείριση των ολυμπιακών ακινήτων μετά τους αγώνες, όπως και η τελική παράδοση τους στην ολιγαρχία έναντι πινακίου φακής, μια μεγάλη ντροπή για τη χώρα.

Τέλος, το λεγόμενο «σκάνδαλο του χρηματιστηρίου» ήταν μια τεράστια, σιωπηλή αναδιανομή του πλούτου από τα χαμηλά προς τα υψηλότερα στρώματα. Μια μεγάλη κλοπή.

Ειδική μνεία χρειάζεται για την τεράστια ευθύνη του Κώστα Σημίτη ως προς το ναυάγιο του εθνικού σχεδίου για μια νέα πόλη στην Θράκη, τη Ρωμανία. Σχέδιο στην κατάρτιση του οποίου πρωτοστάτησε ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης και που μπορούσε να αλλάξει τις ισορροπίες στα Βαλκάνια. Πρόκειται για ένα σφάλμα ιστορικών διαστάσεων.

Η ιστορία λοιπόν θα κρίνει τον Κώστα Σημίτη. Τον άνθρωπο που διαισθάνθηκε τη μεγάλη ανάγκη του ελληνικού λαού για ένα νέο ύφος, ένα νέο, σύγχρονο πρόσωπο στην εξουσία. Που ταυτόχρονα όμως μας δίδαξε πως, όσο αναγκαίο και αν είναι το σύγχρονο ύφος της πολιτικής, το περιεχόμενο είναι τελικά αυτό που κάνει τη διαφορά.

Η Ελλάδα του σήμερα είναι τελικά η Ελλάδα του Κώστα Σημίτη, αφού Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς / Βαγγέλης Βενιζέλος και Κυριάκος Μητσοτάκης τον ακολουθούν κατά γράμμα, ενώ ούτε ο Αλέξης Τσίπρας απέκλινε σημαντικά. Σχεδόν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις του 21ου αιώνα, είναι «σημιτικές».

Που οδήγησαν;

Σε ένα αδύναμο, δορυφορικό περιφερειακό κράτος στο οποίο βασιλεύει η διαφθορά και ο μεταπρατικός (‘κουρελιάρικος’ κατά Μιχάλη Χαραλαμπίδη) καπιταλισμός.

Σε μια γιγαντωμένη, δυσλειτουργική Αθήνα έναντι μιας ερημοποιούμενης περιφέρειας.

Και τέλος, σε μια Ελλάδα της οποίας ο πληθυσμός μειώνεται κατά 60.000 ανθρώπους ανά έτος.

Αντίο, Κώστα Σημίτη.

Ελπίζω να σε αδικώ και η ιστορία να είναι πιο δίκαιη μαζί σου. Ο πόνος των χαμένων ευκαιριών όμως είναι μεγάλος και πρόσφατος.

Να δημοσιευτούν και στην Ελλάδα τα ονόματα των δωσιλόγων

Έγινε γνωστή χθες η είδηση πως το Ολλανδικό κράτος δημοσιεύει κατάλογο 425.000 ονομάτων των δωσιλόγων, των Ολλανδών δηλαδή που συνεργάστηκαν με τις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής στον β’ παγκόσμιο πόλεμο.

Νομίζω πως το Ελληνικό κράτος οφείλει να ακολουθήσει το παράδειγμα και το συντομότερο να δημοσιεύσει τον αντίστοιχο κατάλογο.

Ο ελληνικός τρόπος του ζειν εξάλλου στηρίζεται στην αλήθεια, δηλαδή στην άρνηση της λήθης.

Οχι στη λήθη — Ναι στην αλήθεια — Δημοσιεύστε τα ονόματα των δωσιλόγων αμέσως.

Ίσως μετά τη δημοσίευση αυτή οι κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Μεγάλης Βρετανίας εξηγήσουν τους λόγους για τους οποίους έκαναν μια τόσο ακραία επιλογή: Να συνεργαστούν (ξεδιάντροπα) με τους ελληνόφωνους(*) ναζί για να «διασώσουν τη χώρα εκ του κομμουνιστικού κινδύνου».

(*) Ελληνόφωνους και όχι έλληνες, καθότι έλληνας και ναζί δεν γίνεται. Εξάλλου, όπως έχει εξηγηθεί στο ιστολόγιο αυτό, το προνόμιο του να είναι έλληνας, οφείλει κανείς να το κατακτήσει. Δεν το παίρνει εκ γενετής.

Περιφερειακή ανάπτυξη και υπογεννητικότητα

Η ζωή το έφερε και τα τελευταία χρόνια επισκέπτομαι συχνά την επαρχία, κυρίως τα χωριά της Ρούμελης κοντά στον Παρνασσό.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να διαπιστώσει πως τα χωριά αυτά υφίστανται μια ταχεία γήρανση του πληθυσμού και μια διαρκή υποβάθμιση της οικονομικής τους δραστηριότητας, που οδηγούν σε κάποιας μορφής ‘ερημοποίηση’, τουλάχιστον και την κοινωνική και οικονομική έννοια του όρου.

Πρέπει να σημειωθεί πως το ζήτημα δεν αφορά βεβαίως μόνο τη Ρούμελη. Τα ίδια βλέπει κανείς και στον Μωριά, στην Ήπειρο και στην Θράκη, σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας όπως και σε μεγάλο πλήθος νησιών στο Αιγαίο και αλλού.

Τι μπορεί λοιπόν να γίνει;

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να συζητάμε για το θέμα. Να συζητάμε πολύ, ανοικτά και σε βάθος, ξεπερνώντας το ιδιότυπο σιωπητήριο που έχει επιβληθεί.

Στη συνέχεια πρέπει να γίνει σαφές ότι για να μπορέσει να λειτουργήσει ένας τόπος, πρέπει να λειτουργεί ένα σοβαρό δίκτυο μεταφορών. Στην ελληνική περίπτωση αυτό σημαίνει αξιόπιστες ακτοπλοϊκές συνδέσεις για τα νησιά και έναν γρήγορο, ασφαλή, ευρωπαϊκού τύπου σιδηρόδρομο για την ενδοχώρα.

Τέλος πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση για την οικονομική ανάπτυξη. Αυτή βεβαίως θα αποφασισθεί από την αγορά, οφείλει όμως η κοινωνία να δώσει μια κατεύθυνση. Γνώμη μου είναι πως η κύρια κατεύθυνση δεν μπορεί να είναι άλλη από την αξιοποίηση του αγροδιατροφικού πλούτου σε δυο κατευθύνσεις:

1. Την ανάπτυξη διατροφικών προϊόντων υψηλής ποιότητας, τα οποία θα είναι διαθέσιμα τόσο σε επισκέπτες του τόπου όσο και στην παγκόσμια αγορά.
2. Την ανάπτυξη ενός ποιοτικού προϊόντος φιλοξενίας που θα αναδεικνύει τον φυσικό, ιστορικό, πολιτισμικό και διατροφικό πλούτο της περιοχής

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ένα πλέγμα άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων θα αναπτυχθεί γύρω από τα παραπάνω. Ένα πλέγμα γύρω από διατροφή, πολιτισμό και τουρισμό μπορεί να αποτελέσει το σκελετό που χρειάζεται η ελληνική περιφέρεια για την οικονομική της ανάπτυξη.

Τέλος, εναπόκειται στην ελληνική πολιτεία να κάνει στοιχειωδώς το καθήκον της ώστε να προσφέρει δομές παιδείας, υγείας και ασφάλειας, επιπλέον των υποδομών μεταφοράς που αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Η συζήτηση ενός τέτοιου οράματος και η δημιουργία σχετικών σχεδίων — που μπορούν να αρχίσουν να υλοποιούνται άμεσα από την ιδιωτική πρωτοβουλία και την τοπική αυτοδιοίκηση — μπορεί σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, ίσως 10 ή 15 χρόνια, να προσφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα και να οδηγήσει σε μια αρμονική σχέση μεταξύ υπαίθρου και πόλης. Σχέση η οποία δεν θα βοηθήσει μόνο στην ύπαιθρο αλλά — και εδώ είναι το εντυπωσιακότερο — και την ίδια την πόλη.

Ο μεγάλος διανοητής και πολιτικός Μιχάλης Χαραλαμπίδης ονόμασε το κόμμα που δημιούργησε το 1999 «Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση». Το όραμα του ήταν εμπνευσμένο, στην απόλυτα σωστή κατεύθυνση. Ένα τέταρτο του αιώνα αργότερα βιώνουμε ήδη τις συνέπειες της μη πραγμάτωσης εκείνου του οράματος.

Ποτέ όμως δεν είναι αργά.

Έστω και τώρα οι έλληνες πολίτες μπορούν να απαιτήσουν ένα μακρόπνοο πλάνο περιφερειακής ανάπτυξης το οποίο τελικά θα απαντήσει τόσο στις οικονομικές προκλήσεις της χώρας όσο και στο δυσεπίλυτο πρόβλημα της υπογεννητικότητας.