Ελπίδες για το 2025

Πρώτα και κύρια θα ήθελα η οικογένεια μου, όπως και οι οικογένειες των αγαπημένων μου, να ζήσουν τη νέα χρονιά με υγεία και ειρήνη.

Σε προσωπικό επίπεδο για το νέο έτος θα ήθελα να μπορέσω να διαβάσω και να γράψω περισσότερο. Επίσης να γυμνάζομαι περισσότερο και να έχω μια πιο προσεγμένη διατροφή. Θα ήθελα πολύ να έχω περισσότερο χρόνο για τους συγγενείς και τους φίλους μου. Ιδιαίτερα μάλιστα για τους ηλικιωμένους συγγενείς και τους φίλους της παιδικής μου ηλικίας. Τέλος, ελπίζω να μπορέσω να απαλλαγώ από τον εθισμό μου στα κινητά τηλέφωνα και στα κοινωνικά δίκτυα — πράγμα όμως που είχα ζητήσει και πέρσι απέτυχα παταγωδώς.

Για τον τόπο μου, τον Ασπρόπυργο, όπως και για το νέο χωριό μου, το Δίστομο, θα ήθελα να δω τους κατοίκους τους να αγαπάνε τα δύο χωριά αυτά περισσότερο. Να τα αγαπάνε στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια. Αν ανακτηθεί μια ειλικρινής σχέση με τον τόπο, όλα τα άλλα θα γίνουν εύκολα.

Για τις κοινότητες μου, εκείνες των Πληροφορικών και των Δημιουργών, επιθυμώ να βρουν την αυτοπεποίθηση τους. Να κατανοήσουν σε βάθος πως δεν υπάρχουν «σωτήρες» κανενός είδους και να συγκροτηθούν σε συλλογικά σώματα που θα αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στους ίδιους τους κλάδους και τα μέλη τους αλλά και σε όλη την κοινωνία.

Για την αγαπημένη μας χώρα, την Ελλάδα, θα ήθελα να αποφασίσουν οι Έλληνες να κάνουν ό,τι χρειάζεται ώστε να ‘ξεμπλοκάρει’ η δημοκρατία μας. Να λειτουργήσει σωστά η δικαιοσύνη και να επανέλθει η ισονομία. Ήρθε η ώρα πια να τελειώνουμε με τα υπολείμματα των κοτζαμπάσηδων. Με λίγα λόγια, οφείλει δηλαδή η πολιτική — με την αυθεντική έννοια της λέξης — να επιστρέψει στον τόπο που γεννήθηκε.

Οι Έλληνες επίσης θα ήθελα να πρωταγωνιστήσουν, πλάι πλάι με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς λαούς, στην επιστροφή του αυθεντικά ευρωπαϊκού, δηλαδή του κλασικού ελληνικού τρόπου του ζειν, στην ίδια την Ευρώπη. Να είναι στην πρώτη γραμμή για τη δημιουργία της συμπολιτείας του 21ου αιώνα, της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης. Αυτή η υπερδύναμη ελευθερίας, ειρήνης, ισότητας, πολιτισμού και ασφάλειας είναι ο σημαντικότερος στόχος που μπορεί να έχει σήμερα κάθε ευρωπαίος.

Οι λαοί του κόσμου εύχομαι καθένας να βρει επιτέλους την ελευθερία και την αυτοδιάθεση του και μαζί το δικαίωμα να ζήσει και να ευημερήσει στον τόπο του.

Ο άνθρωπος τέλος, ως είδος, καλό θα είναι να συνειδητοποιήσει την προσωρινότητα του και να σεβαστεί τον κόσμο στον οποίο δημιουργήθηκε και ζει τα τελευταία λίγα εκατομμύρια χρόνια. Μόνος μπούσουλας για αυτό είναι η σύνεση και η αγάπη.

Τα παραπάνω ακούγονται ίσως γενικά ή και κάποια από αυτά ουτοπικά. Ειλικρινά όμως νομίζω πως αξίζει να προσπαθήσουμε για αυτά.

Εύχομαι τέλος σε σένα, αγαπητέ αναγνώστη, υγεία και ευτυχία το έτος 2025! Μακάρι να έχεις υγεία και να μπορείς να βρίσκεις αληθινό νόημα σε κάθε σου ημέρα.

Καλή Πρωτοχρονιά και ευτυχισμένο το νέο έτος 2025!

Άποψη του Γαλαξειδίου Φωκίδας στις 31-12-2024

Τιμή στον Jimmy Carter

Απεβίωσε χθες σε ηλικία 100 ετών ο 39ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Jimmy Carter.

Τον Νοέμβριο του 2023 είχε αποβιώσει και η αγαπημένη του σύζυγος, Rosalynn και στο ιστολόγιο αυτό είχα σημειώσει την αμοιβαία τους αφοσίωση ως έναν «ύμνο στην αγάπη».

Η προεδρία του Jimmy Carter ήταν γεμάτη προκλήσεις, τόσο στην οικονομία όσο και στη διεθνή πολιτική. Τότε θεωρήθηκε σχεδόν αποτυχημένος, τώρα πια όμως έχει γίνει σαφές πως δεν τα είχε πάει καθόλου άσχημα.

Το εντυπωσιακό με τον Carter όμως είναι η πορεία του μετά την προεδρία. Αντί να αποσυρθεί και να απολαύσει τα προνόμια του τέως προέδρου, έμεινε στην πρώτη γραμμή της μάχης για μια πιο δίκαιη κοινωνία στις ΗΠΑ αλλά και για ειρήνη στον κόσμο.

Η καθαρότητα των θέσεων του, η επιμονή και η αποτελεσματικότητα των πρωτοβουλιών του τον κατέστησαν ιδιαίτερα αγαπητό ανά την υφήλιο και, κατά κάποιο τρόπο, ήρωα των προοδευτικών αμερικανών.

Τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2002.

Το παράδειγμα του σίγουρα θα συνεχίσει να εμπνέει στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο. Αν και μέχρι στιγμή έχει βρει ελάχιστους μιμητές τόσο μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ όσο και των ομολόγων του διεθνώς, το σίγουρο είναι πως έγραψε με ανεξίτηλα γράμματα το όνομα του στην ιστορία.

Το μοναδικό άξιο μνημείο για τα θύματα των Τεμπών

Πολλά έχουν γραφτεί και ακόμα περισσότερα έχουν λεχθεί για την αδιανόητη τραγωδία των Τεμπών, με τις δεκάδες αθώων θυμάτων η οποία άγγιξε την ψυχή κάθε έλληνα.

Οι ευθύνες της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού είναι πασιφανείς και δεν γίνεται να κρυφτούν μέσα στην διαχρονικότητα των παθογενειών του ελληνικού Δημοσίου τομέα.

Από ‘κει και πέρα όμως κάτι ουσιαστικό πρέπει να γίνει για να τιμηθεί η μνήμη αυτών των αθώων θυμάτων.

Κατά την γνώμη μου τίποτα σημαντικότερο, κανένα μνημείο μεγαλύτερης αξίας δεν μπορεί να φτιαχτεί από το να αποκτήσει η Ελλάδα επιτέλους σιδηρόδρομο, έστω και με 50 χρόνια καθυστέρηση.

Για τον ιστορικό του μέλλοντος η Ελλάδα του - δήθεν εκσυγχρονιστή - Κωνσταντίνου Σημίτη θα είναι η χώρα που έκανε ένα έργο της κλίμακας της ζεύξης Ρίου-Αντιρρίου, μία γέφυρα μοναδική στον κόσμο, και δεν προνόησε η γέφυρα αυτή να έχει σιδηρόδρομο.

Πραγματικά δεν ξέρω τι θα ήταν χειρότερο: Το ενδεχόμενο να μην το σκέφτηκαν καθόλου ή το ενδεχόμενο να το σκέφτηκαν και να το απέρριψαν;

Εν πάσει περιπτώσει, η ουσία είναι πως ήρθε η ώρα να αποκτήσει ένα ευρωπαϊκών προδιαγραφών σιδηροδρομικό δίκτυο. Έχει σημασία να τονίσουμε με κάθε τρόπο ότι η λειτουργία ενός γρήγορου και αξιόπιστου σιδηροδρόμου είναι αυτό που σε μεγάλο βαθμό ξεχωρίζει την ποιότητα ζωής μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών (πολύ περισσότερο δε με τον υπόλοιπο κόσμο).

Με άλλα λόγια, ήρθε επιτέλους η ώρα η Ελλάδα να γίνει Ευρώπη. Για να το πετύχει αυτό πρέπει να αποκτήσει έναν ευρωπαϊκό σιδηρόδρομο.

Δεν μπορώ στο σημείο αυτό να μην σημειώσω - για αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης - ότι ο μεγάλος διανοητής, συγγραφέας και πολιτικός Μιχάλης Χαραλαμπίδης, όταν έκανε την ηρωική προσπάθεια με τη Δημοκρατική Περιφερειακή Ένωση το 1999, ξεκινούσε τις ομιλίες τους λέγοντας ότι ο εκσυγχρονισμός στην Ελλάδα είναι ψευδεπίγραφος και αυτό αποδεικνύεται από την έλλειψη επένδυση στο σιδηρόδρομο — όπως μαρτυρά και η γνωστή αφίσα.

Να μεριμνήσει λοιπόν άμεσα η Ελληνική Πολιτεία ώστε να βρεθούν τα κατάλληλα κονδύλια από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και να γίνει ένας υψηλών προδιαγραφών σε σιδηρόδρομος.

Μια εθνική υποδομή που θα ενώσει την Ελλάδα από άκρη σε άκρη. Από την Σπάρτη και την Καλαμάτα έως τα Ιωάννινα και την Αλεξανδρούπολη.

Αν το επιτύχουμε αυτό σε πρώτο στάδιο θα αυξηθεί κατακόρυφα τόσο η ποσότητα όσο και η ποιότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.

Παράλληλα θα έχει γίνει ένα μεγάλο ουσιαστικό βήμα πιθανότατα το μόνο τόσο ουσιαστικό ώστε να αποκτήσει Ελλάδα επιτέλους μία αληθινή πολιτική για την αποκέντρωση.

Τέλος η κίνηση αυτή θα έχει υψηλό συμβολισμό καθώς θα τιμήσει όσο τίποτε άλλο, θα είναι πράγματι μία έμπρακτη συγνώμη του ελληνικού κράτους και του ελληνικού λαού προς τα αθώα θύματα των Τεμπών.

Η ώρα να αποκτήσει η Ελλάδα εναν γρήγορο, υψηλής τεχνολογίας και αξιόπιστο σιδηρόδρομο είναι τώρα.

Λιαντίνης περί Θανάτου και η Επικούρεια "Τετραφάρμακος"

Σε μια περιήγηση στο YouTube τις προάλλες τυχαία είδα αυτήν τη διάλεξη του Καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη με θέμα «Η φιλοσοφική θεώρηση του θανάτου». Η διάλεξη είχε δοθεί στην Σχολή Εφαρμογών Υγειονομικού του 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου και αξίζει οπωσδήποτε να την παρακολουθήσει κανείς:

Μεταξύ άλλων αναφέρεται στον αγαπημένο μου φιλόσοφο Επίκουρο και τη μοναδική «Τετραφάρμακο» του, η οποία έκανε τον γιο του Νεοκλή και της Χαιρεστράτης διάσημο σε ολόκληρο τον ελληνιστικό κόσμο.

Λέει συγκεκριμένα η «Τετραφάρμακος»:

«Άφοβος ο θεός,

Aνύποπτον ο θάνατος,

T’αγαθόν μεν εύκτητον,

Tο δε δεινόν ευεκκαρτέρητον»

Πραγματικά, αν το σκεφτεί κανείς, είναι μαγικό που το κλειδί της ευτυχίας του ανθρώπινου βίου μπορεί να περιγραφεί σε τέσσερις μόνο σύντομες γραμμές.

Η Τετραφάρμακος στο πρωτότυπο της:

Μια πραγματικά μοναδική, ανεπανάληπτη ευκαιρία

Είναι εξαιρετικά σπάνιο στην ιστορία να έχει κανείς τη δυνατότητα να συμβάλει ουσιαστικά στη δημιουργία μιας υπερδύναμης.

Και είναι ακόμα πιο σπάνιο όταν μιλάμε για μια υπερδύναμη που ενσαρκώνει την ειρήνη, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ισότητα, την ασφάλεια και την ευημερία.

Όμως, γίνεται πραγματικά μοναδικό όταν αυτή η νέα υπερδύναμη δεν θα ωφελήσει μόνο τους δικούς της πολίτες, αλλά και όλους τους λαούς του κόσμου.

Αυτή η υπερδύναμη δεν είναι άλλη από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να την κάνουμε πραγματικότητα; Χρειάζεται μήπως μια λεγόμενη «φιλοευρωπαϊκή ηγεσία» στις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Όσο φιλοευρωπαϊκές και αν είναι αυτές οι ηγεσίες, δεν πρόκειται να προχωρήσουν προς την ομοσπονδιακή ενοποίηση. Πολύ απλά, γιατί κάτι τέτοιο υπερβαίνει το πεδίο της εντολής τους. Δεν έχουν την εξουσιοδότηση να το κάνουν.

Πώς, λοιπόν, μπορεί να γίνει αυτό το όνειρο πραγματικότητα;

Πολύ απλά, με λαϊκή απαίτηση. Αν συμφωνήσουμε σε μια απλή, λειτουργική πρόταση για την άμεση δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδιακής Ένωσης (όπως, για παράδειγμα, είχε οραματιστεί το Μανιφέστο της Ρώμης) και αν συγκεντρώσουμε έναν μεγάλο αριθμό Ευρωπαίων που θα στηρίξουν επώνυμα αυτή την πρόταση, τότε οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα υποχρεωθούν να ακολουθήσουν τη λαϊκή βούληση.

Αυτή είναι η κεντρική ιδέα πίσω από το Together for Europe - Κίνημα για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση. Πρόκειται για έναν στόχο ζωής που αξίζει να επιδιώξουμε. Και σας προσκαλώ όλους να συμμετάσχετε σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια!

Ας συγκεντρώσουμε, λοιπόν, όσο το δυνατόν περισσότερους Ευρωπαίους για να υπογράψουν την πρόταση Together for Europe για την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση. Όταν ένας ικανός αριθμός από εμάς δηλώσει την υποστήριξή του, το κίνημά μας δεν θα μπορεί να αγνοηθεί.

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδιακή Ένωση θα είναι μια υπερδύναμη για το καλό. Θα συμβάλει στην ειρήνη και την ευημερία σε όλο τον κόσμο. Ας την κάνουμε πραγματικότητα τώρα!

Συμμετάσχετε στο https://www.togetherforeurope.com

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Συμβουλές του Γιάννη Ρίτσου μέσω Τίτου Πατρίκιου

Είχα τη μεγάλη τύχη να παρακολουθήσω στις 30/11/2024 στην ΕΡΤ την εκπομπή «Συνθέσεις» με παρουσιαστή τον Μάκη Προβατά. Ο κ. Προβατάς είχε εκείνο το απόγευμα δύο πράγματι εκλεκτούς προσκεκλημένους:

1. Τον Καθηγητή κ. Γιώργο Μπαμπινιώτη
2. Τον Ποιητή κ. Τίτο Πατρίκιο

Το περιεχόμενο της εκπομπής ήταν εξαίρετο και οι προσκεκλημένοι απάντησαν άριστα στις εύστοχες ερωτήσεις του κ. Προβατά. Σας προτείνω ανεπιφύλακτα να αναζητήσετε την εκπομπή αυτήν στο Ertflix και να την παρακολουθήσετε— Με την ευκαιρία να πω ότι αξίζουν συγχαρητήρια στη Δημόσια Τηλεόραση για τη δημιουργία και συνεχιζόμενη αναβάθμιση της πλατφόρμας Ertflix.

Εκεί που θα ήθελα να δώσω έμφαση είναι σε δύο συμβουλές που ο μεγάλος ποιητής Πατρίκιος ανέφερε πως είχε λάβει από τον Γιάννη Ρίτσο, κατά το διάστημα που και οι δύο ήταν εξόριστοι σε κάποιο απομονωμένο νησί — αν δεν κάνω λάθος, στον Άη Στράτη— λόγω των πολιτικών τους πεποιθήσεων:

1. Η πρώτη συμβουλή ήταν ο ποιητής να αποφεύγει τα πολλά επίθετα.
2. Η δεύτερη συμβουλή ήταν να αποφεύγει τη συχνή χρήση των αφηρημένων ουσιαστικών (όπως ελευθερία, δικαιοσύνη κλπ)

Αναλογίστηκα πόσο βαθιά πρέπει να είναι η γνώση που έχει αποκτήσει κάποιος, εν προκειμένω ο Γιάννης Ρίτσος, ώστε να είναι σε θέση να δίνει τόσο απλές μας τόσο ουσιώδεις συμβουλές. Είναι πράγματι εκπληκτικό.

Μετά σκέφτηκα πόσο δίκιο έχει ο αγαπημένος μου καθηγητής και πολύτιμος σύμβουλος Καθηγητής Γιώργος Φ. Γεωργακόπουλος όταν λέει «πόσο καλύτερα θα ήταν τα πράγματα αν, εμείς οι Έλληνες, ξέραμε λίγο καλύτερα ελληνικά». Θα ήταν όντως, πολύ καλύτερη η επικοινωνία μας αλλά και η κατανόηση του ίδιου μας του εαυτού αυτού. Θα επικεντρώναμε στα ουσιώδη, όπως συμβουλεύει ο Ποιητής, και θα ζούσαμε καλύτερα, σε μια πιο αξιόλογη κοινωνία

Τέλος, σε προσωπικό επίπεδο, συγκινήθηκα βαθιά βλέποντας και ακούγοντας τον καθαρό λόγο του Τίτου Πατρίκιου στα 96 του χρόνια. Ο μεγάλος μας ποιητής είναι συνομήλικος του πατέρα μου, που μας άφησε το 2017, ενώ υπήρξαν συγκρατούμενοι στον «νέο Παρθενώνα» της Μακρονήσου το 1951.

Η δική μου γενιά - προλαβαίνουμε ακόμα! - και πολύ περισσότερο οι νεότεροι πρέπει να ανακαλύψουν εκ νέου τη μαγική δύναμη της γλώσσας, εκείνης που καθορίζει την σκέψη και τη συμπεριφορά οδηγώντας τη ζωή μας.

Το παραπάνω ήταν πάντοτε σημαντικό, τώρα πια όμως στην εποχή των LLM (που όλοι βιάζονται να βαφτίσουν «τεχνητή νοημοσύνη») αποκτά σημασία καθοριστική.

Ο θεωρητικός θεμελιωτής του ελληνικού κινήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας

Το 2024 θα μείνει στην ιστορία για πολλά γεγονότα, τόσο στην εσωτερική όσο και στην διεθνή σκηνή. Σίγουρα όμως κάτι που θα μείνει ανεξίτηλο στη μνήμη των ελλήνων δημιουργών είναι η απώλεια ενός μεγάλου διανοητή, πολιτικού και συγγραφέα που πέρα από κάθε αμφιβολία αποτελεί το θεωρητικό θεμελιωτή του ελληνικού κινήματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας.

Μιλάω προφανώς για τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη που μας άφησε απρόσμενα στις 27 Μαρτίου 2024 σε ηλικία 73 ετών.

Για να καταλάβουμε το μέγεθος της συνεισφοράς του Χαραλαμπίδη στην υπόθεση της επιχειρηματικότητας πρέπει να γυρίσουμε πίσω στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Τότε διάφοροι «πολιτικοί», οι οποίοι όψιμα άρχισαν να ψελλίζουν περί επιχειρηματικότητας, μας έλεγαν για τα «καλά του χρηματιστηρίου».

Δίχως καμία ντροπή έλεγαν σε νεαρούς ανθρώπους να τζογάρουν τις όποιες αποταμιεύσεις τους διότι «η αγορά ανεβαίνει». Δεν δίστασαν να φτάσουν στο απώτερο όριο της αθλιότητας λέγοντας πως η Ελλάδα έχει «ένα πανίσχυρο τραπεζικό σύστημα» και πως πια δε χρειάζεται τα νέα ζευγάρια «να πληρώνουν ενοίκιο» αλλά μπορούσαν πολύ εύκολα να δανειστούν Και να καλύπτουν απροβλημάτιστα τις δανειακές του υποχρεώσεις χάρη στις «υπεραποδόσεις της χρηματιστηριακής αγοράς».

Το ψέμα βέβαια έχει κοντά ποδάρια, όπως λέει ο σοφός λαός. Τα ψεύδη αυτά πληρώθηκαν πρώτα με το σκάσιμο της φούσκα του χρηματιστηρίου το 2001 και αργότερα βεβαίως με την γενική κατάρρευση της οικονομίας του 2010.

Εκείνα τα χρόνια λοιπόν, στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, υπήρχε μία πολύ ισχυρή — μα δυστυχώς πολύ μοναχική — φωνή. Μία φωνή που μας καλούσε να ακολουθήσουμε τον δρόμο της οικονομίας της συνεργασίας, της γνώσης και της δημιουργικότητας. Μία φωνή αυτοπεποίθησης που έλεγε να ανακαλύψουμε τον διακριτό ελληνικό ρόλο στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Μία φωνή που ζητούσε οι πνευματικές δυνάμεις του τόπου να επικεντρωθούν σε ένα αυθεντικό, αυτόχθονο μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης.

Η φωνή αυτή ήταν του αείμνηστου Μιχάλη Χαραλαμπίδη και το περιεχόμενο των λόγων του συμπυκνώθηκε — με τρόπο μαγικό θα έλεγα — στο εξής σύνθημα:

Να γίνουμε όλοι μάστορες!

Ναι ακριβώς. Να γίνουμε όλοι μάστορες, οι μάστορες του 21ου αιώνα, που με όπλο την γνώση την συνεργασία και την δημιουργικότητα ανακτούν μια ηθική και συναισθηματική σχέση με το αντικείμενο της εργασίας τους. Προσφέρουν επίσης και μία προσωπική δέσμευση για την ποιότητα και την επάρκεια των προϊόντων τους.

Μία φράση με τόσο ισχυρές αναφορές στην ελληνική ιστορία που από μόνη της αποτελεί το μανιφέστο της ελληνικής νεοφυούς επιχειρηματικότητας.

Είχα την τύχη να ακούσω το κάλεσμα αυτό του Μιχάλη Χαραλαμπίδη ενώ ήμουν ακόμα φοιτητής. Ανταποκρίθηκα αμέσως και μαζί με εξαίρετους συνάδελφος δημιουργήσαμε την πρώτη ελληνική φοιτητική νεοφυή επιχείρηση, η οποία όπως είναι γνωστό, μέσα από μεγάλες προσπάθειες, επιτυχίες και αποτυχίες, έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενός αναπτυσσόμενου επιχειρηματικού οικοσυστήματος.

Στη συνέχεια πολλές φορές (2009, 2010, 2011 και 2012 αλλά και αργότερα) ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης βρέθηκε στις πρώτες καθοριστικές συναντήσεις των νέων επιχειρηματιών. Εκεί έδωσε την ενθάρρυνση και την θεωρητική κατεύθυνση που απαιτούσαν οι δύσκολοι καιροί, όπως αποτυπώνεται και σε διάφορα από τα βιβλία του αλλά και στην συλλογική μνήμη εκατοντάδων επιχειρηματιών που συμμετείχαν.

Το καλοκαίρι του 2023 συναντήθηκα με τον Μιχάλη Χαραλαμπίδη και αποφασίσαμε να κάνουμε μαζί ένα μεγάλο πείραμα: Μία σειρά διαλέξεων μεταπτυχιακού επιπέδου για τα στελέχη και τους συνεργάτες του επιχειρηματικού μας οικοσυστήματος.

Απώτερο σκοπό η προσπάθεια αυτή είχε τον επαναπροσδιορισμό την εκ νέου γνωριμία με την αυθεντική έννοια της πολιτικής και την κατανόηση του πως αυτή τέμνεται καιι αλληλοεπηρεάζεται με την οικονομία και την επιχειρηματικότητα.

Όπως το είχε διαπιστώσει ο ίδιος ο Μιχάλης — και με χαρά το επιβεβαιώνω και εγώ — ήταν μια στιγμή παγκόσμιας πρωτοπορίας.

Απαντούσε και σε μία αυθεντική ανάγκη του Χαραλαμπίδη να συνομιλήσει εκ νέου με τη νεολαία αλλά και να απαντήσει στην καρδιά του ζητήματος της «συνάντησης του παραδοσιακού με το σύγχρονο» όπως και, πάνω απ’ όλα, να οδηγήσει στην κατανόηση της πολιτικής ως της «υψίστης των τεχνών».

Αν και το περιεχόμενο πολλές φορές δυσκόλευε νέους συναδέλφους, που στερούνταν σχετικών ιστορικών και βιβλιογραφικών αναφορών, οι διαλέξεις του Χαραλαμπίδη έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από το κοινό μας. Η μοίρα το έφερε και παραδόθηκαν οι έξι από τις οκτώ προγραμματισμένες.

Είναι δημόσια δέσμευση μου η ολοκλήρωση του προγράμματος με την παράδοση των δύο τελευταίων διαλέξων σε συνεργασία με στενούς φίλους και συνεργάτες του Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

Χωρίς καμία υπερβολή θεωρώ πως ο κύκλος αυτών των διαλέξεων ήταν το σημαντικότερο επίτευγμα μέχρι σήμερα στα 24 χρόνια διαδρομής μου στον επαγγελματικό στίβο.

Σκοπός του κειμένου αυτού είναι να πιει έναν μεγάλο ευχαριστώ δημόσια στον θεωρητικό θεμελιωτή και εμπνευστή του κινήματος της ελληνικής νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Σε εκείνον που μιλούσε για τη δημιουργία και για συνάντηση του παραδοσιακού με το σύγχρονο και για τη χαρά της δημιουργίας όταν οι σύγχρονοι του «πολιτικοί» παρακολουθούσαν αγωνιωδώς τον δείκτη της Σοφοκλέους.

Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης έφυγε. Η σκέψη του όμως είναι ακόμα εδώ, μέσα από τις αναμνήσεις όλων μας που είχαμε την τύχη να συνομιλήσουμε μαζί του αλλά και — ακόμα περισσότερο θα έλεγα — μέσα από τα βιβλία του. Τα βιβλία που είναι τα πραγματικά πνευματικά παιδιά του και η παρακαταθήκη του για το μέλλον.

Είμαι απόλυτα βέβαιος πως οι ιδέες του Μιχάλη Χαραλαμπίδη σχετικά με την δημιουργική επιχειρηματικότητα, με τη συνάντησή του παραδοσιακού με το σύγχρονο, με την αγροφιλία, με την πολεοδομία ως παράγοντα ανάπτυξης και πάνω απ’ όλα με το συμβολικό κεφάλαιο — που μας δίνει θέση και ο ρόλος στην παγκοσμιοποίηση — όχι μόνο θα επιβεβαιωθούν στα επόμενα χρόνια αλλά θα συνεχίσουν να αποτελούν την πυξίδα επιχειρηματικής και κοινωνικής επιτυχίας για τους δημιουργούς του σήμερα και του αύριο.

Χαίρε, αγαπημένε δάσκαλε Μιχάλη Χαραλαμπίδη.

Εμείς, οι μάστορες του 21ου αιώνα, σε ευχαριστούμε για όλα και δεσμευόμαστε πως θα μελετάμε το έργο σου και πως στο μετρό των δυνάμεων μας θα εξελίσσουμε τις ιδέες σου, σε έναν διαρκή αγώνα για ένα καλύτερο αύριο.

Πρώτη διάλεξη Μιχάλη Χαραλαμπίδη στην Starttech Ventures, 3 Οκτωβρίου 2023

Εκφυλισμός του "112" σε κανάλι content marketing

Μετά την αδιανόητη τραγωδία της πυρκαγιάς στο Μάτι το 2018 χτίστηκε ένα αφήγημα που έλεγε ότι η απουσία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης όπως το "112" ευθυνόταν, μεταξύ άλλων, για τον δυσβάσταχτο αριθμό απωλειών.

Όσοι το έλεγαν αυτό, είχαν δίκιο. Πράγματι η λειτουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για ακραίους κινδύνους, για απειλητικές προς τη ζωή καταστάσεις όπως πρέπει να είναι το "112" θα είχε σώσει πολλούς στο Μάτι, όπως και σε άλλες τραγικές καταστροφές.

Το "112" πράγματι λειτούργησε δύο χρόνια μετά και αυτό αναμφίβολα ήταν ένα μεγάλο βήμα προόδου.

Σύντομα όμως η πραγματικότητα μας υπενθύμισε πως εξακολουθούμε να ζούμε στη «χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας»: Αντί το 112 να έστελνε μηνύματα άμεσης αντίδρασης σε απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις, αυτό θεωρήθηκε από τους ιθύνοντες ως «κανάλι content marketing», το οποίο χρησιμοποιούσαν σε κάθε ευκαιρία όπου ήθελαν επικοινωνιακά να τονίσουν την αξία της χρήσης του.

Που μας οδήγησε αυτό; Στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα: Πλέον κατά κανόνα οι πολίτες αγνοούν τα μηνύματα του 112, τα οποία κρίνουν ότι στέλνονται για «ψύλλου πήδημα», όπως όμορφα περιγράφει η λαϊκή αυτή έκφραση.

Είναι μια μεγάλη κατάντια, ενδεικτική της νεοελληνικής κρατικής παθολογίας. Τα πάντα γίνονται για την επικοινωνία, όλοι δουλεύουν για κάποιο ‘γραφείο τύπου’.

Όλοι, ακόμα και το κανάλι 112. Αυτό που προορίζεται για να σώζει ζωές και όχι για να κάνει πολιτική προπαγάνδα.

Μπλοκαρισμένοι στην Αράχωβα

Ήμασταν από τους τυχερούς. Αποφασίσαμε να παρκάρουμε 500 μέτρα πριν την είσοδο της Αράχωβας και γλιτώσαμε την ακόλουθη εμπειρία:

Αναρωτιέμαι, για πιο λόγο να φύγει κανείς από την κίνηση της Αθήνας για να βρεθεί σε μια παρόμοια κατάσταση στην Αράχωβα;

Πολύ περισσότερο, πόσο κοντόφθαλμη η προσέγγιση των αρμοδίων; Θέλουν λέει, τα αυτοκίνητα να περνούν μέσα από το χωριό «για να έχουν κίνηση τα καταστήματα»!

Ένα (πραγματικά) μεγάλο parking απαιτείται σε κάθε μια από τις δύο εισόδους της Αράχωβας, μαζί με μια πεζοδρόμηση η οποία θα προσφέρει μια πραγματικά μοναδική εμπειρία στον επισκέπτη και θα οδηγήσει στην περαιτέρω άνθιση των επιχειρήσεων φιλοξενίας και εστίασης.

Οι περαστικοί θα μπορούσαν να περνούν από μια περιφερειακή οδό, δίχως να παρεμποδίζουν τους επισκέπτες αυτού του μοναδικού πραγματικά προορισμού.

Η χωροταξία είναι το πρώτο βήμα της βιώσιμης ανάπτυξης. Η Αράχωβα ας δείξει τον δρόμο της προόδου.

Ένας συγκλονιστικός αγώνας εκ προοιμίου χαμένος

Ένας συγγενής μου δέχτηκε σήμερα το εξής υπέροχο δώρο:

Ίσως να μην είναι σχετικό με την ημέρα, ίσως πάλι και να είναι, αλλά οι φωτογραφίες του δημοκρατικού στρατού είναι συγκλονιστικές. 

Πόσο απίστευτη πίστη είχαν οι άνθρωποι αυτοί στις ιδέες τους. Το νόημα που είχαν βρει τους καθοδηγούσε μέσα σε δυσκολίες απίστευτες.

Και πόσο τραγικό που ο αγώνας είχε ουσιαστικά χαθεί πριν καν ξεκινήσει…

Εμείς είχαμε την τύχη να τα μάθουμε από τους ανθρώπους που τα έζησαν. Κατά κάποιο τρόπο, από πρώτο χέρι. 

Ελπίζω οι νεώτεροι να τα μελετήσουν και να εμπνευστούν για αγώνες - όχι πια αιματηρούς - μα το ίδιο μεγάλους, για τους οποίους να αξίζει να τα δώσουν όλα.

Καλα Χριστούγεννα σε όλους!

Οχι άλλα panettone

Το παρακάτω είναι ένα μήνυμα εορταστικής απελπισίας:

Φτάνει πια με τα panettone!

Οι παιδικές μας αναμνήσεις έχουν συνυφασμένα τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά με τα μελομακάρονα, τους κουραμπιέδες και τις δίπλες. Πολλοί ελληνικοί τόποι είχαν τα δικά τους χριστουγεννιάτικα γλυκά. Αυτό είναι το συμβολικό μας κεφάλαιο, ο διατροφικός πλούτος της χώρας.

Τώρα πια ζούμε στον αστερισμό των panettone. Σε διάφορα μεγέθη, ακόμα και ατομικά, όπως και σε διάφορες γεύσεις.

Για ποιο λόγο όλα αυτά;

Γιατί να προωθούμε τον μιμητισμό; Γιατί να υποτιμούμε την τοπική γαστρονομία και ζαχαροπλαστική, με το δικό της μοναδικό χρώμα;

Προφανώς και δεν προτείνω να γίνουμε φοβικοί. Κάθε άλλο, οφείλουμε να είμαστε ανοιχτοί, να γνωρίζουμε και να δοκιμάζουμε ξένες γεύσεις.

Ποτέ όμως δεν πρέπει να πέσουμε στην παγίδα της ξενομανίας. Διότι τότε θα χάσουμε την ταυτότητα μας και μαζί με αυτήν οποιοδήποτε πλεονέκτημα σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.

Ας επανέλθουμε λοιπόν στο πατροπαράδοτο, ανεπίλυτο μέχρι σήμερα δίλημμα:

Μελομακάρονα ή κουραμπιέδες;

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Βρίσκοντας τους σωστούς early adopters - Μια ευρωπαϊκή πρόκληση

Δεν είναι μυστικό ότι οι early adopters είναι εκείνοι που διαμορφώνουν ουσιαστικά ένα νέο προϊόν. Η επιλογή των κατάλληλων πρώτων χρηστών μπορεί να αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες επιτυχίας. Για την ακρίβεια, η εμπειρία μας στην Starttech Ventures δείχνει ότι η επιλογή των σωστών early adopters καθορίζει περισσότερο απ΄οτιδήποτε άλλο τη μελλοντική πορεία μιας νεοφυούς επιχείρησης.

Αξίζει να δούμε το θέμα από μια ευρωπαϊκή ματιά: Η Ευρώπη, με τις μεγάλες αγορές της, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, προσφέρει στους Ευρωπαίους επιχειρηματίες την ευκαιρία να «δοκιμάσουν τα νερά» σε τοπικό επίπεδο πριν επιχειρήσουν να «βγουν διεθνώς». Όσο δελεαστική κι αν φαίνεται αυτή η προσέγγιση, η εμπειρία δείχνει ότι σπάνια λειτουργεί αποτελεσματικά.

Αυτό εξηγεί γιατί υπάρχουν σχετικά λίγες παγκόσμιες τεχνολογικές εταιρείες από χώρες όπως η Ιταλία, η Γερμανία και η Γαλλία – χώρες με μεγάλες εγχώριες αγορές. Αντίθετα, οι σκανδιναβικές χώρες, με τις πολύ μικρότερες εγχώριες αγορές, έχουν αναλογικά πολύ περισσότερες επιτυχημένες διεθνείς εταιρείες. Εκεί, η έλλειψη τοπικών επιλογών αναγκάζει τους επιχειρηματίες να στραφούν από νωρίς σε διεθνείς αγορές για τους πρώτους χρήστες τους.

Ο παραπάνω συλλογισμός μας οδηγεί σε μια ξεκάθαρη συμβουλή προς τους Ευρωπαίους νέους επιχειρηματίες:  

Αναζητήστε τους πρώτους χρήστες σας στην κύρια αγορά-στόχο σας. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις (όχι πάντα, βέβαια), ειδικά όταν πρόκειται για λογισμικό B2B, αυτή δεν είναι άλλη από τις Ηνωμένες Πολιτείες. 

Συμπερασματικά, οι ιδρυτές νεοφυών επιχειρήσεων πρέπει να δώσουν τεράστια προσοχή στο να ορίσουν καλά ποιοι και για ποιο λόγο θα είναι οι πρώτοι τους πελάτες, οι πρώτοι δηλαδή χρήστες που θα δεχτούν να καταβάλλουν ένα αντίτιμο για το προϊόν τους. Αν το κάνουν με επιτυχία αυτό το βήμα, πιθανότατα στη συνέχεια θα καταστεί επιτυχημένη και η νεοφυής τους επιχείρηση.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Σχετικά με τις μετοχές για τους συμβούλους

Ακούω πολύ συχνά για νεοφυείς επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τους "τάδε συμβούλους".

 Μιλώντας με τους ιδρυτές ανακαλύπτω έκπληκτος ότι δεν είναι σπάνιο διάφορα έμπειρα στελέχη της αγοράς να παίρνουν μετοχές έναντι συμβουλών που έδωσαν στα πρώτα στάδια της ζωής της επιχείρησης.

Αυτό όμως είναι μια λανθασμένη πρακτική την οποία οι ιδρυτές πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγουν. 

Μετοχές δίνουμε μόνο, αποκλειστικά και μόνο, για χρήματα. 

Για αληθινά χρήματα, μετρητά, που κάποιος θα καταθέσει στον λογαριασμό της εταιρείας μας. Αφού τα καταθέσει, θα πάρει ότι μετοχές έχουμε συμφωνήσει.

Δεν δίνουμε ποτέ, μα ποτέ όμως, μετοχές για "συμβουλές", για "επαφές" ή για "εμπειρία" και διάφορες άλλες αφηρημένες εκδοχές βοήθειας που κάποιος υπόσχεται να προσφέρει στη νεοφυή μας εταιρεία.

Πολύ περισσότερο, αν έχετε στη μετοχική σαν σύνθεση έναν τέτοιο "σύμβουλο" που πήρε μετοχές χωρίς να δώσει αληθινά χρήματα, δίνετε εντελώς λανθασμένο μήνυμα σε μελλοντικούς επενδυτές και κάνετε την επόμενή σας διαπραγμάτευση πολύ πιο δύσκολη.

Μετοχές λοιπόν δίνουμε μόνο για χρήματα. Μάλιστα δίνουμε λίγες, πολύ προσεκτικά, διότι είναι σάρκα από το σώμα τις επιχείρησης, είναι κάτι που πολύ πιθανά μελλοντικά θα το μετανιώσουμε.

Αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να έχουμε συμβούλους. Κάθε άλλο. Οι σύμβουλοι όμως είτε πρέπει να πληρώνονται ή, ακόμα καλύτερα, να τους προσφέρεται η ευκαιρία να επενδύσουν με λίγο καλύτερους όρους σε σχέση με τους επόμενους επενδυτές (τυπικά με μια έκπτωση στην αποτίμηση της τάξης του 20%).

Ποτέ όμως δεν δίνουμε μετοχές έναντι συμβουλών ή άλλων αφηρημένων υποσχέσεων.

Η Samantha Cristoforetti για τα παιδιά του Ασπροπύργου

H Samantha Cristoforetti, κορυφαία Ιταλίδα αστροναύτισσα της European Space Agency - ESA και πρώτη γυναίκα Διοικήτρια του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), έχει ένα μήνυμα για τα παιδιά, τους δασκάλους και τους καθηγητές του Ασπροπύργου:

Το Ίδρυμα Βασιλείου Τσίγκου πρόκειται προσφέρει δωρεάν στους μαθητές του Ασπροπύργου, σε συνεργασία με τα σχολεία και τα βιβλιοπωλεία της πόλης, ένα αντίτυπο του βιβλίου της Samantha Cristoforetti "ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΙΑΣ ΜΑΘΗΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΑΣΤΡΟΝΑΥΤΙΣΣΑΣ" που κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις  Εκδόσεις Πατάκη με υποστήριξη του Ιδρύματος.

Στο βιβλίο αυτό η συγγραφέας δίνει ένα μήνυμα και προσφέρει ένα παράδειγμα προς όλους, ιδιαίτερα τους νέους, να τολμούν να ονειρευτούν και με επιμονή και σύνεση να κάνουν ότι χρειαστεί ώστε το όνειρό τους να γίνει πραγματικότητα.

Κάτι που προσωπικά είμαι απόλυτα βέβαιος πως θα το πράξει η νέα γενιά του Ασπροπύργου.

Grazie mille, cara Samantha!

H ιδιαίτερη ιστορία της Virtual Trip, της εταιρείας των φοιτητών

Κάτι περίεργο, κάτι ιδιαίτερο γινόταν στη Virtual Trip.

Η εταιρεία των φοιτητών από το Ηράκλειο, εκείνων που "δεν ήθελαν αφεντικά" αλλά ήθελαν να "βγουν στην παγκόσμια αγορά". 

Αυτών που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση που έλεγε "να γίνουμε όλοι μάστορες".

Ήμασταν 22 ετών. Ήμασταν Ίκαροι. Θέλαμε να πετάξουμε ψηλά, να φτάσουμε στον Ήλιο. Όμως τα φτερά μας, παρά την αδιανόητη, πολυετή προσπάθεια, έλιωσαν. 

Ξεκίνησε η πτώση μας προς τη Γη. Αυτή η πτώση μας πλήγωσε και πλήγωσε, άθελά μας, πολλούς άλλους.

Την τελευταία όμως, κυριολεκτικά, στιγμή ένα αδιανόητα ισχυρό πλέγμα πίστης, λόγου και αγάπης μας έσωσε από την καταστροφή.

Η Virtual Trip, η εταιρεία των φοιτητών, ήταν μια κίνηση επαναστατική. Ένας αγώνας απέναντι στο αδύνατο, σαν την ίδια τη ζωή. Όπως συχνά συμβαίνει με τους επαναστάτες, δεν μπόρεσε να επιβιώσει. Έγινε όμως σπορά. Άφησε σπόρο από τον οποίο βγήκαν η AbZorba Games, η Επίγνωσις και η Yodeck. Σήμερα η DreamClass και αύριο αρκετές εταιρείες ακόμα. 

Παράλληλα μια σειρά άλλων επιτυχημένων εταιρειών δημιουργήθηκαν και ευημερούν, που έμμεσα βοηθήθηκαν ή ίσως ακόμα και εμπνεύστηκαν από την πορεία της "εταιρείας των φοιτητών".

__

Σήμερα το πρωί, χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο, ένιωσα την ανάγκη να πω ένα μεγάλο, δημόσιο ευχαριστώ. Στους συνιδρυτές μου, τους Περικλή Ακριτίδη, Μίλτο Βασιλάκη, Νίκο Βεντούρα και Χάρη Γκίκα, οι οποίοι μοιράστηκαν το όνειρο. 

Στους Κωστή Δάλλα και Αλέξανδρο Κουρή, που ήταν οι πρώτοι από το χώρο του επιχειρείν που εμπιστεύτηκαν την εταιρεία των φοιτητών.

Στους αείμνηστους Καθηγητές Χρήστο Νικολάου και Στέλιο Ορφανουδάκη, οι οποίοι μας ενέπνευσαν. Σε όλους τους Καθηγητές του Τμήματος Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Κρήτης αλλά και στους Ερευνητές του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, οι οποίοι, χωρίς να έχουμε κάποια οργανική σχέση με τα ιδρύματα, ήταν δίπλα στους φοιτητές τους, πράγμα που για εμάς είχε τεράστια αξία. Όπως πολύ μεγάλη αξία είχε και η συνεισφορά του αείμνηστου Διευθυντή του Επιστημονικού & Τεχνολογικού Πάρκου Κρήτης, Αρτέμη Σαϊτάκη.

Ας μου επιτραπεί να κάνω μια ιδιαίτερη μνεία στους καθηγητές Ευάγγελο Μαρκάτο και Γιώργο Γεωργακόπουλο του Πανεπιστημίου Κρήτης και τον Καθηγητή Σπύρο Λάλη, πλέον του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, οι οποίοι μας ενεθάρρυναν και μας συμβούλεψαν καθοριστικά τα πρώτα χρόνια της πορείας μας.

Θέλω ακόμα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα του μεταγενέστερους συνιδρυτές μου,  Μάνο Μοσχού, Θανάση Παπαγγελή και Βαγγέλη Μιχαλόπουλο. Στο ταλέντο, τη δέσμευση και τη φιλία αυτών των ανθρώπων χρωστάμε τόσο τη διάσωση όσο και τη σημερινή επιτυχία του εγχειρήματός μας. Η Starttech Ventures, αγαπητοί φίλοι, υπάρχει χάρη σε εσάς.

Είμαι υποεχρεωμένος να ζητήσω μια ειλικρινή συγγνώμη από τα βάθη της ψυχής μου σε όσους στενοχωρήσαμε αυτά τα χρόνια. Θέλω να πιστεύω ότι γνωρίζουν πως η συγγνώμη είναι ειλικρινής και πως, παρά τα μεγάλα μας λάθη, τα κίνητρά μας ήταν - και παραμένουν - αγαθά.

Θα ήμουν άδικος εάν δεν έλεγα ένα μεγάλο ευχαριστώ προσωπικά σε καθέναν από τους εκατοντάδες εργαζομένους που συνεργαστήκαμε όλα αυτά τα χρόνια. Χωρίς εσάς, δεν θα είχε γίνει τίποτα, το 'επαναστατικό μας πείραμα' θα είχε αποτύχει.

Στο σημαντικότερο απ' όλα, όσο και να ψάχνω να βρω τις κατάλληλες λέξεις, αδυνατώ πραγματικά να βρω ικανές να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη μου προς τους γονείς μου, στους οποίους οφείλω την ύπαρξή μου και κάθε μου επιτυχία. Η μητέρα μου μας άφησε το 2011 και ο πατέρας το 2017. Δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα χωρίς να έρθουν στις σκέψεις μου και δεν μπορώ να φανταστώ κανέναν τρόπο για να αλλάξει αυτό.

Τέλος, θα ήμουν άδικος αν δεν ευχαριστούσα τον αδερφό μου για την υποστήριξή του καθώς και τη θεία μου Τασία Παπαδημητρίου, που έκανε μια σημαντική κίνηση υποστήριξης, η οποία εν τέλει αποδείχτηκε καθοριστική, όταν το παιχνίδι έμοιαζε τελείως χαμένο.

__

Τι κάνουμε λοιπόν από εδώ και πέρα; Τίποτα δεν μπορεί να μου φανεί πιο ενδιαφέρον από το να καταλάβουμε πραγματικά ΤΙ, ΠΩΣ και ΓΙΑΤΙ συνέβη. Να δούμε πώς γίνεται να αναπτυχθεί όντως μια άυλη 'μηχανή' η οποία δημιουργεί κατά κανόνα επιτυχημένες εταιρείες. Αυτός ειναι ο λόγος ύπαρξης της Starttech Ventures. 

Είναι ένα όνειρο του 2009, που πήρε σάρκα και οστά το 2012 και από το 2015 και μετά το πρωτότυπο της μηχανής αυτής λειτουργεί στο γραφείο μας στην Αθήνα. Μέσα από αποτυχίες και επιτυχίες, μέσα από χαρές και λύπες, προχωράμε σε μια πορεία ανακάλυψης. Ο στόχος είναι μεγαλεπήβολος, σίγουρα όμως επιτεύξιμος. Θέλουμε να δείξουμε τον δρόμο σε όλους τους άτυπους, τους ασυνήθιστους υποψήφιους επιχειρηματίες και να τους βοηθήσουμε να αποδείξουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν.

Έχουμε μια υπέροχη ομάδα. Πρώτα απ' όλα την Κατερίνα, τον Βαγγέλη και τον Γιώργο. Μετά την Γλυκερία, τον Γιάννη, τον Αριστείδη και την Ηρώ.  Τον άλλο Γιώργο, την Tuzin, τον Πάνο, τη Ναταλία, τον Λάμπρο, την Αλίκη, την Αγγελίνα και τον Θάνο. Ακόμα τον Αργύρη και τον Αυγουστίνο. 

Όλοι μαζί θα κερδίσουμε ένα μεγάλο στοίχημα: Η επιτυχία μιας εταιρείας δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα της τύχης, ούτε κάποιο κληρονομικό ή ταξικό προνόμιο.

Αντίθετα είναι μια δύσκολη αλλά ελκυστική επιλογή, διαθέσιμη σε όλους μας. Όλοι, πραγματικά όλοι, μπορούμε να γίνουμε μάστορες. Θα περάσουμε δύσκολα, όμως θα απολαύσουμε τη διαδρομή. 

Εν τέλει δε, θα συνεισφέρουμε στην προσπάθεια του ανθρώπου να γίνει άνθρωπος. Θα βάλουμε έτσι κι εμείς, οι μάστορες του 21ου αιώνα, το λιθαράκι μας στην συλλογική προσπάθεια για μια καλύτερη κοινωνία.

Νεοφυείς επιχειρήσεις: Περί εργασιακών τίτλων

Μια συμβουλή που θα ήθελα να δώσω σε κάθε εργαζόμενο, ειδικά σε νεοφυείς επιχειρήσεις, είναι η εξής:

Μην δίνετε μεγάλη σημασία στους εργασιακούς τίτλους.

Ακριβέστερα, μην τους δίνετε απολύτως καμία. Όπως και να τους προτιμάτε όσο πιο απλούς γίνεται.

Τέλος, ποτέ μα απολύτως ποτέ μην κάνετε οποιαδήποτε παραχώρηση απλά για να προστεθεί ένα “senior” ή ένα “lead” στον τίτλο σας. Σας κοροϊδεύουν.

Προτιμήστε μια καλύτερη αμοιβή, ένα πιο ενδιαφέρον αντικείμενο ή, ακόμα καλύτερα, μερικά stock options

Η επιχειρηματικότητα οφείλει να είναι απλή. Αυτό ισχύει και στους τίτλους.

υγ. Το 2002 η κάρτα μου έγραφε “Commercial Manager and Managing Partner, Virtual Trip”.

Σε μια συνάντηση με υποψήφιο πελάτη, ένα στέλεχος που τότε ήταν περίπου 55-60 μου έδωσε την κάρτα του που έγραφε «Γενικώς Διευθυντής» και σκάσαμε όλοι στα γέλια.

Ο κύριος αυτός που τώρα ελπίζω να είναι καλά γύρω στα 80 του, τα είχε καταλάβει όλα πολύ πριν από εμάς.

Γιατί επέστρεψα στο LinkedIn

Πριν λίγα χρόνια, συνειδητοποίησα ότι η χρήση του smartphone και των κοινωνικών δικτύων είχε γίνει μια μορφή εξάρτησης για εμένα. Ήμουν παγιδευμένος σε έναν φαύλο κύκλο υπερβολικής χρήσης, αφιερώνοντας πολύ χρόνο και ενέργεια σε αυτά. Το αποτέλεσμα; Η διάθεσή μου επηρεαζόταν αρνητικά, οι σχέσεις μου με τους ανθρώπους γύρω μου υπέφεραν και η παραγωγικότητά μου μειωνόταν αισθητά.

Στις 25 Σεπτεμβρίου 2020, ανακοίνωσα την απόφασή μου να αποχωρήσω οριστικά από το LinkedIn και άλλα κοινωνικά δίκτυα. Ήταν μια κίνηση που εξέφραζε τη βαθιά μου ανάγκη για αλλαγή. Αποφάσισα να ανακτήσω τον έλεγχο του χρόνου μου, να απομακρυνθώ από την απορρόφηση της προσοχής μου σε ανούσια ροή πληροφοριών και να επιστρέψω σε πιο ουσιαστικές μορφές επικοινωνίας, όπως τα email και τα προσωπικά websites.

Η επιλογή αυτή αποδείχθηκε από τις καλύτερες που έχω κάνει ποτέ. Η μείωση της καθημερινής χρήσης του smartphone κατά περισσότερο από 50% έφερε σημαντικές βελτιώσεις. Η διάθεσή μου βελτιώθηκε, οι σχέσεις μου έγιναν πιο ουσιαστικές, και η παραγωγικότητά μου ανέκαμψε. Όμως, η αποχή από το LinkedIn είχε και τις αρνητικές της πλευρές, ειδικά σε σχέση με την επαγγελματική μου δραστηριότητα.

Το LinkedIn, είτε μας αρέσει είτε όχι, παραμένει το κατεξοχήν εργαλείο για να συνδεόμαστε με πιθανούς συνεργάτες, να αναζητούμε χρήσιμες πληροφορίες και να αναπτύσσουμε τις επαγγελματικές μας δραστηριότητες. Η απουσία μου από την πλατφόρμα περιόρισε τη δυνατότητά μου να επικοινωνώ με επιχειρηματικούς συνεργάτες και μέλη της ομάδας μου, κάτι που αποτελεί βασικό μέρος της δουλειάς μου. Επομένως, η επιστροφή ήταν αναγκαία.

Γυρίζω λοιπόν στο LinkedIn, με πλήρη επίγνωση της απόφασης αυτής και με στόχο να διατηρήσω τις ισορροπίες που πέτυχα κατά την αποχή μου. Επαναφέρω την παρουσία μου για να υποστηρίξω την ανάπτυξη εταιρειών όπως η Epignosis και η Yodeck, την ενίσχυση startups όπως η DreamClass, η EndoGusto, η TraitForward, Cycleops, Qurio και η Gracely καθώς και για να συμβάλω στο οικοσύστημα των Hellenic Angel Investors με το HeBAN. Παράλληλα, συνεχίζω να εργάζομαι για ένα φωτεινότερο μέλλον για την Ευρώπη, μέσα από πρωτοβουλίες όπως το Together for Europe.

Η επιστροφή μου στο LinkedIn δεν αλλάζει τις βασικές μου πεποιθήσεις. Παραμένω κριτικός απέναντι στην υπερβολική χρήση των κοινωνικών δικτύων και συνεχίζω να προτείνω την επαναφορά πιο προσωπικών και ουσιαστικών τρόπων επικοινωνίας. Ωστόσο, αναγνωρίζω ότι κάποιες πλατφόρμες έχουν τη θέση τους, όταν χρησιμοποιούνται με μέτρο και στρατηγική.

Θα χαρώ να συνδεθούμε ξανά, τόσο εδώ όσο και στον πραγματικό κόσμο. Ελπίζω η νέα μου παρουσία στο LinkedIn να είναι πιο ισορροπημένη, με στόχο την ουσιαστική επικοινωνία και συνεργασία. Εξάλλου, αυτό που μετράει πραγματικά είναι να χρησιμοποιούμε τα εργαλεία μας για να δημιουργούμε αξία – και όχι να αφήνουμε αυτά να μας χρησιμοποιούν.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Nα πάμε στην Αγορά, όχι στο Forum

Η χρήση της ελληνικής γλώσσας σε κείμενα και θεσμούς εντός Ελλάδας αποτελεί όχι μόνο πολιτιστική υποχρέωση αλλά και ένδειξη αυτογνωσίας και σεβασμού στην ιστορική μας κληρονομιά. Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, οραματιστής διανοητής που έφυγε από τη ζωή τον Μάρτιο του 2024, είχε επισημάνει με ιδιαίτερη έμφαση την αναγκαιότητα να αποφεύγεται η χρήση του όρου "Forum" και να προτιμάται η λέξη "Αγορά". Αυτή η θέση του είναι σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, καθώς καλούμαστε να αναδείξουμε την πλούσια γλωσσική μας κληρονομιά απέναντι στον συχνά άκριτο γλωσσικό δανεισμό.

Η λέξη "Αγορά" δεν είναι απλώς ένας ελληνικός όρος. Είναι μια λέξη με βαθιά ιστορική και πολιτιστική ρίζα, η οποία κυριαρχούσε στον δημόσιο βίο της αρχαίας Ελλάδας. Η Αγορά, ως χώρος συνάθροισης, διαλόγου και λήψης αποφάσεων, αποτέλεσε το πρότυπο για τον δημόσιο διάλογο και τη συμμετοχική δημοκρατία. Αντίθετα, το "Forum", που προέρχεται από τη λατινική γλώσσα, είναι ένα αντιδάνειο εμπνευσμένο από την ελληνική Αγορά. Όταν λοιπόν έχουμε την αυθεντική έννοια που πηγάζει από τη δική μας ιστορία, γιατί να επιλέγουμε το αντίγραφο;

Ο Χαραλαμπίδης τόνιζε ότι η εμμονή στη χρήση ξενικών όρων, όπως το "Forum", δείχνει έναν γλωσσικό επαρχιωτισμό και μια περιφρόνηση για τη δυναμική της ελληνικής γλώσσας. Η ελληνική είναι μια γλώσσα με παγκόσμια επιρροή, καθώς συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση της επιστημονικής ορολογίας και του δυτικού πολιτισμού. Η αποδοχή του όρου "Forum" αντί για "Αγορά" στους ελληνικούς θεσμούς μειώνει τη βαρύτητα της δικής μας πολιτιστικής ταυτότητας και δείχνει αδυναμία να υποστηρίξουμε τη μοναδικότητά μας.

Επιπλέον, η λέξη "Αγορά" φέρει ένα νοηματικό φορτίο που ξεπερνά τη σημασία ενός απλού χώρου συνάθροισης. Η Αγορά ήταν χώρος οικονομικής δραστηριότητας, κοινωνικής ζύμωσης, πολιτικής έκφρασης και καλλιτεχνικής δημιουργίας. Είναι μια λέξη που μπορεί να περιγράψει απόλυτα τις σύγχρονες ανάγκες για διάλογο και συνεργασία στους ελληνικούς και διεθνείς θεσμούς. Αντίθετα, το "Forum" χρησιμοποιείται συχνά χωρίς την ιστορική του σύνδεση, υποβαθμίζοντας την πολιτιστική σημασία που προσδίδουν οι ελληνικές ρίζες.

Η θέση του Μιχάλη Χαραλαμπίδη προσφέρει ένα καίριο μήνυμα για την ανάγκη αναβίωσης της ελληνικής γλώσσας ως στοιχείου εθνικής ταυτότητας. Η Αγορά, ως έννοια και λέξη, είναι παγκόσμια αναγνωρίσιμη, έχει ουσία και βαρύτητα και συνδέει το παρελθόν με το μέλλον. Η χρήση της στις ελληνικές πρωτοβουλίες και θεσμούς δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά μια δήλωση πολιτιστικής αυτοπεποίθησης.

Σε μια εποχή όπου οι διεθνείς όροι συχνά κατακλύζουν τη γλώσσα μας, η χρήση της λέξης "Αγορά" αποτελεί έναν τρόπο να αναδείξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά και να υπενθυμίσουμε την ιστορική μας συνεισφορά στη διαμόρφωση του παγκόσμιου πολιτισμού. Ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα του Μιχάλη Χαραλαμπίδη και ας επαναφέρουμε την Αγορά στο κέντρο του ελληνικού διαλόγου.

Σημείωση: Αυτό το άρθρο περιλαμβάνει περιεχόμενο που παρήχθη από το ChatGPT.

Θα μπαίνατε σε αυτό το αεροπλάνο;

Εσείς, αγαπητοί αναγνώστες, αν ήσαστε στη θέση του Bashar al-Assad, θα μπαίνατε σε αυτό το αεροπλάνο για τη Μόσχα;

Για οποιοδήποτε λόγο, ενδεχομένως ως νέμεσις προς την ύβρι που διαπράξατε, ο μηχανισμός του κράτους σας κατέρρευσε σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Κανείς δεν φάνηκε διατεθειμένος να πολεμήσει για το καθεστώς που δημιουργήσατε, τουλάχιστον όχι αυτήν τη φορά.

Τι κάνετε λοιπόν;

Ο Πρίαμος, γέρος και άρρωστος, όταν οι Δαναοί μπήκαν στην Τροία ζήτησε την πανοπλία του. Αποφάσισε να τερματίσει τον βίο πολεμώντας για την τιμή των όπλων.

Οι αρχαίοι Έλληνες διέκριναν τη Ζωή από τον Βίο. Αυτή η διάκριση γινόταν ξεκάθαρη στο πεδίο της μάχης.

1. Όποιος προέτασσε τον Βίο, έβλεπε μόνο έτσι την ανθρώπινη υπόσταση του, πολεμούσε μέχρι τέλους συχνά με τίμημα τη ζωή του.
2. Όποιος αντίθετα είχε ως κορυφαία αξία τη Ζωή, δεν είχε κανένα πρόβλημα να παραδοθεί και να μετατραπεί από ελεύθερο πολίτη σε δούλο.

Ο Bashar al-Assad θα μπορούσε να μην μπει στο αεροπλάνο και να περιμένει ήρεμος στο Προεδικο του Μέγαρο. Ενδεχομένως άοπλος, ή ως νέος Πρίαμος, με ένα Kalashnikov στο ένα χέρι και μια αμυντική χειροβομβίδα στο άλλο. Θα τιμούσε έτσι την υστεροφημία του και όσους τον στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια, στη Συρία και διεθνώς. Θα μπορούσε να επιλέξει τον Βίο.

Είδαμε όμως όλοι πως τελικά μπήκε στο αεροπλάνο. Ο έκπτωτος Σύρος πρόεδρος, καλώς ή κακώς, επέλεξε τη ζωή. Όπως είχε κάνει και ο  Ζωή την οποία λόγω γης πολιτικής και των επιλογών του στερήθηκαν χιλιάδες συμπατριώτες του.