Έχω την μεγάλη τύχη και τιμή να είμαι fellow του Διεθνούς Κύκλου του Ινστιτούτου Ανώτερων Σπουδών για την Καινοτομία και την Επιχειρηματικότητα (IHEIE). Σε αυτό το πλαίσιο, επισκέφτηκα πρόσφατα το Χονγκ Κονγκ, το Shenzhen και τη Σαγκάη, ως μέλος της αντιπροσωπείας του ParisΤech-PSL του IHEIE-MINES.
Το Χονγκ Κονγκ είναι μια μεγάλη πόλη που βρίσκεται στο νότο της Κίνας. Μόνο λίγοι άνθρωποι στο δυτικό κόσμο γνωρίζουν ότι το οικονομικό θαύμα της Κίνας έχει συμβεί σε μεγάλο βαθμό χάρη σε αυτή την πόλη.
Τον 19ο αιώνα, η Βρετανική αυτοκρατορία ήταν το ισχυρότερο κράτος στον κόσμο και ανάγκασε τις κινεζικές αρχές να υπογράψουν μια συνθήκη που τους παραχώρησε εκείνη την πόλη.
Πολλά χρόνια αργότερα, στη δεκαετία του 1970, το Χονγκ Κονγκ είχε γίνει ένα σημαντικό παγκόσμιο κέντρο για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Μια πολύ πλούσια πόλη, που δεν διέφερε σε τίποτα από τη Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο (για πολλούς θεωρούταν ακόμη και το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της εποχής).
Την ίδια στιγμή, η Κίνα περνούσε μια σημαντική οικονομική και πολιτική κρίση. Η πολιτισμική επανάσταση του Mao Zedong προκάλεσε δυστυχώς οικονομικό χάος. Πολλοί άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας του λιμού. Μια κατάσταση που μοιάζει με εκείνες που έχουμε δυστυχώς συνηθίσει να βλέπουμε στην περιοχή της Κεντρικής Αφρικής.
Τότε ήταν που η μεγάλη χώρα της Ασίας απέκτησε έναν νέο ηγέτη μετά τον θάνατο του Mao. Ήταν ο Deng Xiaoping. Ο νέος ηγέτης της Κίνας ανέλαβε την ευθύνη να ηγηθεί της χώρας υπό πολύ δύσκολες συνθήκες και λέγοντας μια φημισμένη φράση: «η φτώχεια δεν είναι σοσιαλισμός, ο πλούτος είναι ένδοξος».
Πήρε τότε την απόφαση να δημιουργήσει μια ειδική οικονομική ζώνη, όπου η Κίνα θα προσπαθούσε να αλλάξει το οικονομικό σύστημα χωρίς να αλλάξει το πολιτικό σύστημα. Η πολιτική γνωστή ως "ένα κράτος, δύο συστήματα".
Η επιλογή της γεωγραφικής θέσης αυτού του πειράματος - της πρώτης ειδικής οικονομικής ζώνης - ήταν απλή: δίπλα στη μοναδική μεγάλη καπιταλιστική πόλη που συνορεύει με την Κίνα: το Χονγκ Κονγκ.
Έτσι, αποφασίστηκε ότι Shenzhen, ένα μικρό ψαροχώρι δύο χιλιάδων κατοίκων το 1978, θα ήταν ο τόπος ενός από τα μεγαλύτερα κοινωνικά και πολιτικά πειράματα του 20ου αιώνα. Το Shenzhen έγινε η πρώτη πόλη που δοκιμάστηκε η αρχή "μία χώρα, δύο συστήματα".
Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτό το πείραμα ήταν πολύ επιτυχημένο. Με την απόφαση αυτή του Deng, η Κίνα έχει κάνει τεράστια άλματα οικονομικής ανάπτυξης. Πριν από σαράντα χρόνια, εκατοντάδες άνθρωποι λιμοκτονούσαν. Επί του παρόντος, η ίδια χώρα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και σύντομα η πρώτη, φαίνεται.
Πώς συνέβη αυτό; Σίγουρα χάρη στο Χονγκ Κονγκ, χάρη στο Ηνωμένο Βασίλειο! Πώς έγινε αυτό; Σίγουρα παρέχοντας μια κρίσιμη τεχνογνωσία με τη μορφή συμβάσεων outsourcing.
Βλέπετε, οι εταιρείες του Χονγκ Κονγκ είχαν πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις στο Shenzhe βλέποντας μια τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία. Η επένδυση αυτή προφανώς δημιούργησε τεράστια κέρδη για τις εταιρείες αυτές, λόγω του πολύ χαμηλού κόστους παραγωγής, αλλά αργότερα αυτή η διαδικασία έδωσε πολλή τεχνογνωσία στις κινεζικές εταιρείες και στη βάση αυτή μπορούν τώρα να δημιουργήσουν τη δική τους αυθεντική τεχνογνωσία.
Μια διάσημη μαρξιστική φράση λέει ότι "οι καπιταλιστές θα σας πουλήσουν το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσετε". Στο σημερινό οικονομικό πλαίσιο, και ίσως και γεωπολιτικό, αυτό ακριβώς συνέβη με το Χονγκ Κονγκ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον δυτικό κόσμο και την Κίνα.
Το Χονγκ Κονγκ είναι μια μεγάλη πόλη που βρίσκεται στο νότο της Κίνας. Μόνο λίγοι άνθρωποι στο δυτικό κόσμο γνωρίζουν ότι το οικονομικό θαύμα της Κίνας έχει συμβεί σε μεγάλο βαθμό χάρη σε αυτή την πόλη.
Τον 19ο αιώνα, η Βρετανική αυτοκρατορία ήταν το ισχυρότερο κράτος στον κόσμο και ανάγκασε τις κινεζικές αρχές να υπογράψουν μια συνθήκη που τους παραχώρησε εκείνη την πόλη.
Πολλά χρόνια αργότερα, στη δεκαετία του 1970, το Χονγκ Κονγκ είχε γίνει ένα σημαντικό παγκόσμιο κέντρο για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο. Μια πολύ πλούσια πόλη, που δεν διέφερε σε τίποτα από τη Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο (για πολλούς θεωρούταν ακόμη και το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της εποχής).
Την ίδια στιγμή, η Κίνα περνούσε μια σημαντική οικονομική και πολιτική κρίση. Η πολιτισμική επανάσταση του Mao Zedong προκάλεσε δυστυχώς οικονομικό χάος. Πολλοί άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας του λιμού. Μια κατάσταση που μοιάζει με εκείνες που έχουμε δυστυχώς συνηθίσει να βλέπουμε στην περιοχή της Κεντρικής Αφρικής.
Τότε ήταν που η μεγάλη χώρα της Ασίας απέκτησε έναν νέο ηγέτη μετά τον θάνατο του Mao. Ήταν ο Deng Xiaoping. Ο νέος ηγέτης της Κίνας ανέλαβε την ευθύνη να ηγηθεί της χώρας υπό πολύ δύσκολες συνθήκες και λέγοντας μια φημισμένη φράση: «η φτώχεια δεν είναι σοσιαλισμός, ο πλούτος είναι ένδοξος».
Πήρε τότε την απόφαση να δημιουργήσει μια ειδική οικονομική ζώνη, όπου η Κίνα θα προσπαθούσε να αλλάξει το οικονομικό σύστημα χωρίς να αλλάξει το πολιτικό σύστημα. Η πολιτική γνωστή ως "ένα κράτος, δύο συστήματα".
Η επιλογή της γεωγραφικής θέσης αυτού του πειράματος - της πρώτης ειδικής οικονομικής ζώνης - ήταν απλή: δίπλα στη μοναδική μεγάλη καπιταλιστική πόλη που συνορεύει με την Κίνα: το Χονγκ Κονγκ.
Έτσι, αποφασίστηκε ότι Shenzhen, ένα μικρό ψαροχώρι δύο χιλιάδων κατοίκων το 1978, θα ήταν ο τόπος ενός από τα μεγαλύτερα κοινωνικά και πολιτικά πειράματα του 20ου αιώνα. Το Shenzhen έγινε η πρώτη πόλη που δοκιμάστηκε η αρχή "μία χώρα, δύο συστήματα".
Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτό το πείραμα ήταν πολύ επιτυχημένο. Με την απόφαση αυτή του Deng, η Κίνα έχει κάνει τεράστια άλματα οικονομικής ανάπτυξης. Πριν από σαράντα χρόνια, εκατοντάδες άνθρωποι λιμοκτονούσαν. Επί του παρόντος, η ίδια χώρα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και σύντομα η πρώτη, φαίνεται.
Πώς συνέβη αυτό; Σίγουρα χάρη στο Χονγκ Κονγκ, χάρη στο Ηνωμένο Βασίλειο! Πώς έγινε αυτό; Σίγουρα παρέχοντας μια κρίσιμη τεχνογνωσία με τη μορφή συμβάσεων outsourcing.
Βλέπετε, οι εταιρείες του Χονγκ Κονγκ είχαν πραγματοποιήσει τεράστιες επενδύσεις στο Shenzhe βλέποντας μια τεράστια επιχειρηματική ευκαιρία. Η επένδυση αυτή προφανώς δημιούργησε τεράστια κέρδη για τις εταιρείες αυτές, λόγω του πολύ χαμηλού κόστους παραγωγής, αλλά αργότερα αυτή η διαδικασία έδωσε πολλή τεχνογνωσία στις κινεζικές εταιρείες και στη βάση αυτή μπορούν τώρα να δημιουργήσουν τη δική τους αυθεντική τεχνογνωσία.
Μια διάσημη μαρξιστική φράση λέει ότι "οι καπιταλιστές θα σας πουλήσουν το σχοινί με το οποίο θα τους κρεμάσετε". Στο σημερινό οικονομικό πλαίσιο, και ίσως και γεωπολιτικό, αυτό ακριβώς συνέβη με το Χονγκ Κονγκ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον δυτικό κόσμο και την Κίνα.
Η διεθνής καπιταλιστική οικονομία πούλησε στην Κίνα την τεχνογνωσία, επιτυγχάνοντας τεράστια κερδοφορία βραχυ- και μακρο-πρόθεσμα, δίνοντας όμως τελικά τη δυνατότητα στην ασιατική χώρα να κυριαρχήσει στην παγκόσμια οικονομία.
Το Χονγκ Κονγκ κατά κάποιο τρόπο «μπόλιασε» την Κίνα και δημιούργησε έναν οικονομικό γίγαντα. Υπ' αυτήν την έννοια, η Κίνα χρωστά την τεράστια ανάπτυξη της στη Μεγάλη Βρετανία — τουλάχιστον στην απληστία της. Κανείς δεν είχε σκεφτεί τις μακροπρόθεσμες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Τις ζούμε τώρα, αλλά είναι αρκετά αργά.
Βλέπετε, η Κίνα δεν είναι πλέον ο αδύναμος κρίκος στη διεθνή οικονομία. Το 2018, η οικονομία της Shenzhen ξεπέρασε εκείνη του Χονγκ Κονγκ, ενώ το 1978 η οικονομία της Shenzhen δεν υπήρχε καν.
Το Χονγκ Κονγκ κατά κάποιο τρόπο «μπόλιασε» την Κίνα και δημιούργησε έναν οικονομικό γίγαντα. Υπ' αυτήν την έννοια, η Κίνα χρωστά την τεράστια ανάπτυξη της στη Μεγάλη Βρετανία — τουλάχιστον στην απληστία της. Κανείς δεν είχε σκεφτεί τις μακροπρόθεσμες οικονομικές και πολιτικές συνέπειες. Τις ζούμε τώρα, αλλά είναι αρκετά αργά.
Βλέπετε, η Κίνα δεν είναι πλέον ο αδύναμος κρίκος στη διεθνή οικονομία. Το 2018, η οικονομία της Shenzhen ξεπέρασε εκείνη του Χονγκ Κονγκ, ενώ το 1978 η οικονομία της Shenzhen δεν υπήρχε καν.
Υπάρχει πια μια πολύ σοβαρή πιθανότητα ο 21ος αιώνας να είναι αυτός της κινεζικής κυριαρχίας. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ πρέπει να ξεπεράσουμε τα σχετικά στερεότυπα (ίσως και τις ψευδαισθήσεις) και να δούμε πως θα διατηρήσουμε λόγο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου